İçeriğe atla

Graçaniça Muharebesi

Tripolje Savaşı (Sırpça: битка код Трипоља/бој на Трипољу) (Gračanica Muharebesi olarak da bilinir (Sırpça: Грачаничка битка)), Kasım 1402'de Branković ailesi desteğiyle Osmanlıların ve Stefan Lazarević tarafından yönetilen Sırplar arasında bir savaştı.

1402'de Osmanlıların Ankara'daki kaybından sonra Osmanlı hâkimiyetinden ayrılmak isteyen Sırpların hükümdarı Lazarević aldığı siyasi kararlar ile bağımsızlığını öne sürmeye başladı. Yeğeni Đurađ Branković bir kavgadan sonra yeni Osmanlı padişahıyla birleşmeye niyetlendiğinde Lazarević ile arası bozulmuş ve Branković hapse atılmış. Branković bir arkadaş tarafından serbest bırakıldıkdan sonra Osmanlı kuvvetleri ile beraber Lazarević'e karşı savaşmaya başlamış. Osmanlı takviye kuvvetleri yanında cesaretlenen Branković Kosova'daki Lazarević'in Sırp içlerine döneceği güzergâh üzerindeki olan Adriyatik kıyılarına dikilmiş. 21 Kasım 1402'de Tripolje sahasında çatışma başlamış.

Arka plan

Osmanlıların 1402 Temmuz'unda Ankara Savaşı’nda yenilmeleriyle ve ardından Sultan Bayezid’in ortadan kaybolmasıyla, Sırpların siyasi kararlar alarak özerkleşebilmelerine fırsat verildi.[1] Bir zamanlar Osmanlı tarafında savaşmış olan Sırplar o yıllarda Bizans yönetmenliği altında olan topraklardan memleketlerine dönmüşler. Ağustos 1402'de Konstantinopolis'te Bizans İmparatoru II. Manuil Lazarević'e Despot unvanını taktı.[1]

Lazarević hâlâ Konstantinopolis'teyken Sırpların diğer bir yöneticisi olan yeğeni Đurađ Branković ile kavga etmeye başladı. 15. ve 16. yüzyılların Mavro Orbini adlı tarihçisine göre Branković Bayezid'in en büyük oğlu Süleyman Çelebi ile gücünü birleştirmek istediğine dair Lazarević şüphelendiğinde aralarında kavga çıkmış. Çelebi ise o zamanlarda Rumeli'de güç sahibi idi.[2] Tarihçi Dimitris Kastritsis'a göre Bayezid Branković'in babasını sürgün edikten sonra arazilerin bir kısmını Lazarević'e verince kavga çıkmış. Lazarević İmparator VII. İoannis'a Branković'i hapsetmesini teşvik etmesine rağmen, başarılı olup olmadığı kesin olarak bilinmiyor.[3] 1402'de Lazarević Branković'in hapsedilmesini emrediyor, ancak Brankoviç o yılın eylül ayında bir arkadaşın yardımı ile serbest bırakılıyor.[4] Branković da derhal Lazarević ile savaşacak asker istemek amacıyla Süleyman Çelebi ile görüşme yapmış. [4]

Lazarević-Branković çatışması savaşa hazırlıkta olan Osmanlıların Balkanlarda egemenliklerini tekrar ele geçirmek için bir fırsattı. Küçük Asya'dan dönen Sırp askerleri aniden bir Osmanlı komutanının emriyle Edirne civarlarında saldırıya uğradı ve yok edildi. Lazarević'ın ordusunun bu yoldan dönemeyeceği kesinleşince Branković ve Osmanlılar Lazarević ve kardeşi Vuk'un dönüşünü engellemeye çalıştı. Süleyman Osmanlı ve Branković'in kuvvetlerine yolların kontrolünü ele geçirmelerini ve Lazarević kardeşlerinin geçişini engellemelerini emretti. Bu çatışmanın Branković'un kontrolü altında olan Kosova bölgesinde gerçekleşmesi bekleniliyordu.[4] Branković'in niyetlerine dair hâlâ süphe eden Süleyman Branković'in sadakatini emine almak amacıyla güvendiği bir komutanı Brankovic'in yanına gönderdi.[5] Lazarević kardeşler ve yaklaşık 260 savaşçı Konstantinopolis'ten ayrıldı ve bir gemi ile Zeta kıyısına doğru yola çıktılar.[6] Zeta'ya varmadan evvel Lazarević Branković'in planladıklarını fark etmiş ve Vuk ile beraber savaşa hazırlanmaya başlamış. Lazarević ve Vuk kardeşleri Đurađ II Balšić ile görüşme yaptılar. Balšić kardeşlere askeri destek olarak anneleri Milica'nın Despotate'de bir ordu kurmasını sağladı.[4] Lazarević'in ordusu, Ekim 1402'te Žiča manastırına doğru ilerlemeye başladı.[7] Branković'in ve Osmanlıların kuvvetleri ise Graçaniça Manastırı yakınında toplandı.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b Kalić 1982a, s. 65.
  2. ^ Kalić 1982a, s. 66.
  3. ^ Kastritsis 2007, s. 57.
  4. ^ a b c d Kalić 1982a, s. 67.
  5. ^ a b Kalić 1982a, s. 68.
  6. ^ Purković 1978, ss. 67–68, Kalić 1982a
  7. ^ Kalić 1982a, ss. 67-68.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Bayezid</span> 4. Osmanlı padişahı (1389–1402)

