İçeriğe atla

Guangxu

Guangxu

Guangxu, (Wade-Giles: Kuanghsu), asıl adı Zaitan (Wade-Giles: Tsai-Tien) (14 Ağustos 1871 - 14 Kasım 1908), Qing (Mançu) hanedanının dokuzuncu imparatoru (1875-1908). Hükümdarlığının büyük bölümünde dul imparatoriçe Cixi yönetime egemen olmuş ve yönetimi modernleştirmesini, çürümeyi önlemeyi amaçlayan reformları yürürlüğe koymasını engellemiştir.

İmparator Tongzhi'nin (1861-1875) annesi olan ve 1861-1873 arasında naip sıfatıyla ülkeyi yöneten dul imparatoriçe Cixi'nin yeğeniydi.Cixi, oğlu Tongzhi'nin ölümü (1875) üzerine dört yaşındaki yeğeni Zaitian'ı tahta geçirmeye karar verdi ve gene naip olarak ülkeyi yönetebilmek için onu evlat edindi.Veraset kurallarını hiçe sayan bu uygulama çeşitli tepkilere yol açtıysa da, muhalefet kısa zamanda bastırıldı ve Zaitian 25 Şubat 1875'te Guangxu adıyla tahta geçti.

Guangxu'nun 1887'de reşit olmasına karşın, Cixi iki yıl daha ülke yönetimi üzerindeki egemenliğini sürdürdü.İmparator ancak 1898'de, bazı yenilikçi devlet memurlarının yardımıyla bir dizi reform çıkartarak Yüz Gün Reformu olarak bilinen dönemi başlattı.Bu uygulamaya karşı çıkan tutucu devlet adamlarını çevresinde toplayan Cixi, imparatorluk ordusu başkomutanı Ronglu'nun (1836-1903) yardımıyla yönetime el koyarak imparatoru sarayına hapsetti ve çevreye onun ağır hasta olduğu söylentisini yaydı.Yabancı güçlerin öldürülmesi ya da tahttan indirilmesi karşısında tepkisiz kalmayacaklarını belirtmeleri Guangxu'nun yaşamını kurtardı.Ama bu tarihten sonra yönetime hiç karışmadı.

15 Kasım 1908'de Cixi öldü. Aynı gün Guangxu'nun da bir gün öldüğü ilan edildi.Ama ne zaman ve nasıl öldüğü hiçbir zaman açıklığa kavuşmadı. Cixi'nin vasiyeti üzerine tahta Xuantong adıyla imparatorun üç yaşındaki yeğeni Puyi geçti.

Önce gelen:
Tongzhi
Çin imparatoru
1875 - 1908
Sonra gelen:
Puyi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Puyi</span> 12. ve son Qing İmparatoru ve Mançurya Devleti İmparatoru

Puyi, yıl adı Xuantong, Qing hanedanı (Mançu) hanedanının son imparatoru ve Mançukuo'nun ilk ve son imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Tongzhi</span>

Tongzhi, Qing Hanedanı (Mançu) imparatoru. Kısa süreli bir canlanma sağlayan hükümdarlık dönemi Tongzhi Restorasyonu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">III. Friedrich (Alman imparatoru)</span> Alman İmparator

III. Friedrich, Veliaht Prens Friedrich Wilhelm olarak da bilinir, Almanca Kronprinz Friedrich Wilhelm, tam adı Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl, 1888'de 99 gün süreyle Prusya kralı ve Alman imparatoru. Liberal ve meşrutiyetçi görüşlerden etkilenmiş, ama Hohenzollern hanedanının krallık ve imparatorluk değerlerine bağlı kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">VI. İvan (Rusya)</span> Rus hükümdar (1740-1764; çar 1740-1741)

VI. İvan, 1740-1741'de Rusya imparatoru. İki aylık bebekken çar ilan edilmiş, bir saray darbesi sonucunda tahttan indirildikten sonra 20 yıl tutuklu kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yongle</span>

Yongle, Wade-Giles yazımında Yung-Le, soy sıfatı (Ming) Cheng-Zu ya da (Ming) Ch'eng Tsu ya da (Ming) T'ai Tsung, ös sıfatı (shi) Wen Di, Wade-Giles yazımında Wen Ti, asıl adı Zhu Di, Wade-Giles yazımında Chu Ti, Ming Hanedanının üçüncü imparatoru (1402-1424). Hanedanın gücünü doruk noktasına çıkarmış, başkenti Nanjing'den Pekin'e taşımıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Andronikos</span>

I. Andronikos Komninos, 1183-1185 arasında Bizans imparatoru olmuştur. İmparator I. Aleksios ve İrini Dukena'nin oğlu sebastokratōr İsakios Komninos'un oğludur. Komninos Hanedanı'nın son temsilcisidir. Devlet düzeninde reform yapmaya çalıştıysa da Batı Hristiyanlığına karşı gösterdiği büyük düşmanlıkla Norman istilasını hızlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros</span> 912-913 yıllarındaki Bizans imparatoru

Aleksandros, 912-913 yıllarındaki Bizans imparatoruydu. İmparator I. Basileios ile Eudokia İngerina'nın oğludur. Ağabeyi VI. Leon'nun babasının I. Basileios mu yoksa III. Mihail mi olduğu şüpheli olmasına karşılık; Aleksandros, III. Mihail öldükten sonra doğduğu için I. Basileios'un babası olduğuna şüphe yoktur.

