İçeriğe atla

Grethe Bartram

Grethe Bartram 1942'de

Maren Margrethe Thomsen, (bilinen adıyla: Maren Margrethe "Grethe" Bartram ya da "Thora"; d. 23[] Şubat 1924 – ö. 31 Ocak 2017), Danimarkalı kadın savaş suçlusudur. İkinci Dünya Savaşı sırasında Danimarka direniş hareketinden en az 53 kişi hakkında bilgi vermiştir.[1] Bartram'a savaştan sonra idam cezası verildi. Ceza 1947'de müebbet hapis cezasına çevrildi. 1956'da serbest bırakıldı ve evli adı altında yaşadığı İsveç'teki Halland'a taşındı.

Hayatı

Grethe Bartram, Aarhus'ta doğdu ve sekiz çocuğun ikincisi olarak fakir bir evde büyüdü. Her iki ebeveyni de ailenin sosyal çevreleri gibi Danimarka Komünist Partisi (DKP) üyesiydi. Babası Niels Peter Christopher Bartram (1896 doğumlu), güney Jylland'dandı ve Almanlarla birlikte I.Dünya Savaşı'na katıldı. Savaştan sonra bunalıma girdi ve çalışmakta zorlandı, ancak Midtbyen, Aarhus'ta küçük bir bisiklet tamir atölyesi işletmeyi başardı.[1]

Bartram 13 yaşında okulu bıraktı ve 16 yaşında hamile kalana kadar çalışmaya devam etti. 12 Temmuz 1941'de işyerinden genç bir makinist olan Frode Thomsen (28 Mart 1920 doğumlu) ile evlendi. Evlilikleri uzun sürmedi, 1943 yazında sona erdi ve oğulları kayınvalidesinin yanında koruyucu bakıma alındı.

Muhbirlik

Ağabeyi Christian Bartram da dahil olmak üzere Bartram'ın ailesi direnişe dahil oldu. Eylül 1942'de Danimarka polisi, Aarhus'taki Fredericiagade'deki bir dükkândaki sabotaj yangınıyla ilgili bilgi getirene 1000 Kron tutarında bir ödül veriyordu.[2] Grethe Bartram, eyleme kimlerin katıldığını öğrendi ve polise bilgi verdi. Erkek kardeşi de dahil olmak üzere 5 kişi gözaltına alındı. Biri kaçtı, kalanlar 1 ila 10 yıl arasında hapis cezasına çarptırdı.[3]

Bartram, bundan sonraki dönemde, direniş hareketi ile ilgili sosyal çevrelerinde yasadışı faaliyetlere katıldı. Mart-Nisan 1944'te Gestapo tarafından ajan olarak işe alındı ve Haziran ayında Samsing Grubu ve bağlı bir üniversite öğrencisi grubu tutuklandı ve sonunda Neuengamme toplama kampına gönderildiler. Aarhus'taki ve Jylland merkezindeki komünist direniş grupları tamamen etkisiz hale getirildi.

O zamanlar Bartram'a olan güven hâlâ yüksekti ve Ağustos 1944'te Aarhus'taki direniş için yeni bir direnişinin temsilcisi olarak Kopenhag'a gönderildi. Direniş daha sonra şüphelenilmeye başlandı. Bartram, kendinden şüphelenmelerini önlemek için tutuklanıp Frøslev Hapishane Kampında hapsedildi. Yardım etmediği için direniş birkaç kez onu öldürmeye çalıştı, ancak yalnızca onu yaralamayı başardılar. İyileşmesi için Almanya'ya gönderildi. Mart 1945'te, Danimarka'daki Alman kuvvetleri teslim olana kadar çalıştığı Kolding'deki Gestapo tarafından işe alındı. Teslim olduğu gün, 5 Mayıs, Esbjerg'deki Gestapo karargahındaydı ve burada direniş bombaları patlattığında yaralandı. Hızla iyileşti ve yardım almak için bisikletle Kolding'e gitti ama Gestapo çoktan tahliye olmuştu. Bartram daha sonra 10 Mayıs'ta tutuklandığı Brejning'e gitti.[4]