I. Bayezid veya Yıldırım Bayezid, dördüncü Osmanlı padişahı. 1389'dan 1402 yılına kadar hükümdarlık yapmıştır. Babası Sultan I. Murad, annesi ise Gülçiçek Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">Çandarlı Ali Paşa</span> 6. Osmanlı sadrazamı

Çandarlı Ali Paşa, 22 Ocak 1387'de babası Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa'nın ölümü üzerine yerine geçerek, 18 Aralık 1406 tarihinde ölümüne kadar, I. Murad ve I. Bayezid için Ankara Muharebesi'ne kadar 15 yıl 6 ay ve Fetret Devri döneminde Süleyman Çelebi'nin yanında 4 yıl 4 küsur ay vezir-i azamlık yapmış ve Osmanlı Devleti'nin kuruluş sürecinde önemli rol oynamış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Çelebi (emir)</span> 1402-1411 arası Edirne’de sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

Süleyman Çelebi ya da diğer adı ile Emîr Süleyman, Osmanlı şehzadesi. 1396-1402 yılları arasında Timur tarafından Sarıhan Valisi olarak atanmıştır. Fetret Devri'nde 1402-1411 yılları arasında Edirne'de Sultanlığını ilan edip padişahlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Muharebesi</span> Osmanlı Devleti ile Timurlu İmparatorluğu arasında 1402 yılında yaşanan meydan muharebesi

Ankara Muharebesi, farklı kaynaklara göre 20 veya 28 Temmuz 1402'de Ankara'nın kuzeydoğusundaki Çubuk Ovası'nda, Osmanlı Devleti ile Timur İmparatorluğu arasında gerçekleşen muharebedir. Timur İmparatorluğu'nun kesin zaferiyle sonuçlanan muharebe sonrasında, Osmanlı Padişahı I. Bayezid Timurlulara esir düşmüş ve devlet, Fetret Devri olarak bilinen 11 yıllık hükümdarsız bir döneme girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mara Hatun</span> Osmanlı Padişahı II. Muradın eşi, Fatih sultan Mehmetin Manevi Annesi

Mara Brankoviç ya da Mara Despina Hatun, Sırp despotu Đurađ Branković ve ve Eirene Kantakouzene'nin kızı, Osmanlı padişahı II. Murad'ın eşidir. Fatih Sultan Mehmed'in üvey annesi olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun diplomatik görüşmelerinde önemli bir rol oynadı. Balkanlar'daki Osmanlı yanlısı partinin önde gelen bir üyesi ve 15. yüzyılın en güçlü kadınlarından biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">İsa Çelebi</span> 1403 yılı içerisinde Bursa’da sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

İsa Çelebi, Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid ile Devlet Şah Hatun'un oğludur. Ankara Savaşı'ndan sonra 1402–1413 döneminde ortaya çıkan Fetret Devri başında Bursa ve civarlarında Timur beratı ile hükümdarlık yapmış ama sonra kardeşi Mehmed Çelebi tarafından 1403 yılında saf dışı bırakılmıştır. İsa Çelebi hükümdarlığı tekrar eline geçirmek için başarısız kalan birkaç girişim daha yapmış ama sonunda 1406 yılında Eskişehir'de öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Prensliği (Orta Çağ)</span>

