İçeriğe atla

Gucerât

Gucerât
ગુજરાત (Gujrāt)
ÜlkeHindistan Hindistan
BaşkentGandhinagar
Yüzölçümü
 • Toplam196,024 km²
Nüfus
 (2001)
 • Toplam50.671,017
 • Yoğunluk258/km²

Gucerât[1][2][3] (Güceratça: ગુજરાત Gujrāt), Hindistan'ı oluşturan eyaletlerden biridir. Güneyde ve batıda Umman Denizi, kuzeybatıda Pakistan, kuzeyde Racastan, doğuda Madhya Pradesh, güneydoğuda da Maharashtra eyaletleriyle çevrilidir. Yönetim merkezi, en büyük kenti ve eski merkezi Ahmedabad yakınlarındaki Gandhinagar'dır.

Tarih

Gucerat'ın bilinen tarihi MÖ 250 yılında başlar. Yöre, MS 4. ve 5. yüzyıllarda Gupta İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. Adı, 8. ve 9. yüzyıllarda bölgeye egemen olan Gurceratlardan gelir. Gurcerat dönemini izleyen Solanki hanedanı döneminde Gucerat, en geniş sınırlarına ulaştı. Ekonomik ve kültürel açıdan da olağanüstü bir gelişme gösteren Gucerat, bundan sonra sırasıyla Müslüman-Arap Gucerat Sultanlığı, Hint-Türk İmparatorluğu ve Muratha egemenliğine girdi. 1818'de büyük bölümü İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası'nın denetimine geçti ve 1857'de İngiliz Hindistanı'nın bir ili oldu. Hindistan 1947'de bağımsızlığını kazanınca, Gucerat'ın büyük bölümü Bombay eyaletine katıldı. 1960'ta ise Bombay, dil temelinde Gucerat ve Maharashtra olarak ikiye bölündü. Hint-Ari ailesine bağlı olan ve Prakrit dilleri ile Apabhramşa dili aracılığıyla Sanskritten türeyen Gucerat dili Mohandas Gandhi'nin de anadilidir.

26 Ocak 2001'de meydana gelen deprem 12,000 kişinin ölümüne ve yaklaşık 55,000 kişinin yaralanmasına neden oldu.

Coğrafya & iklim

Gücerat, coğrafi açıdan büyük karşıtlıklar gösterir. Batı kıyısındaki çeltik tarlalarıyla kaplı, sulak ve yağışlı ovalardan, neredeyse hiç yağmur almayan Kuç tuz gölüne kadar uzanır. Güneyinde Kuç körfezi bulunan bu kurak bölge, kuzeyde ve doğuda dev bir tuz bataklığı (Kuç Bataklığı) ile Pakistan'dan ve Hindistan anakarasından ayrılır. Kuç'un güneyi de, orta kesimindeki sırtlarla kurak bir bölgedir. Gücerat'ın kuzeydoğusu, temelde küçük ovalardan ve alçak tepelerden oluşur. Burada yağışlar seyrektir; ocak ayında sıcaklık sıfırın altına düşebilir; öte yandan, yazın sıcaklığın 50 °C'ye kadar yükseldiği olur. Daha güneyde, Gücerat'ın orta kesiminde yağışlar artar ve sıcaklıkta daha az farklılık görülür. Gücerat'ın güneyindeyse bol yağışlı, ılıman bir iklim hüküm sürer.

Nüfus

Gücerat'ın 50,671,017'lik (2001) nüfusunun büyük kısmını (%90) Hindular oluşturur. Geriye kalan kısmını Müslüman, Caynacı ve Sih azınlıklar oluşturur.

Ekonomi

Gücerat, Hindistan'ın en sanayileşmiş eyaletlerinden biridir. Eyaletin belli başlı sanayi kentleri Ahmedabad, Vadodara ve Surat'tır. Başlıca tarım ürünleri pamuk, yer fıstığı, hurma, şeker ve süt ve süt ürünleridir. Hindistan'ın en uzun kıyı şeridine sahip olan eyaleti olan Gücerat'ın en önemli uluslararası limanı Kandla'nın yanı sıra 40 limanından 11'i uluslararası taşımacılığa açıktır. Eyaletteki çimento, bitkisel yağ, kimyasal madde ve ilaç sanayisi önemlidir.

