İçeriğe atla

Grigori Perelman

Grigori Perelman

Grigori Yakovleviç Perelman (RusçaГригорий Яковлевич Перельман; 13 Haziran 1966), Matematikte çözülemeyen en büyük problemlerden biri olan Poincaré hipotezini çözen Yahudi[1][2] kökenli Rus matematikçi.

Yüz yıldır çözülemeyen ve dünyanın en büyük 7 probleminden biri sayılan Poincaré hipotezini 2002 yılında çözen Perelman, çözümünün 4 yıl sonra 2006 yılında kabul görmesinden ve de bu fazla gecikmeye neden olan ABD'deki bazı meslektaşı matematikçilerden gerekli saygıyı görmediğiden onuru kırıldığı için 1 milyon dolar para ödülünü ve matematiğin Nobel'i olarak kabul edilen Fields Ödülü'nü reddetmiştir.

St. Petersburg'daki Steklov Enstitüsü'ndeki görevinden istifa ederek kayıplara karışan Perelman'ın, psikolojik olarak zor bir dönemde olduğu matematikle ilişkisini kestiği belirtiliyordu.

Perelman'ın, uzmanlar tarafından bile zor anlaşılan, Poincaré önermesine çözümü resmen 2006'da kabul edilmiştir. 2010'da düzenlenen bir yarışmada dünyanın en zor matematik problemlerinden birini çözdüğü için milenyum ödülü verilmiş,[3] ödülü almayacağını açıklamıştır.[4] En son 1 milyon doları alabileceğini, bunu matematik eğitiminin gelişimi için harcayabileceğini söylemiştir.

Kökeni ve ilk yılları

Grigori Yakovlevich Perelman, 13 Haziran 1966'da Leningrad, Sovyetler Birliği'nde (şimdiki Saint Petersburg, Rusya) Yahudi[1][2] bir ailede bay Yakov ve bayan Lyubov'un (şu anda ikisi de İsrail'de yaşıyor[5]) oğlu olarak doğdu. Grigori'nin matematikçi annesi Lyubov onu büyütmek için matematikteki yüksek lisans çalışmalarından vazgeçti. Grigori'nin matematiksel yeteneği on yaşında belirginleşti ve annesi onu Sergei Rukshin'in okul sonrası matematik eğitim programına kaydetti. Burada aldığı eğitimlerin ardından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü[6]'ne girmeye hak kazanarak burada eğitimine devam etti. Üniversite eğitiminin ardından alanında gelişmelere devam edip Stanford Üniversitesi[7]'nde doktorasını yapıp burada eğitimci olarak hayatına devam etti.

Kaynakça

  1. ^ a b Osborn, Andrew (27 Mart 2010). "Russian maths genius may turn down $1m prize". The Daily Telegraph. 30 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2010. He has suffered anti-Semitism (he is Jewish)....Grigory is pure Jewish and I never minded that but my bosses did 
  2. ^ a b McKie, Robin (27 Mart 2011). "Perfect Rigour: A Genius and the Mathematical Breakthrough of the Century by Masha Gessen – review". The Guardian. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2013. Given that his parents were Jewish, Perelman, who was born in 1966, was fortunate in those who took up his cause. 
  3. ^ Rus matematikçi ödülden vazgeçmemiş 4 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.CNNTÜRK. 16 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir.
  4. ^ 2 Temmuz 2010 tarihli haber 3 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., soL, 2 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
  5. ^ Masha Gessen (2009, s. 48)
  6. ^ John Allen Paulos (29 Nisan 2010). "He Conquered the Conjecture". The New York Review of Books. 10 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. 
  7. ^ Stanford, © Stanford University; California 94305. "Mathematics". mathematics.stanford.edu (İngilizce). 6 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematik</span> nicelik, yapı, uzay ve değişim gibi konularla ilgilenen bilim dalı

Matematik ; sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir. Matematikçiler ve filozoflar arasında matematiğin kesin kapsamı ve tanımı konusunda görüş ayrılığı vardır.

