İçeriğe atla

Granikos Muharebesi

Granikos Nehri Muharebesi
Büyük İskender'in seferleri

Granicus Nehri Muharebesi
Charles Le Brun
TarihMÖ Mayıs 334
Bölge
Granikos Nehri Çevresi (bugünkü Biga Çayı), Küçük Asya (Anadolu)
Sonuç Kesin Makedon zaferi.
Anadolu'nun kapıları Büyük İskender'e açıldı. İskender, hızla önce güneye sonra doğuya ilerledi.
Taraflar

Makedon Krallığı

  • Korint Birliği
Achaemenid Empire Ahameniş İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Büyük İskender
Parmenion
Kara Cleitus
Hephaestion
Calas
Hegelochus
Ptolemy
Arsames
Rheomithres
Niphates  (ölü)
Petenes  (ölü)
Mithrobuzanes  (ölü)
Arbupales  (ölü)
Mithridates  (ölü)
Pharnaces  (ölü)
Rodoslu Memnon
Çatışan birlikler
32,000 piyade (12,000 Makedon, 5,000 paralı asker, 7,000 Yunan, 8,000 diğer)
Toplam: 37,100
10,000–20,000 Persli süvari[1][2]
5,000–20,000 Yunan hoplit
Toplam: 20,000–30,000
Kayıplar
300–400 ölü[3]
1,150–3,500 yaralı[3]

~3,000 ölü[4]

~1,000 süvari[4]
~2,000 esir[4]

Granikos Nehri Muharebesi, MÖ Mayıs 334’de Büyük İskender ile Pers İmparatorluğu arasında yapılan üç büyük savaştan ilkidir. Truva yakınlarındaki Kuzeybatı Asya'da savaşan İskender, burada Rodos Memnon liderliğindeki Yunan paralı askerleri ve büyük bir Makedon ordusu ile Küçük Asya'nın (Anadolu’nun) Pers güçlerini mağlup etti. Savaş, Granicus Nehri (günümüzde Biga Çayı) vadisinde, muhtemelen Gümüşçay ve Çeşmealtı köylerinin batısında bir noktada gerçekleşti.

Granikos Nehri Muharebesi'nden zaferle çıkan İskender, adını ve itibarını ciddi derecede yükseltti. Birçok Pers komutanı çatışmadan sonra Persler tarafından başarısız oldukları için cezalandırıldı, kılıçtan geçirildi. Bu savaştan sonra, birçok şehir devleti İskender ile savaşmayı reddetti ve teslim oldu. Savaşın sonucunda Büyük İskender, Küçük Asya'nın yarısını fethetti.

Granikos Nehri Muhaberesi, dönemin Yunan yazarları tarafından kaydedildi (Bu yazarlar Flavius Arrianus, Plutarhos, Justinian ve Sicilyalı Diodorus'dur). En ayrıntılı anlatıma sahip olan tanıklık, Arrianus'un kayıtlarıdır.

Savaştan sonra İskender heykeltıraş Lysippos'a, 25 süvarisinin anısına onuruna heykeller dikmesini emretti. Roma'da Capitol Müzesi'nin bir parçası olan Palazzo dei Conservatori Sarayı'nda sergilenen bronz at heykelinin, bu heykellerden biri olduğu tahmin edilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Welman estimates the Persian army to be 25,000 in total, including 10,000 cavalry and 5,000 Greeks. Fuller (1960) estimates 15,000 in total. Delbrück (1920) estimates as low as 6,000 in total.
  2. ^ Arrian. "Anabasis, book 1, chapter 14, section 4". en.m.wikisource.org. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020. The Persian cavalry were about 20,000 in number, and their infantry, consisting of Grecian mercenaries, fell a little short of the same number. (translated by E. J. Chinnock) 
  3. ^ a b Arrian in describing another battle considers that the proportion of twelve to one between wounded and killed is above what could have been expected (5.24.5). Riiatow and Kbchly (p. 27) state that in modern battles the ordinary proportion of wounded to killed is from 8:1 to 10:1. A total number of 115 is given as killed and 10 times of that for the wounded by Grote, George (1862). A History of Greece From the Earliest Period to the Close of the Generation Contemporary with Alexander the Great. J. Murray. s. 317. companion cavalry. 
  4. ^ a b c Arrian 1.16.45 – 50

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İskender</span> MÖ 336–323 yılları arasındaki Makedonya kralı

