İçeriğe atla

Guanako

Guanako
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Artiodactyla (Çift toynaklılar)
Familya: Camelidae (Devegiller)
Cins: Lama
Tür: L. guanicoe
Lama guanicoe
Müller, 1776

Guanako (Lama guanicoe), devegiller (Camelidae) familyasının vahşi bir türü olup lamalar ile akrabadır. Güney Amerika'nın güney ve batı kesimlerinde yaşarlar.

Özellikleri

Yetişkinlerdeki yerden baş yüksekliği 2 m,sırt yüksekliği 120 cm ve ağırlığı 100 kg'dir. Postu sık ve yünlüdür. Renk olarak üst kısmı açık kahverengi, alt kısmı beyazdır. Boynu deve tarzında uzun ve incedir.

Yaşam alanı

And Dağları'nda Peru, Ekvador, Bolivya, Şili ve Arjantin'de bulunurlar. Genelde açık otluk alanlarda yaşayıp sadece bazı sert kışlarda ormanlara giderler. 4000 m yükseklikte dahi guanakolarla karşılaşmak mümkündür.

Yaşam tarzı

Yaklaşık 15 bireyli aile grupları oluşturular. Bu aileler bir reis erkek, birkaç yetişkin dişi ve yavrulardan oluşur. On iki ile on beş aya ulaşmış genç erkekler, aile reisi erkek tarafından aileden kovulurlar. Bununla birlikte aileden kovulan genç erkekler, kendi aralarında bekar erkeklerden oluşan gruplar halinde yaşarlar. Bu grup içinde 3-4 yaşına kadar kalırlar. Bu erkek grubunda, daha sonra oluşacak hakiki aile liderliği için sık sık güç kavgaları meydana gelir. Grubu, yaşı gelip terk eden erkek guanako, ya etrafında genç dişileri toplayarak kendi ailesini oluşturur ya da ailesini yöneten başka bir erkek reis guanakoyu uzaklaştırır ve bu aileyi devralır. Başka bir guanako tarafından kovulmuş ve yönettiği aileyi kaybetmiş yaşlı erkek guanako, ölümüne kadar tek başına yaşar.

Üreme

Guanakolar

Hamilelik 1 yıl sürer ve bir batında tek bir yavru doğururlar. Doğan yavru hemen yürümeyi becerir ve yaklaşık 10 hafta süt emer. Bir gunako 20-30 yaşına kadar yaşar, genelde Pumalar tarafından avlanırlar. Yavru ve hasta guanakolar And Dağları'nda yaşayan kondorlar ve çakallar tarafından da öldürülebilirler.

Korunma

İspanyollar Güney Amerika'ya geldiklerinde 50 milyon guanako nüfusu varken bugün hesapsız avlanmalar sonucu sayıları yaklaşık 500.000'e kadar düşmüştür ki bu sayı o zamanki sayılarının %1'ine tekabül eder. Ve sayıları gitgide azalmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lama (hayvan)</span> memeli türü

Lama, devegiller (Camelidae) familyasından Güney Amerika’nın dağ ve çayırlarında toplu halde yabani olarak yaşayan Guanako’dan evcilleştirilmiş gevişgetiren bir otobur hayvan türüdür. Yük taşımak için İnka Medeniyeti tarafından eğitilmiştir. Ve devenin yakın akrabası olduğu bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Katil balina</span>

Katil balina, Orka olarak da bilinir, okyanus yunusları ailesinin en iri üyesidir. Yayılım genişliği olarak dünyada en yaygın ikinci memelidir ve tüm okyanuslarda bulunur. Çok yönlü bir yırtıcıdır ve balık, deniz kaplumbağası, kuş, fok, köpek balıkları ve hatta diğer genç ve küçük yunusları yer. Bu şekilde deniz besin zincirinin en üst noktasındadır. Katil balina ayrıca diğer balinalara özellikle gri balinalara da saldırır.

<i>Puma</i> memeli türü

Puma, Dağ aslanı veya kugar, Kuzey ve Güney Amerika'da yaşayan; kedigiller (Felidae) familyasından yırtıcı bir hayvan türüdür. Bu büyük ve yalnız dolaşan kedi kuzeyde Kanada'nın Yukon bölgesinden güneyde And Dağları'nın güneyine kadar oldukça geniş bir alanda yaşar. Bulunduğu çevreye uyum sağlayabilen puma, Amerika kıtasındaki belli başlı her habitatta yer alır. Aşırı avlanma ve doğal yaşam alanlarındaki insan yerleşmeleri sonucu tarihi olarak bulundukları bölgelerde sayıları azalmıştır. Bazı alanlarda son zamanlarda yapılan koruma çalışmaları ile popülasyonlarının arttığına rastlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afalina</span> yunus türü

Afalina, yunusgiller (Delphinidae) familyasından dünyanın bütün okyanuslarında yaygın olan bir yunus türü.

<span class="mw-page-title-main">And tilkisi</span>

And tilkisi, And çakalı, Ateş Toprakları tilkisi, Macellan tilkisi, Culpeo, Culpeo tilki veya Patagonya tilkisi olarak da bilinir, yeleli kurtdan sonra Güney Amerika'nın en büyük yaban köpeği türü.

<span class="mw-page-title-main">Şili orman kedisi</span>

Şili orman kedisi, kedigiller (Felidae) familyasından Güney Amerika'ya özgü bir tür.

