Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist ve bilimsel sosyalizmin kurucusu. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşerî konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur.
Kapital, Kapitalist Üretimin Eleştirel Bir Tahlili, Das Kapital veya Kapital, 1867, 1885 ve 1894 yıllarında üç cilt olarak yayınlanan, Karl Marx tarafından yazılmış, politik ekonomi eleştirisi ve tarihsel materyalizm teorisinin kurucu metinlerinden biridir. Marx'ın yaşamı boyunca yaptığı çalışmaların ürünü olan bu metin, Adam Smith, Jean-Baptiste Say, David Ricardo ve John Stuart Mill gibi klasik politik iktisatçıların görüşlerini izleyerek, kendi ifadesiyle “modern toplumun ekonomik işleyiş yasasını ortaya koymak amacıyla” tarihsel materyalizm teorisini uygulayarak ortaya koymaya çalıştığı bir kapitalizm analizi ve eleştirisidir. Metnin ikinci ve üçüncü ciltleri, notlarını derleyen meslektaşı Friedrich Engels tarafından Marx'ın ölümünden sonra yayımlanmıştır. Kapital, sosyal bilimler alanında 1950'den önce yayımlanmış olan en çok atıf yapılmış kitaptır.
Friedrich Engels, Alman sosyalist, filozof, tarihçi ve siyaset bilimcidir. Aynı zamanda, iş insanı olan Engels'in babasının Salford, Birleşik Krallık, Prusya'nın Barmen şehrinde büyük tekstil fabrikaları vardı. Karl Marx ile birlikte Marksizm'in kurucusu sayılan Engels "ilk marksist" olarak tanımlanmıştır. 1845 yılında kendi gözlem ve araştırmalarına dayanan "1844 Yılında İngiltere'de İşçi Sınıfının Koşulları" isimli yapıtı yayınlanmıştır. Karl Marx'la beraber "Komünist Manifesto"'yu (1848) yazarak komünist kuramın geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır. Sonrasında Karl Marx'a maddi destek sağlayarak "Das Kapital" için yaptığı araştırmalara yardımcı olan Engels, Karl Marx öldükten sonra onun önemli sayılan eserlerinden Das Kapital'in son iki cildini tamamlamıştır. Ayrıca daha sonra Artı-Değer Teorileri ve Kapital'in 4. cildi olarak Karl Kautsky tarafından basılan Marx'ın notlarını düzenlemiştir. 1884 yılında, Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni isimli kitabı yayınlanmıştır.
Komünist Parti Manifestosu, Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından ilk olarak 21 Şubat 1848'de Almanca olarak Londra'da yayımlanan yazı, komünizmin ilk bildirgesi.
Diyalektik Materyalizm, materyalizmin Karl Marx tarafından yorumlanmış biçimi, Marksist felsefenin adlandırılma biçimi ya da Marksizmin felsefi öğretisidir.
Tarihsel materyalizm, Marx ve Engels tarafından ortaya konulan diyalektik materyalizmin doğadan topluma doğru geliştirilerek tarihsel süreçlerin anlaşılmasında ve açıklanmasında kullanılmasıyla formüle edilen yöntemsel yapı. Diyalektik materyalizmde olduğu gibi tarihsel materyalizmi de bir felsefe dizgesi olarak anlayıp açıklamanın yanı sıra, bir bilim yöntemi dahası bir bilimsel kuram olarak değerlendiren düşünceler de vardır. Bu görüşler, Marksizm içindeki eğilimlere göre çeşitli ayrımlar gösterir.
Marksist felsefede, meta fetişizmi terimi, üretim ve değişimin ekonomik ilişkilerini, insanlar arasında var olan ilişkiler olarak değil, şeyler arasında var olan toplumsal ilişkiler olarak tanımlar. Bir nesneleştirme biçimi olarak meta fetişizmi, ekonomik değeri metalara özgü olarak sunar ve metayı, malları ve hizmetleri üreten işgücünden, insan ilişkilerinden kaynaklanmaz.