Bartram kendi hesabına 5-700 Danimarka Kronu aldı. ancak Gestapo'dan bir tanık, muhbirlere ödenen paranın 3 / 4'ünü aldığını iddia etti, bu da ayda 1200-1500'e denk geliyordu.[5]

Yargılanması

Duruşma sırasında Grethe Bartram'ın İkinci Dünya Savaşı sırasında Danimarka direniş hareketinden en az 53 kişi hakkında bilgi verdiği ortaya çıktı. Bunlardan 15'i işkence görmüş ve 35'i Alman toplama kamplarında yaralanmıştı, 8'inin ölü veya kayıp olduğu bildirildi.

Bartram, çoğu suçu kabul etti ve 29 Ekim 1946'da Aarhus Ceza Mahkemesi tarafından ölüm cezasına çarptırıldı, daha sonra 22 Şubat 1947'de Vestre Landsret ve 4 Eylül 1947'de Danimarka Yüksek Mahkemesi tarafından onaylandı..[1][6]

1945'ten sonra savaş suçlarından ölüm cezasına çarptırılan diğer Danimarkalı kadın Anna Lund Lorenzen'de olduğu gibi, idam cezası Adalet Bakanı Niels Busch-Jensen tarafından 9 Aralık 1947'de ömür boyu hapis cezasına çevrildi. Bartram o zamanlar gençti, "din karşıtı, komünist ve materyalist bir ruhla" yetiştirildiğini ve mali sıkıntıları olduğunu söylüyordu.[7]

Bartram, 26 Ekim 1956'da on yıl hapis yattıktan sonra serbest bırakıldı ve İsveç'e taşındı.[8] 1960'larda İsveç vatandaşı oldu ve 92 yaşında Vessigebro'da öldü.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Gestapos Største Stikker". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Hauerbach 1945". s. 22. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Grethe Bartram" (Danca). Historie Online. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015. 
  4. ^ "Grethe Bartram". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Tamm 1984". s. 362. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Tamm 1984". s. 374. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Tamm 1984". s. 374-5. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Tamm 1984". s. 375. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Dödsdömd i Danmark efter kriget, nu avliden i Vessigebro". Hallands Nyheter. 27 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2017. 

Literatür

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

13 Şubat, Miladi takvime göre yılın 44. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 321 gün vardır.

23 Şubat, Miladi takvime göre yılın 54. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 311 gün vardır.

26 Ekim, Miladi takvime göre yılın 299. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 66 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Danimarka veya resmî adıyla Danimarka Krallığı, Kuzey Avrupa'da bir İskandinav ülkesidir. İskandinav ülkelerinin en güneyinde yer alan Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjælland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjælland, dar bir boğaz olan Øresund ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir.

<span class="mw-page-title-main">Milovan Đilas</span>

Milovan Đilas, Karadağ asıllı Yugoslav siyasetçi, komünizm karşıtı teorisyen ve yazar. II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslav Partizanları örgütünde ve savaş sonrası kurulan Yugoslav hükûmetinde etkili bir isimdi. Komünist lider Tito ile birlikte çalıştı. 1953'ten itibaren Komünist Parti yöneticileri ile arası açılan Djilas, parti içi bürokrasiyi ve yönetimin bazı kademelerini eleştirmesi sonucu partiden atıldı. "Yeni Sınıf" teorisi ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka Karikatür Krizi</span>

Danimarka Karikatür Krizi, 30 Eylül 2005 tarihinde Danimarka'da yayın yapan Jyllands-Posten isimli gazetenin Muhammed'i tasvir eden 12 farklı karikatür yayınlamasından sonra başladı. Gazete bu girişimin sebebinin İslam eleştirileri ve otosansür tartışmalarına katkı sağlamak olduğunu açıkladı. Danimarka'da yaşayan Müslümanlar şikayetçi oldular ve bu mesele dünya çapında protestolara, gösterilere ve bazı Müslüman ülkelerde ayaklanmalara önderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Vichy Fransası</span> II. Dünya Savaşı Sırasında Kurulan Fransız Devleti

