İçeriğe atla

Gucranvala

Gucranvala
(İngilizce: Gujranwala)
Eyalet ili/Sehirsel ilce
گوجرانوال
Gucranvala'nin Pencab, Pakistan'da konumu
Gucranvala'nin Pencab, Pakistan'da konumu
ÜlkePakistan Pakistan
EyaletPencap
İl (Division)Gucranvala ili
İlçe (Distirict)Gucranvala ilçesi
Yüzölçümü
 • Toplam3198 km²
Rakım225 m
Nüfus
 (2017)Şehir Bölgesi
 • Toplam2.027,001[1]
Zaman dilimiUTC+05.00 (PKT)
Alan kodu055

Gucranvala (Urduca ve Pencapça: گوجرانوالا; İngilizce: Gujranwala) Pakistan'ın Pencap Eyaletinin Gucranvala Bölgesi'nde bulunan bir sanayi kentidir. Pakistan'ın yedinci en kalabalık kentidir ve dünyanın en hızlı büyüyen şehirlerinden biridir.[2][3]

Tarihçe

Etimoloji

Bu kentte kurulmuş olan daire şekilli mimarili İlçe Yönetim ve Adalet Merkezi binasının 1865 tarihli eski bir resmi

İngiliz koloni döneminde yayımlanan bir resmi coğrafya rehberi olan Imperial Gazetteer of India'da bulunan girdiye göre Gucranvala yerleşkesi "Gucarlar" tarafından kurulmuştur. Sonradan İran'dan göç ederek bu yere yerleşen "Serzai" aşireti tarafından bu kasabanın ismi "Hanpur" olarak değiştirilmiştir. Fakat Hanpur ismi tutunamayıp ilk kurucu Gucarlara atıfla günümüzde Gucranvala ismini taşımaktadır.[4] Birçok tarihçi de ismin ortaya çıkmasıyla ilgili bu bilginin gerçek olduğunu kabul etmektedirler ve kentin kurulmasını Gurjara-Pratihara'ini yöneten Gucarlara bağlamaktadırlar.[5]

İlk belgeler

M.S. 630'da Çin'den Hindistan'a Budist hacılık için gelen Budist Çinli rahip, bilgin, gezgin ve çevirmen olan Xuan Zang Hindistan'a yaptığı 17 yıl süren gezisinde modern Gucranvala kentini ziyaret edip bu antik kentin ismini "Tse-kia" veya "Taki" olarak vermiştir. Günümüzde arkeologlar bu antik kentin, Cucranvala kentinin yakında bulunan "Asarur" köyünde bulunan büyük bir höyük olduğunu kabul etmektedirler.

Yedinci yüzyılın başından itibaren Gucranvala'nın içinde bulunduğu modern Pakistan'ın doğu bölgelerinin ve kuzey Hindistan'ın Rajput Krallıkları idaresi altında bulunduğu bilinmektedir.

Gaznevî devletinin yönetim dönemi

M.S. 997'de Gazneli Mahmut babası Sultan Sevüktekin tarafından hâlen Afganistan sınırları içinde olan Gazne merkezli olarak kurup genişletilmiş olan Gazne Devleti'nin yönetimini eline almıştır. Gazneli Mahmut devletini güneye doğru genişletmeye başlamıştır. 1005'te Kabul kentini orada hükûmet süren "Sahiler Devleti"'ni yeni bu devletin arazilerini işgal etmiş ve bu devleti ortadan kaldırmıştır. Gazneli Mahmut sonra dikkatini Hindistan'a çevirmiş ve Himalaya'ları geçip günümüzde Pencap olarak bilinen bölgenin bazı batı kısımlarını eline geçirmiştir. Modern Pencap bölgesinin doğuşunu ise, Multan'dan kuzeyde Ravalpindi'ye kadar olan arazileri, modern Gucranvala bölgesi dahil, Rajputların başarılı direnişi nedeniyle ele geçirilemeyen bu araziler 1193'e kadar Rajput Krallıkları idaresi altında kalmıştır.

