Guillaume de Jerphanion (d. 3 Mart 1877, Pontevès - Fransa - ö. 22 Ekim 1948, Roma - İtalya) Cizvit rahibi, Fransız sanat tarihçisi, epigraf, fotoğrafçı.
Bir arkeolog olarak tanınmıştır, Bizans sanat tarihçisi, Kapadokya'daki taşa oyulmuş kiliseler hakkında ilk sistematik olarak araştırma yapan kişi olarak, bir arkeolog olarak, Bizans sanat tarihçisi, coğrafya uzmanı ve fotoğrafçı olarak tanınmıştır.
Guillaume de Jerphanion 3 Mart 1877'de sekiz çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Ailesi Fransa'daki Haute-Loire’ye dayanan eski asilzadelerdendir. Bir deniz subayı olmak yerine 16 yaşında cizvitlere katılmaya karar vermiştir.
1903’te Guillaume Türkiye’deki Tokat iline orada yaşayan ermeni çocuklara eğitim sağlayan çok sayıdaki Cizvit okullarından birine, bilim dersleri vermek için gönderilmiştir. 1907’ye kadar Tokat’ta kalmıştır.[2] Bu süreçte Türkçe öğrenmiş, dile hakimiyetini mükemmelleştirmiştir. Fransa’ya teoloji okumaya ve rahip olarak atanmak için dönmeden önce Anadolu'yu gezmiş (Amasya, Ankara, Samsun, Sivas…) ve Kapadokya'yı keşfetmiştir.
Anadolu’daki Cizvit Okulları Hakkında
Cizvit Okulu - Tokat (1907 civarında)Cizvit okulu 2 - Tokat (1907 civarında)
1881 ve 1924 yılları arasında Cizvitler Anadolu'da kız ve erkek öğrenciler için 11 ücretsiz ve karma okulla beraber 6 ücretsiz kız okulu ve 12 ücretli okul açmıştır. 1886’da 550 öğrencileri varken bu sayı 1924’te 5,521’e ulaşmıştır. Bu okullarda eğitim veren Cizvit sayısı ise en fazla 60’a yaklaşmıştır. Okullarda eğitim dili olarak Fransızca kullanılmıştır. Okullarda asıl olarak hristiyan öğrencilere eğitim verilmiştir ancak aynı zamanda “gece okulları”nda hristiyan olmayanlara, Yahudilere ve dönemin diplomasi ve ticaret dili olan Fransızca ile ilgilenen tanınmış Türklerin çocuklarına da eğitim verilmiştir. Kız okullarında Cizvitler rahibelerden destek almışlardır. Gençleri okul saatleri dışında da meşgul etmek amacıyla Cizvitler konferanslar ve aktivitelerde (bando, müzik dersleri, tiyatro dersleri vb.) düzenlemişlerdir.
Papalık Şarkiyat Enstitüsü - 1926
1911’de Türkiye’ye dönen Guillaume de Jerphanion, İstanbul’daki Cizvit topluluğunun bir parçasıydı ve Kapadokya’ya gezilerini buradan düzenlemiştir. I. Dünya Savaşı sebebiyle ülkeden ayrılmış, 1921’de geri dönmüştür. Kapadokya’daki taşa oyulmuş kiliseler hakkındaki yazıları ile ilgilenirken aynı zamanda Cizvitlerin doğu illerindeki okul ve evlerinin kapatılmasıyla da ilgilenmekteydi. Guillaume de Jerphanion Türkiye’den 1927 yılında ayrılmıştır ve Roma’da Instituto Orientale'de (Papalık Şarkiyat Enstitüsü) Hristiyan arkeolojisi profesörü olmuştur. Roma’da 1948 yılında ölmüştür.
Guillaume de Jerphanion, yazar ve fotoğrafçı
Ermeni köylüleri- Amasya - (1904 civarında)Türk köylüleri - Amasya
Guillaume de Jerphanion gezileri boyunca keşiflerini ve izlenimlerini yazdığı bir günlük tutmuştur. Toprağa bağlı bir aristokrasiden gelmesinin bir etkisi olarak, Anadolu'ya hükmeden fakirliğin boyularından; köylülerin içinde olduğu acınası durumdan ve topraklarını kiraladıkları büyük toprak sahipleri tarafından sömürülmelerinden etkilenmiştir.[3] İzlenimlerini yazarken bir yandan da, fotoğraflar çekmiştir. Doğa manzaralarını, taşra manzaralarını, insanları ve anıtları fotoğraflamıştır. Bugün fotoğrafları Cizvitlerin Beyrut, Roma ve Paris arşivleri arasında dağılmıştır.
Eseri: "Une nouvelle province de l'art byzantin, les églises rupestres de Cappadoce" (5 volumes, 1925-42).
"Une nouvelle province de l'art byzantin, les églises rupestres de Cappadoce" eseri Kapadokya'daki kiliseler hakkındadır ve şu üç gezide yazılmıştır; ilki Ağustos 1907, ikinci ve en önemli olanı 1911'de (Ağustos 1911'den Ocak 1912'ye) ve son olarak Ağustos-Eylül 1912'de.
