İçeriğe atla

Gurmukhi

Gurmukhi
ਗੁਰਮੁਖੀ
Geleneksel Gurmukhi harfleri
TürAbugida
DillerPencapça, Sant Bhasha, Sindhî
Dönem16. yüzyıl-günümüze
Aile sistemi
Mısır hiyeroglifleri
Kardeş alfabelerKudabadi, Kocki, Mahacani, Multani
ISO 15924ltr, Gurmukhi
YönSoldan sağa
Unicode adıGurmukhi
Unicode aralığıU+0A00–U+0A7F
Bu sayfa UFA fonetik Unicode semboller içerir. Doğru bir görüntüleme desteğiniz bulunmadığı takdirde, soru işaretleri, kutular veya diğer Unicode karakterleri görebilirsiniz. IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak için, bakınız Yardım:IPA.

Gurmukhi (Pencapçaਗੁਰਮੁਖੀ), Landa alfabesinden geliştirilen ve ikinci Sih gurusu Guru Angad tarafından standartlaştırılan ve kullanılan bir abugidadır. Yaygın olarak Sih alfabesi olarak kabul edilen Gurmukhi, Hindistan'ın Pencap eyaletinde Pencapça'nın resmi yazısı olarak kullanılır.[1]

Modern Gurmukhi'nin otuz beş orijinal harfi, dolayısıyla ortak alternatif terimi painti veya otuz beş, artı altı ek ünsüz, dokuz sesli aksan, burun sesleri için iki aksan, ünsüzleri ikizleyen bir aksan ve üç alt simge bulunmaktadır.[2]

Karakterler

Ünsüzler

AdıOku. AdıOku. AdıOku. AdıOku. AdıOku.
uːɽaː – ɛːɽaːə iːɽiː – səsːaːɦaːɦaːɦə
kəkːaːkʰəkʰːaːkʰə gəgːaːɡə kə̀gːaːkə̀ ŋə̀ŋːaːŋə
t͡ʃət͡ʃːat͡ʃə t͡ʃʰət͡ʃʰːaːt͡ʃʰə d͡ʒəd͡ʒːaːd͡ʒə t͡ʃə̀d͡ʒːat͡ʃə̀ ɲəɲːaɲə}
ʈɛŋkaːʈə ʈʰəʈʰːaːʈʰə ɖəɖːaːɖə ʈə̀ɖːaːʈə̀ ɳaːɳaːɳə
t̪ət̪ːaːt̪ə t̪ʰət̪ʰːaːt̪ʰə d̪əd̪ːaːd̪ə t̪ə̀d̪ːaːt̪ə̀} nənːaːnə}
pəpːaːpʰəpʰːaːpʰə bəbːaːpə̀bːaːpə̀ məmːaːmə}
jəjːaːɾaːɾaːɾə ləlːaːʋɑʋːaːʋə ɽaːɽaːɽə

Ünlüler

ÜnlüÇeviriIPA
Kar. İşa. con /k/ Adı Oku.
(nessuno) Muktāa[ə]
ਕਾ Kannāā[aː], [äː]
ਿ ਕਿ Sihārīi[ɪ]
ਕੀ Bihārīī{[iː]
ਕੁ Onkaṛu[ʊ]
ਕੂ Dulenkaṛū[uː]
ਕੇ Lāvā̃ē[eː]
ਕੈ Dulāvā̃e[ɛː]
ਕੋ Hōṛāō[oː]
ਕੌ Kanoṛāo[ɔː]

Kaynakça

  1. ^ Harjeet Singh Gill (1996). Peter T. Daniels; William Bright (Ed.). The World's Writing Systems. Oxford University Press. ss. 395-399. ISBN 978-0-19-507993-7. 
  2. ^ "Let's Learn Punjabi: Research Centre for Punjabi Language Technology, Punjabi University, Patiala". learnpunjabi.org. Punjabi University, Patiala. 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sarık</span> en çok Sihler ve Müslümanlarca kullanılan baş örtüsü

Sarık, genellikle pamuklu veya ipek kumaştan yapılmış, doğrudan başa veya fes, kavuk gibi bir başlığın üzerine sarılan kumaş baş örtüsü. Sih ve Müslüman toplumlarında, genellikle Asya ülkelerinde yaygındır. Türkçede sarık dendiğinde özel olarak Osmanlı'da kullanılan, fes veya kavuk üzerine sarılan sarık türü de kastedilir.

