İçeriğe atla

Guberniya

Guberniya (Rusça: губерния) - Rusya'da (Rusya Çarlığı, Rus İmparatorluğu, Rusya Cumhuriyeti, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti, SSCB dönemlerinde) 1708-1929 yılları arasında var olan yönetim bölümü.
Guberniya sistemi ilk kez I. Petro tarafından uygulanmıştır.
Yönetim bölümleri açısından Rusya, 1708 yılına kadar yüzölçümü ve statüsü birbirinden çok farklı uyezdlerden oluşuyordu. I. Petro'nun 29 Aralık 1708 tarihli fermanıyla oluşturulan ilk 8 guberniya şunlardı:

  • İngermanland (1710 yılında Sankt Petersburg Guberniyası'na dönüştürüldü);
  • Moskova;
  • Arhangelogorod;
  • Kiyev;
  • Kazan;
  • Azov;
  • Sibirya.

Guberniya sistemi II. Katerina, I. Pavel ve I. Aleksandr döneminde ve daha sonraki siyasal rejimlerde önemli değişikliklere uğradı.

Ekim Devrimi sonrası Sovyetler Birliği döneminde guberniya sistemi ilga edildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sankt-Peterburg</span> Rusyanın federal şehirlerinden biri

Sankt-Peterburg (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Veliki Novgorod</span> Rusyada şehir

Veliki Novgorod, Rusya içerisinde yer alan önemli şehirlerden biridir. Rusça büyük yeni şehir demektir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Asya</span> Asyanın okyanuslardan uzak iç kesimi

Orta Asya, dar anlamıyla geçmişte Sovyetler Birliği'nin parçası olan beş ülkeyi tanımlar. Geniş anlamda ise Afganistan, Pakistan'ın kuzeyi, Çin'in batısı, Moğolistan ve Rusya'nın bir kısmı ile kuzeydoğu İran'ı içeren bölge ve bölgeyi tanımlamak için kullanılan coğrafi terim. Asya'nın dünya okyanuslarından uzak iç kesimini belirtmek için kullanılır, bölgenin bu denizlere kapalı oluşu başlıca ana özelliğidir. Orta Asya, aynı zamanda Türk halklarının anayurdudur.

<span class="mw-page-title-main">I. Petro</span> Rus hükümdar (1672-1725; imparator 1721-1725)

Büyük Petro, I. Petro veya Pyotr Alekseyeviç, Rusya Çarlığı'nı 7 Mayıs 1682'den 1696'ya kadar üvey ağabeyi V. İvan ile birlikte, daha sonra 1696'dan 1725'te ölümüne kadar Rus İmparatorluğu'nu yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Katerina</span>

Çariçe I. Katerina, 1724 ile 1727 yılları arasındaki Rusya imparatoriçesiydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Katerina</span> Rus Çariçesi

Çariçe II. Katerina veya Büyük Katerina, 34 yıl boyunca Rus İmparatorluğu'nu yönetmiş ve 18. yüzyıl Rusyası'na damgasını vuran Rusya imparatoriçesiydi. Kırım Hanlığı'nı Rusya topraklarına katmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksandr (Rusya)</span> Rus hükümdar (1777-1825; çar 1801-1825)

I. Aleksandr, , Rusya imparatoru. Ayrıca ilk Romanov mensubu Polonya kralı, Litvanya ve Finlandiya grandüküydü.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Krallığı</span> 19. ve 20. yüzyılda Güney Avrupada bir krallık

Yunanistan Krallığı, 1832 yılında dönemin süper güçleri Birleşik Krallık, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Prusya, Fransa ve Rus İmparatorluğu tarafından ilân edilen devlettir. Bağımsızlık duyurusunun yapılmasının ardından, Osmanlı İmparatorluğu'ndan tam bağımsızlığını eline almış olduğu 30 Ağustos 1832 tarihli antlaşmayla uluslararası düzeyde tanınmıştır. Yunan Bağımsızlık Savaşı'nı yöneten geçici Yunan hükûmetinin üzerine kurulmuş ve 1924 yılında krallık devrilerek yerine ikinci Yunan Cumhuriyeti kurulana dek ayakta kalmıştır. Daha sonra cumhuriyetin 1935 yılında yeniden yerini krallığa bırakmasıyla bu kez 1974 yılına dek Yunanistan topraklarında egemen olmuş ve yedi yıllık bir askerî darbe döneminin ardından bugünkü modern Yunanistan Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rus İmparatorluğu</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1721–1917)

Rus İmparatorluğu veya Çarlık Rusyası, Büyük Kuzey Savaşı'nı sona erdiren Nystad Antlaşması'nın ardından Rusya Çarlığı'ndan evrilerek 1721'den itibaren Avrasya ve Kuzey Amerika'ya yayılan tarihi bir imparatorluk. Rus İmparatorluğu'nun yükselişi, İsveç İmparatorluğu, Polonya-Litvanya Birliği, İran, Osmanlı İmparatorluğu ve Çin gibi komşu rakip güçlerin zayıflamalarıyla eş zamanlı olmuştur.

