İçeriğe atla

Grigorios Pterotos

Grigorios Pterotos (YunancaΓρηγόριος Πτερωτός) Bizans general ve imparator V. Leon'nun (h. 813-820) akrabasıdır. Leon'un katili II. Mihail'e (h. 820-829) karşı Slav Thomas'ın isyanına katılmıştır.

Hayatı

Leon'un akrabası (muhtemelen yeğeni) Grigorios onun yönetimi altında thema valisi (Stratigos) olarak hizmet etmiştir fakat dönemin ana kaynaklarının (İosif Genesios, Oi meta Theofanin, İoannis Skilicis) hiç birinde detay verilmemiştir.[1] Tarihçi Gustave Schlumberger onu dönemin mühründen Makedonya Stratigos'u olarak belirlerken,[1] Warren Treadgold Grigorios'un Opsikion dükü (doux) olduğunu teori olarak sunarak, böylece başkent Konstantinopolis'e en yakın bu Asya themasının kontrolünün yönetimin istikbalinin önemiyle ilişkilendirir.[2]

820 yılının Noel günü, Leon uzun dönem arkadaşı ve arkasından tahta geçen Mihail'in destekçileri tarafından öldürüldü.[3] Yeni imparatora takdim edildiğinde, bağlı kalacağına dair yemin etti, birkaç gün sonra heyecanını yenemeyip, destekçilerinin yaptığı cinayetin arkasında Mihail'in olduğunu ima ederek onun emniyetini suiistimal etti. Mihail başlangıçta hoşgörü göstermiş hatta Grigorios'un duygularını anladığını söylemiştir fakat iki gün sonra tutuklanıp Ege Denizi ortasında bulunan İskiri adasına sürgüne gönderildi.[1][4] Küçük Asya'daki themaların çoğunu yanına alarak Mihail'e karşı isyan başlatan Slav Thomas'ın destekçileri tarafından kısa süre sonra serbest bırakıldı. Grigorios isyana katıldı ve kendisine 10.000 kişilik bir birliğin komutası verildi.[1][5]

Konstantinopolis'e saldıran Thomas'ın filosuna komutanlık etmiştir. Şehrin Altın Boynuz boyunca uzayan denize bakan surlarını aşamamıştır: Aralık 821 tarihinde gerçekleşen ilk hücumda hava şartlarının engel olması nedeniyle saldırının bir parçası olamamışlardır, fakat Bahar 822 tarihinde gerçekleşen ikinci hücumda filosu Mihail'e sadık imparatorluk filosu tarafından yenilgiye uğratılmıştır.[6] Bu yenilgi Thomas'ın destekçilerinin moralini ama özellikle Donanmanın baş komutanı olarak Grigorios'u menfi yönde etkiledi. Üstelik Mihail, karısını ve çocuklarını Konstantinopolis'te rehin aldı bu yüzden Grigorios imparator ile temas kurup kendisine bağlı küçük bir grup ile Thomas'tan ayrıldı. Asilerin kampını terk ederek, batıya yöneldi ve kararını bildirmek için bir keşişi Mihail'e yolladı. Fakat keşiş kuşatmayı aşıp başkente ulaşamadı. Bunu öğrenen, Thomas hızla bir birlikle Grigorios'u izleyip, birliklerini yendi ve onu öldürdü.[1][7]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c d e Winkelmann et al. 2000, ss. 86–87.
  2. ^ Treadgold 1988, ss. 222, 227.
  3. ^ Treadgold 1988, ss. 223–225.
  4. ^ Treadgold 1988, s. 227.
  5. ^ Treadgold 1988, s. 235.
  6. ^ Treadgold 1988, ss. 237–239.
  7. ^ Treadgold 1988, s. 239.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Mihail</span>

II. Mihail Amoriyalı 820 - 2 Ekim 829 yılları arasındaki Bizans imparatoru. Konuşmasında pürüzlü olduğu için bazen Kekeme anlamına gelen Traulos (Τραυλός) veya Psellos (Ψηλλος) veya Latince Psellus olarak da adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Leon</span>

