İçeriğe atla

Grafik tasarım

Will H. Bradley tarafından tasarlanan The Chap-Book'un Şükran Günü 1895 sayısının kapağı

Grafik tasarım bir mesajı iletmek, bir görseli geliştirmek veya bir düşünceyi görselleştirmek için metnin ve görsellerin algılanabilir ve görülebilir bir düzlemde, iki boyutlu, üç boyut ve de dört boyut olarak organize edilmesini içeren yaratıcı bir süreçtir. Baskı, ekran, hareketli film, animasyon, iç mimari, ambalaj tasarımı gibi birçok ortamda dijital veya dijital olmayacak bir şekilde uygulanabilir. Grafik sanatı ve grafik tasarımlarda, görsel sanatların temel ilkeleri olan hizalama, denge, karşıtlık, vurgulama, hareket, görüntü, oran, yakınlık, tekrarlama, ritim ve birlik geçerlidir. Grafik tasarım için grafik tablet, grafik yazılımı, uygulama yazılımı ve programları kullanılır.

Grafiker, Almanca Graphiker kelimesinin karşılığı, Grafik Tasarımcı ise İngilizce Graphic Designer kelimesinin karşılığı olup aynı manaya gelmektedir.

Tarih

Grafik tasarım tarihi, MÖ 14,000'lerde yapılmış mağara resimlerine ve İÖ 4. yüzyılda yazının başlamasına dayandırılabilir. Sonraları daha çok el yazması dini içerikli kitaplar ilk yayınlar olacaktır. Johann Gutenberg'in Avrupa'da 1450'lerde hareketli matbaayı icadı ile kitaplar yaygınlaşmaya başlamıştır. O dönemlerde entelektüel düşünce, din etrafında olduğundan ilk basılıp dağıtılmaya başlanan kitaplar dinsel kitaplardır. Basılı yayınlar için harf ve metin dizimi erken dönem grafik tasarım pratikleridir.[1]

Asıl çıkış noktası ise; sanayileşme ve modern yaşama geçiş ile, özellikle de fotoğrafın keşfi ile ortaya çıkan İzlenimcilik ve Post-İzlenimcilik akımlarının sonrasında başlamıştır. Çünkü resim sanatı farklı bir yöne ilerlemeye başlamış ve grafik, afiş, ürün katalogları vb. öne çıkmaya başlamıştır. Gazetenin ortaya çıkmasıyla reklam ve tanıtım öne çıkmıştır. Örneğin; ürün katalogları ilk önceleri fotoğraflarla değil gravür baskılar ile yapılmaktaydı. İşlerin tanıtımını ve duyurusunu yapan afişler de kendi içerisinde ayrı bir alan haline geliyordu. Bu alanlarda ilk çalışanlar da grafiker, grafik sanatçısı veya tasarımcı değil ressamlardı. Bu yüzden resimsel özellikleri önde, tipografik özellikleri geri planda kalıyordu. Fakat baskı tekniklerinin ilerlemesi, fotoğrafın geliştirilmesi ve tipografinin önem kazanması ile özellikle afiş tasarımı ve dolayısıyla grafik sanatlar resimden ayrı, tasarımın birer dalı olarak ortaya çıkmıştır.[2]

Türkiye'de İbrahim Müteferrika ilk defa 14 Aralık 1727'de Müteferrika Matbaası kurulmuştur. Burada basılan kitaplar dünya kitap tarihine ve Osmanlı kültürü tarihine dair önemli bilgiler vermektedir. Bu matbaada 1729-1742 tarihleri arasında 16 kitap basılmıştır. 1729'da "Vankulu Lugati" Arapça harflerle ilk basılan kitaptır. Katip Çelebi'nin 1732'de basılan "Cihannuma"sı içinde harita ve çizimler vardır. J. B Holderman'ın "Grammaire Turque" kitabı 1730'da Osmanlı'da Latin alfabesini kullanan ilk baskı olmuştur. 1732 yılında basılan "Tarih-i Hind-i garbi" (Amerika'nin keşfi), Amerika hakkında Müslüman bir yazar tarafından yazılan ilk kitaptır, 13 tahta baskı içerir.