Sırbistan Prensliği veya Moravya Sırbistanı, 14. yüzyılda Sırp İmparatorluğu'nun dağılmasıyla ortaya çıkmış devletlerden en önemlisidir. Prensliğin kurucusu Lazar Hrebelyanoviç, I. Kosova Savaşı'nda savaşmış ve ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Despotluğu</span>

Sırp Despotluğu, Sırpların Osmanlı Devleti egemenliğine girmeden önce kurdukları son devlet. 1403 yılında Sırbistan Prensi Stefan Lazareviç'in kendisini despot ilan etmesiyle kurulmuş devlettir. Başkenti Belgrad'dır. 1459 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiştir. 16. yüzyıl boyunca Macaristan Krallığı'nın koruyuculuğu altına alınmış daha sonra tamamen Osmanlı topraklarına katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">VII. İoannis</span> Bizans İmparatoru

VII. İoannis Paleologos, VII. İoannis Paleologos İmparator IV. Andronikos ile Bulgar Çarı İvan Alexander ve Eflaklı Teodora'nin kızı olan Bulgar Keratsa'nın oğludur. 1376 yılında da babası IV. Andronikos bir taht darbesi ile büyükbabası V. İoannis'i tahtan indirip imparatorluğunu ilan ettikten sonra 18 Ekim 1377'de taç giyme töreninde küçük oğlu olan VII. İoannis Paleologos'u ortak imparator ilan etmiştir. VII. İoannis 1390'da bir darbe ile beş ay Bizans imparatoru olarak hüküm sürmüştür. Fakat uzun bir dönem ortak imparator olarak çoğunluğu Konstantinopolis dışında yaşayarak hüküm sürmüştür. Ayrıca İmparator II. Manuil'in Avrupa'da bulunduğu dönemde Konstantinopolis'te taht naipliği yapmıştır.

Fetret Devri, Bunalım Devri veya Fasıla-i Saltanat, Osmanlı hükümdarı Yıldırım Bayezid'in hayattaki beş oğlundan dördü arasındaki taht kavgaları nedeniyle 1402'den 1413'e kadar süren kargaşa dönemidir. Bu süreç Yıldırım Bayezid'in 1402'deki Ankara Savaşı'nda, Timur İmparatorluğu'nun kurucusu Timur'a yenilip esir düşmesi sonucu ortaya çıktı. Fetret Devri'nde birbirleriyle taht mücadelesine giren Yıldırım Bayezid'in oğulları Emir Süleyman, İsa Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmed'dir. Dağılan Osmanlı birliği, 1413 yılında, I. Mehmed tarafından yeniden sağlandı. Bu gelişmeye bağlı olarak Çelebi Mehmet için "devletin ikinci kurucusu" tabiri kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Musa Çelebi</span> 1411-1413 yılları arası Edirne’de sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

Musa Çelebi Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetimsel karmaşa içerisinde olduğu ve otorite sorunu yaşadığı Fetret Devri'nin son dönemleri olan 17 Şubat 1411 ile 5 Temmuz 1413 yılları arasında Edirne'de, Sultan ünüyle Osmanlı İmparatorluğu'nun Rumeli toprakları üzerinde egemenlik sürdüren ve Osmanlı İmparatorluğu’nun da bütünü üzerinde saltanat mücadelesi sürdürmüş bir Osmanlı şehzadesidir.

Eyüp Muharebesi, 15 Haziran 1410 tarihinde, 1402 Ankara Muharebesi sonrası Fetret Devri'ne giren Osmanlı Devleti'nin, Padişah Yıldırım Bayezid'in oğulları Süleyman Çelebi ve Musa Çelebi arasında İstanbul'un surlarının kıyısında bugün Eyüpsultan ilçesinin bulunduğu yerde meydana gelmiş bir muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (1411)</span> 1411 kuşatması

Konstantinopolis Kuşatması, 1411 yılında Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'e karşı gerçekleştirdiği muhasara.

