İçeriğe atla

Gri pasaport skandalı

Gri pasaport skandalı, Türkiye'de altı belediyenin kamu görevlisi olmayan kişiler adına hizmet pasaportu (Gri Pasaport) çıkarmasını sağlayarak bu kişilerin yurt dışına iltica etmesi olayı.[1] Bu tür pasaportlarla, birkaç bin Türk vatandaşının kamu görevlisi kılığında yurt dışına çıktığı ve geri dönmediği tahmin edilmektedir.[2] Skandal, Nisan 2021'de Habertürk gazetesinde yayımlanan ve bu planla Malatya Belediyesi aracılığıyla Türkiye'den kaçırılan 43 kişinin davasına odaklanan bir haberle başladı.[2] İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, birkaç yüz Gri Pasaport kullanıcısının pasaportları geçersiz kılındıktan sonra geri dönmediğini itiraf etti. İçişleri Bakanlığı, daha fazla insan kaçakçılığını önlemek için Gri Pasaport verilmesini askıya alarak olay hakkında soruşturma başlattı.[3][4]

Olay

Malatya'da bildirilen ilk vakada, Almanya'da Türk asıllı bir kişi, Türk vatandaşlarını daha sonra gerçekleşmeyecek olan ekolojik bir etkinliğe katılmaya davet etti. Göçmenler yolculuğa katılmak için 6000 ila 8000 Euro arasında bir ücret ödemek zorunda kalacak ve çoğu Almanya'ya vardıklarında dağılacaktı.[5] Benzer bir yöntemin diğer Türk Belediyelerinde de uygulandığı kısa sürede ortaya çıktı.[6] Yasadışı göçmenler Almanya'ya geldikten sonra pasaportlar geri alınacaktı.[7] Yasal pasaport alamayacak kişilerin, görünüşte yasal olarak düzenlenmiş bir diplomatik gri pasaport alabilmeleri, planın bu tür belgelerin verilmesine izin veren kurumların inceleme sürecinden sorumlu olan İçişleri Bakanlığı bünyesinde bazı suç ortaklıklarıyla işlediğine dair şüphelere yol açtı.[1]

Türkiye'den tepkiler

Muhalefette bulunan Cumhuriyet Halk Partisi, Halkların Demokratik Partisi ve İYİ Parti hükûmetten açıklama talep etti.[8] CHP Milletvekili Veli Ağbaba, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin liderliğindeki Bingöl Belediyesi'ni 2014-2019 yılları arasında bu tür uygulamalarda bulunmakla suçladı.[2] İYİ Parti'den Meral Akşener, AK Parti Hükûmeti'ni, halkın yurtdışında daha iyi bir çevre aramasına neden olan ekonomik durum nedeniyle eleştirdi.[9] Skandalla ilgili meclis soruşturması talebi AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi tarafından reddedildi.[10][11] İddiaların merkezinde bulunan AK Parti yönetimindeki Malatya'nın Yeşilyurt Belediyesinin başkanı Mehmet Çınar, "CHP Genel Başkan Yardımcısı'nın ne işi vardı Türkiye gündemine taşıyacak. Kendi memleketi değil mi, kendi de Malatyalı değil mi? İçinde bulunduğunuz belediyeyi itibarsızlaştırdınız, bütün meclis üyelerimizin o şekilde düşündüğüne inanıyorum. Bizim haricimizde yaklaşık 29 il, 60 kurumda olmasına rağmen Yeşilyurt'un adının özellikle sizin genel başkan yardımcınız tarafından gündeme getirilmesi ayrı bir soru işareti." dedi.[12] Skandal nedeniyle Bingöl, Malatya, Elazığ ve Erzurum illeri başta olmak üzere onlarca belediyeye İçişleri Bakanlığı tarafından soruşturma açıldı.[2] Doksan belediyeye yönelik soruşturma sonucunda, birkaç yetkili görevden uzaklaştırıldı. İncelenen belediyelerin çoğunluğu AK Parti tarafından yönetilirken, üçünde CHP'li ve birinde HDP'li belediye başkanı vardı.[13]