Coğrafi konumu

Bu şehrin komşuları Ghakar Nani ilçesi ve diğer bazı ilçeler ve buralarda bulunan kasaba ve köy yerleşkeleridir. Pakistan ülkesinin yeni kurulmuş başkenti olan İslamabad'dan yaklaşık 200 km güneydedir. Pakistan'ın Pencab eyaleti merkezi olan Lahor şehrin güneyinde ve yakşalık 70 km uzaktadır. Pakistan'ın önemli sanayi şehirlerinden olan Faisalabad şehrin yaklaşık 130 km güney-doğusundadır. Şehrin kuzeyinde olan "Gucrat" Gucranvala ile Bhimber, Mirpure Azad Jammun ve Keşmir ile bağlantısını sağlar. Yine şehrin kuzeyinde bulunan Silakot ile şehrin Jammun ile bağlantı sağlanır. Şehrin batısından Hafızabad ve Bhattian bulunup bunlar ile Gucranvala şehri Jhang, Chiniot ve Sargodha'ya bağlanır.

İklim

Gucranvala şehrinin rakımı ortalama deniz seviyesinden 225 metre yüksektedir.

Gucranvala iklimi coğrafyacılar tarafından "sıcak yarı-kurak ve yılın her döneminde değişiklikler gösteren bir iklim" olarak sınıflandırmıştır; daha bilimsel bir ifade ile şehir iklimi Köppen-Geiger ıskalasında "BSh" olarak verilir.

Haziran'dan Eylül'e kadar uzanan yaz mevsiminde ısının 36-42 °C dereceye kadar yükseldiği gözlemlenmiştir. En soğuk aylar genellikle Kasım-Şubat dönemidir ve bu dönemde ortalama ısı 7 °C dereceye kadar düşebilir. En yüksek yağışlar muson rüzgarlarının Pencab'a yetiştiği aylar olan Temmuz ve Ağustos aylarında gerçekleşir ve bu dönemde şehirde ortalama yağmur yağışı 25 mm olur. Şehirde en kurak aylar, genellikle hiç yağışsız geçen Kasım - Nisan dönemindedir.


 Gucranvala iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 19,1 22,1 27,4 33,7 39,0 40,8 36,1 34,6 35,0 33,0 27,0 21,2 30,8
Ortalama sıcaklık (°C) 12,2 15,0 20,3 26,0 31,0 33,8 31,4 30,2 29,5 25,4 18,6 13,4 23,9
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 5,3 8,0 13,3 18,4 23,1 26,9 26,7 25,9 24,0 17,8 10,3 5,7 17,1
Ortalama yağış (mm) 31 30 29 18 19 46 147 168 65 9 5 14 581
Kaynak: Dünya Meteoroloji Örgütü[6]


Demografi

Gucranvala'nin nüfusu 1972-1998 doneminde üç katı artmıştır ve 1998'de 1.124.799 kişiye yetişmiştir.[7] 2017 nüfus tahminine göre Gucranvala'nin nüfusu 2.027.001 kişidir.

Yıl Toplam
2017 2.027.001
1998[7]1.124.799
1981 600.993
1972 323.880

Kültür

Pencapça yerel dildir ancak İngilizce ve Urduca da, özellikle okullarda ve ofislerde, yaygın olarak konuşulur.

Görülecek yerler

  • E Nishan Manzil: Gücranvala'nın piknik ve mesire yeri. Bölgenin dışından bile birçok kişi bu mesire yerini ziyaret etmektedirler.
  • Gülshan Park: Merkezi bir park. Bu park oyun alanları, piknik yerleri, küçük mikyaşlı trenle geziler, büyükçe bir gölet ve bu gölet üzerinden sandalla gezinti veya kürekçilik için rekreasyonlar içermektedir.
  • Liaqat Bagh: Eski şehir merkezindeki eski bir park. Yerel yönetim tarafından bu park yenilenmiş ve rekreasyon imkanları geliştirilmiştir.
  • Jinnah Park: Yeni kurulmuş bir park. Bu park şehirden geçen Pencap'ın ana ulaşım karayolu olan "Grand Trunk Road" kenarında yeni olarak kurulmuştur.
  • Jinnah Stadıum: Şehrin ana kriket oyunu stadyumu. "Test Maçı" adı verilen önemli ulusal ve uluslararası kriket oyunu maçları için kullanılmaktadır.
  • Jinnah Library: Plaza Trust'da kurulmuş olan ve tarihi arşivleri de içeren ana şehir kütüphanesi'.
  • Rail Bazaar: Şehirde bulunan birkaç antik alışveriş pazarlarından en eskisi.
  • Food Street: Eski şehir merkezindeki genellikle yiyecek maddelerinin, gayet eskilerden beridir satıldığı çarşı sokağı.