Genç Marx, genel Marksizm değerlendirmelerinde Karl Marx'ın entelektüel gelişiminin iki ayrı bölümlemeye tabi tutulmasının bir sonucu olarak ortaya konulan adlandırmadır. Buna göre, Genç Marx, bir anlamda Marksist düşüncenin başlangıç dönemini yani hazırlık ve oluşum aşaması evresini teşkil eder. Bazı eğilimlerde bu varsayımsal bir ayrımdır, bazı eğilimlerde ise daha kesin bir kategorik ayrım olarak görünür.
Artı-değer kavramı Karl Marx'tan önce keşfedilmiş ve zaten kullanılan bir kavramdır. Genel anlamda, gerekli-zorunlu olandan daha fazlasının üretilmesi anlamındadır. Klasik iktisatçılar olarak bilinen Adam Smith ve David Ricardo gibi isimlerde bu kavramın kullanımda olduğu görülür. Ancak Marx'a gelindiğinde, bütün klasik iktisadın kavramlarına yapıldığı gibi bu kavramda da tamamen başka bir yol izlenmeye başlandığı görülür. Nitekim Marx, bu klasik iktisatçılara olan borcunu reddetmemekle birlikte onların neden ve nasıl burjuva düşünüş biçimi içinde kaldıklarını açıklar ve buna bağlı olarak ekonomi-politiğin kapitalist sistemin bir ögesi olarak kaldığını belirtir.
Meta, sözcük anlamı olarak ticari amaçla üretilmiş, alınır-satılır mal anlamına gelip Karl Marx'ın kapsamlı çalışması olan Kapital'in başlangıcını oluşturan konudur. Burada açıkça metadan, "toplumun en temel hücresi" olarak sözedildiği görülür ve bu durum Marx'ın tahlillerine buradan başlamasının sebebidir.
Doğanın Diyalektiği, Alman devrimci ve filozof Friedrich Engels tarafından yazılan tamamlanmamış eserdir. Engels bu eserinde marksizmin temel prensiplerinden diyalektik materyalizmi bilim alanına uygulamıştır.
Karl Marx'ın insan doğası teorisi onun kapitalizm eleştirisinde, komünizm anlayışında ve maddecilik anlayışında önemli bir yer tutar. Marx, tam olarak “insan doğası” ifadesini kullanmaz, bunun yerine kullandığı “gattungswesen” kavramı genellikle ‘varlık türü’ ya da ‘tür-özü’ olarak çevrilir. Marx bu terimle insanların bir ölçüde kendi doğalarını oluşturma veya şekillendirme yeteneğine sahip olduklarını belirtmektedir. Genç Marx'ın 1844 yılına ait el yazmalarındaki bir nota göre terimi, hem birey hem de insan doğasından bir bütün olarak bahsederken kullanan Ludwig Feuerbach’tan alıntılamıştır. Bütünsel bir insan anlayışına sahip olan Marx, insanı yabancılaşmamış durumuna geri dönmeye, doğayla, başka insanlarla ve toplumla yeniden birleşmeye ihtiyaç duyan bir varlık olarak görmüştür.
Louis Bonaparte'ın 18 Brumaire'i, Karl Marx tarafından Aralık 1851 - Mart 1852 tarihleri arasında yazılmıştır. İlk defa New York'ta Almanca basılan Die Revolution aylık dergisinde yayımlanmıştır. Daha sonraki basımlarında Louis Bonaparte'in 18 Brumaire'i olarak adlandırılmıştır.
Eleanor Marx Marksist yazar ve politik eylemci. Karl Marx'ın en küçük kızıdır.
Felsefenin Sefaleti, 1843 ile 1849 yılları arasında sürgünde yaşayan Karl Marx'ın 1847 yılında Paris ve Brüksel'de yayınlanan kitabın adıdır. Bu eserde Marx, Fransız sosyalist filozof Pierre-Joseph Proudhon'un 1846 tarihli "Sefaletin Felsefesi" adlı eserinde ortaya koyduğu sosyalizm teorisini ve felsefi düşüncelerine eleştirel bir yaklaşım sergilemektedir ayrıca kendi komünist felsefesini de savunmaktadır. Eser, Fransızca kaleme alınmıştır.