Almanya'dan tepkiler

Almanya'da davetlerin dosyalanmasıyla ilgili soruşturma başlatıldı,[3] kaçakçılık planına karıştığı gerekçesiyle otuz kişi hakkında soruşturma açıldı ve yüzden fazla Türk göçmenin yasadışı yollardan Almanya'ya girdiği gerekçesiyle soruşturma başlatıldı.[14][15] Kasım 2021'de Korgan Belediye Başkan Yardımcısının yardım talebini aldığını itiraf eden sanıklardan biri 900 Euro para cezasına çarptırıldı.[16] Hannover Konsolosluğu'ndaki usulsüzlükleri tespit eden Türk konsolosluk yetkilisi görevinden uzaklaştırıldı ve konsolosluğa tekrar girmesi yasaklandı.[13]

Sonraki süreçte Türkiye'den gelen Gri ve Yeşil pasaport sahiplerine, gelme gerekçelerini gösteren ek belge getirme ve vize yasağı uygulamaları devreye sokuldu.[17]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "The cost of Turkey's grey passport scandal". Al-Monitor: The Pulse of the Middle East (İngilizce). 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  2. ^ a b c d tagesschau.de. "Türkei: Verdacht auf Menschenschmuggel nach Deutschland". tagesschau.de (Almanca). 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  3. ^ a b NDR. "Türken nach Einreise untergetaucht: Anklage gegen "Einlader"". www.ndr.de (Almanca). 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Belediyeler Aracılığıyla Yurt Dışına Çıkışa Yönelik Soruşturma Genişletiliyor". icisleri.gov.tr. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  5. ^ "Türken abgetaucht?: Anklage gegen "Schein-Einlader"". Die Zeit. 19 Nisan 2021. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 
  6. ^ Gazetesi, Evrensel. "AKP municipalities have a bright star in the 'human trafficking sector'". Evrensel.net (İngilizce). 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 
  7. ^ Höhler, Gerd (23 Nisan 2021). "Schwindel mit türkischen Pässen - Ausland - Badische Zeitung". Badische Zeitung (Almanca). 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 
  8. ^ "Turkish opposition MPs take passport scam allegations to parliament". Arab News (İngilizce). 26 Nisan 2021. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 
  9. ^ YetkinReport (19 Nisan 2021). "Trafficking scandal with Turkish duty passports to Germany". Yetkin Report (İngilizce). 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 
  10. ^ English, Duvar (21 Nisan 2021). "AKP, MHP vote down proposal for parliamentary inquiry into trafficking allegations against municipalities". 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  11. ^ Zeitung, Badische. "Schwindel mit türkischen Pässen - Ausland - Badische Zeitung". www.badische-zeitung.de (Almanca). 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  12. ^ "AKP'li başkandan 'gri pasaport' skandalıyla ilgili pişkin savunma". Sözcü. 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  13. ^ a b Conti, Nadine (20 Şubat 2022). "Affäre um „Graue Pässe": Schleuser im Staatsdienst". Die Tageszeitung (Almanca). ISSN 0931-9085. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2022. 
  14. ^ "Germany Investigates 213 Turkish Nationals for Entering Germany With Fake Service Passports". SchengenVisaInfo.com (İngilizce). 8 Mayıs 2021. 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021. 
  15. ^ "500 grey passport cases are under the spotlight". birgun.net. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  16. ^ Conti, Nadine (6 Kasım 2021). "Illegale Einreise mit Behördenhilfe: Ein Schleuser-Skandal verplätschert". Die Tageszeitung taz (Almanca). ISSN 0931-9085. Erişim tarihi: 18 Haziran 2022. 
  17. ^ "Gri pasaport skandalı sonrası Almanya'dan 'Türkiye' kararı". Sözcü. 29 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pasaport</span> Yabancı ülkelere gidecek olanlar için geçerli olan belgedir

Pasaport, yabancı ülkelere gidecek olanlara yetkili kuruluşça verilen, yabancı ülke yetkililerinin kimlik incelemesinde geçerli olan belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Türk pasaportu</span> Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt dışına çıkmasını sağlayan resmî belge