İskender, asıl adıyla III. Aleksandros veya yaygın adıyla Büyük İskender, Yunan Antik Makedonya Krallığı'nın M.Ö. 336–323 yılları arasındaki kralıdır. M.Ö. 356 yılında Pella'da doğdu ve 20 yaşında babası II. Filip'in yerine tahta geçti. İktidarının uzun yıllarını Güneybatı Asya ve Kuzeydoğu Afrika'da eşi benzeri görülmemiş büyük askerî seferlerle geçirdi ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan'dan Kuzeybatı Hindistan'a kadar uzanan antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturdu. Hükümdarlığı süresince girdiği hiçbir muharebede yenilmeyen Büyük İskender, pek çok uzman kişi tarafından tarihin en başarılı askerî komutanlarından birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Farsça</span> Bir batı İran dili

Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Urduca</span> Pakistanın iki resmî dilinden biri

Urduca, Hindustani dilinin Pakistan'da kullanılan standart biçimine verilen isim. Pakistan'ın iki resmî dilinden biridir. Hindistan'ın bazı bölgelerinde de resmî dilidir. Hintçe ve Urdu Hindustani adlı dilin iki ayrı standart biçimi olarak kabul edilmekle beraber Urduca özellikle Pakistan ve Hindistan'ın kuzeyinde Müslümanların daha yoğun olduğu yerlerde konuşulmakta ve Hintçeye kıyasla daha fazla Farsça aktarma sözcük içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Selçuklu İmparatorluğu</span> Oğuz Türkleri tarafından kurulan, 1037–1157 yılları arasında hüküm sürmüş olan İran merkezli bir devlet

Büyük Selçuklu İmparatorluğu veya Selçuklu Devleti, Orta Çağ'da Oğuz Türklerinin Kınık boyu tarafından kurulan Türk, Sünni Müslüman bir imparatorluk. Selçuklular Hindukuş Dağları'ndan Batı Anadolu'ya ve Orta Asya'dan Basra Körfezi'ne kadar uzanan geniş bir alanı kontrol ettiler. Aral Gölü yakınında güç kazandıktan sonra ilk olarak Horasan'ı ele geçiren Selçuklular, buradan İran içlerine doğru ilerledi ve ardından Anadolu'daki şehirleri kontrol altına aldı.

<span class="mw-page-title-main">Farslar</span> Çoğunlukla İranda yaşayan halk

Farslar, Persler veya Osmanlıcadaki tabirle Âcemler, çoğunlukla İran'da yaşayan İranî bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">Fars edebiyatı</span> İranın sözlü ve yazılı edebî birikimi

Fars edebiyatı, Farsça sözlü kompozisyonlardan ve yazılı metinlerden oluşan dünyanın en eski edebiyatlarından biridir. 2500 yıldan uzun bir dönemi kapsayan Fars edebiyatına ait kaynaklar bugünkü İran sınırlarının ötelerine, Orta Asya, Batı Asya, Anadolu, Hint alt kıtası, Mısır ve Balkanlar'a yayılmıştır. Gaznelilerin Orta ve Güney Asya'yı fethinden sonra Afganistan, Pakistan, Hindistan ve Orta Asya'ya yayılmıştır. Yalnız İranlılar değil, Türk, Kafkas, Hint, Pakistanlı ve Slav şair ve yazarların Fars dilinde oluşturdukları eserler de Fars edebiyatı içinde sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Klasik Antik Çağ</span>

Klasik antik çağ, MÖ 8. yüzyıl ile MS 5. yüzyıl arasındaki Greko-Romen dünyası denen, Antik Yunanistan ve Antik Roma'nın iç içe geçmiş uygarlıklarını kapsayan, Akdeniz merkezli kültürel tarih dönemidir. Bu çağ, hem Yunan hem de Roma toplumlarının geliştiği ve Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya'nın büyük bölümünü etkileyen bir dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hindistanı</span> Büyük Britanyanın Hindistan kolonisi (1858-1947)