II. Meşrutiyet'in sağladığı özgürlük ortamında, grafik sanatının günlük uygulamalarda kullanımına ilişkin ilk ciddi girişim olarak 1909 yılında İlâncılık Kolektif Şirketini görmekteyiz. Basın ilanı alanında yapılan çalışmalar, önce Balkan Savaşı, ardından yaşanan 1. Dünya Savaşı nedeniyle yaşamını sürdürememiştir. Bilinen ilk sanatsal grafik uygulaması Ferah Tiyatrosu için hazırlanan afiş çalışmasıdır. Bu dönemde yurt dışından gelen tüketim ürünlerinin afişleri de yapılmıştır.[3]

1891-1896 arasında William Morris tasarladığı kitaplarla zamanına göre çok başarılı grafik tasarım işler üretmiştir. William Morris'in isleri, grafik tasarım için bir pazar olduğunu göstermiştir. Bu dönemler tasarımın sanattan ayrılmaya başladığı dönemlerdir. Ayrıca Münch pre-refaeritler ortaya çıkmıştır. Bu pre-refaeritler; resimleri idealize edilmiş, hayali, gerçek dışı kadın ve erkek tipolojisi, duygunun ve aşkın yüceliğine yönelik resimlerdir. Bu resimlerde anlatım yalınlaşmış, detaylar kaybolmuştur. İzleyenin baktığında hemen anlayabilmesi amaçlanmıştır. Münch'ün resimleri de grafik tasarım alanında yapılan ön hazırlık çalışmaları olarak kabul edilmektedir.

Birinci Dünya savaşı sonrasında 19. yüzyılın sanat ve tasarım görüşlerine tepki olarak yeni düşünceler oluşmaya başlamıştır. 1919'da Almanya'nın Weimar şehrinde kurulan Bauhaus okulu sanat ve tasarım alanında birçok yeniliğin öncüsü olmuştur.[4]

Günümüzde Grafik tasarım büyük ölçüde bilgisayar programları aracılığı ile yapılmaktadır.[]

Aletler

1980'lerin ortalarında, masaüstü yayıncılık ve grafik sanatı yazılımı uygulamaları, daha önce manuel olarak yürütülen bilgisayar görüntüsü işleme ve oluşturma yeteneklerini tanıttı. Bilgisayarlar, tasarımcıların mizanpaj veya tipografik değişikliklerin etkilerini anında görmelerini ve geleneksel medyanın etkilerini simüle etmelerini sağladı. Kalemler gibi geleneksel araçlar, sonlandırma için bilgisayarlar kullanıldığında bile faydalı olabilir. Bir tasarımcı veya sanat yönetmeni, yaratıcı sürecin bir parçası olarak çok sayıda kavramın taslağını çizebilir. Stiluslar, el çizimlerini dijital olarak yakalamak için tablet bilgisayarlarla birlikte kullanılabilir.[5]

Bilgisayarlar ve yazılım

Çoğu tasarımcı, geleneksel ve bilgisayar tabanlı teknolojileri birleştiren karma bir süreç kullanır. İlk olarak, bir fikri yürütmek ve onay almak için elle işlenmiş düzenler kullanılır, ardından cilalanmış görsel ürün bir bilgisayarda üretilir.

Grafik tasarımcıların görüntü oluşturma, tipografi ve mizanpaj için yazılım programlarında yetkin olmaları beklenir. 1990'ların başından beri grafik tasarımcılar tarafından kullanılan popüler ve "endüstri standardı" yazılım programlarının neredeyse tamamı Adobe Inc.'in ürünleridir. Adobe Photoshop (fotoğraf düzenleme için raster tarama tabanlı bir program) ve Adobe Illustrator (çizim için vektör tabanlı bir program) genellikle son aşamada kullanılır. Dünyanın her yerinden bazı tasarımcılar CorelDRAW kullanıyor.[6] CorelDraw, Corel Corporation tarafından geliştirilen ve pazarlanan bir vektörel grafik düzenleme yazılımıdır. Vektör grafiğini düzenlemek için kullanılan açık kaynaklı yazılım Inkscape'dir. Inkscape'te kullanılan birincil dosya biçimi Ölçeklenebilir Vektör Grafikleri'dir (SVG). Dosyayı başka herhangi bir vektör biçiminde içe veya dışa aktarabilirsiniz. Tasarımcılar, çalışmalarında genellikle çevrimiçi tasarım veritabanlarından önceden tasarlanmış raster grafik ve vektör grafikleri kullanırlar. Raster görüntüler Adobe Photoshop'ta, vektör logolar ve çizimler Adobe Illustrator ve CorelDraw'da düzenlenebilir. Nihai ürün, InDesign, Serif PagePlus ve QuarkXPress gibi başlıca sayfa düzeni programlarından birinde birleştirilebilir.