Türk pasaportu, 15 Temmuz 1950 tarihli Pasaport Yasası uyarınca Türk vatandaşlarına yurtdışına seyahat etmeleri için verilir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları da Türk pasaportu için başvuruda bulunabilirler. 1 Haziran 2010'dan bu yana verilen pasaportlar biyometriktir ve 10 yıla kadar geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar pasaportu</span> Bulgaristan sınırlarını kapsayan Bulgar giriş ve çıkış pasaportu

Bulgar pasaportu, Bulgar vatandaşlarına uluslararası seyahat için verilen bir dokümandır. Her Bulgar vatandaşı aynı zamanda da Avrupa Birliği vatandaşıdır. Bulgaristan içinde pasaportlar Bulgar İçişleri Bakanlığı olan MVR tarafından verilir.

<span class="mw-page-title-main">Alman pasaportu</span> Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belge

Alman Pasaportu, Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belgedir. Bir Alman pasaportu, Alman kimlik kartının yanında, Alman yetkilileri tarafından da rutin olarak Alman vatandaşlarının kimliğinin kanıtı olarak kabul edeceği diğer tek resmi olarak tanınan bir belgedir. Pasaport, kimlik ve Alman uyruklu karinesinin delili olarak hizmetinin yanında, yurt dışında Alman konsolosluk görevlileri yapacakları yardımların güvence sürecini kolaylaştırır. Pasaport Almanya için benzersiz bir sert kapaklı da olsa, standart düzeni ile diğer AB pasaportları ile bordo tasarımı paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsviçre pasaportu</span>

İsviçre pasaportu, İsviçre vatandaşlarının uluslararası seyahatlerinde kullandıkları resmî belgedir. Avrupa topluluğu içinde seyahatlerde, İsviçre vatandaşları kimlik kartlarını da kullanabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin pasaportu</span> pasaport

Arjantin pasaportu, Arjantin vatandaşlarına Ulusal Halk Sicili tarafından verilir. 2011 yılına kadar yalnızca Arjantin Federal Polisi tarafından verilirdi. Birincil kullanımları uluslararası seyahati kolaylaştırmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat pasaportu</span>

Hırvat pasaportu Hırvatistan vatandaşlarına uluslararası seyahat edebilmeleri amacıyla verilmektedir. Pasaport, Hırvat vatandaşlığının ve kimliğinin kanıtı olarak kabul edilir. Pasaport işlemleriyle ülke içerisinde İçişleri Bakanlığı, ülke dışında Hırvat büyükelçilikleri ve konsoloslukları ilgilenir. Hırvat pasaportları beş veya on yıl süreyle geçerli olup, uzatılamazlar. Süresi biten pasaportun yerine yeni bir pasaport alınmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye pasaportu</span>

Suriye pasaportu Suriye vatandaşlarına verilen bir seyahat belgesidir. Türkiye ile Suriye'nin karşılıklı anlaşması gereğince iki ülke arasındaki vize uygulaması 21 Eylül 2009 tarihi itibarıyla kaldırılmıştı fakat Suriye'de başlayan iç savaş nedeniyle vize muafiyeti 8 Ocak 2016 tarihinde Türkiye tarafından fesih edilerek tekrar vize uygulaması başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz pasaportu</span> Büyük Britanya vatandaşlarına yurt dışında seyahatleri için verilen belge

İngiliz pasaportu ya da Britanya pasaportu, Büyük Britanya vatandaşlarına yurt dışında seyahatleri için verilen belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya pasaportu</span>

Avustralya pasaportu Avustralya Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı (DFAT) Avustralya Pasaport Bürosu tarafından Avustralya Pasaport Yasası (2005) uyarınca düzenlenen seyahat belgeleri Avustralya vatandaşlarına verilir. Hem Avustralya'da hem de yurtdışında, pasaport hamilinin uluslararası seyahat etmesini sağlar. Avustralya vatandaşlarının diğer ülkelerden pasaport bulundurmalarına izin verilmektedir. 1988'den bu yana her yıl bir milyondan fazla Avustralya pasaportu çıkarıldı ve 2007'de 1,4 milyona ulaştı ve 2021 yılına kadar yılda 3 milyon öngörülen bir rakama ulaşacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda pasaportu</span>

