İçeriğe atla

Grand Prix motor yarışları

Motor sporları yarışması biçimi olan Grand Prix motor yarışlarının kökleri, Fransa'da 1894 gibi eski bir tarihte başlayan organize otomobil yarışlarına dayanır.[1] Bir kasabadan diğerine yol yarışlarından araba ve sürücü için hızla dayanıklılık testlerine dönüştü. İnovasyon ve rekabet dürtüsü, kısa sürede 100 mil/saat (0,045 km/s)'yi aşan hızlara tanık oldu, ancak ilk yarışlar açık yollarda yapıldığı için sık sık kazalar meydana geldi ve hem sürücülerin hem de seyircilerin ölümüyle sonuçlandı.[1] Grand Prix yarışları için "GP" veya "GP yarışları" kısaltması kullanılır.

Grand Prix motor yarışları sonunda Formula yarışları'na dönüştü ve Formula 1 onun doğrudan neslinden gelen biri olarak kabul edilebilir. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın her bir etkinliği hala Grand prix olarak adlandırılır. Formula 1, "Grand Prix yarışları" olarak da anılır. Bazı IndyCar şampiyonluk yarışlarına "Grands Prix" de denir.[2]

Tarihçe

1894'te Paris'te başlayan ilk organize otomobil yarışlarından itibaren, Grand Prix motor yarışları hızlı ve dayanıklı arabalarla yapılan etkinliklere dönüştü. 1906'da, Le Mans yakınlarında düzenlenen ilk Fransız Grand Prix'si, modern Grand Prix yarışlarının başlangıcı olarak kabul edilir. Yarış, otomobillerin teknik özelliklerini ve dayanıklılığını test eden bir etkinlik olarak öne çıktı.[3]

Şampiyonalar

1925'ten itibaren, AIACR ve daha sonra FIA, Grand Prix üreticileri, sürücüleri ve yapımcıları için Dünya ve Avrupa Şampiyonaları düzenledi:

Modern Grand Prix

Günümüzde Grand Prix motor yarışları, Formula 1 başta olmak üzere çeşitli şampiyona ve serilerde düzenlenmektedir. Formula 1, dünyanın en prestijli ve popüler motor sporları etkinliklerinden biri olup, sezon boyunca birçok ülkede yarış düzenlenir. Ayrıca, IndyCar serisinde de Grand Prix adı verilen yarışlar bulunmaktadır.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b "Automobile racing". britannica.com. 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2018. 
  2. ^ "History of Formula 1". Formula1.com. 24 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2023. 
  3. ^ "1906 French Grand Prix". Motorsport Magazine. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2023. 
  4. ^ "History of Formula 1". FIA. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2023. 
  5. ^ "History of IndyCar". IndyCar. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2023. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Formula 1</span> Tek kişilik, açık tekerlekli otomobil yarışlarının en yüksek düzey organizasyonu

Formula 1 ; Uluslararası Otomobil Federasyonu (FIA) tarafından onaylanmış, tek koltuklu açık tekerlekli araba'lar için en yüksek uluslararası yarışlar dizisidir.

Formula 1 motor sporlarının dünya yönetim organizasyonu olan Uluslararası Otomobil Federasyonu (FIA) tarafından tanımlanan en yüksek açık tekerlekli otomobil yarışıdır. İsmindeki "formül" kelimesi, katılımcıların ve araçların uyması gereken kurallara atıfta bulunur. Her yıl Formula 1 Şampiyonası sezonu düzenlenmektedir. Grand Prix olarak bilinen ve genellikle motor sporları yarışları için yapılmış pistler veya sokak pistleri denilen pistlerde yapılan bir dizi yarıştan oluşur. Her yarışın başlangıç sıralaması, sürücülerin yarıştan önceki bir zamanda (genellikle bir gün önce) kendilerine verilen süre içinde birbirlerinden bağımsız olarak attıkları tek tur zamanına göre belirlenir. Sürücülere yarışı bitirme sıralamalarına göre puanlar verilir (güncel olarak: sprint yarışlarda ilk 8 pilot, ana yarışlarda ilk 10 pilot). Sezon sonunda yarışlarda en çok puanı toplayan sürücü Dünya Sürücüler Şampiyonu olarak ödüllendirilir.

Formula 1 yarışlarının kökeni 1920'ler ve 1930'larda yapılan Avrupa Grand Prix motor yarışlarına dayanır. Formula tüm katılımcıların ve arabaların uymak zorunda oldukları kurallar bütünüdür. Formula 1, II. Dünya Savaşı'ndan sonra 1946 yılında üzerinde anlaşılan yeni kuralların adıdır. Savaştan önce Dünya Şampiyonası için pek çok Grand Prix yarış organizasyonu düzenlenmiştir, ancak Dünya Sürücüler Şampiyonası 1947'den önce biçimlendirilememiştir. İlk dünya şampiyonası yarışı 1950 yılında İngiltere'nin Silverstone pistinde yapıldı. Üreticiler için şampiyona 1958 yılında yapılmaya başlamıştır. 1960'lar ve 1970'lerde Güney Afrika ve İngiltere'de ulusal şampiyonalar yapılmaktaydı. Şampiyona dışı Formula 1 yarışları pek çok yılda yapılmıştır, fakat artan maliyetler dolayısıyla bunlardan sonuncusu 1983 yılında yapılmıştır.