Beş ciltten oluşan eserde, 9. ve 13. yüzyıllar arasından anıtların tümü, çoğunlukla Ürgüp bölgesinden olan, metodolojik ve homojen olarak listelenmiştir. Eserin tamamı aynı nedenden ötürü büyük bir envanter niteliği de taşımaktadır. Hristiyan Kapadokya'nın yaklaşık 100 kiliseye ve 230'dan fazla kilise anıtına sahip olduğunu detaylarıyla bu eserden öğrenmekteyiz. Metinlere kiliselerin krokileri ve fotoğrafları ile birlikte, el çizimleri ve bazı renk paletleri eşlik etmektedir.[4]
Jerphanion kitapları
Eserin ilk yayınlanma tarihi olarak 1913 planlanmıştır. Kendi açıklamalarına göre (ilk cilde giriş'e bakınız) 1. Dünya Savaşı başladığı sırada Beyrut'ta eserin dörtte üçü yayınlanmaya hazırdı. Savaşın sonunda ise elyazmaları ve renk paletleri bir sığınakta kötü koşullarda bırakıldığından kullanılamaz haldeydi, dolayısıyla Guillaume de Jerphanion yeniden başlamak zorunda kaldı. Şansına İstanbul'daki Cizvit evindeki notları ve Fransa'da yanında sakladığı fotoğrafları sağlamdı. Nihayetinde eserin yayınlanması 1925 ve 1942 yılları arasına yayıldı.
Guillaume de Jerphan Kapadokya çalışmalarının kurucusu olarak Kabul edilmektedir.[5]
Ölümünden sonra
Ölümünün 50. yılında (1997) anısına ithafen Roma'da gerçekleşen sergide Türkiye'deki çalışmaları sırasında çektiği, fakat çok azını yayımladığı yüzlerce fotoğraf gösterime çıkmış ve aynı yıl bunların büyük bir kısmı V. Ruggieri tarafından hakkında çıkarılan kitapta[6] toplanmıştır.[7]
Resmî adı Özel Saint Benoit Fransız Lisesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinin Karaköy semtinde bulunan bir ortaöğretim kurumudur. Sonradan batılaştırılmış imparatorluk dönemi eğitim kurumları dışında, Saint Benoît Türkiye'nin en eski Batılı eğitim kurumudur. Aynı zamanda lise, İstanbul'un en köklü latin-katolik kurumlarından biridir. Lisede günümüzde 900'ü aşkın öğrenci eğitim görmektedir. Eğitim süresi "Hazırlık Sınıfı" dahil 5 yıldır. Fransızca ve Türkçe eğitim vermektedir. 2. yabancı dil olarak İngilizce eğitimi zorunludur. Türk Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına ve kurallarına uyarak, akademik olarak Fransız okullarına denk bir eğitim verir. Lise'nin diploması Fransız Bakaloryasına denktir. Saint Benoît Lisesi 2013 yılında Fransız dilinin ve kültürünün yayılmasını sağlayan yabancı okullara verilen, üstün nitelikli eğitimi ifade eden « FrancEducation » markası ile ödüllendirilmiştir. Sosyal anlamda da başarı sahibi olan Saint Benoit Fransız Lisesi, öğrencilerini eksim, bale, dans, tiyatro, müzik gibi alanlarda da olanaklar sağlamaktadır.
Kapadokya, 60 milyon yıl önce Erciyes, Hasandağı ve Göllüdağ’ın püskürttüğü lav ve küllerin oluşturduğu yumuşak tabakaların milyonlarca yıl boyunca yağmur ve rüzgâr tarafından aşındırılmasıyla ortaya çıkan bölgedir.
Miniatürk ya da Minyatür Türkiye Park; Türkiye'deki çeşitli yapıtların maketlerinin sergilendiği, Beyoğlu, İstanbul'daki 60.000 metrekarelik alanda kurulu olan dünyanın en geniş alana kurulu minyatür parkıdır. Haliç kıyısında bulunan eski bir park alanında konumlanmıştır. 30 Haziran 2001 tarihinde temeli atılan Miniatürk, 2 Mayıs 2003 tarihinde ziyarete açılmıştır.
Pavlus veya Tarsuslu Saul, İsa'nın vaazlarını ve öğretilerini 1. yüzyıl dünyasında pagan inanışındaki Roma dünyasına öğreten bir Hristiyan elçi. Hristiyan olmadan önce tutuculuklarıyla tanınan Ferisilerden biriydi.
Raffaello Sanzio da Urbino, kısaca Rafael olarak bilinen Rönesans döneminin İtalyan ressamı ve mimarıdır. Çalışmaları, şekillerin belirginliği, eserlerinin zenginliği ve insan ihtişamın neoplatonic fikirlerinin ifadesindeki görsel başarıları sebebiyle takdir görmektedir. Michelangelo ve Leonardo da Vinci ile birlikte, bu dönemin geleneksel üçlüsü olarak büyük üstatlarını oluşturmaktadır.
