İçeriğe atla

Greça Muhtırası

Greçë Memorandumu'nun kopyası (1911)

Greça Muhtırası (Arnavutça: Memorandumi i Greçës[1][2]) veya Kırmızı Kitap (Arnavutça: Libri i Kuq) Osmanlı İmparatorluğu içinde özerk bir Arnavut eyaletinin kurulması için on iki talebi içeren bir muhtıra idi. Muhtıra Avlonyalı İsmail Kemal Bey ve Luigj Gurakuqi tarafından ortaklaşa yazılmıştır.[3]

Ahu i Greçës'te (Greça Kayını) Selca yakınlarındaki 2011'in anıt plaketi

İstekler

1911 Arnavut İsyanı'nın liderleri, Kelmend'deki Selcë köyü yakınlarındaki Greçë'nin bulunduğu yerde bir toplantı düzenlediler.[4][5][6][7] Bugün, bu konum, "Ahu i Gerçës" olarak listelenen Shkodër County'nin doğal ve kültürel bir anıtıdır. [8] Avlonyalı İsmail Kemal Bey onlara katıldı ve birlikte, kapaklarının rengi nedeniyle bazen "Kırmızı Kitap[9] Hem Osmanlı İmparatorluğu'na hem de Avrupa'ya (özellikle Büyük Britanya'ya) taleplerini ileten muhtırayı hazırladılar. .[10] Bu muhtıra 22 Hoti, Gruda ve Şkreli' aşiretinden dört kişi Kastrati aşiretinden gelen beş kişi Kelmend aşiretinden üç kişi gelen iki şale aşiretinden 2 kişi toplamda 22 Arnavut aşiret liderinin imzasını taşıyordu.[11]

Muhtırada yer alan talepler:[12]

  • İsyanın tüm katılımcıları için genel af
  • Arnavut etnik kökeninin tanınması talebi
  • Arnavut asıllı milletvekillerinin Osmanlı Parlamentosu'na nispi sisteme göre seçilmesi
  • okullarda Arnavutça dil eğitim ve öğretimi sağlanmalıdır
  • Vali ve atanan diğer yüksek görevliler Arnavut dilini bilmeli ve yönetimdeki diğer tüm pozisyonlar yalnızca Arnavut etnik kökenine sahip kişilere ayrılmalıdır.
  • Etnik Arnavut olan erkekler barış zamanında yalnızca Arnavutluk'ta orduya hizmet edecek
  • El konulan silahlar iade edilecek
  • Osmanlı birliklerinin zarar verdiği tüm Arnavut malları tazmin edilecek

Muhtıra, Karadağ'ın Cetinje kentindeki Büyük Güçlerin temsilcilerine sunuldu.[13] Osmanlı askeri komutanı Şefket Turgut Paşa'nın 18 Haziran'da sunduğu affa yanıt olarak Cemali tarafından kaleme alındı.[14][15]