Birçok ücretsiz ve açık kaynaklı program, hem profesyoneller hem de sıradan kullanıcılar tarafından grafik tasarım için kullanılır. Bunlardan bazıları vektör grafikleri için Inkscape, fotoğraf düzenleme ve görüntü işleme için GIMP, dijital boyama için Krita ve sayfa düzeni için Scribus'u içerir.[7]

Meslekler

Grafik tasarım kariyer yolları, yaratıcı yelpazenin tüm bölümlerini kapsar ve çoğu zaman örtüşür. Çalışanlar, tasarım hizmetleri, yayıncılık, reklamcılık ve halkla ilişkiler gibi özel görevleri yerine getirir. 2023 itibarıyla ortalama maaş yıllık 50.710 dolardı. Sektördeki ana iş unvanları genellikle ülkeye özgüdür. Grafik tasarımcı, sanat yönetmeni, yaratıcı yönetmen, animatör ve giriş seviyesi prodüksiyon sanatçısını içerebilirler. Hizmet verilen sektöre göre sorumluluklar "DTP ortağı" veya "Grafik Sanatçısı" gibi farklı unvanlara sahip olabilir. Sorumluluklar, videografi, video sanatı, video üretimi, video editörü, illüstrasyon, fotoğrafçılık, animasyon, görsel efektler veya etkileşimli tasarım gibi özel becerileri içerebilir.

Grafik tasarımcılar, tasarım danışmanlıkları veya marka ajansları gibi şirketlerde çalışabilir, diğerleri ise yayıncılık, pazarlama veya diğer iletişim şirketlerinde çalışabilir. Özellikle kişisel bilgisayarların kullanılmaya başlanmasından bu yana birçok grafik tasarımcı, tasarım odaklı olmayan organizasyonlarda şirket içi tasarımcı olarak çalışmaktadır. Grafik tasarımcılar ayrıca kendi şartları, fiyatları, fikirleri vb. üzerinde çalışarak serbest meslek ve uzaktan çalışma yapabilirler.[8]

Bir grafik tasarımcı genellikle sanat yönetmenine, kreatif direktöre veya kıdemli medya kreatifine rapor verir. Bir tasarımcı daha kıdemli hale geldikçe, tasarım yapmak için daha az, marka geliştirme ve kurumsal kimlik geliştirme gibi daha geniş yaratıcı faaliyetlerde diğer tasarımcılara liderlik etmek ve onları yönlendirmek için daha fazla zaman harcarlar. Müşterilerle daha doğrudan etkileşim kurmaları, örneğin özetleri almaları ve yorumlamaları beklenir.

Grafik Tasarım ile ilgili alanlar

Grafik Tasarım ile ilişkili diğer disiplinler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  3. ^ "Türkiye'de Çağdaş Grafik Tasarıma Toplu Bakış". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 

Konular

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dijital illüstrasyon</span>

Bilgisayar illüstrasyonu veya dijital illüstrasyon, tamamen dijital araçlar kullanarak yapılan ve tablet, mouse gibi çizer kontrolü altında olan ve kendi hünerini kullandığı bazı işaretleyici cihazlar kullanarak oluşturulan illüstrasyon türüdür. Sanatçının sadece tamamen bir bilgisayar kullanarak yarattığı matematiksel modeller olan “Bilgisayarca oluşturulan Sanat”‘tan ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Adobe Photoshop</span> Abode Inc.nın piksel tabanlı görüntü, resim ve fotoğraf düzenleme yazılımıdır

Adobe Photoshop, Adobe Inc.'nin Windows ve macOS için geliştirip sunduğu piksel tabanlı görüntü, resim ve fotoğraf düzenlemede sayısal fotoğraf işleme yazılımıdır. Vektörel işlemlerde ve yazı işleme konusunda da bazı yetenekleri olmakla beraber, pazar lideri olmasını sağlayan özelliği bit resim işleme işlevini de taşıyan Photoshop; kuşkusuz bilgisayar dünyasının en kuvvetli yazılımlarındandır.

Yurdaer Altıntaş, Özellikle tiyatro ve sinema başta olmak üzere sanat afişleri düzenlemiş uluslararası üne sahip Türk grafik tasarımcısıdır.