<span class="mw-page-title-main">Sihizm</span> tek tanrı inancına dayalı bir din

Sihizm, Hint yarımadasının Pencap bölgesinde MS 15. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan tek tanrılı bir dindir. Sihizm, başlıca dinlerin en gençlerinden biri ve dünyanın en büyük beşinci organize dinidir. 21. yüzyılın başlarından itibaren yaklaşık 25 milyon Sih vardır.

Abbotsford, Kanada'da bulunan, 128.940 nüfusuyla Britanya Kolumbiyası eyaletinın en büyük beşinci belediyesidir. Kent 250.000'den fazla insanın yaşadığı Fraser Vadisi'nde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yazı sistemi</span> kağıda veya başka bir ortama kaydedilmiş görsel dillerin sistemi, dilde ifade edilebilecek ögeleri temsil etmek için kullanılır

Yazı sistemi, bir dildeki unsurları ve tarif edilebilir durumları temsil etmek için kullanılan bir çeşit semboller sistemidir.

Creative Commons, telif hakları alanında esneklik ve paylaşımı yaygınlaştırmak amacıyla kurulmuş küresel ölçekte bir düşünce hareketi ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Ağaçhisar, Alpu</span>

Ağaçhisar, Eskişehir ilinin Alpu ilçesine bağlı bir mahalledir. Bölge halkını çoğunluk olarak Manav Türkleri oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Şalvar</span> ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş pantolon

Şalvar, genellikle ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş bir tür pantolondur. Özellikle Adana'dan başlayıp Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne kadar olan bölgede sıkça giyilen yöresel giysi türüdür. Şalvar bol olduğundan bağ bahçe ve tarlada çalışanlar için uygundur. Bu özelliği nedeniyle şalvarı hâlâ kırsal alanda tarım ve hayvancılık yapan insanlar kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Altın Tapınak</span> Hindistanın Amritsar şehrindeki Sih inancındaki en önemli ibadethane

Harmandir Sahib yani Altın Tapınak veya Darbar Sahib, Hindistan'ın Amritsar şehrinde bulunan Sih tapınağıdır. Halk arasında Altın Tapınak olarak anılan tapınak Sih inancındaki en önemli ibadethane olduğu gibi, Sih gurudwaralarının da en eskilerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ünlü (dilbilim)</span>

Ünlü, sesli veya vokal; ses yolu görece açık durumda iken, ses tellerinin titreşmesi ile bir engele takılmadan oluşan; hecenin en küçük birimini oluşturan konuşma sesi. Ünsüz veya sessiz karşıtıdır. Ünlülük kavramı harflerden ziyade "sesleri" tanımlar zira bir harf kimi sözcüklerde ünlü, kimi sözcüklerde ise ünsüz bir sesi simgeleyebilir.

Oxford University Press (OUP), üniversite basını dünyasının en büyük ve ikinci en eski yayımcısıdır. Oxford Üniversitesi'nin bir departmanı olup Basın Delegeleri olarak bilinen ve Rektör Yardımcısı tarafından atanan 15 akademisyenden oluşan grup tarafından yönetilmektedir. Grupta bulunanlar OUP yöneticisi olarak ve diğer üniversite organlarının da birer temsilcisi olarak görev yaparlar. Oxford Üniversitesi, 17'nci yüzyıldan bu yana basını denetlemek için benzer sistemler kullanmış ve kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pencap, Hindistan</span>

Pencap, Hindistan'ın kuzeybatısında ve büyük Pencap Bölgesi'nde yer alan eyalettir. Eyalet doğuda yine Hindistan eyaletlerinden olan Himaçhal Pradeş, güney ve güneydoğuda Haryana, güneybatıda Rajasthan ve batıda Pakistan'ın Pencap eyaleti ile çevrilidir. Ayrıca kuzeyden yine Hindistan eyaletlerinden Cemmu ve Keşmir ile komşudur. Eyaletin başkenti, bir Birlik Bölgesi olan ve aynı zamanda komşu eyalet Haryana'nın da başkenti olan Chandigarh'tır.