Vichy Fransası, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Fransa'yı mağlup etmesinden sonra Fransa'nın Vichy kentinde kurulan Fransız hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Borchert</span> Alman şair, oyun ve öykü yazarı (1921-1947)

Wolfgang Borchert, Alman şair, oyun ve öykü yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de komünizm</span>

Türkiye'de komünizm, 1920 yılında Türkiye Komünist Partisi ile partileşme sürecine giren ve günümüzde devam eden siyasi hareket.

<span class="mw-page-title-main">Ferruccio Parri</span>

Ferruccio Parri, 1945 yılında birkaç ay için İtalya'nın 43. Başbakanı olarak görev yapmış bir İtalyan Partizan ve politikacı. Direniş sırasında Maurizio olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">II. Svend</span>

II. Svend Estridsson Ulfsson 1047-1076 yılları arasında Danimarka kralıdır. Babası asilzade Ulf Jarl annesi ise Estrid Svendsdatter'dir. Üç kez evlenmiş ve en az 20 çocuk sahibi olmuştur. Gelecekte tahta çıkacak beş Danimarka kralının babasıdır. Savaşta cesaretli olsa da, ordu komutanı olarak o kadar başarılı olamamıştır.

Danimarka, Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılan 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. Danimarka'nın şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Danmarks Radio (DR) tarafından düzenlenen "Dansk Melodi Grand Prix" isimli ulusal final doğrultusunda Anti Social Media pop rock grubunun seslendirdiği "The Way You Are" şarkısı Viyana'da Danimarka'yı temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vera Gebuhr</span> Danimarkalı Aktris

Vera Margrethe Gebuhr, Danimarkalı tiyatro sinema ve dizi oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Françoise Giroud</span> Fransız siyasetçi ve yazar (1916 – 2003)

Françoise Giroud [Lea France Gourdji] Fransız gazeteci, yazar ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka direniş hareketi</span>

Danimarka direniş hareketi, II. Dünya Savaşı sırasında Almanya tarafından gerçekleştirilen Danimarka'nın işgalinin ardından oluşturulan partizan kuvvetlerle işgali sonlandırmaya amaçlayan direniş hareketi.

Asbjorn Andersen Danimarkalı bir film oyuncusu ve yönetmen. 1930-1976 yılları arasında 90'dan fazla filmde rol aldı. 1946-1952 yılları arasında dokuz film yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Nacht und Nebel</span>

Nacht und Nebel, Adolf Hitler'in 7 Aralık 1941'de siyasi eylemcilere ve II. Dünya Savaşı'ndaki direnişe "yardım edenlere" hapsedilme ya da öldürülmelerini hedefleyen bir talimattı. Nacht und Nebel, Almanca'da Gece ve Sis anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Henrik</span>

Danimarka Prensi Henrik, Danimarka kraliçesi II. Margrethe'ın eşi.

<span class="mw-page-title-main">IV. Christian (Danimarka kralı)</span>

IV. Christian, 1588'den 1648'e Danimarka ve Norveç kralı, ayrıca Holstein ve Schleswig Dükü. 59 yıllık saltanatı ile en uzun Danimarka ve İskandinav hükümdarıdır. Oldenburg'un bir üyesi olan Christian, Danimarka'ya 1596'da, 19 yaşında kral oldu.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka'nın İşgali (1940)</span>

Almanya'nın Danimarka'yı işgali 9 Nisan 1940'ta İkinci Dünya Savaşı sırasında Danimarka'ya yapılan Alman saldırısıydı. Saldırı, Norveç'e yapılan ana saldırının başlangıcıydı


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.