Corel Corporation tarafından üretilen CorelDRAW 1989 yılında kullanıcılarla tanışan vektörel tabanlı bir grafik tasarım programıdır, tasarımcıların, grafikerlerin ve profesyonel sanatçıların çalışmaları için tasarlanmıştır. CorelDRAW, CorelDRAW Graphic Suite adını taşıyan grafik yazılımı paketinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vektörel grafik</span>

Vektörel grafik, çözünürlükten bağımsız; her bir nesnenin matematiksel ifadelerle oluşturulduğu ve en önemlisi detay kaybetmeden herhangi bir boyuta yeniden ölçeklendirilebilen bilgisayar grafik türüdür. Grafikler belli bir ölçüye göre oluşur. Bitmap tabanlı resimler(Örneğin jpeg, bmp, png, gif vb. formatlardaki) pixel tabanlı programlarla oluşturulmaktadır ve vektör grafikleri de vektörel tabanlı programlarla oluşturulmaktadır. Vektör grafikleri genelde firma logoları, yazı içeren resimler, teknik ve hassasiyet gerektiren çizimler vb. alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Videografi</span>

Videografi. Alfanümerik verilerin ve grafiklerin kamera ve sayısal sinyallerle bir televizyon ekranı üzerinde elde edilmesini sağlayan telekomünikasyon sistemi, görsel-işitsel proglamların basımı. Elektronik medyada ve akış ortamında hareketli görüntüleri yakalama işlemidir. Terim, video sanatı, video üretimi, video editörü, video düzenleme, illüstrasyon, fotoğrafçılık, animasyon, görsel efektler ve yapım sonrası yöntemlerini içerir. Eskiden sinematografinin video eşdeğeri olarak kabul edilirdi, ancak 20. yüzyılın sonlarında dijital video kaydının ortaya çıkışı, ikisi arasındaki ayrımı bulanıklaştırdı. Günümüzde herhangi bir video çalışmasına videografi, ticari sinema filmi üretimine ise sinematografi denilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Görüntü</span> görme duyusu ile ilgili olan; görüntü ve gözle izlenebilen her şeyin taşıdığı özellik

Görüntü veya imge, bir şeyin görsel temsilidir. Bir görüntü; çizim, resim ve fotoğraf gibi iki boyutlu (2B) bir sunum ya da oyma ve heykel gibi üç boyutlu (3B) bir nesne olabilir. Bir görüntü; bir yüzeye yansıtma, elektronik sinyallerin etkinleştirilmesi veya dijital ekranlar dahil olmak üzere diğer ortamlar aracılığıyla görüntülenebilir. İki boyutlu görüntüler hareketsiz veya hareketli olabilir. Durağan görüntüler, baskı veya fotokopi gibi mekanik yollarla çoğaltılabilir. Bazı durumlarda, üç boyutlu görüntüler de canlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Inkscape</span>

Inkscape, GNU Genel Kamu Lisansı ile dağıtılan, özgür ve ücretsiz bir vektörel grafik düzenleme yazılımıdır. Inkscape, logo ve afiş tasarımı ile çeşitli grafik işlemlerine olanak sağlamaktadır. Ayrıca yazılım ile var olan resimleri de düzenlemek mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">İllüstratör</span> basılı ve elektronik ürünler için görseller hazırlayan anlatı sanatçısı

İllüstratör illüstrasyon sanatını icra edenlere denir.

Video oyunu tasarımı bir video oyununun, bütün detayları ile tasarlanması ve satışa sunulmadan önceki bütün aşamalarını konu almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tasarımcı</span> tasarım yapan kimse

Tasarımcı, bir şeyin şeklini veya yapısını, yapılmadan önce çizim veya planlarını hazırlayan kişidir. Tasarım yönetimi, tasarım yöntemleri, tasarım aracı ve tasarım düşüncesini kullanmak, tasarımcı olmanın en önemli yönleridir.

<span class="mw-page-title-main">Tasarım aracı</span> tasarım yapmak için kullanılabilen nesne

Tasarım araçları, tasarım yapmak için kullanılan her türlü nesne, ortam veya bilgisayar programlarıdır. Tasarım araçları tasarım fikirlerini, üretim biçimini ve algıyı etkilerler. Bu nedenle yetkin tasarımcılar tarafından doğru bir şekilde kullanılmaları gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Adobe Animate</span>

Adobe Animate, Adobe Systems tarafından geliştirilen bir çoklu ortam yazma ve bilgisayar animasyon programı.