Eğitim

Gücerat'taki 250'yi aşkın yükseköğretim kurumu arasında 13 üniversite bulunur. Teknik öğrenim veren mühendislik yüksekokullarının yanı sıra çok sayıda teknik enstitü vardır. Ayrıca çeşitli araştırma kurumları bulunur.

Turizm & kültür

Folklorunun ve halk kültürünün kökenleri Tanrı Vişnu'nun cisimleşmiş hali olduğuna inanılan Krişna mitolojisine kadar uzanır. Krişna onuruna yapılan danslar garaba adlı halk dansıyla varlığını sürdürmektedir. Somnat, Modhera, Than, Dvarka, Ghuml, Girnar ve Palitana'daki anıt ve topraklarda örneklerine rastlanan Gücerat mimarisi, zengin ve ince bezemeli üslubuyla tanınır. El sanatları da dünya çapında ün kazanmıştır. Eyaletin en kalıcı ve etkili kültürel kurumları arasında mahacan adıyla bilinen loncalar sayılabilir.

Kaynakça

  1. ^ Farsça/Osmanlıcaگُجَرات Gucerât
  2. ^ İslam ansiklopedisi. 1940. s. 156. 
  3. ^ Yılmaz Öztuna (1986). Osmanlı devleti tarihi. 2. s. 117. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin güneydoğusundaki coğrafi bölgesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Güneydoğu Torosların güneyinden Suriye sınırına kadar olan yerleri kaplar. Bölge doğu ve kuzeyden Doğu Anadolu Bölgesi, batıdan Akdeniz Bölgesi, güneyden Suriye ve kısa bir sınırla da Irak ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan</span> Güney Asyada bir ülke

Pakistan, resmî adıyla Pakistan İslam Cumhuriyeti, Güney Asya'da bir ülkedir. 241,49 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın en kalabalık beşinci ülkesidir. En büyük ikinci Müslüman topluluğuna sahiptir. 881.913 km²'lik yüzölçümü ile bu alanda 33. sıradadır. Pakistan'ın güneyde Umman Denizi ve Körfezi'ne 1046 km kıyısı vardır. Doğuda Hindistan, batıda Afganistan, güneybatıda İran ve kuzeydoğuda Çin ile komşudur. Kuzeybatıda Afganistan'ın Vahan Koridoru Pakistan'ı Tacikistan'dan ince bir hatla ayırır. Ayrıca Umman ile deniz sınırı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Asya</span> kıta

Asya veya Asya Kıtası, Avrupa'nın doğusunda, Büyük Okyanus'un batısında, Okyanusya'nın kuzeyinde ve Arktik Okyanus'un güneyinde bulunan kıta, yüz ölçümü olarak Dünya'nın en büyük kıtası, aynı zamanda nüfus açısından en kalabalık kıtasıdır. Sınırları değişkenlik gösterse de Avrupa ve Afrika kıtaları ile kara sınırı vardır. Avrupa ile birlikle Avrasya'yı, Avrupa ve Afrika kıtalarıyla birlikte Eski Dünya'yı oluşturur. İnsanlığın Afrika'dan çıktıktan sonra ayak bastığı ilk kıta olan Asya, aynı zamanda Dünya üzerindeki birçok dinin çıkış bölgesidir. Ortadoğu kökenli İslam, Hristiyanlık gibi İbrani dinler ile Hint Yarımadası kökenli Budizm ve Hinduizm gibi Dharmatik dinler buna örnektir. Kuzey Kutup Dairesi'nden Ekvator'a kadar uzanan Asya Kıtası, yeryüzünün en alçak noktası olan Lut Gölü ve en yüksek noktası olan Everest gibi çok farklı yeryüzü şekillerini içinde barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak kuşak iklimleri</span>

Sıcak iklim tipleri ve özellikleri, bulunan bölgedeki yıllık sıcaklık ortalaması 20°yi bulan iklim türleridir. Yani dünya geneline baktığımızda ekvator çizgisi ile 30° enlem arasında görülen iklim tipleri, sıcak iklim tipleridir.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk iklimler</span>

Asya'nın kuzeyinde yer alan Sibirya, 12.800.000 km²'lik yüzölçümüyle Rusya'nın yüzde 60'tan fazlasını kaplar. Batıda Ural Dağları'ndan doğuda Büyük Okyanus'a kadar uzanır. Kuzeyinde Arktik Okyanusu vardır. Sibirya'nın güneyinde, batıdan doğuya doğru, Kazakistan, Moğolistan ve Çin yer alır. Sibirya'nın nüfusu yaklaşık 40 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Mumbai</span> Hindistanın en büyük ve Dünyanın dokuzuncu büyük şehri

Mumbai, Hindistan'ın Maharaştra eyaletinin başkenti, Hindistan'ın en büyük ve Dünya'nın dokuzuncu büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Konya Ovası</span>

Konya Ovası, İç Anadolu Bölgesi'nin orta ve güney kesiminde yer alıp, büyük bölümü Konya ili içinde yer alan çanak biçimli ovadır.