<span class="mw-page-title-main">VI. Konstantinos</span>

VI. Konstantinos 780 ile 797 döneminde Bizans İmparatoru.

<span class="mw-page-title-main">İrini (Bizans imparatoriçesi)</span>

İrini İrini Sarantapechaina veya Atinalı İrini, olarak da anılan ve tam yetkili imparatorluk gücü ile 797-802 döneminde hüküm süren Bizans İmparatorluğu İmparatoriçesidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Romanos</span> 959-963 yıllarındaki Bizans imparatoru

II. Romanos, 959-963 yılları arasında tahta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Cixi</span>

İmparatoriçe Cixi 1861'den ölüm yılı 1908'e kadar olan 47 yıl boyunca Çin'deki Qing Hanedanlığı'nı pratikte yönetmiş olan, Mançular'ın Yehe Nara klanının güçlü ve karizmatik üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Stephen (İngiltere kralı)</span>

Stephen, çok kere Blois'li Stephen olarak bilinir. I. William'ın torunu ve I. Henry'nin yeğenidir. Öldüğü zaman İngiltere kralı ve Blois Kontu idi. Saltanatına kuzeni ve rakibi olan İmparatoriçe Matilda ile yaşadığı iç savaş damgasını vurdu.

<span class="mw-page-title-main">Wu Zetian</span> Çin tarihinin tek kadın hükümdarı

Wu Zetian doğum adı Wu Zhao (武曌), unvanı İmparator Yoldaş Wu (武后) Çin tarihinin tek kadın İmparatoru. 690 yılında hüküm sürmeye başladı. 705 yılında öldü.

<span class="mw-page-title-main">Jingū (imparatoriçe)</span>

İmparatoriçe Eş Jingū , bazen İmparatoriçe Naip Jingū olarak da bilinir, Jingū Japonya'yı M.S 201'den 269'a kadar yöneten bir Japon İmparatoriçesidir. İmparator Chūai'nin eşidir. Ayrıca İmparatoriçe Jingū ülkeyi kocasının ölümünden sonra kendi başına 269 yılında oğlu tahta gelinceye dek yönetmiştir. Japonya imparatorları listesi göre Japonya'yı imparatorluk sistemiyle yöneten 15. hükümdardır. Ama yeniden değerlendirilen çalışmalar Jingū adının kaldırılıp yerine oğlunun İmparator Ōjin'in 15. hükümdar olması gerektiğini söyler.

Aisin Gioro, Çin'in Mançu Çing Hanedanı'nın imparatorluk hanedanıdır. Aisin Gioro, Çin'i 1644'ten 1912'de cumhuriyetin ilan edildiği Xinhai Devrimi'ne kadar yönetti. Aisin kelimesi, Mançu dilinde altın anlamına gelir ve Gioro ise Aisin Gioro'nun Heilongjiang eyaletinde bulunan atayurdudur. Mançu geleneğinde, aidiyet öncelikle aile veya boy adı ve daha sonra bireysel ailelere aittir.

<span class="mw-page-title-main">Yixin</span>

Yixin veya Prens Gong, Çing Hanedanı prensi ve devlet adamı. 1861'den 1865'e kadar imparatorluğun naipiydi ve diğer zamanlarda da büyük nüfuza sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Ci'an</span>

İmparatoriçe Ci'an veya İmparatoriçe Xiaozhenxian, İmparator Xianfeng'in eşi olan Çing Hanedanı imparatoriçesi. 1852'den kocasının 1861'deki ölümüne kadar imparatoriçe eşiydi ve ardından Dul İmparatoriçe Ci'an olarak onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Wanrong</span> Son Qing İmparatoru Puyinin eşi ve Mançurya Devleti İmparatoriçesi

Wanrong, Gobulo klanının Xuantong İmparatoriçesi olarak da bilinir, Çin'in son İmparatoru Puyi'nin eşidir. 1922'den 1924'te monarşinin kaldırılmasına kadar Çing Hanedanı İmparatoriçesi unvanına sahipti. Aynı zamanda 1934'ten 1945'te monarşinin kaldırılmasına kadar Japon kukla devleti Mançukuo'nun İmparatoriçesiydi. Ölümünden sonra İmparatoriçe Xiaokemin unvanıyla onurlandırıldı.