Resimler galerisi

  • Gucranvala: "'E Nishan Manzil"
    Gucranvala: "'E Nishan Manzil"
  • Gucranvala: disaridan "Bardari"
    Gucranvala: disaridan "Bardari"
  • Gucranvala: "Bardari" içeriden
    Gucranvala: "Bardari" içeriden
  • Pencap Üniversitesi Gujranwala kampusu:
    Pencap Üniversitesi Gujranwala kampusu:
  • Gujranwala tren gari
    Gujranwala tren gari
  • Kolonici Ingilizler doneminde yapılmış olan Gucranvala tren istasyonu
    Kolonici Ingilizler doneminde yapılmış olan Gucranvala tren istasyonu

Kaynakça

  1. ^ ""POPULATION AND HOUSEHOLD DETAIL FROM BLOCK TO DISTRICT LEVEL: PUNJAB"" (PDF). web.archive.org (İngilizce). 8 Mayıs 2018. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  2. ^ Pakistan: en büyük şşehirler ve kasabalar ve bunların nüfus istatistikleri. 17 Ekim 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi World Gazetteer. Erişim:11.12.2010.
  3. ^ "Şehirsel gelişme ve büyüme istatistikleri". 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2014. 
  4. ^ "Gücrānvāla kasabası – Imperial Gazetteer of India, cilt. 12, say. 363". 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2017. 
  5. ^ Majumdar, Ramesh Chandra ve Samiti, Bhāratīya İtihāsa (1954) The History and Culture of the Indian People: The classical age, G. Allen & Unwin (İngilizce) Online:quote =. 23 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "Dünya Meteoroloji Örgütü – Gucranvala". Birleşmiş Milletler. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011. 
  7. ^ a b Pakistan - Sehir Nufuslari 2 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Gujranwala ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pakistan</span> Güney Asyada bir ülke

Pakistan, resmî adıyla Pakistan İslam Cumhuriyeti, Güney Asya'da bir ülkedir. 241,49 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın en kalabalık beşinci ülkesidir. En büyük ikinci Müslüman topluluğuna sahiptir. 881.913 km²'lik yüzölçümü ile bu alanda 33. sıradadır. Pakistan'ın güneyde Umman Denizi ve Körfezi'ne 1046 km kıyısı vardır. Doğuda Hindistan, batıda Afganistan, güneybatıda İran ve kuzeydoğuda Çin ile komşudur. Kuzeybatıda Afganistan'ın Vahan Koridoru Pakistan'ı Tacikistan'dan ince bir hatla ayırır. Ayrıca Umman ile deniz sınırı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gazneliler</span> Orta Asyada eski bir Türk devleti

Gazneliler, 963-1186 yılları arasında Maveraünnehir, Afganistan, Hindistan'ın kuzeyi ve Horasan'da hüküm sürmüş olan Türk devleti. Gazneliler adlarını başkent edindikleri, hâlen Afganistan sınırları içinde bulunan Gazne şehrinden almıştı. Mahmud-ı Gaznevî'nin Yemînüddevle lakabına atıfla bu hanedana Yemînîler denilmektedir. Ayrıca hanedanın babası Sebük Tigin'e atıfla Sebük Teginîler olarak da anılmaktadır. Gazne Devleti'nden önce bu topraklarda hüküm sürmüş olan Fars asıllı Samanîlerin siyasi ve kültürel etkisinden dolayı Gazneli Türkler, zaman içerisinde Farslaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Lahor</span> Pakistanda bir şehir

Lahor, Pakistan'ın Pencap eyaletinin başkenti ve en büyük şehridir. Karaçi'den sonra Pakistan'ın en büyük ikinci, 13 milyonu aşan nüfusuyla da dünyanın en büyük 26. şehridir. Pencap'ın kuzeydoğu bölgesinde, Ravi Nehri boyunca yer almaktadır. Lahor, Pakistan'ın başlıca sanayi ve ekonomi merkezlerinden biridir. Geniş Pencap bölgesinin tarihi başkenti ve kültür merkezi olmakla birlikte Pakistan'ın sosyal açıdan en liberal, ilerici ve kozmopolit şehirlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Gaznevî</span> Gazne Devleti hükümdarı

Mahmud Gaznevî veya Gazneli Mahmud, , 998-1030 yılları arasında hüküm sürmüş olan Gazne Devleti hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bahavalpur</span> Pakistanda bir şehir.