Cizvitler ya da İsa Cemiyeti, genel merkezi Roma'da olan, Katolik Kilisesi’nin erkek bir tarikatıdır. 1528’de Paris’te tanışan ve içinde Francisco de Xavier, Pierre Favre ve Tarikatın ilk lideri olan Loyolalı Ignatius’un da olduğu yedi arkadaş ve öğrenci tarafından kurulmuştur. Kendilerine Compañía de Jesús ve Amigos en El Señor yani ‘Rabbin Arkadaşları’ diyorlardı çünkü İsa tarafından bir araya getirildiklerini düşünüyorlardı. İsimdeki ‘Compania’ Latinceye societas (topluluk/cemiyet) olarak çevrilmiş bu sebeple de daha yaygın olarak ‘İsa Cemiyeti’ olarak tanınmışlardır.
Pierre Corneille, Molière ve Racine'le birlikte 17. yüzyılın en büyük üç Fransız tiyatrocularından biridir. Corneille, “Fransız trajedisinin kurucusu” olarak tanınmış ve kırk yıla yakın bir süre boyunca yapımcılık yapmıştır.
Arnavutluk Katolik Kilisesi, Papa'nın ruhanî önderliğindeki ve Vatikan merkezli ökumenik Dünya Katolik Kilisesi'nin alt bölümlerinden birisidir.
Jean Daniélou, Papa VI. Paulus tarafından 1969 senesinde Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit patrolog, bir tarihçi ve Académie Française’in bir üyesiydi.
Resmî adı Özel Sainte Pulcherie Fransız Lisesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde bulunan özel bir Fransız lisesidir. Okul, adını Roma İmparatoriçesi Azize Pulcheria'dan almaktadır. Fransızca ve Türkçe eğitim vermektedir. İngilizce 2. yabancı dil olarak öğretilmektedir.
Papa V. Urbanus 28 Eylül 1362 - 19 Aralık 1370 döneminde Papalık yapmıştır. 6. Avignon papasıdır.
Papa I. Ioannes Paulus, asıl adı Albino Luciani. 26 Ağustos 1978 ile 28 Eylül 1978 arasında 33 gün papalık yapmıştır.
Loyola'lı İgnatius, Bask İspanyol asıllı katolik din adamı ve mistiktir; Cizvitler tarikatının kurucusu.
Jean-Baptiste Claude Eugène Guillaume, Fransız heykeltıraş ve yazar.
François de Salignac de la Mothe-Fénelon, daha çok bilinen adıyla François Fénelon, Fransız Roma Katolik başpiskoposu, ilahiyatçı, klasik şair ve yazar. Bugün çoğunlukla, 1699'da yayınlanan Les Aventures de Télémaque adlı kitabının yazarı olarak anılmaktadır.
Papalık Şarkiyat Enstitüsü, Roma’da bulunan bir Katolik yüksek eğitim kurumudur. Doğu Hıristiyanlık dünyası için bir yüksek öğrenim kurumunun kurulması Papa XIII. Leo dan beri Katolik Kilisesinin gündemindeydi ancak bu plan 1917 yılında Papa XV. Benedict (1914-1921) zamanında hayata geçirilebildi. Orientale, her ikisi de Roma’da bulunan Papalık Gregoryen Üniversitesi ve Papalık Kutsal Kitap Enstitüsü konsorsiyumunun bir kısmını oluşturmaktadır. Bu üç enstitü de Cizvitler tarafından yönetilmektedir. Orientale Papalık Makamına bağlı olsa da, yönetimi Cizvitler’e bağlıdır. Enstitünün rektörü, Doğu Kiliseleri Cemaati Başkanı ve rektör yardımcısı ise Cizvitler’in başmüdürüdür. Katolik Eğitim Topluluğu, Orientale’nin akademik programlarının onaylanmasından sorumludur.
Sevillalı İsidor Hispalensis, teolog, Kilise Babaları'ndan biri ve Kilise'ye ait en etkili figürlerinden birisidir. Otuz yıldan fazla süre de Sevilla episkoposluğunu yapmıştır. Sevillalı İsidor ilk Orta Çağ ansiklopedisti olarak adlandırılır. 19. yüzyıl tarihçisi Montalembert onu "antik dünyanın son bilgini" olarak tanımlamıştır.
Bizans felsefesi, özellikle 8. ve 15. yüzyıllar arasında Bizans İmparatorluğu'nun filozof ve bilginlerinin kendine özgü felsefi fikirlerini ifade eder. Hristiyan bir dünya görüşü ile karakterize edilmiştir, ancak fikirleri doğrudan Platon, Aristoteles ve Neo-Platoncuların Yunan metinlerinden alınan bir dünya görüşüydü.
Paul Lucas, Fransız bir tüccar, doğa tarihçisi, hekim, yazar ve gezgindi.
Henri Boulad, "SJ", Mısırlı-Macar rahip, yazar ve aktvist. Yaşamını Mısır'da sürdürmekte olup Cizvit Tarikatı'na mensuptu. Melkani Rum Katolik Kilisesi'ne bağlıydı.
Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır. Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir. Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.