<span class="mw-page-title-main">David Hilbert</span>

David Hilbert, ünlü Alman matematikçi. Geometriyi bir dizi aksiyoma indirgeyen ve matematiğin biçimsel temellerinin oluşturulmasına önemli katkıda bulunan Alman matematikçi David Hilbert integralli denklemlere ilişkin çalışmalarıyla fonksiyonel analizin 20. yüzyıldaki gelişmesine öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Georg Cantor</span> Alman matematikçi, küme teorisinin mucidi (1845-1918)

Georg Ferdinand Ludwig Philipp Cantor, Alman matematikçi. Kümeler kuramının kurucusudur. Kümeler arasında birebir eşlemenin önemini ortaya koydu, "sonsuz küme" kavramına matematiksel bir tanım getirdi ve gerçel sayıların sonsuzluğunun doğal sayıların sonsuzluğundan "daha büyük" olduğunu ispatladı. Ayrıca kardinal sayı ve ordinal sayı kavramlarını ortaya atmış ve bu sayıların aritmetiğini tanımlamıştır. Cantor'un buluşlarının matematik ve felsefede önemli yeri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Henri Poincaré</span> Fransız matematikçi ve fizikçi

Jules Henri Poincare Fransız matematikçi, teorik fizikçi, mühendis ve bilim felsefecisiydi. Yaşamı boyunca var olduğu şekliyle disiplinin tüm alanlarında mükemmel olduğundan, genellikle bir bilge ve matematikte "Son Evrenselci " olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Matematikçi</span> matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişi

Bir matematikçi, genellikle matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişidir. Matematikçiler sayılar, veriler, miktar, yapı, alan, modeller ve değişimle ilgilenirler.

<span class="mw-page-title-main">Poincaré hipotezi</span>

Topolojide Poincaré hipotezi, Fransız matematikçi, fizikçi ve filozof Henri Poincaré'nin 1904 yılında ortaya attığı teoremdir.

<span class="mw-page-title-main">Fields Madalyası</span>

Fields madalyası Uluslararası Matematikçiler Birliği tarafından 40 yaşın altındaki 2, 3 ya da 4 matematikçiye 4 senede bir yapılan Uluslararası Matematikçiler Kongresinde verilen, matematiğin Nobel'i olarak görülen ödüldür.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Minkowski</span> Alman matematikçi ve fizikçi

Hermann Minkowski bir Alman matematikçi ve Königsberg, Zürih ve Göttingen'de profesörlük yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi</span> 1724 yılında kurulmuş Rusyanın en eski eğitim kurumlarından biri

Sankt Peterburg Devlet Üniversitesi, Sankt Peterburg şehrinde 1724 yılında Çar Büyük Petro tarafından kurulmuş Rusya'nın en eski eğitim kurumlarından biridir. Bir "üniversite" olarak 1821-1914 arasında Sankt Peterburg İmparatorluk Üniversitesi, 1914-1918 arasında Petrograd İmparatorluk Üniversitesi, 1918-1924 arasında Petrograd Devlet Üniversitesi, 1924-1991 arasında Leningrad Devlet Üniversitesi adlarını taşıdı. 1991'de Sovyetler Birliği'nin tasfiyesinden sonra şimdiki adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Keith Devlin</span> İngiliz matematikçi

Keith J. Devlin İngiliz matematikçi ve popüler bilim yazarı.

En genel anlamda, soyut matematik, matematiğin soyut kavramlarını inceleyen bir kolu olarak adlandırılabilir. 18. yüzyıldan bu yana, soyut matematik matematiksel aktivitenin bir kategorisi olarak kabul edilmiştir. Bazen spekülatif matematik olarak da kategorize edildiği olur. Soyut matematik navigasyon, mühendislik, fizik, astronomi gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Soyut matematiğe dair en güçlü öngörülerden biri de soyut matematiğin ille de uygulamalı matematik olmak zorunda olmadığıdır; soyut şeylerleri onların içsel doğasını anlayarak çalışmak onların doğada nasıl apaçık biçimde nasıl olduğu ile ilgili olmak zorunda değildir. Soyut matematik ve uygulamalı matematik arasındaki felsefi açı farkına rağmen pratikte birçok örtüşme noktalarının olduğu da aşikardır.