Raster grafik editörü kullanıcıların bilgisayar ekranında görüntüleri etkileşimli olarak oluşturup düzenlemelerine ve bunları JPEG, Portable Network Graphics (PNG), Graphics Interchange Format (GIF) ve TIFF gibi birçok bitmap veya raster grafik formatlarından birinde kaydetmelerine olanak tanıyan bir bilgisayar programıdır. Hızlı grafik düzenleyici, rötuş işlemlerinin belirli bir repertuvarını desteklemektedir. Programa bağlı olarak, yetenekler yazılımın kullanımı ile genişletilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Vektör grafik editörü</span>

Vektör grafik editörü kullanıcıların bir bilgisayarda vektör grafikleri interaktif olarak oluşturup düzenlemesine ve bunları EPS, PDF, Windows Metafile, Ölçeklenebilir Vektör Grafikleri (SVG) veya VML gibi birçok popüler vektörel grafik formatından birine kaydetmesine olanak tanıyan bir bilgisayar programıdır.

Behance, Danışmanlık ve çevrimiçi portföy siteleri de dahil olmak üzere kendini tanıtmada uzmanlaşmış bir Website ve hizmetler ağıdır. Adobe Systems'e aittir. Kullanıcı Behance'ı kullanarak çalışmaların bir portföyünü oluşturabilir ve bunu geri bildirim almak üzere geniş kitlelere etkili bir şekilde yayınlayabilir. Bu platform içerisinde kişi araması yapılarak alanlara ilişkin yaratıcı üretimler keşfedilebilir. Platform, içeriğe yüklenen çalışmaları beğenenlerin, projelerin görüntülenme sayısının, yorumların ve portfolyoya ilişkin benzeri istatistiklerin takip edilmesine olanak sağlamaktadır.

Tipografide, harf karakteri, her biri ortak tasarım özelliklerini paylaşan gliflerden oluşan bir veya daha fazla yazı kümesidir. Bir yazı yüzeyinin her yazı tipi, belirli bir ağırlık, stil, yoğuşma, genişlik, eğik çizgi, italikleştirme, süsleme ve tasarımcı veya dökümhaneye sahiptir. Örneğin, "ITC Garamond Bold Yoğunlaştırılmış İtalik", ITC Garamond'un kalın, yoğuşmalı, italik versiyonu anlamına gelir. "ITC Garamond Condensed Italic" ve "ITC Garamond Bold Condensed" den farklı bir yazı tipidir, ancak hepsi de aynı yazı tipi içindeki "ITC Garamond" yazı tipleridir. ITC Garamond, "Adobe Garamond" veya "Monotype Garamond" dan farklı bir yazı kalıbıdır.

İletişim tasarımı yazılı, zanaat ürünü, elektronik medya ya da sunumların insanlarla nasıl iletişim kuracağı ile ilgilenen bilgi geliştirmenin ve tasarımın bir arada olduğu multi disiplinler bir alandır. İletişim tasarımının izlediği yol, medyada mesajı yalnızca estetik bir kaygı ile aktarmak ve geliştirmek değil, ancak aynı zamanda yeni medya kanalları oluşturarak mesajın hedef kitleye ulaştığından emin olmaktadır. Bazı tasarımcılar birbirleriyle örtüşen özellikleri nedeniyle iletişim tasarımı ve grafik tasarım alanlarını birbiri yerine tercih etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hareket grafikleri</span>

Hareket grafikleri animasyon veya dijital çekim parçalarıdır. Hareket veya dönüş yanılsaması yaratır. Hareketli grafikler genellikle elektronik ortam teknolojisi aracılığıyla görüntülenir, ancak aynı zamanda elle çalıştırılan teknoloji aracılığıyla da görüntülenebilir. Hareketli grafiklerin tarihi bilgisayar grafiklerinin gelişimi ile yakından ilgilidir. Adobe After Effects, Eyeon Fusion, Nuke, Autodesk Combustion, Apple Motion, Max/MSP, VJing, Anime Studio, Adobe Flash, Synfig Studio, Cinema 4D, Autodesk 3ds Max, Maya, NewTek Lightwave, Vue Infinite, Blender yaygın kullanılan grafik yazılımı programlarıdır.

Grafik yazılımı; tasarım, çizim ve grafik tasarım'da kullanılan yazılımlardır. Bilgisayar grafikleri iki farklı kategoride sınıflandırılabilir: raster grafikler ve vektörel grafikler. Birçok grafik programı, yalnızca vektör veya raster grafiklere odaklanır, ancak her ikisinde de çalışan birkaç program vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.