İçeriğe atla

Grotto

Grotto dekoru yontu, Villa Torrigiani, Lucca
Grotto, Ontario, Kanada

Grotto (İtalyanca: grotta), Modern, tarihi ya da tarih öncesi dönemlerde insanlar tarafından ortak olarak kullanılmış doğal ya da yapay mağara çeşidi. Bahçe düzenlemesi için yapay olarak yapılmamışsa bir grotto genellikle su kenarında ve su tarafından basılmış ya da gel-git sırasında suyla dolan bir mağaradır. Capri'deki Grotta Azzura ve Tiberius'un Napoli körfezindeki villasının grottoları önemli deniz kıyısı grottolarıdır. İster gel-gite bağlı ister yüksek tepelerde olsun genellikle kireçtaşı bölgelerin yeraltı suları tarafından eritilerek aşındırılmasıyla meydana gelirler.

Romanın güneyinde, en alt terasın hemen yanında yer alan ilkel tapınağın en eski bölümü olan büyük Roma kutsal alanı Praeneste, bir kaynağı çıktığı doğal bir grottodur.

Tiberius, kendi grottosunu tıpkı Odysseia'da bahsedilen Polyphemus'un mağarasına benzetebilmek ve mitolojik bir dekor yaratabilmek için heykellerle donatmıştı. Bilinen en kutsal grotto daha da eski bir mağara olan Girit adasında, Knossos sarayı yakınlarındaki Minos Uygarlığına ait Eileithyia'dır.

Grotto kelimesi İtalyanca grotta, Vulgar Latince grupta, Latince crypta, (crypt) kelimesinden türemiştir. Tarihi bir hata olarak grotesk kelimesi ile ilişkilendirilmiştir. 15. yüzyılda, Romalılar kazara Nero'nun Palatine Tepesindeki Domus Aurea adlı sarayın altında bir seri oda ortaya çıkardılar. Bu odalar çelenklerle, çok ince mimari kafesler, yapraklar ve hayvanlarla süslenmişti. Bunları bulan Romalılar bunların çok değişik olduklarını düşündüler. Keşfettikleri bu durum nedeniyle bu tip süslemelere grottesche ya da grotesk adı verildi.

Noel Baba'nın grottosu

Batılı ülkelerde Noel kutlamaları esnasında işlek yerlere "Noel Baba'nın grottosu" olarak adlandırılan ufak yapılar inşa edilir. Buraya gelen çocuklar Noel Baba ya da yardımcıları kılığındaki oyuncuların dizine oturup hediye siparişi verirler. Bu sayede ebeveynler de çocuklarının neler istediğini öğrenmiş olurlar. Burada çocuklara ufak hediyeler ve şekerlemeler verilir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Akvaryum</span> balıklar ve suda yaşayan türler için şeffaf su deposu

Akvaryum, çoğunlukla cam ya da yüksek dirençli plastik gibi saydam malzemelerden yapılan, genellikle balık olmak üzere, bazen de omurgasızlar ve ayrıca amfibyumlar, deniz memelileri ve sürüngenler gibi suda yaşayan bitki ve hayvanların tutulduğu ve daha çok bu canlıların sergilenmesi amacıyla kullanılan içi su dolu, küçük bir cam kavanozdan büyük su tanklarına kadar geniş bir yelpazede yer alan kap ve yapılar. Akvaryum sahibi olmak dünya çapında yaklaşık 60 milyon kişi tarafından paylaşılan popüler bir hobidir. Çağdaş akvaryumların öncülerinin ilk çıktığı 1850'li yıllardan beri, özellikle akvaryum balıklarını sağlıklı tutabilmek için daha karmaşık ışıklandırma ve filtreleme sistemleri de geliştirildikçe akvaryum ile ilgilenenlerin sayısı artmıştır. Halka açık akvaryum'lar, evdeki akvaryumların büyük ölçekteki kopyalarıdır. Osaka Akvaryum, 5.400 m3'lük su tankı ve 580 türden oluşan su canlısı koleksiyonuna sahiptir ve Birleşik Krallık'ta yapılması planlanan National institute for research into aquatic habitats 40 hektarlık büyüklüğüyle dünyanın en büyük akvaryumu olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Noel Baba</span> Noel arifesinde çocuklara hediyeler verdiğine inanılan folklorik figür

Noel Baba, Noel arifesini Noel'e bağlayan akşam geç saatlerde ve gece evlere gizlice girerek çocuklara hediye bıraktığına inanılan efsanevi kişi.

