İçeriğe atla

Guan Yu

Guan Yu, yaralarının iyileşmesi sırasında Go oynarken

Guan Yu (Çince:關羽, Pinyin: Guān Yǔ)(160 – 219) yaklaşık iki bin yıl önce Çin'de yaşamış bir generaldir. Aynı zamanda Çin tarihinde önemli bir kahraman; Çin dinlerinde bir kutsal figürdür.

Guan Yu'nün yaşadığı dönem Çin'in Han hanedanlığı'nın sonu ile Üç Krallık Döneminin başlarına denk gelir. Bu dönem iç çatışmaların, kargaşanın hakim olduğu bir dönemdir. Guan Yu, kardeşi Liu Bei ve kan kardeşi Zhang Fei ile birlikte Wei ve Doğu Wu Hanedanlığına karşı savaşmıştır. Daha sonra Liu Bei Shu Han hanedanlığının ilk imparatoru olmuştur. Guan Yu ise bir savaşta Wu generali Lü Meng tarafından esir alınmış ve idam edilmiştir.

Guan Yu Sui Hanedanlığı döneminde tanrılaştırılmış; bu inanış günümüze kadar ulaşmıştır. Çin halk inancında Guan Gong[1] olarak adlandırılır; dürüstlüğün ve kardeşliğin sembolüdür. Taoculuk'ta ise şeytanları dize getiren güçlü bir koruyucu tanrıdır. Budistler de tapınaklarının ve Dharma'nın koruyucusu olarak kabul ettikleri Guan Yu'yü bodhisattva olarak adlandırırlar.

Guan Yu inanışı günümüzde oldukça yaygındır; Çin, Tayvan ve Hong Kong'da Guan Yu'ye adanmış tapınaklara bolca rastlanır. Guan Yu bu tapınaklarda elinde bir mızrak, kırmızı yüzlü, uzun sakallı olarak tasvir edilir.

Guan Yu'nün bu kadar yaygın olmasının bir sebebi de Üç Krallığın Öyküsü adlı romanın başkarakterlerinden biri olmasıdır. Üç Krallığın Öyküsü Luo Guanzhong[2] tarafından 14. yüzyılda yazılmıştır; Guan Yu kahramanlıklarının bolca anlatıldığı bu kitap Çin dışında Japonya ve Kore'de de çok sevilen bir eserlerdir. Günümüzde de çizgi filmler ve bilgisayar oyunlarıyla Uzakdoğu'da hala popülerliğini korumaktadır.

Notlar

  1. ^ 關公
  2. ^ 羅貫中, Luó Guànzhōng

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tabgaçlar</span> Çinde yaşamış kökeni tartışmalı toplum

Tabgaçlar, Siyenpilerin bir boyu.

<span class="mw-page-title-main">Han Hanedanı</span> çinde M.Ö. 206 - M.S. 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedan

Han Hanedanı, Çin'de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedanıdır. Dönemin önemli klanlarından Liu tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Savaşan Devletler Çağı</span>

Muharip Devletler Dönemi veya Savaşan Devletler Dönemi İlk çağ Çin târihinde MÖ 5. yüzyıla Çin İmparatorluğu'nun kuruluşuna kadar geçen zamâna verilen addır. Sözde İlkbahar ve Sonbahar Dönemi sonrasında başlayan ve MÖ 256'da ortadan kalkan Doğu Zhou Hânedanlığı döneminin ikinci bölümü oluşturan dönem olarak görülür. İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nde olduğu gibi bu dönemde de kral, göstermelik yönetici olmaktan ileri gidememiş, gücü kalmamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Beş Hu On Altı Krallık</span>

Beş Hu On Altı Krallık dönemi, Çin tarihinde 304'te Hun kökenli olan Liu Yuan 'ın Han Zhao’u kurmasıyla başlayarak Siyenpiler Toba kolundan gelen Kuzey Vey 'nin Kuzey Çin'i birleştirmesiyle biten bir dönem.

