Botanikte meyve çiçeklenmeden sonra yumurtalıktan oluşan, çiçekli bitkilerde tohum taşıyan yapıdır.
Ayran, yoğurdun içine su katılarak elde edilen bir tür içecek. Türk mutfağına ait olan en yaygın içeceklerdendir. Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan, İran, Lübnan, Bulgaristan ve diğer bazı Balkan ülkeleriyle Orta Doğu ve Orta Asya ülkelerinde yapılır. Ayran yapımında doğal nitelikli yağlı koyun yoğurdu yeğlenir. Bir ölçü yoğurda en çok bir buçuk ölçü su karıştırılır. Nadiren su yerine süt de katılabilir. Az ölçüde tuz da eklenebilir. Türklerin geleneksel içeceği olan ayran, Balkan ve Asya ülkelerinde de içilir.
Ale, üst köpük mayasından mayalanmış arpadan yapılan bir çeşit bira türüdür. Bu maya birayı hızlı fermente eder ve ona tatlı ve meyvemsi bir tat verir. Çoğu ale nebatî lezzetin kaynağı olan maltın şekerli tadını dengeleyen ve onu muhafaza eden şerbetçiotu içerir. Bira yapımının diğer stili ise alt fermenteli lager denilen biradır.
Gastronomi, eski Yunanca γαστήρ -τρός "mide" ve -νομία "-kural" sözcüklerinden türetilen bileşik bir kelimedir. Yemek ve kültür arasındaki ilişkiyi, zengin veya hassas ve iştah açıcı yiyecekleri hazırlama ve sunma sanatı, belirli bölgelerin pişirme stilleri ve iyi yeme biliminin incelenmesidir. Gastronomide çok bilgili olan kişiye gastronom denir, gastronomist ise gastronomi çalışmasında teori ve pratiği birleştiren kişidir. Pratik gastronomi, dünyanın dört bir yanındaki ülkelerden çeşitli yiyecek ve içeceklerin hazırlanması, üretimi ve servisinin uygulanması ve çalışılmasıyla ilişkilidir. Teorik gastronomi, pratik gastronomiyi destekler. Tariflere, tekniklere ve yemek kitaplarına odaklanan bir sistem ve süreç yaklaşımı ile ilgilidir. Yemek gastronomisi, yiyecek ve içeceklerle ve bunların oluşumuyla bağlantılıdır. Teknik gastronomi, gastronomik konuların değerlendirilmesine titiz bir yaklaşım getirerek pratik gastronominin temelini oluşturur.
Salata, genellikle sebze veya meyvelerden oluşan sade karışım ya da üzerine yoğurt ya da salata sosu dökülmesiyle hazırlanan ve yemeklere eşlik eden yiyecek karışımı. Kimi zaman içine et ya da peynir gibi yiyecekler de konulur. Mevsimine ve yapıldığı yöreye özgü sayısız çeşidi yapılır. Antik Çağda Romalılar, Yunanlar ve Persler ot ve yeşillikleri karıştırarak karışık salata benzeri bir yemek yapmaktaydı.
Otlar, tıbbi amaçları olan, yiyecekleri veya garnitürleri tatmak ve süslemek için kullanılan tuzlu veya aromatik özelliklere sahip bitkilerdir; makro besinler için tüketilen sebzeler ve diğer bitkiler hariçtir. Mutfak kullanımı tipik olarak baharatları baharatlardan ayırır. Otlar genellikle bir bitkinin yapraklı yeşil veya çiçek açan kısımlarını belirtir, baharatlar ise genellikle tohumlar, peridermis, kökler ve meyveler dahil olmak üzere bitkinin diğer kısımlarından kurutulur ve üretilir.
Sorbet tatlandırıcılı tatlandırılmış sudan yapılan donmuş bir tatlıdır. Granitalar ve diğer buzlar gibi, sorbet bir dondurma makinesi olmadan da yapılabilir. Donma noktasını düşürmek ve daha yumuşak sorbetesler yapmak için alkol, bal veya mısır şurubu eklenebilir. Şaraplı sorbet, şampanya, konyak, beyaz şarap, kırmızı şarap, Porto şarabı, portakal, limon, baharat, yakut limanı ve yumurta akı ile yapılabilir. Muskat sorbet, tatlı şarap, limon suyu ve yumurta akı ile yapılır.
Agras, Cezayir mutfağından buzlu bir içecek veya granita. Badem, esmer şeker ve ekşi koruk suyu ile yapılır. Ağarmış tatlı bademleri ıslatılıp havanda ezildikten sonra su ve koruk suyu katarak bezden geçirilir. Esmer şeker ile tatlandırılır ve bir daha süzülür. Granita kıvamına gelene kadar dondurulur ve şerbet bardağında bir kaşık vişne likörü ile servis edilir.