2009 Formula 1 Sezonu, 63. FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası sezonu. Şampiyonya 10 takım katılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">2000 Formula 1 sezonu</span>

2000 Formula 1 sezonu, 51. FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası. 12 Mart 2000 tarihinde başlayan sezon, 17 yarışın ardından 22 Ekim'de sona erdi. Michael Schumacher, Ferrari'nin 21 yıl aradan sonra sürücüler klasmanında şampiyon olan ilk sürücüsü oldu. Sezonun bitiminden bir önceki yarış olan Japonya Grand Prixinde, Schumacher şampiyonluğunu ilan etti. Ferrari böylece takımlar şampiyonluğunu da kazandı.

1994 Formula 1 sezonu, motor sporlarının yönetici organizasyonu Uluslararası Motorsporları Federasyonu tarafından en üst seviye açık tekerlekli tek koltuklu yarış serisi olarak tanınan Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 54. sezonu.

<span class="mw-page-title-main">1997 Formula 1 sezonu</span>

1997 Formula 1 sezonu, FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 48. sezonudur. Sezon 9 Mart'ta başlayıp 17 yarış sonunda 26 Ekim'de bitmiştir. Jacques Villeneuve sezonda 7 yarışta birinci olarak sezonu şampiyon kapatmıştır. Asıl yükselişi ise Michael Schumacher 5 yarışta 1. 3 yarışta 2. olsa da genel klasmanda 2. olamayıp Diskalifiye edilmiştir. Michael Schumacher in yerine 2. yine başka bir Alman yarışçı olan Heinz-Harald Frentzen 3. ise İngiliz yarışçı David Coulthard olmuştur. Sezon Avustralya'da başlayıp İspanya'da bitmiştir.

Formula 2, kısaltması F2 olan, Formula Two ; tek kişilik ve açık tekerlekli formula araçları ile yapılan otomobil yarışlarından biridir. Formula 1 yarışlarından farklı olarak, daha küçük ve daha az güce sahip arabalar için düzenlenmektedir.

2015 Formula 1 sezonu, motor sporlarının yönetici organizasyonu Uluslararası Motorsporları Federasyonu tarafından en üst seviye açık tekerlekli tek koltuklu yarış serisi olarak tanınan Formula 1 Dünya Şampiyonasının 69. sezonu olacaktır. 2015 Formula 1 sezonuna mali sıkıntılar yaşayan ve katılacağı kesin olmamakla birlikte listeye girmiş olan Manor GP ile birlikte 10 takım 20 pilot ile katılacaktır. 15 Mart 2015'te Avustralya'da başlayacak olan sezon, 20. ve son yarış olan Abu Dabi Grand Prix'i ile 29 Kasım'da bitecektir. Mercedes ve Lewis Hamilton sezona son Formula 1 Dünya Markalar Şampiyonu ve Formula 1 Dünya Sürücüler Şampiyonu olarak başlayacaklar.

<span class="mw-page-title-main">2003 Formula 1 sezonu</span>

2003 FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası, Formula 1'in 57. sezonuydu. 9 Mart 2003'te başladı ve on altı yarıştan sonra 12 Ekim'de sona erdi. Sürücüler şampiyonu Michael Schumacher,Takımlar şampiyonu Ferrari oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mercedes AMG F1 W09 EQ Power+</span>

Mercedes AMG F1 W09 EQ Power +, 2018 Formula 1 Dünya Şampiyonasında yarışmak için Aldo Costa, James Allison, Mike Elliott ve Geoff Willis yönetiminde tasarlanan ve geliştirilen bir Mercedes-Benz Formula 1 yarış otomobiliydi. Araba dört kez Dünya Sürücüler Şampiyonu olan Lewis Hamilton ve Valtteri Bottas tarafından kullanıldı.

Pietro Fittipaldi, Brezilyalı yarış pilotu. 2 Kez Formula 1 dünya şampiyonu Emerson Fittipaldi'nin torunu. 2020 Sakhir Grand Prix'inde Haas F1 takımı ile ilk yarışına katıldı.