<span class="mw-page-title-main">Beş Hanedan On Krallık</span>

Beş Hanedan On Krallık dönemi,, Çin tarihinde 907'de Zhu Quanzhong Tang Hanedanı 'ı yıkıp Hou Ling 'ı kurmasıyla başlayarak Hou Zhou hanedanının Dinqianduo dianjian (殿前都點檢 diàn qián dōu diǎn jiǎn: Hassa ordusu müfettişi) olan Zhao Kuangyin 'in Song Hanedanı ’ı kurup Çin'i birleştirmesiyle bitten dönemi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Vey</span> Kuzey Çinde kurulmuş bir Türk devleti

Vey veya başka tarihsel kaynaklara göre
Kuzey Vey
Toba Vey
Yuan Vey olarak da bilinir. Hanedanlık, Siyenpiler'in Toba (Tabgaç) klanı tarafından kuruldu. Kuzey ve Güney hanedanları döneminde 386'dan 535'e kadar Kuzey Çin'i yöneten ilk hanedandır. "Siyasi kargaşa ve yoğun sosyal ve kültürel değişim çağının bir parçası" olarak tanımlanan Kuzey Vey hanedanı, özellikle 439'da Kuzey Çin'i birleştirmesi, kaotik On Altı Krallık dönemini sona erdirmesi ve 485'teki reformlarla kırsal alan üzerindeki emperyal kontrolü güçlendirmesiyle dikkat çekmektedir. Kuzey Vey, kendilerini Çin kültürünün gerçek savunucuları olarak gören Güney hanedanlarının yazarları tarafından "Örgülü Barbarlar" olarak anılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Güney-Kuzey Hanedanları</span>

Güney-Kuzey Hanedanları dönemi, Çin tarihinde 420'de Çin'in güneyinde Liu Song hanedanının Doğu Jin Hanedanı 'nın yerini almasıyla başlayarak 589'de Siyenpilerin (Sien-pi) Puliuru boyuna mensup olan Yang Jian 'nın Sui'yi kurmasına kadarki bir dönem. Güney ve kuzey kesimlerinde ayrı hanedanların bulunduğu için bu ad verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Üç İmparatorluk</span>

Üç İmparatorluk dönemi, 220'de derbeylerden Cao Cao, Cao Pi'nin Batı Han Hanedanı'nın son imparatoru Xian di'den tahtını teslim alarak Kuzey Çin'de Vey hanedanını kurmasıyla başlayarak derbeylerden Liu Bei’nin bugünkü Sichuan’da kurduğu Şu ile yine derbeylerden Sun Jian’nun oğlu ve Sun Ce'nin küçük kardeşi olan Sun Quan Güney Çin'de kurduğu Vu olmak üzere üç ülkenin güç mücadelesi yaşadındığı dönem.

<span class="mw-page-title-main">Güney Han</span>

Güney Han Beş Hanedan On Krallık döneminde (907-960) Çin'in güney kıyılarında 917'den 971'e kadar varlığını sürdürmüş bir krallıktır. Krallık, bugün Guangzhou olarak adlandırılan başkenti Hing Wong Fu'yu (興王府) fazlasıyla genişletmişti. Diğer Çin krallıklarına ek olarak Güney Han konumu sebebiyle güneyde yaşayan Vietnam halkı ile de ilişki geliştirmişti.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Zhou</span>

"Kuzey Zhou Hanedanı" Batı Wei Hanedanlığını ortadan kaldıran ve kuzey Çin'de 557-581 yılları arasında hüküm süren Siyen-piler kökenli hanedanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Asya tarihi</span> Kıta Tarihi

Asya tarihi, Asya'nın çeşitli bölgelerinde, merkezi Avrasya bozkırlarındaki duruma bağlı olarak daha fazla veya daha az bağlama sahip Doğu Asya, Güney Asya ve Orta Doğu'nun tarihi olarak görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Üç Krallığın Kayıtları</span>