Aillade sosu Güney Fransız mutfağından bir sarımsaklı salata sosu. Genellikle soğuk et, balık, patates ve sirke soslu (vinaigrette) yemekler ile beraber servis edilir. Sosu hazırlamak için ceviz ve sarımsak birlikte eziliyor. Mayonez yapar gibi yavaşça ezmeye yağ eklenir. Arpacık soğan, frenk maydanozu, tuz, kara biber ve maydanoz gibi çeşniler de içerebilir. 18. yüzyılda, M. Duchat'ın anlatısına göre, aillade sosu Languedoc'da yoksullar tarafından yedikleri etler için hazırlanan bir sos idi.
Albundigas İspanyol mutfağı ve ya Meksika mutfağından bir sulu et yemeği dir. Yanında Kreol pilavı servis edilir.
Béarnaise sos, Fransız mutfağından bir tereyağı sosudur. Bazı kaynaklar bu sosun Béarn yöresine ait olduğunu iddia etmektedir. Kaynakların bazılarında Béarnaise sosunun tereyağı ile değil zeytinyağı ile yapıldığı da belirtilir. Fransız yemek kitabı Larousse Gastronomique Béarnaise sosunun Fransız mutfağının en lezzetli soslarından biri olduğunu öne sürer.
Turunç sosu Fransız mutfağıdan turunç ile yapılan bir sos türüdür. Özellikle ördek ile birlikte servis edilir.
Plombières Fransız mutfağından üç katlı piramit şeklinde kalıplanan ve meyve şekerlemelerle süslenmiş bir dondurulmuş muhallebi tatlısı imiş. 1925 yılında geleneksel kalıplanmış Plombières dondurma tatlısı ABD'de vagon lokantaların menülerinde seçenek olarak bulunabiliyordu.
Veloute sosu Fransız mutfağından tavuk su ve açık renk kavrulmuş un ve tereyağı karışımı ile yapılan bir beyaz sosdur. Allemande sosu veloute sosuna yumurta sarısı ve tavuk suyu veya balık suyu karıştırarak yapılır. İsteğe bağlı mantar da eklenebilir.
Brandade Fransız mutfağından tuzlanmış morina balığı ile hazırlanan Languedoc ve Provence yörelerine özgü bir yemektir. Ev yapımına uygun olmamasından dolayı genellikte Nimes gibi kasabaların ustalarından satın alınır.
Salpicon veya salpicón, sos, sıvı ile doğranmış veya kıyılmış bir veya daha fazla bileşen içeren bir yemektir. Fransız, İspanyol, Orta Amerika ve daha geniş olarak Latin Amerika mutfağında farklı türleri bulunmaktadır. Salpicon bazen doldurma olarak kullanılır. Diğer mutfakların alışılagelmiş tuzlu türlerinin aksine, Kolombiya'da salpicon tatlı ve soğuk bir içeceği ifade eder.
Bölgesel mutfaklar ulusa, eyalete veya yerel bölgelere dayanır. Bölgesel mutfaklar, malzemelerin mevcudiyeti, bulunulan iklim, yemek pişirme gelenekleri, tecrübeleri ve kültürel farklılıklara göre çeşitlilik gösterebilir. Geleneksel mutfağın açıklaması basitçe: "Uzun süre boyunca belirli bölgedeki bütün insanların günlük yaşamlarında zamanla ortaya çıkmış yemek hazırlama alışkanlıklarıdır". Bölgesel yemek hazırlama gelenekleri, görenekleri ve içeriklerinin birbiriyle kaynaşmasıyla, sıklıkla belirli bir bölgeye has yemek kültürünün oluşumunu sağlar. Bölgesel mutfaklar adlarını genellikle ortaya çıktıkları coğrafi alandan veya bölgeden alırlar.
Gougère, Fransız mutfağı'nda bulunan, peynir ve baharatlarla karıştırılmış şu hamurunun fırında pişirilmesiyle elde edilen hamur işi türüdür. Tarifinde genellikle Gravyer, Comté veya Emmental gibi peynirler kullanılsa da farklı peynirler tercih edilebilir.
Madlen Fransa'nın kuzeydoğusundaki Loren bölgesinin Commercy ve Liverdun adlı iki komününü ait deniz kabuğu şeklinde pandispanyadan yapılan küçük bir kek türüdür. Pandispanya hamuru madlen için tasarlanmış olan deniz kabuğu şeklindeki tepsilerde pişirilir bu sayede madlene özgü deniz kabuğu şeklinde bir görüntü oluşur. Madlen tarzı kurabiyeler birçok mutfak kültüründe popülerdir.
Püre, genellikle sebze, meyve ve baklagillerden oluşan krema veya macun veya sıvı kıvama gelene kadar öğütülmüş, preslenmiş, karıştırılmış veya pişirilmiş yiyeceklerdir. Patates püresi, elma püresi ve humus gibi püre olarak sınıflandırılan yiyeceklerin çoğunun isimleri genellikle ana malzemeleri ile beraber isimlendirilir. Püre kelimesi Fransızca "purée" kelimesinden gelmektedir. Bu kelime ise Eski Fransızca'da "arıtılmış, saflaştırılmış veya refine edilmiş" anlamına gelmektedir. Kelimenin asıl kökeni ise Latince "pūrō" kelimesime kadar uzamaktadır.