Bahawalpur Pakistan'ın Pencap eyaletine bağlı şehir. 1802'de kurulan Bahawalpur Devleti'nin başkenti idi. Nüfus itibarıyla Pakistan'ın 11. büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Tunus (şehir)</span> Tunusun başkenti

Tunus, Tunus'un başkenti ve Tunus ilinin merkezi olan şehir ve belediyedir. Tunus şehri sınırları dışında bulunan ve Tunus'un etrafında şehirleşmiş metropoliten varoşları ile birlikte Tunus şehri "Büyük Tunus " olarak anılmaktadır. 2004 yılı verilerine göre nüfusu belediye sınırları içinde nüfusu 728,453 kişidir. "Büyük Tunus" metropoliten bölgesinin nüfusunun ise yaklaşık 2.7 milyon olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ketta</span>

Ketta Pakistan'ın Belucistan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Dakka</span> Bangladeşin başkenti

Dakka, Bangladeş'in başkenti ve Dakka ilinin merkezi. Dakka bir megakenttir ve Güney Asya'daki en büyük şehirlerden biridir. Buriganga Nehrinin kıyısında yer alan Dakka'nın nüfusu büyükşehir alanı ile birlikte 12 milyondur ve bu özelliğiyle Bangladeş'in en büyük şehridir. Dünyanın en fazla nüfusa sahip 9. şehridir ve ayrıca dünyadaki nüfusu en yoğun şehirlerden de biridir. Dakka "Camiler Şehri" olarak bilinir ve dünyanın en iyi muslinini üretmesiyle tanınmıştır. Aynı zamanda "dünyanın çekçek başkenti" olarak da bilinir. Her gün yaklaşık 400 bin kişi şehirde çekçek kullanmaktadır. Bugün bölgedeki en büyük kültür, eğitim ve iş merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Şalvar</span> ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş pantolon

Şalvar, genellikle ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş bir tür pantolondur. Özellikle Adana'dan başlayıp Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne kadar olan bölgede sıkça giyilen yöresel giysi türüdür. Şalvar bol olduğundan bağ bahçe ve tarlada çalışanlar için uygundur. Bu özelliği nedeniyle şalvarı hâlâ kırsal alanda tarım ve hayvancılık yapan insanlar kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orvieto</span> İtalyanın Umbria bölgesinde, Terni iline bağlı ilçe (komün)

Orvieto, merkezi İtalya'nın Umbria bölgesinde güneybatısında Terni iline bağlı 20.253 kişi nüfuslu bir yerleşim yeri ve bir komündür.

<span class="mw-page-title-main">Abbottabad</span>

Abbottabad, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletinde bulunan, başkent İslamabad'ın 50 km kuzeyinde, 1256 metre rakımlı bir şehirdir. Şehir aynı zamanda Abbottabad ilinin merkezidir. Ayrıca Usame bin Ladin burada öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Indianapolis</span>

Indianapolis, ABD'nin Indiana eyaletinin 829.718 nüfusa sahip en büyük şehri. Indianapolis Indiana eyaletinin başkenti ve Marion kontluk (county) idare merkezidir. ABD'nin en büyük şehirler listesinde 14. sıradadır. Mississippi Nehri'nin doğusunda kurulan ve ABD'nin nüfusu en hızlı gelişen şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ipswich</span>

Ipswich, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Doğu İngiltere bölgesinde bulunan yerel idare açısından Suffolk Kontluğu idare merkezi ve ikinci seviyede metropoliten olmayan yerel idare bölgesi "Ipswich Borough" merkezi olan bir yerleşkedir.