<span class="mw-page-title-main">Kral penguen</span> penguen türü

Kral penguen, penguengiller (Spheniscidae) familyasının ikinci en büyük türü. İmparator penguen ile beraber büyük penguenler (Aptenodytes) cinsindendir.

<span class="mw-page-title-main">Pampa kedisi</span>

Pampa kedisi, kedigiller (Felidae) familyasından Güney Amerika'ya özgü bir tür.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı vaşak</span> Avrupa ve Asyaya özgü orta büyüklükteki kedi türü

Bayağı vaşak, kedigiller (Felidae) familyasından Avrasya'da yaygın olan bir vaşak türüdür. Orta büyüklükteki yabani kedi cinsi Lynx'in günümüze ulaşan dört türünden biridir. Kuzey, Orta ve Doğu Avrupa'dan Orta Asya ve Sibirya'ya, Tibet Platosu ve Himalayalar'a kadar geniş bir alana yayılmıştır. Ilıman ve boreal ormanlarda 5.500 m (18.000 ft) yüksekliğe kadar yaşar. Geniş dağılımına rağmen, habitat kaybı ve parçalanması, kaçak avlanma ve avının tükenmesi nedeniyle tehdit altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Vikunya</span>

Vikunya, devegiller (Camelidae) familyasından Vicugna cinsinden bir memeli türü. Guanakoya benzer ama daha küçük ve daha incedir.

<span class="mw-page-title-main">And geyiği</span>

And geyiği (Hippocamelus), geyikgiller (Cervidae) familyasının Güney Amerika'da Andlar'da yaşayan bir cinsidir. Huemuls olarak da bilinir. İki alt türü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Pampa geyiği</span>

Pampa geyiği geyikgiller (Cervidae) familyasından bir geyik türüdür. Güney Amerika'da Arjantin, Bolivya, Brezilya, Uruguay ve Paraguay'da bulunur. Pampa geyiği özellikle Pampa ve Cerrado olmak üzere açık alanlarda yaşar. Erişkin hâlde kahverengi renktedir. Erişkin erkeklerin iki-üç dallı dar boynuzları ve bölgelerini belirlemek için kullandıkları toynaklarının üzerinde koku bezleri vardır. Yavrular ise beneklidir.

<span class="mw-page-title-main">Yeleli denizaslanı</span>

Yeleli denizaslanı ya da Güney Amerika denizaslanı, denizaslanıgiller (Otariidae) familyasının monotipik Otaria cinsinde sınıflandırılan, Güney Amerika'ya özgü bir türü.

<span class="mw-page-title-main">Ginepig</span>

Ginepig veya kobay, tıknaz, birçok renkte ve şekilde tüyleri olan evcil kemiricidir. Özellikle Amerika ve Avrupa'da oldukça popüler bir evcil hayvandır.

<span class="mw-page-title-main">Devegiller</span> çift toynaklı familyası

Devegiller (Camelidae), çift toynaklılar takımı içerisinde topuktabanlılar (Tylopoda) alt takımındaki tek hayatta olan familya.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi pelikan</span> pelikangiller (Pelecanidae) familyasından 8 pelikan türünün en küçüğü olan bir su kuşu

Kahverengi pelikan, pelikangiller (Pelecanidae) familyasından 8 pelikan türünün en küçüğü olan bir su kuşu türüdür. Amerika'da yaşayan bu kuş türü ABD'nin güney ve batı sahillerinde en iyi bilinen kuş türlerinden biridir. Batı Yarımkürede bulunan üç pelikan türünden biri olduğu gibi balıkları denize dalarak avlayan iki pelikan türünden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Pudu</span> memeli cinsi

Pudu (Pudu), geyikgiller (Cervidae) familyasından Güney Amerika'ya özgü bir cinsdir. Söz konusu cins, dünyanın en küçük geyikleri olup, bir tavşandan ancak büyüktür. İki alt türe ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Cadı makigiller</span> gececil, uzun bacaklı primatlar

Tarsiidae bir primat familyasıdır. Güneydoğu Asya'nın adalarında yaşayan, küçük, gece faal hayvanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Durukuli</span> gececil Yeni Dünya maymunları

Durukuli veya Gece maymunu (Aotus), Yeni Dünya maymunları grubundaki monotipik Durukuligiller (Aotidae) familyasına bağlı bir primat cinsidir. Durukuligiller, Haplorhini alt takımındaki içerisinde Cadı makigiller'nin yanında, tek gececil türleri içeren familyadır. Bu Orta ve Güney Amerika'da yaşayan familyanın tür sayısı tam olarak açıklığa kavuşmuş değildir; güncel sınıflandırmada 14 ayrı tür kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Caviidae</span>

Caviidae Hystricognathi infratakımına bağlı, Hydrochoerus hydrochaeris ve Cavia gibi cinsleri de barındıran, Güney Amerika'ya özgü bir kemirgen familyasıdır. Kıtada, nemli çayırlardan dikenli ormanlara veya bodur bitkilerin yer aldığı çöllere kadar açık alanlarda bulunurlar. Altı cins içinde barındırdığı 18 tür ile birlikte bu kemirgen ailesi diğer altı kemirgen aileden daha az sayıda üyeye sahiptir.