<span class="mw-page-title-main">2001 Formula 1 sezonu</span>

2001 FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası, FIA Formula 1 yarışlarının 55. sezonu oldu. 4 Mart 2001'de başlayan sezon, 17 yarıştan sonra 14 Ekim'de sona erdi. Michael Schumacher, 9 kez galibiyet ve 5 kez ikincilik elde ettikten sonra o dönemki puanlama sistemine göre 58 puanlık rekor bir farkla Sürücüler Şampiyonu oldu. Ferrari ise 11. kez Markalar Şampiyonu oldu. Aynı zamanda bu sezon FIA, İspanya Grand Prix'inden sonra çekiş kontrolü, tam otomatik şanzıman gibi çeşitli elektronik sürücü yardım sistemlerinin yeniden kullanılmasına izin verdi. Elektronik sürücü yardımları 1994'ten beri yasaklanmıştı. Ayrıca Michael Schumacher, Belçika Grand Prix'inde 52. zaferini kazanarak tüm zamanların en fazla Formula 1 Grand Prix şampiyonu oldu. Geleceğin dünya şampiyonları Fernando Alonso ve Kimi Räikkönen, sırasıyla Minardi ve Sauber takımları için Melbourne'de ilk kez F1 yarışlarına çıktılar. Kolombiyalı eski CART şampiyonu Juan Pablo Montoya da Williams ile ilk kez F1'e çıkan pilotlar arasındaydı.

2002 FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası, FIA Formula 1 yarışlarının 56. sezonu oldu. 3 Mart 2002'de başlayan sezon, 17 yarıştan sonra 13 Ekim'de sona erdi.

2022 Formula 1 sezonu motor sporlarının en üst düzey yönetici organizasyonu Uluslararası Motorsporları Federasyonu tarafından en üst seviye açık tekerlekli tek koltuklu yarış serisi olarak tanınan Formula 1 Dünya Şampiyonasının 73. sezonudur. Pilotlar ve takımlar, pilotlar şampiyonluğu ve markalar şampiyonluğunu hedefleyecektir. Şampiyona 22 yarış üzerinden gerçekleşektir, 2022 FIFA Dünya Kupası ile çakışmaması için son yıllarda olandan erken bitmesi planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1963 Formula 1 sezonu</span>

1963 Formula 1 sezonu, FIA Formula 1 motor yarışlarının 14. sezonuydu. 26 Mayıs'ta başladı ve on yarışın ardından 28 Aralık'ta sona erdi. Pilotlar Şampiyonası'nı Jim Clark kazanırken Takımlar Şampiyonası'nı Team Lotus kazandı.

<span class="mw-page-title-main">2021 Formula 3 sezonu</span>

2021 FIA Formula 3 Şampiyonası, Fédération Internationale de l'Automobile (FIA) tarafından onaylanmış, Formula 3 otomobilleri için bir motor yarışları şampiyonasıydı. Şampiyona, Formula 3 yarışlarının on ikinci sezonu ve FIA Global Pathway'de formül yarışlarının üçüncü aşaması olarak hizmet veren açık tekerlekli bir yarış kategorisi olan FIA Formula 3 Şampiyonası kisvesi altında yürütülen üçüncü sezondu. Kategori, 2021 FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın seçilen turlarını desteklemek için yapıldı. Şampiyona özel bir seri olduğundan, şampiyonada yarışan tüm takımlar ve sürücüler aynı araba olan Dallara F3 2019'u kullandı. Şampiyona yedi devrede yirmi bir yarış üzerinde itiraz edildi. Mayıs ayında İspanya Grand Prix'sini destekleyen bir turla başladı ve Eylül ayında Rusya Grand Prix'sinin haftasonunda sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Luseyl Uluslararası Pisti</span>

Luseyl Uluslararası Pisti, Katar, Doha'nın kuzeyindeki Lusail şehrinin hemen dışında bulunan bir motor yarışı pistidir.

<span class="mw-page-title-main">1964 Formula 1 sezonu</span> Formula 1 sezon Sayfası

1964 Formula 1 sezonu, FIA Formula 1 motor yarışlarının 18. sezonu, Dünya Sürücüler şampiyonasının 15.sezonu ve F1 takımları için Uluslararası Kupasının 7. sezonudur. Sezon 10 Mayıs'ta başladı ve on yarışın ardından 25 Ekim'de sona erdi. Pilotlar Şampiyonası'nı John Surtees kazanırken Takımlar Şampiyonası'nı Ferrari kazandı.

<span class="mw-page-title-main">1966 Formula 1 sezonu</span>

1966 Formula 1 sezonu, FIA Formula 1 motor yarışlarının 20.sezonu, Dünya Sürücüler şampiyonasının 16.sezonu ve F1 takımları için Uluslararası Kupasının 9.sezonudur. Sezon 22 Mayıs'ta başladı ve dokuz yarışın ardından 23 Ekim'de sona erdi. Pilotlar Şampiyonası'nı Jack Brabham kazanırken Takımlar Şampiyonası'nı Brabham kazandı.