Sonrası

Babıali, Muhtırayı Malisya bölgesinin yerel bir girişimi olarak ele alarak etkilerini en aza indirmeye çalışsa da, bu muhtıra Arnavut bağımsızlık mücadelesine güçlü bir destek verdi. Namık Delvina, Muharrem Rushiti, Musa Demi, Spiro Bellkameni ve Qamil Panariti gibi liderler ve onların çetaları, Muhtıra taleplerini kabul etmesi için Osmanlı makamları üzerindeki baskıyı güçlendirdi. Cepo'da bir manastır düzenlenen 17 Temmuz toplantısında, delegeler arasında Yanya Vilayeti'nin ve tüm kazalarının Grèce Memorandumu tam destek vereceğini açıkladı. Padişaha bir mektup gönderdiler, orada Muhtıranın uygulanması ve bir bütün olarak Arnavut halkına muamelesi için çağrıda bulundular. Bu, Babıali'nin Memorandum'u Malisyaa'nın yerel bir sorunu olarak ele alma amacındaydı. Mektup gönderildikten sonra, Janina'nın gizli komitesi bir dizi yeni silahlı eylem düzenledi. Jön Türk Devrimi'nin yıldönümü olan 23 Temmuz'da nihai bir eylem planladılar, ancak başarısız oldular. Daha sonra, diğer bazı çabalar başarısız oldu ve Greçë Muhtırası giderek önemini yitirdi. 1912'de yaklaşan olaylar ve durum Arnavutların çabalarını daha iyi organize etmelerini ve sonrasında çıkacak Balkan Savaşı ile ağır Osmanlı yenilgileri neticesi Arnavutluk topraklarının paylaşım korkusu Arnavutluk'un Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etmesini sağladı.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel
  1. ^ Ismail Qemali në Lëvizjen Kombëtare Shqiptare [Ismail Qemali in the Albanian National Movement], Akademia e shkencave e RPS të shqipërisë, Instituti i historisë, 1987, s. 96, OCLC 28807917, 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Ekim 2021, Memorandumi i Greçës ose «Libri i kuq», siç u quajt në atë kohë, titullohej «Memorandum mbi vendimet e dha- nuna prej Kuvendit të Përgjithshëm të krerëve shqiptarë në Greçë më 10/23 qershor 1911... 
  2. ^ "Journey to Greçë on the 104 anniversary of the meeting (in Albanian)". 21 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  3. ^ Modernism: The Creation of Nation States. Central European University Press. 30 Ekim 2010. s. 235. ISBN 978-963-7326-61-5. 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  4. ^ a b Historia e Shqipërisë, Vellimi 2. Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. 2004. s. 402–409.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Anamali2004" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  5. ^ Zwischen Feudalismus und Stalinismus: albanische Geschichte des 19. und 20. Jahrhunderts. Trafo. 2007. s. 46. ISBN 978-3-89626-611-8. 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. Juni auf einer Versammlung in Gerça (Montenegro) verabschiedete. 
  6. ^ An Outline of the People's Republic of Albania. 8 Nëntori. 1978. s. 30. The Albanian patriot headed by Ismail Qemal and a new figure, which w making a name in the movement, Luigj Gurakuqi (187! -1925), gathered at Gerca in Montenegro on June 2! 1911, sent a memorandum to the Turkish Governmea ... 
  7. ^ Gawrych 2006

  8. ^ "Natural and Cultural Monuments of Shkodër County". 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020. 
  9. ^ The Albanian national awakening, 1878–1912. Princeton University Press. 1967. s. 417. Erişim tarihi: 10 Ekim 2011. The Gerche memorandum, referred to often as "The Red Book" because of the color of its covers 
  10. ^ Treadway 1983
  11. ^ Gawrych 2006

  12. ^ Gawrych 2006

  13. ^ Austro-Ugarska i Mladoturci: 1908-1912. Institut za istoriju u Banjaluci. 1983. s. 273. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. У исто време су Албанци емигранти у Црној Гори, на челу са Исмаилом Кемалом и Луибијем Гуракућијем, образложили своје захтеве под називом »Меморандум из Герче« или »Црвена књига« и предали их представницима великих сила на Цетињу. 
  14. ^ Albanci : od srednjeg veka do danas (Sırpça), Belgrad: Clio, 2001 [1995], s. 131, ISBN 9788671020176, OCLC 51036121, 23 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Şubat 2012 
  15. ^ Balkan Studies. The Institute. 1967. s. 41. 
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı İsmail Kemal Bey</span>

Avlonyalı İsmail Kemal Bey Arnavut bir diplomat, Osmanlı Meclis-i Mebusanı I. dönem Berat milletvekili, rilindas ve modern Arnavutluk'un kurucu babasıdır. Bağımsızlık bildirgesi'nin baş yazarı, daha sonra 1912'den 1914'e kadar olan dönemde Arnavutluk'un ilk başbakanı ve dışişleri bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Feyzi Bey Alizoti</span> Ocak-Mart 1914 tarihlerinde Arnavutluk başbakanı siyasetçi (1874-1945)