<span class="mw-page-title-main">Ceyhan Nehri</span>

Ceyhan Nehri ya da eski adıyla Piramos, Türkiye'nin en önemli akarsularından birisidir. Çukurova'nın iki ana hayat kaynağından birisidir. Uzunluğu 509 km.dir. Elbistan'ın 3 km Güneydoğusunda, Pınarbaşı Mevkii'nden doğan ve Elbistan'ın ortasından geçen Ceyhan, şehrin can damarıdır. Akdeniz Bölgesi'nin en büyük akarsularındandır. Çukurova'da geniş bir delta oluşturarak Akdeniz'de İskenderun Körfezi'ne dökülür. Başlıca kolları; Söğütlü, Hurman, Göksun, Mağara Gözü, Fırnız, Tekir, Körsulu ve Aksu çaylarıdır. Ceyhan Nehri Kahramanmaraş İl sınırları içerisinde genellikle derin vadilerden geçmektedir. Bu vadilerin birçoğu baraj suları altında kalmıştır. Menzelet Baraj gölünün bitiş noktasından itibaren başlayan Kısık Vadisi (Kanyonu) hala doğal yapısındadır. Ceyhan vadisi barajlar için son derece elverişli olması nedeniyle üzerinde birçok baraj kurulmuştur. Nehir üzerinde kaynağından denize doğru sırasıyla Sarsap, Kandil, Sarıgüzel, Hacınınoğlu, Menzelet, Kılavuzlu, Sır (Kahramanmaraş), Berke, Aslantaş (Osmaniye), Oşkan ve Berkman hidroelektrik santralleri yer almaktadır. Ayrıca Ceyhan tarım sulaması yönünden büyük bir kaynaktır.

<span class="mw-page-title-main">Balıkçılık</span>

Balıkçılık; denizlerde, göllerde ve akarsularda balıkların ve diğer deniz ürünlerinin çeşitli yöntemlerle avlanmasıdır. Balığın yanı sıra midye, karides, ıstakoz, pavurya, istiridye ve ahtapotun hatta balina gibi deniz memelilerinin avlanması da balıkçılık kapsamına girer. Gölet, havuz ya da denizlerdeki suni tesislerde balık ve diğer deniz hayvanlarının üretilmesi de balıkçılığın bir parçasıdır. Amatör balıkçılık, ticari balıkçılık, zanaatkar balıkçılık, rekreasyonel balıkçılık, kültür balıkçılığı gibi balıkçılık yöntemleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Teslis</span> Baba, Oğul ve Kutsal Ruh üçlüsün­den oluşan Tanrı inancını ifâde eden kavram

Teslis, Kutsal Üçleme ya da Üçlü Birlik, tek olan Tanrı'nın Kutsal Kitap'ta kendisini bildirdiği her biri eşit yücelikte, özünde tek, ezeli ve ebedi olan üç benliğini konu edinen ve Hristiyan kiliselerinin çoğunluğu tarafından inanılan ana akım Hristiyan dininin merkezindeki inanç esasıdır. Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh üç farklı benlik (hipostaz) olarak aynı özü paylaşmaktadırlar (Homoousia). Tek öz Tanrı'nın birliğini üç benlik ise Tanrı'nın kimliğini anlatmaktadır ve benliklerin hem birbirinden farklılıklarını hem de özde çözülmez birliklerini ifade eder. Böylece tüm yaratım ve lütuf süreci Tanrı'nın üç ilahi benliğinin ortak eylemi olarak görülür. Her benlik, Üçlü Birlik'te kendilerine özgü nitelikleri tezahür ettirir ve böylece her şeyin "Baba'dan çıkıp gelmiş" "Oğul aracılığıyla" ve "Kutsal Ruh'un gücüyle" gerçekleştiğini kanıtlar.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma</span> İlk Çağın en büyük ve en güçlü medeniyeti

Antik Roma, MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulan Roma şehir devletinden doğarak tüm Akdeniz'i çevreleyen bir imparatorluk hâline gelen medeniyetin adıdır. Yaklaşık 2.200 yıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı bir monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluğa dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mağara</span>

Mağara, yüzeyle bağlantısı olan ve gün ışığı ile bağlantısı kaybolacak derinliğe ve en az bir insanın sürünerek girebilmesine olanak verecek genişlik ve yüksekliğe sahip olan yeraltı boşluklarıdır. Speleoloji mağaraları inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vaftiz</span> Katolik ve Ortodoks kiliselerinde vazgeçilmez 7 Sakramentten biri

Vaftiz, kişinin alnını ıslatmak veya tüm vücudunu suya batırmak şeklinde icra edilen bir dini "arınma" ve "yeniden doğma" törenidir.

<span class="mw-page-title-main">Kurt</span> Avrasya ve Kuzey Amerikaya özgü memeli

Kurt veya bozkurt, Avrasya ve Kuzey Amerika'ya özgü ve Canis cinsinden iri bir memelidir. Otuzdan fazla Canis lupus alt türü tanınmakta ve bozkurt denildiğinde günlük konuşma dilinde evcilleştirilmemiş ve yabani alt türler anlaşılmaktadır. Ortalama ağırlığı erkeklerde 40 kg, dişilerde de 37 kg olan kurtlar, köpekgiller (Canidae) familyasının yaşayan en iri üyeleridir. Boyları 105 ila 160 cm arasında değişirken omuz yükseklikleri de 80 ila 85 cm arasındadır. Kurtlar diğer Canis türlerinden daha az sivri kulakları ve ağız ile burunlarıyla olduğu kadar daha uzun kuyrukları ve daha kısa gövdeleri ile de ayırt edilir. Yine de kır kurdu ile altın çakal gibi daha küçük Canis türleri ile yakın akraba oldukları için birlikte üreyerek doğurgan melezler ortaya çıkarabilir. Kurdun çizgili kürkleri genellikle beyaz, kahverengi, gri ve siyah alacalıdır ancak Arktik bölgelerde yaşayan alt türleri hemen hemen tamamen beyaz kürklü olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Noel</span> çoğunlukla 25 Aralıkta İsanın doğumunun kutlandığı bayram