<span class="mw-page-title-main">Andhra Pradeş</span>

Andhra Pradeş, Hindistan'ın güneydoğu kesiminde eyalet.

<span class="mw-page-title-main">Savan</span> Serpili büyük çayırlardan oluşan bitki topluluğu

Savan ya da savana tropik yağmur ormanları ile kuru çöller arasındaki geçiş bölgesinde yer alan geniş çayırlara denir. Kurak mevsimin uzun sürdüğü tropikal bölgelerde, tek tük ağaçlar serpili büyük çayırlardan oluşan bir bitki topluluğudur. Güney Afrika'da ve Doğu Afrika'da başlıca bitki topluluğu olan savan, boyları yer yer iki metreyi bulabilen köksaplı bitkilerden ve buğdaygillerden oluşur. Bu bölge dünyanın en ilginç yabani hayvan türlerinden bazılarının yaşaması için uygun bir ortam sağlar. Ana'nın görece kurak stepleri ile Kuzey Amerika'nın geniş çayırları da otlak olarak kullanılan alanlardandır.

Hindistan yirmi sekiz eyalet ve yedi birlik bölgesinden oluşan bir federal cumhuriyettir. Eyaletler ve birlik toprakları da daha küçük idari birimlere bölünür.

<span class="mw-page-title-main">Dekken</span> Hindistandaki büyük yayla

Dekken, Hindistan'ın güneyinde üç sıradağ arasında kalan geniş yayladır. Bu yayla Hint Yarımadasının bilinen üçgeni içinde ayrı bir üçgen bölge oluşturur. Orta ve Güney Hindistan'ın hemen hemen tamamına yayılmıştır. Batısında Batı Gat Dağları doğusunda da Doğu Gat Dağları yer alır. Her iki sıradağ da kıyı düzlüklerinden yükselir ve Hindistan'ın güney ucunda birleşir. Yayla'nın kuzeyinde ise batı güneybatı istikametinden doğu kuzeydoğu istikametine doğru uzanan Satpura sıradağları ve Vindhya sıradağları bulunur. Bu sıradağlar Dekken Yaylasını Kuzey Hindistan'ın yoğun nüfuslu ovalarından ayırır.

<span class="mw-page-title-main">Yarı kurak iklim</span>

Yarı kurak iklim veya step iklimi genellikle yıllık olarak düşük yağmur miktarı alan (250–400 mm) bölgelerin iklimini ifade eder. Daha kesin bir iklim tanımı Köppen iklim sınıflandırmasında ekolojik özellikler ve tarımsal birikim açısından çöl iklimi ve nemli iklimler arasında kalan step iklimleri olarak verilmiştir. Köppen iklim sınıflandırması sıcaklık ve yıllık yağış miktarının, özellikle ormanlık bölgeleri dışarıda bırakarak düzenlenmesine izin vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İran coğrafyası</span>

İran, Güneybatı Asya'da, Umman Körfezi, Fars Körfezi, Hazar Denizi, Irak, Türkiye ve Pakistan arasında bir coğrafik konuma sahiptir. İran yeryüzündeki en dağlık ülkelerden biridir. Dağlar, üzerlerinde ana tarım ve yerleşim bölgelerinin yer aldığı çok sayıda dar havza veya platoyu çevrelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Altiplano</span> Güney Amerikada bir plato

Altiplano Peru'nun güneydoğusu ile Batı Bolivya'da Batı ve Doğu-Andlar arasında bulunan bir platodur.