Feyzi Bey Alizoti Osmanlı daha sonraları Arnavut siyasetçi. 22 Ocak ile 7 Mart 1914 tarihleri arasında kısa bir süre Arnavutluk başbakanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1912 Arnavut İsyanı</span> Arnavutların, 1912 yılı içerisinde Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

1912 Arnavutluk İsyanı, Ocak-Ağustos 1912 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu'nda Arnavutlar tarafından gerçekleştirilen bir isyandır. 1910 ve 1911 yıllarında Arnavutluk ve Kosova bölgelerinde Arnavut Ulusunun Haklarını Savunma Birliği destekli iki isyan başlatılmıştı. 1910 yılındaki Arnavut isyanı Bulgaristan ve Karadağ tarafından desteklenmişti. İsyanda, şiddetli çatışmaların ardından İsa Bolatin öncülüğündeki Arnavut isyancılar Drenice bölgesine çekilmiş, bir diğer isyancı İdris Sefer ise kalan askerleriyle birlikte direnişini sürdürdüğü Karadak bölgesine çekilmişti. 1911 yılındaki isyanda ise Podgorica isyancıların ana üssü olmuş ve isyancılar Karadağ Kralı I. Nikola tarafından desteklenmişti. Her iki isyan da isyancılara birtakım imtiyazlar tanınarak bastırılmıştı.

1911 Arnavutluk İsyanı ya da Arnavutluk İsyanı'nın Bastırılması Mart-Ağustos 1911 tarihleri arasında Osmanlı hükûmetine karşı Malisörlü Katolik Arnavutlar tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi</span>

Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi, 28 Kasım 1912 tarihinde Arnavutluk'un Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Geçici Hükûmeti</span>

Arnavutluk Geçici Hükûmeti veya Bağımsız Arnavutluk, Arnavutluk'un 28 Kasım 1912 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 4 Aralık 1912'de kurulan ve 1914 yılında kadar varlığını sürdüren bir geçici hükûmettir.

1845 Arnavut İsyanı, Mayıs-Temmuz 1845 tarihleri arasında Arnavutlar tarafından Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Tanzimat reformlarına karşı gerçekleştirilen bir isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Tringe Smajli</span>

Tringë Smajl Martini Ivezaj, Arnavutluk dışında Yanitza olarak bilinen, Malisya bölgesinde Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşan bir Arnavut gerilla savaşçısıydı. Babası ise Malisya'nın Grude kabilesinin Katolik klan liderlerinden biri İsmail Martini di.

<span class="mw-page-title-main">Vasa Paşa</span>

İşkodralı Vaso Paşa, Osmanlı Arnavutu yazar, şair ve Arnavut millî uyanışı gazetecisi. 1883'ten ölümüne kadar Cebel-i Lübnan Sancağı mutasarrıfıydı.

<span class="mw-page-title-main">Naim Fraşiri</span> Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve çevirmen

Naim Bey Fraşıri, Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve Arnavutluk millî şairi ilan edilen çevirmen. Modern Arnavut edebiyatının öncüsü ve 19. yüzyılın en etkili Arnavut kültürel simgelerinden biri olarak kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Bayram Curri</span> Arnavut siyasetçi

Bayram Curri Arnavutluk'un bağımsızlığı için mücadele eden, daha sonra 1913 Londra Antlaşması'nın ardından Kosova ile birleşmek için mücadele eden Arnavut kabile reisi, siyasetçi ve aktivisttir. Ölümünden sonra kendisine Arnavutluk Kahramanı unvanı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı Süreyya Bey</span>

Avlonyalı Süreyya Bey Osmanlı Arnavut siyasetçisi, 1912 Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin aktif bir figürü ve Avlonya Meclisi delegelerinden birisi.

