İçeriğe atla

Grönlandiyen

Grönland ile karıştırılmamalıdır.
Grönlandiyen
0,0117 - 0,0082 myö 
PreЄ
J
↓
Kronoloji
Etimoloji
Onaylanmış isim14 Haziran 2018[2][3]
Kullanım bilgisi
Gök cismiDünya
Bölgesel kullanımKüresel (ICS)
Kullanılan zaman çizelgesiICS Zaman Cetveli
Tanım
Kronolojik birimÇağ
Stratigrafik birimKat
Zaman aralığının resmîyetiResmî
Alt sınırını belirleyenGenç Dryas soğuk ara döneminin sonu
Alt sınır KSKNNGRIP2 buzul karotu, Grönland
75°06′00″N 42°19′12″W / 75.1000°K 42.3200°B / 75.1000; -42.3200
KSKN onayı2008 (Holosen'in tabanı)[4]
Üst sınırını belirleyen8,2 binyıl olayı
Üst sınır KSKNNGRIP1 buz çekirdeği, Grönland
75°06′00″N 42°19′12″W / 75.1000°K 42.3200°B / 75.1000; -42.3200
KSKN onayı14 Haziran 2018[2]
Atmosfer ve iklim verileri

Jeolojik zaman cetvelinde, Grönlandiyen, Holosen döneminin veya serisinin, Kuvaterner'in bir parçası olan en erken yaşı ve en düşük aşamasıdır.[5][6] Holosen'in üç alt bölümünden biridir. Grönlandiyen çağının alt sınırı, Grönland'ın merkezindeki Kuzey Grönland Buzul Karotu Projesi'nde (75.1000°K 42.3200°D) (GSSP) tanımlanmıştır.[7] Grönlandiyen GSSP, Genç Dryas'ın sonu (buzullar arası dönemin başlangıcı) ve ''döteryum değerlerinde belirgin sapma'' ile ilişkilendirilmiştir.[7]

Çağ, M.Ö. 9700 veya 300 HE'de başlamıştır.[8]

Çağ, Temmuz 2018'de Meghaliyen ve Nortgripiyen ile birlikte Uluslararası Stratigrafi Komisyonu tarafından resmen onaylandı.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Uluslararası Kronostratigrafik Çizelge" (PDF). www.stratigraphy.org. Uluslararası Stratigrafi Komisyonu. 
  2. ^ a b Walker, Mike; Head, Martin J.; Berkelhammer, Max; Björck, Svante; Cheng, Hai; Cwynar, Les; Fisher, David; Gkinis, Vasilios; Long, Anthony; Lowe, John; Newnham, Rewi; Rasmussen, Sune Olander; Weiss, Harvey (1 Aralık 2018). "Formal ratification of the subdivision of the Holocene Series/ Epoch (Quaternary System/Period): two new Global Boundary Stratotype Sections and Points (GSSPs) and three new stages/subseries" (PDF). Episodes. Subcommission on Quaternary Stratigraphy (SQS). 41 (4): 213-223. doi:10.18814/epiiugs/2018/018016 Özgürce erişilebilir. 8 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.  This proposal on behalf of the SQS has been approved by the International Commission on Stratigraphy (ICS) and formally ratified by the Executive Committee of the International Union of Geological Sciences (IUGS).
  3. ^ Head, Martin J. (17 Mayıs 2019). "Formal subdivision of the Quaternary System/Period: Present status and future directions". Quaternary International. 500: 32-51. doi:10.1016/j.quaint.2019.05.018 Özgürce erişilebilir. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 
  4. ^ Walker, Mike; Johnse, Sigfus; Rasmussen, Sune; Steffensen, Jørgen-Peder; Popp, Trevor; Gibbard, Phillip; Hoek, Wilm; Lowe, John; Andrews, John; Björck, Svante; Cwynar, Les; Hughen, Konrad; Kershaw, Peter; Kromer, Bernd; Litt, Thomas; Lowe, David; Nakagawa, Takeshi; Newnham, Rewi; Schwande, Jakob (June 2008). "The Global Stratotype Section and Point (GSSP) for the base of the Holocene Series/Epoch (Quaternary System/Period) in the NGRIP ice core". Episodes. 31 (2): 264-267. doi:10.18814/epiiugs/2008/v31i2/016 Özgürce erişilebilir. 
  5. ^ a b International Commission on Stratigraphy. "ICS chart containing the Quaternary and Cambrian GSSPs and new stages (v 2018/07) is now released!". 15 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2018. 
  6. ^ Cohen, Kim Mikkel, David A. T. Harper, Philip Leonard Gibbard, and Junxuan Fan. "The ICS International Chronostratigraphic Chart". International Commission on Stratigraphy. 19 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2018. 
  7. ^ a b International Commission on Stratigraphy. "GSSP Table - All Periods". GSSPs. 13 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2018. 
  8. ^ Amos, Jonathan (18 Temmuz 2018). "Welcome to the Meghalayan Age - a new phase in history". BBC News. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jeolojik zaman cetveli</span> jeolojik yapıları zamanla ilişkilendiren kronolojik tarihleme sistemi

