Guido Guinizelli

Guido Guinizelli
Guido Guinizelli
Doğum	1230; Bologna, İtalya
Ölüm	1276; Monselice, İtalya
Meslek	Şair
Dönem	Ortaçağ

Guido Guinizelli (d. 1230 - ö. 1276), 13. yüzyıl İtalyan edebiyatının önde gelen şairlerindendir. Dolce Stil Novo akımının başlatıcısı kabul edilir.

Yaşamı

Guido Guinizelli, 1230'da Bologna'da dünyaya gelir. Babası, Guinizello da Magnano; annesi, Guglielmina di Ugolino Chisleri'dir. Ne var ki, yaşamı üzerine bilinenler çok azdır. 1266'da, Bologna'da yargıçlık görevini yürüttüğü bilinmektedir; bununla birlikte, bu göreve daha erken bir tarihte başlamış olabilir. Beatrice della Fratta'yla evliliğinden Guiduccio adında bir oğlu olmuştur. Guinizelli, siyasal olarak Ghibellinolar hizbindendi. Ghibellinolar 1274'te Guelfolara yenik düşünce, Monselice'ye sürülen Guinizelli mesleğini bırakmak zorunda kaldı. 1276'da, Monselice'de öldü.

Şiirleri

Guinizelli'den günümüze 24 şiir ulaşmıştır; üstelik, bunlardan bazılarının onun olup olmadığı kesin değildir. Şiirlerini 1265-1276 yılları arasında yazdığı biliyoruz. Tek tek her şiirin yazıldığı tarih kesin olmadığı için, sanatının nasıl bir gelişme gösterdiğini belirlemek güçtür. Gene de, şiirinin iki temel evreden geçtiği söylenebilir: Gençlik dönemine özgü ilk evrede, Guittone d'Arezzo'nun etkisi belirgindir. İkinci evre ise, Dolce Stil Novo hareketinin habercisidir. Kesin tarihini (1265) bildiğimiz A frate Guittone'de Guittone'nin şiir anlayışı hâkimdir. Keza:

Gentil donzella, di pregio nomata
Lamentomi di mia disaventura
Sì sono angostioso e pien di doglia
Madonna mia, quel dì ch’Amor consente

soneleri ile

Pur a pensar mi par gran meraviglia ve
Fra l’altre pene maggio credo sia

bu ilk dönemin estetik anlayışıyla yazılmıştır.

Dolce Stil Novo'nun habercisi olarak görebileceğimiz ikinci dönem şiirleri arasında özellikle Al cor gentil rempaira sempre amore önemlidir.

Şiirlerinin listesi

Guinizelli'nin şiirlerinin ilk dizelerini gösteren aşağıdaki liste, tarih sırasına göre hazırlanmış değildir. Kesin tarihi bilinen tek sone, A frate Guittone'dir (1265).
Bunun dışındaki şiirlerin kesin tarihi bilinmemektedir.

A frate Guittone
Madonna, il fino amor
Donna, l'amor mi sforza
Lo fin pregi' avanzato
Lo vostro bel saluto e 'l gentil sguardo
Vedut'ò la lucente stella diana
Dolente, lasso, già non m'asecuro
Ch'eo cor avesse, mi potea laudare
Io voglio del ver la mia donna laudare
Lamentomi di mia disavventura
Gentil donzella, di pregio nomata
Madonna mia, quel dí ch'Amor consente
Si sono angoscïoso e pien di doglia

Tegno de folle 'mpres', a lo ver dire
Al cor gentil rempaira sempre amore
Pur a pensar mi par gran meraviglia
Fra l'altre pene maggio credo sia
Chi vedesse a Lucia un var capuzzo
Volvol te levi, vecchia rabbïosa
Voi, ch'avete mutata la maniera
Omo ch'è saggio non corre leggero
O caro padre meo, de vostra laude
Figlio mio dilettoso, in faccia laude
Donna, il cantar soave
Conoscer sè, a voler esser grande

Dante ve Guinizelli

Dante şu ünlü dizelerle (Purgatorio, 26. Kanto, 97-99), Guido Guinizelli'yi Tatlı Yeni Üslup'un "babası" ilan eder:

quand'io odo nomar sé stesso il padre
mio e de li altri miei miglior che mai
rime d'amor usar dolci e leggiadre.

işittiğimde adının söylendiğini benim
ve benden iyi başkalarının babasının,
tatlı ve güzel aşk şiirleri yazan.

Guinizelli, daha önceki Sicilya Okulu şiirine göre büyük bir yenilikçi olup, Dolce Stil Novo'nun başlatıcısı ve kuramcısı kabul edilir. Ünlü şiiri Al cor gentil rempaira sempre amore, bu akımın manifestosu olarak görülebilir. Tarihsel kimliği konusunda hemen hiçbir şey bilmiyor olsak da, Guinizelli "lirik şiir" geleneği içinde çok önemli bir yere sahiptir. Çağdaşı şairler onun şiirini önemli bulurlar. Nitekim Dante Alighieri, onu hem kendisinin, hem Floransalı arkadaşlarının ustası ilan eder (Araf, 26. Kanto).