V. Leon (775- 25 Aralık 820), 813 – 820 döneminde Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">III. Theodosios</span>

III. Theodosios veya Teodosyos, Mayıs 715 - 25 Mart 717 döneminde hüküm süren Bizans imparatoru.

Manuil, yaklaşık 810'dan 838'deki ölümüne kadar görev yapmış önemli bir Ermeni asıllı Bizans generalidir. En yüksek askeri rütbeye eriştikten sonra sarayda aleyhine düzenlenen bir komplo sonucu 829 yılında Abbasilere sığınmak zorunda kaldı. Ertesi sene Bizans hizmetine geri döndü, yeğeni Theodora ile evlenen İmparator Theofilos onu Domestikos ton sholon görevine getirdi. Theofilos'un hükümdarlığında bu görevde kaldı, 838 yılında Dazimon Muharebesi'nde imparatorun hayatını kurtardığı rivayet edilir. Bu anlatıma göre, 27 Temmuz 838 günü muharebede aldığı yaralar yüzünden ölmüştür fakat başka kaynaklar ise bu muharebeden sağ kurtulduğunu, Theofilos'un ölümünden sonra imparatorluğu yöneten naip heyetinde önemli bir rol oynadığını ve 860 civarında öldüğünü kaydederler.

<span class="mw-page-title-main">Niketas Orifas</span>

Niketas Oryphas ya da Oöryphas, Bizanslı seçkin subay, patrikios ve Bizans imparatorları III. Mihail ve I. Basileios zamanlarında Giritli Sarazen akıncılarına karşı zaferler kazanmış amiral.

Bardanes, lakabı Tourkos, "Türk", İmparator I. Nikiforos'a karşı başarısız bir ayaklanmaya önderlik eden Ermeni veya Hazar Türk'ü asıllı Bizans generali.

<span class="mw-page-title-main">Slav Thomas</span> Bizans generali

Slav Thomas, 9. yüzyıl Bizans askerî komutanıdır. Amoriumlu II. Mihail'e karşı 821-823 yılları arasında yaşanan geniş ölçekli isyanın lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Opsikion</span> Bizans Bölgesi (thema)

Opsikion Theması basitçe Opsikion, kuzeybatı Küçük Asya'da bulunan bir Bizans themasıdır. İmparatorluk maiyet ordusundan yaratılan Opsikion, Konstantinopolis'e en yakın konumda bulunan ilk themaların en büyük ve en prestijli olanıydı. 8. yüzyılda çeşitli isyanlara karıştı, yaklaşık 750'de üçe bölündü ve eski üstünlüğünü kaybetti. Dördüncü Haçlı Seferi sonrasına kadar orta kademe bir thema olarak hayatta kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Thrakesion</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Trakyalı Theması, daha düzgün bir şekilde Trakyalıların theması olarak söylenir, Batı Küçük Asya'da Bizans İmparatorluğu themasıdır. 7. yüzyılın ortalarında veya 8. yüzyılın başlarında eski Trakyalılar ordusunun yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur ve adını almıştır, Konstantinopolis'e yakınlığı nedeniyle varoluşu boyunca İmparatorluğun daha büyük ve daha önemli themalarından biri olmuştur. Trakyalıların theması 14. yüzyılın başlarında bölge Anadolu beyliklerinin eline geçmesine kadar hayatta kalan en uzun ömürlü themalardan biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Makedonya Theması geç 700ler ile erken 800ler arasında kurulan Bizans İmparatorluğu theması. Bizans Makedonyası ayrıca Trakya bölgesiyle bağlantılıydı ve Edirne, themanın başkentiydi.

<span class="mw-page-title-main">Girit Emirliği</span>

Girit Emirliği, 820'lerin sonlarından 961 yılında Bizanslıların geri almasına kadar devam etmiş Akdeniz adası Girit'te kurulu Müslüman devleti. Abbasiler'in egemenliğini tanımasına ve Mısır Tolunoğulları ile yakın bağları olmasına rağmen de facto bağımsız bir devletti.