Moldova tarihi bugünkü Moldova topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar. Günümüzde Moldova adıyla anılan topraklar Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında tarihi adı Besarabya olan bölgedir. Bu bölge 1812 yılına kadar Boğdan adıyla anılan devletin doğu kısmını oluşturuyordu. 1812 yılından sonra Rusya'nın eline geçti. Boğdan'ın geri kalan kısmı ise etnik bakımdan kardeş olan Eflak'la birleşerek günümüzdeki Romanya Devleti'ni oluşturdu. Moldova halkı Romanya halkıyla aynı dili konuşmaktadır, etnik bakımdan kardeş uluslardır. Dolayısıyla Moldova tarihi Romanya tarihi'yle iç içe geçmiş bir tarihtir.

Estonya tarihi, bugünkü Estonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Rusya arması</span> 20 Aralık 2000 yılında onaylanmış Rusya Federasyonunun resmî arması

Rusya Federasyonu arması, 1917'de Rus Devrimi ile yıkılan Rus İmparatorluğu'nun önceki armasıdır. III. İvan (1462-1505) saltanatından bu yana bir kereden fazla değiştirilmiş olsa da, mevcut arması doğrudan Orta Çağ'daki orijinalinden türetilmiştir. Kartalın şekli Büyük Petro'nun (1682-1725) saltanatına kadar görülebilir, ancak mevcut arması üzerindeki kartal, geleneksel imparatorluk armasındaki gibi siyah değil, altın rengidir.

Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi veya VTsIK Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetinde Sovyet Kongreleri ara dönemlerinde ülkedeki en yüksek otoriteydi. Anayasal değişiklik yapmaya yetkili tek organdı. Tüm Rusya Sovyetler kongresi tarafından seçilirdi. 1917 – 1937 yılları arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazan Guberniyası</span>

Kazan Guberniyası, 1708-1920 yılları arasında Rusya Çarlığı, Rus İmparatorluğu ile Rusya SFSC'ye bağlı bir guberniya idi. Guberniyanın merkezi Kazan şehriydi.

<span class="mw-page-title-main">V. İvan</span> Rus hükümdar (1666-1696; çar 1682-1696)

V. İvan Alekseyeviç Romanov ; 6 Eylül 1666 Moskova – 8 Şubat 1696 Moskova), 7 Mayıs 1682 ve 8 Şubat 1696 tarihleri arasında hüküm sürmüş, Romanov hanedanına mensup Rus çarıdır. Önemli fiziksel ve zihinsel sorunları vardı.

<span class="mw-page-title-main">Voronej Guberniyası</span>

Voronej Guberniyası, 1725-1928 yılları arasında sırasıyla Rusya Çarlığı, Rus İmparatorluğu ve Rusya SFSC'ye bağlı bir Valilik idi. Guberniyanın merkezi Voronej idi.

<span class="mw-page-title-main">Volhinya Guberniyası</span>

Volhinya Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, günümüz Ukrayna'nın kuzeybatısını kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi önce Novograd-Volinski, sonradan Jitomir idi.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Valiliği</span>

Sibirya Valiliği , Rusya Çarlığı ve Rus İmparatorluğu döneminde 1708 -1782 arası var olan idari birim (guberniya). Valilik Rus İmparatorluğunun doğusunda yer almaktaydı. Güneyinde Çin , güneybatısında Kazan Guberniyası ve kuzeybatısında Archangelgorod Valiliği yer almaktaydı. Sibirya Valiliği, Urallar, Sibirya ve Uzak Doğu Rusyası'nda yer alan valilikler arasında önemli bir yere sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Anna Petrovna</span> Rus soylu (1708-1728)

Rusya Büyük Düşesi Anna Petrovna,, Rusya'nın imparatoru I. Petro ve eşi İmparatoriçe I. Katerina'nın ikinci kızıydı. 1724 senesinde Holstein-Gottorp dükü Karl Friedrich ile evlendi. Louis Caravaque, 1725 senesinde tuval üzerine yağlı boya resmini yapmıştır. Küçük kız kardeşi İmparatoriçe I. Elizaveta, 1741 ve 1762 yılları arasında hüküm sürdü. Yeğeninin saltanatında potansiyel bir mirasçı iken, siyasi sebeplerden dolayı hiçbir zaman tahta çıkmadı. Ancak oğlu Petro, Elizaveta'nın yerine geçerek 1762'de İmparator olarak hüküm sürdü.