Ukrayna alfabesi Ukrayna'nın resmî dili olan Ukraynacayı yazmak için kullanılan alfabedir. Kiril alfabesi'nin ulusal varyasyonlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası</span>

Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası, Amerika Birleşik Devletlerinin Kongre Kütüphanesindeki kayıtları seri numaraları ile kataloglandığı sistem.

Binbaşı Hercharn Singh Pakistan Ordusunda görevlendirilen ilk Sih subaydır. Sihizm'in kurucusu Guru Nanak'ın doğduğu yer olan Nankana Sahib, Pakistan'da doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Sihler</span> tek tanrılı bir din olan Sihizm ile ilişkili insanlar

Sihler, Guru Nanak'ın vahyine dayanan, 15. yüzyılda Hint yarımadasının Pencap bölgesinde ortaya çıkan tek tanrılı bir din olan Sihizm ile ilişkili kişilerdir. Sih teriminin kökeni 'mürit' veya 'öğrenci' anlamına gelen śiṣya kelimesinden gelir. Sih Rehat Maryada'nın 1. maddesine göre bir Sih:

Bir Ölümsüz Varlık'a; Guru Nanak'tan Guru Granth Sahib'e kadar on bir guruya; 6 guru, 15 bhagat, 11 bhatt, 4 Gursikh'in öğretileriyle onuncu gurunun miras bıraktığı vaftizlere inan herhangi bir kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi</span> Birleşik Devletler hükümetinin federal kayıtlarını koruyan ve bunlara erişim sağlayan bağımsız ajans

Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi, Amerika Birleşik Devletler hükûmetinin hükûmet ve tarihi kayıtların korunması ve belgelenmesinden sorumlu bağımsız bir kurumudur. Aynı zamanda Ulusal Arşivi oluşturan belgelere halkın erişimini artırmakla da görevlidir. NARA, Kongre yasalarının, başkanlık direktiflerinin ve federal düzenlemelerin yasal olarak orijinal ve yetkili kopyalarını korumaktan ve yayınlamaktan resmi olarak sorumludur. NARA ayrıca Seçim Kurulunun oylarını Kongreye iletir.

<span class="mw-page-title-main">Bollywood filmleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Bollywood film endüstrisi tarafından çıkarılan filmleri yıllarına göre sıralamaktadır. Bollywood filmleri her ne kadar Hint filmleri altında sıralansa da filmlerde kullanılan dillerin bir kısmı Urdu veya Punjabi veya diğer dillerde de olabilmektedir. Hint filmlerinin 29 Hint bölgesinden en az 22 tanesinde ulusal dağıtımları yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Pencapça Vikipedi</span> Vikipedinin Pencapça sürümü

Pencapça Vikipedi, Vikipedi'nin Pencapça sürümüdür. 17 Ekim 2024 tarihi itibarıyla, Pencapça Vikipedi'nin 55.017 maddesi, 51.501 kullanıcısı ve 10 hizmetlisi bulunmaktadır. Açıldığı günden beri 769.085 kez katkıda bulunulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Guru Gobind Singh</span>

Guru Gobind Singh, doğum adı Gobind Rai, manevi bir önder, savaşçı, şair ve filozof olan onuncu Sih Guru idi. Babası Guru Tegh Bahadur, Aurangzeb tarafından idam edildiğinde Guru Gobind Singh, dokuz yaşında resmen Sihlerin lideri olarak atandı ve onuncu ve son insan Sih Guru oldu. Dört biyolojik oğlu yaşamı boyunca öldü - ikisi savaşta, ikisi Babür valisi Vezir Han tarafından idam edildi.

Ulusal Biyoçeşitlilik Ağı , 2000 yılında Birleşik Krallık'ta kurulmuş, biyoçeşitlilik bilgilerini, NBN'nin veri arama web sitesi olan NBN Atlas aracılığıyla internet de dahil olmak üzere çeşitli ortamlar aracılığıyla kullanıma sunmayı taahhüt eden bir ortak girişimdir.