Üç Krallığın Kayıtları, Geç Doğu Han Hanedanı ile Üç Krallık döneminin tarihini kapsayan bir tarihsel metindir. Yaygın olarak dönemin resmi tarihsel metni olarak kabul edilmektedir. Üçüncü yüzyılda Chen Shou tarafından yazılmış olup Üç Krallık dönemindeki rakip devletler olan Wei, Shu Han ve Doğu Wu'nun daha küçük geçmişlerini tek bir metinde birleştirmektedir. Üç Krallığın Kayıtları daha sonra 14. yüzyılda Luo Guanzhong tarafından yazılan Üç Krallığın Hikâyesi adlı tarih romanının temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Kayalar Muharebesi</span>

Kızıl Kayalar Muharebesi veya Chibi Muharebesi, Çin tarihindeki Üç İmparatorluk döneminin başlamasından yaklaşık 12 yıl önce Han Hanedanı'nın sonunu belirleyen bir muharebeydi. MS 208/9 kışında güney savaş ağaları Liu Bei ve Sun Quan'ın müttefik kuvvetleriyle kuzey savaş ağası Cao Cao'nun sayısal olarak üstün güçleri arasında savaşıldı. Liu Bei ve Sun Quan, Cao Cao'nun Yangtze Nehri'nin güneyindeki toprakları fethetmek ve Doğu Han Hanedanı'nın topraklarını birleştirme girişimlerini yenilgiye uğrattı. Kızıl Kayalar'daki bu zafer, Liu Bei ve Sun Quan'ın Yangtze'yi kontrol etmesini sağladı ve daha sonra Shu Han ve Doğu Wu Hanedanı'nın güneydeki iki eyaletinin daha sonra oluşturulmasında bir temel oluşturan bir savunma hattı sağladı. Muharebenin tarihteki en büyük deniz muharebesi olduğu kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kan kardeş</span> sadakat yemini etmiş doğuştan akraba olmayan erkek

Kan kardeş, akraba olan veya olmayan iki ya da daha fazla erkeğin birbirine sadakat yemini etmesidir. Modern zamanlarda genellikle bu durum bir ritüelle oluşmaktadır. Kan kardeşi olacak kişiler genellikle parmak, el ya da ön kol kısmında küçük bir kesik oluşturur ve kişiler bu kesikleri birbirine bastırır. Bu, kan kardeşlerden birinin kanının diğerinin damarlarında akmasına dayanan bir fikirdir. Fakat bu olay, kan yoluyla bulaşan hastalıklar nedeniyle risk taşıyabilir. Modern zamanlarda, bazı çetelerin de kan paktı yaptığına dair söylentileri vardır. Tarihte İskitler, Hunlar, Çinliler, Kumanlar, Macarlar ve bazı İskandinav topluluklar arasında uygulandığı bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Xiang Yu</span>

Xiang Yu, Çin'in Chu devletinin hükümdarıydı. Saltanatı MÖ 232'den MÖ 202 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Xian (Han)</span>

Xian, Çin'in Doğu Han Hanedanı'nın 13. ve son imparatorudur. Saltanatı MS 189'dan MS 220 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Cao Pi</span>

Cao Pi, Çin'de Wei Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 220'den MS 226 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Li Kaigu (李楷固), 700'den 705'e kadar Wu Kaigu (武楷固) olarak da bilinir, resmi olarak Yan Dükü (燕公), Wu Zetian döneminde bir generaldi. Kendisi Kitan etnik kökenine sahipti.

Jingzhao Du klanı, Jingzhao bölgesi merkezli önde gelen bir Çin klanıydı. Kökenleri Batı Han hanedanlığına kadar uzanan bu klan, Tang hanedanlığının sonuna kadar Çin siyasetinde ve toplumunda önemini korumuştur.