<span class="mw-page-title-main">Sheffield</span> Ingilterede bir şehir

Sheffield, Birleşik Krallık'ta, İngiltere ülkesinde Yorkshire ve Humber bölgesinde bir büyük kentsel yerleşim birimidir. Yerel idare açısından krallık seremoni bakımından Törensel Güney Yorkshire Metropoliten Kontluğu'na bağlıdır. 1989'da "Güney Yorkshire Metropoliten Kontluğu"'nun lağvedilmesi sonucu tek-seviyeli yerel idare olan Sheffield Şehri Yerel İdaresi'nin idare merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Chelmsford</span>

Chelmsford, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Doğu İngiltere bölgesinde bulunup Essex Metropoliten-Olmayan ve Törensel Kontluğu'nun merkez şehri ve Essex shire-kontluğuna bağlı olan ikincil Chelmsford Borough Yerel İdaresi'nin de merkezi şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Sedona, Arizona</span>

Sedona, ABD'nin güneybatısındaki Arizona eyaletinin Yavapai İlçesi ile Coconino İlçesinde bulunan bir şehir. ABD 2010 Nüfus Sayımı itibarıyla nüfusu 10.031 kişi olarak belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Haydarabad, Pakistan</span>

Haydarabad, Pakistan'ın Sind Eyaleti'nde bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">El Mirage, Arizona</span>

El Mirage; ABD'nin güneybatısındaki Arizona eyaletinin Maricopa İlçesinde bulunan bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Homyel</span>

Homyel ya da Gomel, Belarus'ta yer alan bir şehir. Homyel Voblastı'nın merkezidir. Homyel, 526.872 kişilik nüfusuyla Belarus'un en kalabalık ikinci şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Gujer</span>

Gucer veya Gurcer, esas olarak Hindistan, Pakistan ve Afganistan'da yayılmış, etnik bir göçebe çoban, Savaşçı ve tarım topluluğu. dahili olarak çeşitli klan gruplarına bölünmüştür. Geleneksel olarak tarımla, pastoral ve göçebe faaliyetlerle uğraşıyorlardı ve büyük, homojen bir grup oluşturuyorlardı. Gucerların tarihsel rolü toplumda oldukça çeşitli olmuştur, bir uçta birkaç krallığın, hanedanlığın kurucusu olmuşlardır ve diğer uçta bazıları hala kendi toprakları olmayan göçebelerdir. Gucer kimliğinin tarihindeki dönüm noktası, genellikle ortaçağ dönemi günümüz Racastan'ında bir Gucer krallığının ortaya çıkışına kadar uzanır. Gucerların, Hindistan Yarımadası'nın farklı bölgelerine Guceratra'dan göç ettiklerine inanılıyor. Önceleri Gurcerların Orta Asya'dan da daha önce göç ettiklerine inanılıyordu, ancak bu görüşün genellikle spekülatif olduğu düşünülüyor. B.D.'ye göre. Chattopadhyaya, tarihsel referanslar, MS 7. yüzyılda Kuzey Hindistan'daki Gucer savaşçıları ve halktan bahseder ve birkaç Gucer krallığı ve hanedanından bahseder. Bununla birlikte, Tanuja Kothiyal'e göre, Gucer'ın tarihi imajı 'cahil' çobanlara aittir, ancak Gucar geçmişinin tarihsel iddiası da onları Gucer-Pratiharlar ile ilişkilendirir. Racput'un Gucer'ların eski Kshatriya klanı aracılığıyla değil, Racput'un Brahmin bir kadınla evlenmesinden kaynaklanmış olabileceğini iddia ettiği bir efsaneden alıntı yapıyor. Ancak, tarihsel sürecin tersini gösterdiğini belirtiyor: Racputlar diğer topluluklardan geldiğini gibi Gucerlar, Jatlar Raikalar vb. Gucerlar, MS 10. yüzyıldan sonra tarihin ön saflarından solmaya başladı. Bundan sonra, tarihte seleflerinin aksine oldukça küçük hükümdarlar olan birkaç Gucer reisi ve sonradan görme savaşçıdan bahsedilir. Babür döneminde "Gurcer" ve "Gucer" oldukça yaygındı ve döneme ait belgeler Gucerlardan "çalkantılı" bir halk olarak bahsediyor. Hindistan'ın Gucerat ve Racastan eyaletleri, İngiliz gücünün gelişinden yüzyıllar önce Gurceradesa ve Gurceratra olarak biliniyordu. Pakistan Pencap'ın Gucrat ve Gucranwala bölgeleri, aynı bölgede bir Gurcera krallığının var olduğu MS 8. yüzyılın başlarından itibaren Gurcerlarla ilişkilendirilmiştir. Uttar Pradeş'in Saharanpur bölgesi, bölgede çok sayıda Gucer zamindar veya arazi sahibi çiftçi sınıfının varlığından dolayı daha önce Gurcergadh olarak biliniyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.