Sömürge Hindistanı, Britanya Hindistanı, Britanya Rajı ya da Hindistan İmparatorluğu 1858'den 1947'ye kadar Birleşik Krallık'ın Hindistan kolonisinin adıdır. Bu dönem ayrıca dominyon periyodu olarak da adlandırılmıştır. İngiltere kontrolündeki bölge güncel kullanımda Hindistan (India) adıyla bugünkü Hindistan, Pakistan Bangladeş ve Myanmar ülkelerini kapsıyordu. Yöneticisi İngiliz Kraliyet ailesi idi. Başkenti Kalküta (1858-1912) ve Yeni Delhi (1912-1947) olmuştu. Hindistan olarak,1945’te San Fransisco’da II. Dünya Savaşı’nın ardından oluşturulan Birleşmiş Milletler'in kurucu üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Câbir bin Hayyân</span> Fars bilim gıbı

Ebû Mûsa Câbir bin Hayyân (Arapça: ابو موسی جابربن حیان, Latince: "Geber" ya da "Geberus"; , Batıda daha ziyâde Geber olarak tanınan, Abbâsîler döneminde yaşamış ve İslâmiyet'te fen bilimlerinin temelini atmış olan Farsî çok yönlü bir fen bilgini; simyacı, kimyacı ve eczacı; fizikçi, astronom ve astrolog; tıp ve fizik tedavi uzmanı; mühendis, coğrafyacı, filozof ve sûfi.

<span class="mw-page-title-main">I. Seleukos</span>

I. Seleukos Nikatōr Büyük İskender'in Makedon kumandanı. İskender'in ölümünden sonra başlayan Diadoki Savaşları'nda Seleukos, Seleukos hanedanını ve Seleukos İmparatorluğu'nu kurmuştur. Krallığı İskender'den sonra kurulan devletler arasında Roma yayılmasına karşı en uzun süre direnen ülkelerden biridir. Mısır'daki Ptolemaios Krallığı Seleukosların çöküşünden sonra 34 yıl daha dayanabilmiştir.

Lucius Flavius Arrianus ve Nicomedia'lı Arrianus olarak bilinen Bitinya kökenli antik Romalı tarihçi,), yönetici, asker ve Roma ve Bizans dönemi filozofu. Büyük İskender ve onun doğu seferi hakkında en önemli kaynak Arrianus tarafından yazılan "Aleksandrou Anabasis" İskenderin Seferi adlı eseridir. Arrianos, İskender döneminde yaşamamış olmasına rağmen Büyük İskender'i takdir ettiğini sık sık yinelemektedir. "Aleksandrou Anabasis" adlı eseri, onun isminin ve yaptıklarının gelecek nesiller tarafından doğru bilinmesi için yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı Doğu Cephesi</span>

Doğu Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Orta Avrupa ve Doğu Avrupa'da, Almanya ile Avusturya-Macaristan'ın doğusunda ve Bulgaristan'ın kuzeyinde, Rusya ve Romanya'nın ise batısında kalan cephedir.

<span class="mw-page-title-main">Sirte Muharebesi (2011)</span>

Sirte Muharebesi, 2011 Libya İç Savaşı'nda Ulusal Geçiş Konseyi güçlerinin Kaddafi yanlılarının elinde kalan son şehirlerden olan Sirte'yi ele geçirmek üzere düzenlediği hücumlarla başlayan bir muharebeydi. Eylül 2011 itibarı ile Kaddafi güçlerinin elinde kalan son iki şehir Sirte ve Beni Velid'di ve Kaddafi'nin memleketi ile Trablus'un düşmesinin ardından başkent ilan ettiği Sirte'nin düşmesiyle iç savaşın biteceği düşünülüyordu. Muharebe 42 yıllık Kaddafi rejiminin tamamen yok oluşuna yol açtı ve Muammer Kaddafi şehirden kaçmaya çalışırken yaralandı ve ele geçirildi. Kaddafi bir saat kadar sonra öldü.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Bull Run Muharebesi</span>

İkinci Bull Run Muharebesi veya İkinci Manassas, Amerikan İç Savaşı sırasında 28-30 Ağustos 1862 tarihlerinde Prince William County, Virginia'da gerçekleşti. General Robert E. Lee komutasındaki Konfederasyon Kuzey Virginia Ordusu'nun, Tümgeneral John Pope'un komutasındaki Virginia Ordusu'na saldırmasıyla başladı. 1861'de aynı bölgede bir savaş daha olmuş, o savaşı da Konfederasyon kuvvetleri kazanmıştı. Geniş kapsamlı bir yürüyüşün ardından, Konfederasyon kuvvetleri komutanı Tümgeneral Thomas J. "Stonewall" Jackson, Stony Ridge'de savunma pozisyonu aldı. 28 Ağustos 1862 tarihinde, Jackson bir çıkmazla sonuçlanan Brawner en Çiftliği'nin hemen doğusunda Gainesville Birlik hatlarına saldırdı. Aynı gün, Tümgeneral James Longstreet komutasındaki Lee'nin ordu kanadı Thoroughfare Gap Muharebesi'nde Birlik direncini kırdı ve savaş yaklaştı.