Yeni Zelanda pasaportu Uluslararası seyahat amacıyla Yeni Zelanda vatandaşlarına verilir. Yeni Zelanda İçişleri Bakanlığı pasaportları çıkarmaktan sorumludur. İçişleri Bakanlığı 1948'de ilk kez Yeni Zelanda pasaportlarını çıkarmaya başlamıştır. Yeni Zelanda Pasaportuna Māori dili, 2000 yılında Fransızcanın yerine kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan pasaportu</span> pasaport

Afgan pasaportu Pasaport Genel Müdürlüğü tarafından uluslararası seyahat amacıyla Afgan vatandaşlarına verilir. Geçerli bir Afgan kimlik kartına (Tazkira) sahip olan her kişi, her 5-10 yılda bir yenilenen bir Afgan pasaportu için başvurabilir ve alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri pasaportu</span>

Birleşik Arap Emirlikleri hükûmetinin vatandaşlarına yurt dışı seyahatleri için verdiği belgedir.

Kanada pasaportu Yabancı ülkelere seyahat için Kanada vatandaşlarına verilen belgedir. Gerekirse yurt dışında Kanada konsolosluk görevlilerinin yardımı ile güvence sürecini kolaylaştırmak, uluslararası seyahat amacıyla Kanada vatandaşlarına ve Yurtdışında pasaport sahibinin korunmasını talep edilebilir. Bir Kanada pasaportu, Kanada içinde Kanada vatandaşlığınnın birincil kanıtı değildir ve bu nedenle bir vatandaşlık belgesi, bir sürücü belgesi veya kimlik kartı almak amacıyla kullanılamaz.

<span class="mw-page-title-main">Trinidad ve Tobago pasaportu</span>

Trinidad ve Tobago pasaportu, Trinidad ve Tobago vatandaşlarına yurt dışı seyahatleri için verilen belgedir. Normal bir Trinidad ve Tobago pasaportunun geçerlilik süresi 5 yıldır.

17-25 Aralık Yolsuzluk ve Rüşvet Operasyonu veya 2013 Türkiye yolsuzluk skandalı, 2013-2014 yıllarında yürütülen ve bazı kâmu kurum ve kuruluşları ile aralarında dört bakanın da yer aldığı kâmu görevlilerinin görevi kötüye kullanma ve rüşvet ile suçlandığı soruşturmalardır.

<span class="mw-page-title-main">İran'ın vize politikası</span>

Dünya çapında uluslararası ortamda ülkelere giriş-çıkışlarda başlatılan pasaport ve vize zorunluluğu, yabancı ülkelerden İran'a gitmek isteyen kişiler için de geçerlidir. Diplomatik anlaşmalar yoluyla vize muafiyeti verilen ülke vatandaşları haricinde herkes ülkeye girişte vize sahibi olmak zorundadır. İsrail vatandaşları ise tüm şartları taşıyor olsalar dahi, ülkeye girişleri yasaktır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore vatandaşlarının tabi olduğu vize uygulamaları</span>

Güney Kore vatandaşlarının tabi olduğu vize uygulamaları, diğer devlet otoriteleri tarafından Güney Kore vatandaşlarına uygunlanan idari giriş kısıtlamalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Somaliland pasaportu</span>

Somaliland pasaportu, tanınmayan Somaliland ülkesinin vatandaşlarına uluslararası seyahat için verilen pasaporttur. İlk kez 1996 yılında pasaport, 2014 yılında ise yeni küresel standartlar ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'nün gereklilikleri doğrultusunda biyometrik pasaport çıkarıldı. Tanınmayan bir pasaport olan yeni pasaport, sahtecilikle mücadelede daha iyi güvenlik ve büyük etkinlik sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kleines Wiesental</span>

Kleines Wiesental, Almanya'nın güneybatısında Baden-Württemberg eyaletinin Lörrach (Landkreis) ilçesinde bulunan bir köy belediyesidir. 1 Ocak 2009 tarihinde eski belediyeler olan Bürchau, Elbenschwand, Neuenweg, Raich, Sallneck, Tegernau, Wies ve Wieslet köylerinin birleşmesiyle oluşmuştur. İsmini Kleine Wiese nehrinden almıştır.