Hegel'in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi 1843 yılında Alman, siyaset felsefecisi Karl Marx tarafından yazılmış; basılmamış bir el yazmasıdır. Giriş kısmı hariç bu eser, Marx hayatta iken basılmamıştır. Bu çalışmasında Marx, Georg Wilhelm Friedrich Hegel'in 1820 yılında yayınlanmış olan Hukuk Felsefesinin Öğeleri isimli kitabını paragraf paragraf yorumlamıştır. Bu eserde Marx'ın önemli eleştirilerinden biri Hegel'in diyalektik argümanlarının soyutlama ile başlamasıdır.
Marksist iktisat veya Marksist iktisat okulu, politik iktisadi düşüncenin heterodoks bir okuludur. Temelleri Karl Marx'ın ekonomi politik eleştirisine kadar uzanmaktadır. Bununla birlikte, ekonomi politik eleştirmenlerinin aksine, Marksist iktisatçılar ekonomi kavramını ilk bakışta kabul etme eğilimindedir. Marksist ekonomi birkaç farklı teoriden oluşur ve bazen birbirlerine karşıt olan birden fazla düşünce okulunu içerir; birçok durumda Marksist analiz diğer ekonomik yaklaşımları tamamlamak veya desteklemek için kullanılır. Ekonomik olarak Marksist olmak için siyasi olarak Marksist olmak gerekmediğinden, iki sıfat eşanlamlı olmaktan ziyade kullanımda bir arada bulunur: Anlamsal bir alanı paylaşırken, aynı zamanda hem yananlamsal hem de düzanlamsal farklılıklara izin verir.
"Ücretli Emek ve Sermaye", politik ekonomi eleştirmeni ve filozof Karl Marx tarafından 1847'de verilen ve ilk olarak Nisan 1849'da Neue Rheinische Zeitung'da makale olarak yayınlanan bir konferanstı. Das Kapital'in öncülü kabul edilir. Genellikle Marx'ın 1865 tarihli Değer, Fiyat ve Kâr konuşmasıyla eşleştirilir. 1883'te bir Rusça çeviri kitap olarak yayınlandı ve ekte Kapitalist Birikmenin Tarihsel Eğilimi konulu 23. bölümde Kapital'in 1. cildinden bir alıntı ekledi. 1885 yılında, bir broşür versiyonu ilk olarak İngilizce tercümesi olarak yayınlandı. Gazete makalelerine dayanan 1885 broşürü Hottingen-Zürih'te Marx'ın bilgisi olmadan ve Engels'in kısa bir giriş yazısıyla yayınlandı. Almanca baskı, 1891'de Friedrich Engels tarafından revize edildi ve Anti-Sosyalist Yasa bir önceki yıl sona erdikten sonra Vorwärts tarafından yayınlandı. 1893'te, 1891 Almanca baskısından güncellenmiş bir İngilizce çeviri Londra'da yayınlandı.
Marcello Musto Kanada’daki York University’de sosyoloji profesörü ve The Laboratory for Alternative Theories’in kurucu direktörüdür. Son on yıl içinde Marx çalışmalarının yeniden canlanmasına önemli katkılarda bulunan yazarlardan biri olarak dünya çapında kabul görmektedir ve araştırma alanları arasında Sosyalist Düşünce, emek hareketi tarihi ve alternatif sosyo-ekonomik sistemler de bulunmaktadır. Karl Marx’ın Son Yılları: Entelektüel Bir Yaşam Öyküsü kitabının yazarıdır ve başlıca eserleri dört tek yazarlı kitap, on iki derleme kitap ve 50’den fazla dergi makalesi ve kitap bölümünden oluşmaktadır. Çalışmaları dünya çapında yirmi beş dile çevrilmiştir.
Marksoloji, Karl Marx ve Marksizmin anlaşılmasına yönelik akademik bir yaklaşımdır. Bu terim ilk kez 1920 civarında David Ryazanov tarafından Marx ve Engels'in tüm eserlerini yayınlamaya hazırlarken kullanıldı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Maximilien Rubel bu terimi Fransa'ya tanıttı. Paris'in işgali sırasında kendini Marksist olarak tanıtan ve Fransız direnişinde aktif olan kişilerin, Marx'ın hayatı ve eserleri hakkında sürdürülebilir bir anlayışa sahip olmaması onu hayrete düşürmüştü.