Noel, her yıl çoğunlukla 25 Aralık tarihinde İsa'nın doğumunun kutlandığı bir Hristiyan bayramıdır. Doğuş Bayramı, Kutsal Doğuş, Milat Yortusu olarak da bilinmektedir. 20. yüzyılın başlarından itibaren Noel; Hristiyan olmayanlar tarafından da kutlanan, dinî motiflerden arınmış, hediye alışverişi etrafında yoğunlaşan bir bayram olarak da kutlanmaya başlanmıştır. Bu seküler Noel versiyonunda mitolojik bir figür olan Noel Baba temel bir rol oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kâhinlik</span>

Kâhinlik (kehanet), çok eski uygarlıklardan beri var olan bir uzmanlık alanı olup, kısaca, meydana gelecek olayları birtakım yöntemlerle önceden bilmeye çalışma olarak tanımlanır. Eski uygarlıklar içinde kâhinlik çalışmalarına önem vermemiş bir uygarlık hemen hemen yok gibidir.

<span class="mw-page-title-main">Sperlonga</span> İtalyanın Lazio bölgesinde, Latina iline bağlı ilçe (komün)

Sperlonga merkezi İtalya'nın Lazio Bolgesi'ne bagli Latina ilinin bir komunu ve kasabasidir.

<span class="mw-page-title-main">Capri</span> İtalyada ada

Capri, Sorrentine Yarımadası açıklarında, Napoli körfezinin güneyinde kalan İtalyan adası. Roma Cumhuriyeti döneminden beri sayfiye yeri olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Boboli Bahçeleri</span>

Boboli Bahçeleri, İtalya'nın Floransa şehrinde bir meşhur park formu olup, onaltıncı yüzyıldan, onyedinci yüzyıla tarihlenen meşhur heykel koleksiyonu ve bazı Roma antik eserlerine ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Agrigento</span> Agrigento iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Agrigento, İtalya'nın güneybatısındaki Sicilya Özerk Bölgesi'nde, Agrigento iline bağlı ve Napoli şehrinin merkezinin 20 km kuzeybatısından bulunan bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Yapay seçilim</span> Canlıların kendi arasında yaptığı etkileşimler sonucu oluşan yeni türler

Yapay seçilim, insanların bilinçli ve amaçlı olarak bir organizmanın belli özelliklerini seçmesi ve kontrollü olarak yetiştirmesi sürecini anlatan tanım. Bu terim, Charles Darwin tarafından belirli özelliklere sahip canlıların farklılaşarak çoğalmalarının gelişmiş hayatta kalma veya üreme yeteneklerine dayandığı doğal seçilime karşılık olarak kullanılmıştır. İnsan eliyle hangi hayvan ya da bitkinin üretileceğine karar verildiği yapay seçilimin aksine, doğal seçilimde ne tür varyasyonların ve genlerin gelecek nesillere aktarılacağını çevre veya doğa şartları belirler.

<span class="mw-page-title-main">Lombardlar Krallığı</span> 568-774 İtalya Yarımadasında devlet

Lombardlar Krallığı olarak da bilinen Lombard Krallığı; daha sonra İtalya (bütün) Krallığı, 6. yüzyılın sonlarında İtalyan Yarımadasında Germen dilini konuşan bir halk olan Lombardlar tarafından kurulan erken Orta Çağ devletiydi. Kral, kalıcı bir hanedan kurma girişimlerinin başarısız olması nedeniyle, geleneksel olarak en üst sıralarda yer alan aristokratlar, dükler tarafından seçildi. Krallık, belediye düzeyinde Gastaldlar tarafından yönetilen yarı özerk dükalıklara bölünmüştür. Krallığın başkenti ve siyasi yaşamının merkezi modern Kuzey İtalya'nın Lombardiya bölgesinde Pavia'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit'in Metin Tarihi</span>

Yeni Ahit'in Metin Tarihi, Yunanca ve diğer dillerde günümüze ulaşan çok sayıda el yazmasının aktarılmasıdır. Yeni Ahit'in el yazısı aktarılması, diğer tüm eski edebi eserlerden daha iyi ve daha kapsamlıdır. En eski metin tanıkları, yazarların orijinal metinlerinin çıkış zamanına çok yakındır.

<span class="mw-page-title-main">Paglicci Mağarası</span> İtalyada mağara ve arkeolojik alan

Paglicci Mağarası, güney İtalya'daki, Puglia'daki, Rignano Garganico yakınlarındaki Paglicci'de bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. 1950'li yıllarda keşfedilen mağara, Gargano'daki en önemli mağaradır. Mağara, Gargano Ulusal Parkı sınırları içinde yer alan bir turistik cazibe merkezidir.