<span class="mw-page-title-main">Stones River Muharebesi</span> Amerika İç Savaşı sırasında yaşanmış kanlı bir savaş

Stones River Muharebesi veya İkinci Murfreesboro Muharebesi, Amerikan İç Savaşı sırasında 31 Aralık 1862-2 Ocak 1863 tarihleri arasında Batı Cephesi'nde Murfreesboro, Tennessee'de gerçekleşti. General Braxton Bragg komutasındaki Konfederasyon Tenessee Ordusu'nun iç savaşın büyük savaşlarından biri olan muharebede her iki tarafta da yaralılar en yüksek yüzdeye sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşı Kayıpları</span>

Irak'taki çatışmaya bağlı kayıpların tahminleri çeşitli biçimlerde ortaya çıkmıştır ve farklı Irak Savaşı kayıplarına ilişkin tahminler büyük farklılıklar göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hydaspes Muharebesi</span> Büyük İskenderin Hindistan Seferinde Pencap kralı Porusla Jhelum nehrinin kıyısında yaptığı Makedon zaferiyle biten savaş

Hydaspes Muharebesi, İskender ile Kral Porus arasında MÖ 326 yılında yapıldı. Hint alt kıtasının Pencap bölgesinde, Jhelum Nehri'nin kıyısında gerçekleşti. Muharebe; bir Yunan zaferiyle ve Porus'un teslim olmasıyla sonuçlandı. Pencap'ın geniş bölgeleri İskenderiye İmparatorluğu'na dahil oldu ve mağlup edilmiş, tahttan indirilen Porus, İskender tarafından ikincil bir yönetici olarak görevine tekrar getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet-Japonya Savaşı</span>

Sovyet-Japonya Savaşı, II. Dünya Savaşı sonlarında 9 Ağustos-3 Eylül 1945 tarihleri arasında Sovyetler Birliği ve Japon İmparatorluğu arasında meydana gelen bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Pers Geçidi Muharebesi</span> Kraliyet yolu boyunca Persepolis yakınlarındaki Pers kapısı olarak bilinen küçük bir dağ geçidinde Büyük İskender ile Ariobarzanes arasındaki savaş

Pers Geçidi Muharebesi, Pers satrapı Ariobarzanes tarafından komuta edilen bir Pers kuvveti ile İskender tarafından yönetilen istilacı Korint Birliği arasında askeri bir çatışmadır. MÖ 330 kışında, Ariobarzanes, Persepolis yakınlarındaki Pers Kapıları'nda sayıca üstün olan Pers kuvvetlerinin son direnişine önderlik etti ve Makedon ordusunu bir ay boyunca geride tuttu. İskender sonunda, yakalanan savaş esirlerinden veya yerel bir çobandan Perslerin arkasına giden bir yol buldu, Persleri yendi ve Persepolis'i ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük İskender'in seferleri</span>

Büyük İskender'in savaşları, Makedonyalı III. İskender'in MÖ 336'dan MÖ 323'e kadar gerçekleştirdiği bir dizi fetihti. Bunlar, Pers Kralı III. Darius'un yönetimi altındaki Ahameniş Pers İmparatorluğu'na karşı yapılan savaşlarla başladı. İskender'in Ahameniş Perslerine karşı kazandığı zafer zincirinin ardından, yerel reislere ve savaş ağalarına karşı Yunanistan'dan Güney Asya'daki Pencap bölgesine kadar uzanan bir sefer başlattı. Öldüğü sırada, Yunanistan'ın çoğu bölgesine ve fethedilen Ahameniş İmparatorluğu'na hükmediyordu. Ancak ilk planı olan Hindistan yarımadasını bütünüyle fethetmeyi başaramadı. Askeri başarılarına rağmen İskender, Ahameniş İmparatorluğu'nun yönetimine istikrarlı bir alternatif sunamadı ve zamansız ölümü, fethettiği geniş toprakları genellikle Diadochi Savaşları olarak bilinen bir dizi iç savaşa sürükledi.