Karabisianoi, orta 7. yüzyıldan erken 8. yüzyıla kadar Bizans donanması'nın dayanak noktasıdır. Kelime olarak Yunanca "gemiler" için karabos ya da karabis ve "gemiler için insanlar, denizciler" anlamına gelmektedir. Karabisianos, Bizans İmparatorluğu'nun ilk sabit deniz kurumudur, denizde İslam'ın yayılışının önüne geçmek için kurulmuştur. 718-730 arası bir zaman kaldırılmış ve yerine bir dizi denizci thema kurulmuştur.

Aetios ya da Aetius Bizanslı hadım bürokrat ve Bizans İmparatoriçesi Atinalı İrini'nin en güvendiği danışmanlarından biridir. İrini mutlak hükümdar olunca, Aetios, hadım başbakan Stavrakios ile yoğun bir rekabete girmiştir. Stavrakios'un ölümünden sonra, devletin en önemli adamı olmuştur. Kardeşi Leon adına tahtı gasp edecek bir komplo kurmuştur fakat 802 yılında İrini tahttan indirilince gücünü kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bukellarion</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Bukellarion Thema, daha layıkıyla Bukellarion'ların Theması olarak bilinir, Kuzey Küçük Asya'da Bizans İmparatorluğu theması. 8. yüzyıl ortasında antik Paflagonya bölgesinin büyük kısmı ile Galatia ve Frigya'nın bazı bölgelerinden oluşturulmuştur.

Tatzates ya da Tatzatios, Ermeni asıllı etkili bir Bizans generali, 782 yılında Abbasilere iltica etmiş ve Arminiya valisi olarak atanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sisam (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Sisam Theması geç 9. yüzyılda Ege Denizi'nin doğusunda kurulmuş Bizans İmparatorluğu theması. Bizans İmparatorluğu'nun denizci themalarından biriydi. Bizans donanması için gemi ve birlik sağlamıştır.

Aleksios Mosele ya da Musele/Mousele (Μουσελέ) İmparator Theofilos'in bir süre boyunca vâris olarak seçip, kızı Maria ile nişanladığı ve yüksek saygınlığa sahip Sezar unvanı verdiği, Bizanslı aristokrat ve generalidir. Balkanlarda yaptığı sefer ile Slavlardan toprakları geri almıştır ve Sicilya'da Araplara karşı bir miktar başarı sağlamıştır. Tahtı ele geçirmek için komplo kurma şüphesiyle Konstantinopolis'e geri çağrılmış, hapse atılmış ancak daha sonra affedilerek günlerinin kalanını bir manastıra emekli olarak geçirmesine izin verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Selanik (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Selanik theması Orta ve Batı Makedonya ile imparatorluğun ikinci önemli şehri Selanik'i içeren güney Balkanlar'da Bizans İmparatorluğu theması.

<span class="mw-page-title-main">Bizans Giriti</span>

Girit adası iki dönem Bizans İmparatorluğu'nun egemenliğine girdi: ilki 3. yüzyılda başlayan Geç Roma döneminden 820'lerin sonlarında Endülüs sürgünleri tarafından adanın fethine ve ikincisi 961 yılında adanın yeniden fethinden 1205 yılında rakip güçler Ceneviz ile Venedik tarafından ele geçirilmesine kadar.

<span class="mw-page-title-main">Theofilaktos (I. Mihail'in oğlu)</span>

Theofilaktos veya Theophylaktos, Bizans imparatoru I. Mihail Rangabe'nin en büyük oğlu ve I. Nikiforos'un anne tarafından torunuydu. Theofilaktos, babasının hükümdarlığı sırasında babasının yanında ortak imparator olarak yer aldı. Babasının tahttan indirilmesinin ardından hadım edilip Eustratius adını alarak Plate Adası'nda bir manastıra sürgün edildi.