<span class="mw-page-title-main">II. Đurađ Balşa</span>

Đurađ Stracimirović veya II. Đurađ Balša (Balšić) ailesinden 1385 - 1403 arasında Zeta'nın hükümdarı idi. Stracimir Ballsha'nın oğluydu ve amcası II. Balša'dan sonra Zeta'yı yönetmeye başladı. Daha fethedilmemiş Sırp İmparatorluğu'nu 1386'dan 1389'ına kadar ailesiyle beraber yönetti, sonra ise 1395 yılına kadar Osmanlıların vasal devleti olarak yönetimi devam etmiş. Đurađ 1403 yılında ölene kadar hükümdarlığı devam etmiş ve ölümünden sonra da oğlu III. Balša babasının yerine geçmiş. Sırp destanı şiirlerinde Strahinja Banović olarak bilinir.

Ulubat Muharebesi, Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid'in rakip oğulları Mehmed Çelebi ve İsa Çelebi arasında Ulubat'ta 9 Mart - Mayıs 1403 arasında Fetret Devri olarak bilinen iç savaşın ilk aşamalarında meydana geldi. Savaş, Osmanlı başkenti Bursa'yı işgal eden ve Osmanlı'nın Anadolu bölgesinin efendisi haline gelen Mehmed için büyük bir zaferdi. İsa Konstantinopolis'e kaçarken Mehmed, Bursa'daki bir törenle ve babasının oraya gömülmesiyle Bayezid'in ardıllığını resmen iddia etmeye devam etti. Ancak 18 Mayıs 1403'e gelindiğinde İsa, Rumeli'nin hükümdarı Süleyman Çelebi tarafından sağlanan bir ordu ile Anadolu'ya döndü. İsa Eylül ayında bir dizi savaştan sonra tekrar yenildi ve öldürüldü.

İnceğiz Muharebesi, I. Bayezid'in oğulları Mehmed Çelebi ve Musa Çelebi arasında Konstantinopolis yakınlarında Fetret Devri'nin son zamanlarında meydana gelmiştir.

Gelibolu Antlaşması, Ocak 1403'te veya Şubat başında akdetilmiştir, Balkanlar'daki Osmanlı topraklarının hükümdarı Süleyman Çelebi ile başlıca Hristiyan bölgesel güçleri Bizans İmparatorluğu, Ceneviz Cumhuriyeti, Venedik Cumhuriyeti, Hospitalier Şövalyeleri ve Nakşa Dükalığı arasında bir barış antlaşmasıdır. Ankara Muharebesi sonrasında akdetilen bu antlaşma ile Süleyman, kardeşleriyle veraset mücadelesinde kendi konumunu güçlendirmeye çalışırken, Hristiyan devletlere büyük tavizler getirdi, özellikle kaybettiği toprakları geri alan Bizanslılar Osmanlı hükümdarı üzerinde nominal bir üstünlük elde etti. Hükümleri Süleyman'ın yanı sıra Osmanlı veraset mücadelesinin galibi olan I. Mehmed tarafından onurlandırıldı, ancak Mehmed'in 1421'deki ölümünden sonra çöktü.

<span class="mw-page-title-main">Zeta Prensliği</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Zeta Prensliği (1356-1498), günümüz Karadağ ve Arnavutluk'un güney-kuzey kesimlerinde, İşkodra gölü çevresinde bulunan geç ortaçağ prensliğidir. 14. yüzyılın ikinci yarısı ve 15. yüzyılın sonlarındaki Osmanlı fethine kadar arka arkaya Balšić, Lazarević, Branković ve Crnojević aileleri tarafından yönetilmiştir. Daha önce Zeta bölgesi, Balšić ailesinin 1360'tan sonra bölgesel bir prenslik kurduğu Sırp İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra bağımsız olan bir Sırp kraliyet toprağıydı.

<span class="mw-page-title-main">Leskofça Muharebesi</span>

Leskofça Muharebesi, 24 Eylül 1454'te gerçekleşti. Osmanlı işgali devam ederken, Despotluğu savunmak için iki Sırp ordusu kuruldu, 1. ordu Leskovac yakınlarındaki Dubočica'da, Nikola Skobaljić tarafından komuta edildi. 2. ordu ise Kosova'daki Sitnica Nehri kıyısında bulunuyordu.

Edirne Muharebesi, 11 Temmuz 1410'da Osmanlı Fetret Dönemi sırasında meydana gelen ve rakip kardeşler Musa Çelebi ile Süleyman Çelebi'nin güçleri arasında Osmanlı'nın dönemin başkenti Edirne dışında gerçekleşen muharebedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.