<span class="mw-page-title-main">Köppen iklim sınıflandırması</span> iklim sınıflandırma sistemi

Köppen iklim sınıflandırması, tüm dünyada en sık kullanılan iklim sınıflandırma yöntemlerinden biridir. Bu yöntem 1900'lü yıllarda Alman klimatolog Wladimir Köppen tarafından ortaya atılmış ve 1918 ile 1936 yılları arasında yine Köppen tarafından büyük ölçüde geliştirilmiştir. Köppen'ın sınıflandırma yönetimine göre bir çevrenin doğal bitki örtüsü, o yörenin iklimini açıklamak için en iyi değerlendirme aracıdır. Bu nedenle Köppen iklim bölgelerini ayırırken bitki örtüsünün dağılışını göz önüne almıştır. Köppen sınıflandırması bir bölgenin yıllık ve aylık sıcaklık ortalaması ile yağış miktarını hesaplayarak iklim bölgelerinin sınırlarını çizer. Köppen iklim sınıflandırması, en yaygın kullanılan iklim sınıflandırma sistemlerinden birisidir. İlk olarak Alman - Rus bilimci Wladimir Köppen 1884' te Köppen tarafından, özellikle 1918 - 1936' da yapılan birkaç değişiklikle yayınlandı. Daha sonra, iklim bilimci Rudolf Geiger sınıflandırma sisteminde bazı değişiklikler yaptı ve bu nedenle bazen Köppen - Geiger iklim sınıflandırma sistemi olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Racastan</span> Hindistanın kuzeybatısında bir eyalet

Racastan, Kuzey Hindistan'da bulunan bir eyalettir. 342.239 kilometrekare büyüklükte olup Hindistan'ın toplam coğrafî alanının %10.4'ünü kaplamaktadır. Bölgeye göre en büyük Hint eyaleti olmasının yanı sıra nüfusa göre yedinci en büyük eyalet konumundadır. Hindistan'ın kuzeybatısında yer alan ve Tar Çölü'nün çoğunu kapsayan Racastan; kuzeybatıda Pakistan'ın Pencap ve batıda ise Sindh eyaletleriyle sınırdaş konumundadır. Ayrıca; kuzeyde Pencap, kuzeydoğuda Haryana ve Uttar Pradeş, güneydoğuda Madhya Pradeş ve güneybatıda Gucerat eyaletleriyle komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Guceratça</span>

Guceratça, Hindistan'ın Gucerât bölgesinde ağırlıklı olarak Guceratlar tarafından konuşulan bir Hint-Aryan dilidir. Hindistan'da resmî ve tanınmış 22 dilden biri olup, Gücerat eyaleti ile birlik toprağı Dadra ve Nagar Haveli ve Daman ve Diu'de resmî statüdedir. 55,5 milyon konuşur ile dil Hindistan'da en çok konuşulan 6. dildir ve bu ülke nüfusunun y. %4,5'ine tekabül etmektedir. Dil, Gücerat diasporası tarafından Güney Asya'nın diğer yerleri ile Kuzey Amerika, Birleşik Krallık ve Güneydoğu Afrika'da da konuşulur. Güceratça ilk olarak yaklaşık 1000 sene önce yazıya geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tar Çölü</span>

Tar Çölü veya bilinen diğer adıyla Büyük Hint Çölü, Hindistan'ın kuzeybatısında, Pakistan sınırında bulunan bir çöldür. 200.000 km2 (77.000 sq mi)'den daha fazla bir alana sahip olan çöl, dünyanın 18. büyük subtropikal çölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hint-Ganj Ovası</span>

Hint-Ganj Ovası ya da Indo-Gangetic Ovası, Hindistan, Pakistan ve Bangladeş'in alanlarındaki ovadır. Kuzeyde Himalaya Dağları, güneyde Deccan Yaylası ile sınırlanmıştır. Ovanın uzunluğu tahminen 3 bin kilometredir. Eni ise 250 -300 kilometredir. Dünya uygurlağının en eski merkezlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika coğrafyası</span>

Kuzey Amerika'da bulunan ve kabaca üçgen şeklinde olan Meksika, kuzeybatıdan güneydoğuya 3000 km'den fazla uzanır. Genişliği kuzeyde 2000 km'den fazla ve güneyde Tehuantepece kıstağında 220 km'den az değişmektedir. Meksika'nın iki büyük su kütlesi üzerinde kıyı şeridi vardır: batıda Pasifik Okyanusu ve doğuda, Meksika Körfezi ve Karayip Denizi'ne yol açan Karayip Denizi. Atlantik Okyanusu. Kıyı ovaları bulunurken, orta Meksika, en yükseği 5610 m rakımlı Pico de Orizaba olan yanardağlar da dahil olmak üzere yüksek platolar ve engebeli dağlardan oluşur.