<span class="mw-page-title-main">George David Birkhoff</span> Amerikalı matematikçi (1884 – 1944)

George David Birkhoff en çok, şu anda ergodik teorem olarak adlandırılan şeyle tanınan Amerikalı matematikçi. Birkhoff, döneminde Amerikan matematiğinin en önemli liderlerinden biriydi ve yaşadığı süre boyunca birçok kişi tarafından önde gelen Amerikalı bir matematikçi olarak kabul edildi.

Milenyum (Binyıl) Problemleri, 2000 yılında Clay Matematik Enstitüsü tarafından belirlenmiş matematiğin farklı dallarındaki yedi probleme verilen addır. Ocak 2024 itibarı ile problemlerden altısı henüz çözülmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam matematiği</span> yaklaşık 622 ile 1600 yılları arasında İslam medeniyeti altında korunan ve geliştirilen matematiğin bütünü

İslam'ın Altın Çağı'nda matematik, özellikle 9. ve 10. yüzyıllarda, Yunan matematiği ve Hint matematiği üzerine inşa edilmiştir. Ondalık basamak-değer sisteminin ondalık kesirleri içerecek şekilde tam olarak geliştirilmesi, ilk sistematik cebir çalışması (Hârizmî tarafından yazılan Cebir ve Denklem Hesabı Üzerine Özet Kitap adlı eser ve geometri ve trigonometride önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Matematik tarihi</span> matematik biliminin tarihi

Matematik tarihi, öncelikle matematikteki keşiflerin kökenini araştıran ve daha az ölçüde ise matematiksel yöntemleri ve geçmişin notasyonunu araştıran bir bilimsel çalışma alanıdır. Modern çağdan ve dünya çapında bilginin yayılmasından önce, yeni matematiksel gelişmelerin yazılı örnekleri yalnızca birkaç yerde gün ışığına çıktı. MÖ 3000'den itibaren Mezopotamya eyaletleri Sümer, Akad, Asur, Eski Mısır ve Ebla ile birlikte vergilendirmede, ticarette, doğayı anlamada, astronomide ve zamanı kaydetmede/takvimleri formüle etmede aritmetik, cebir ve geometri kullanmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">George Pólya</span> Macar matematikçi (1887 – 1985)

George Pólya Macar matematikçi. 1914-1940 yılları arasında ETH Zürih'te ve 1940-1953 yılları arasında Stanford Üniversitesi'nde matematik profesörüydü. Kombinatorik, sayı teorisi, sayısal analiz ve olasılık teorisine temel katkılarda bulundu. Sezgisel analiz ve matematik eğitimindeki çalışmalarıyla da tanınır. Marslılardan biri olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Max Dehn</span>

Max Wilhelm Dehn geometri, topoloji ve geometrik grup teorisindeki çalışmaları ile ünlü, Alman matematikçidir. Almanya'da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Dehn'in hayatının ilk yılları ve kariyeri Almanya'da geçti. Ancak, 1935'te emekli olmaya zorlandı ve sonunda 1939'da Almanya'dan kaçtı ve Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.

MacTutor Matematik Tarihi arşivi, John J. O'Connor ve Edmund F. Robertson tarafından sağlanan ve İskoçya'daki St Andrews Üniversitesi tarafından barındırılan bir web sitesidir. Birçok tarihsel ve çağdaş matematikçi hakkında ayrıntılı biyografilerin yanı sıra ünlü eğriler ve Matematik tarihindeki çeşitli konular hakkında bilgiler içerir.

Bu Rus matematikçiler listesi, Rusya İmparatorluğu, Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu'ndan ünlü matematikçileri içermektedir.

Pierre Auguste Cousin (d. 18 Mart 1867 - ö. 18 Ocak 1933 Fransız bir matematikçidir. Matematikse analizde, özellikle de çok değişkenli karmaşık analiz üzerinde çalışmıştır. Cousin önsavı ve Cousin problemleri Pierre Cousin'in adını taşımaktadır.