<span class="mw-page-title-main">Libhovalı Müfid Bey</span> Arnavut siyasetçi, diplomat ve maliyeci (1876-1927)

Müfid bey Libohova Arnavut ekonomist, diplomat ve siyasetçi ve Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin yapıldığı Avlonya Meclisi'nde delegelerden biridir. Arnavutluk Geçici Hükûmeti döneminde Arnavutluk'un ilk İçişleri Bakanı olarak görev yaptı ve o zamandan itibaren 1913-1927 yılları arasında dokuz kez farklı hükûmet görevlerinde bulundu, Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Maliye Bakanı ve Kültür Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Manastır Kongresi</span> Arnavut alfabesini standartlaştırmak amacıyla Manastır şehrinde düzenlenen akademik konferans

Manastır Kongresi Arnavut alfabesini standartlaştırmak amacıyla 14-22 Kasım 1908 tarihleri arasında Manastır şehrinde düzenlenen akademik konferanstır. 22 Kasım artık Arnavutluk, Kosova ve Kuzey Makedonya'da ve ayrıca Arnavut diasporası arasında Alfabe Günü olarak bilinen bir anma günüdür. Kongreden önce, Arnavutça altı veya daha fazla farklı alfabenin ve ayrıca bir dizi alt varyantın bir kombinasyonu ile temsil ediliyordu.

Bib Dod Paşa, 19. yüzyılın ortalarında Merdita bölgesinin reisi idi. Katolik bir Hristiyan olarak, Osmanlı Türkler tarafından kapedan (kaptan) ve onursal paşa rütbelerle ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Elbasanlı Akif Paşa</span> Arnavut siyasetçi

Akif Paşa Biçakçiu, çoğunlukla Elbasanlı Akif Paşa olarak bilinir, Elbasan Sancağı'nda bir Osmanlı Arnavut siyasi figürüydü ve Jön Türk Devrimi'nden sonra Arnavut ulusal davası için bir aktivist oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kaçak Hareketi</span>

Kachak, 19. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın başlarına dek kuzey Arnavutluk, Karadağ, Kosova ve Makedonya'da faaliyet gösteren Arnavut haydutlar için, 1910-1924 arasındaysa sırasıyla Sırbistan Krallığı ve Yugoslavya Krallığı'na karşı "Kaçak hareketi" olarak adlandırılan harekete katılmış Arnavut devrimci örgütlerinin milisleri için kullanılan bir terimdir.

Arnavut Soylular, Orta Çağ Arnavutluk'unun yönetici sınıfı olan asilzadeler topluluğuydu. Bu soyluların yönetimindeki Arnavut prenslikleri genellikle çevredeki Venedik Cumhuriyeti, Bizans İmparatorluğu, Sırp İmparatorluğu, Napoli Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun himayesinde yaşıyordu. Bu prensliklerin yöneticisi olan asilzadeler ise genelde Despot, Dux, Kont ve Župan gibi unvanlar kullansa da Sebastokrator gibi Latince veya Slav orijinli unvanlar da kullanıyorlardı.

Debre Kongresi, 1 Kasım 1878'de Debre'li Iljaz Paşa başkanlığındaki "İki Debreli Arnavut Birliği Komitesi "nin girişimiyle Debre şehrinde düzenlendi. Kongre, Yanya Vilayeti'nin tamamının temsilcisi olarak katılan Fraşirili Abdül Bey tarafından hazırlanan bir muhtıra şeklinde bir kararı kabul etti.

Besa, genellikle "inanç" veya "yemin" olarak tercüme edilen, "sözünü tutmak" ve "şeref sözü" anlamına gelen bir Arnavut kültürel ilkesidir. Besa kelimesinden türetilen Arnavutça sıfat olan besnik, "sadık", "güvenilir", yani sözünü tutan kişi anlamına gelir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.