Jeolojik zaman cetveli, Dünya'nın jeolojik kayıtlarına dayanan bir zaman temsil şeklidir. Jeolojik zaman cetveli, kronostratigrafiyi ve jeokronolojiyi kullanan bir kronolojik tarihleme sistemidir. Özellikle yer bilimciler tarafından jeolojik tarihteki olayların zamanlamasını ve ilişkilerini tanımlamak için kullanılır. Zaman cetveli, kayaç katmanlarının incelenmesi, bu katmanların ilişkilerinin gözlemlenmesi, litoloji, paleomanyetik özellikler ve fosiller gibi özelliklerin tanımlanmasıyla geliştirilmiştir. Standartlaştırılmış uluslararası jeolojik zaman birimlerinin tanımlanması, birincil amacı jeolojik zaman bölümlerini gösteren Uluslararası Kronostratigrafik Çizelge'deki (ICC) global kronostratigrafik birimleri kesin olarak tanımlayan Uluslararası Jeolojik Bilimler Birliği'nin (IUGS) kurucu organı Uluslararası Stratigrafi Komisyonu'nun (ICS) sorumluluğundadır. Kronostratigrafik bölümler ise jeokronolojik birimleri tanımlamak için kullanılır.

Paleosen, günümüzden 66.043 milyon yıl önce başlayıp 55.8 milyon yıl önce sona eren jeolojik zaman dilimidir. Kuş olmayan dinozorların yok olması ile başlar. Paleosen devrinin başlaması ile memeliler geniş topraklara yayılmaya başlamıştır. Kretase döneminin sonunda bugünküne benzeyen Türkiye belirmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paleojen</span>

Paleojen, Senozoik Zaman'ın üç alt döneminden ilki olup 65 milyon yıl önce başlayıp 24 milyon yıl önce sona erdiği kabul edilir.

Neojen, Üçüncü Zaman'ın bölündüğü dört büyük devirden son ikisi olan pliyosen ile miyoseni birden kavrayan sistem. Uluslararası Stratigrafi Komisyonu'nun (ICS) jeolojik zaman cetveline göre 23,03 milyon sene evvel başlar ve 2,58 milyon sene evvel biter. Senozoik Zaman'daki ikinci periyot, Paleojen Periyot'tan sonra gelir ve Kuaterner Periyodu onu takip eder. Neojen, iki zamana bölünmüştür: evvela Miyosen, sonra Pliosen.

<span class="mw-page-title-main">Kuvaterner</span> Senozoyik Zamanın üçüncü ve şu anki dönemi

Kuvaterner, jeolojide yaklaşık son 2,588 ± 0,005 milyon yıllık dönemi kapsayan, Uluslararası Stratigrafi Komisyonunun (ICS) kabul ettiği jeolojik zaman cetveline göre tanımlanmış, Senozoik Zaman'ın sonuncu bölümüdür. Neojen'in sonundan günümüze kadar devam eder. Gayriresmî "Geç Kuvaterner" kavramı, son 0,5–1,0 milyon seneyi kapsar.

Pliyosen, yaklaşık 5.3 milyon yıl öncesinden 2.5 milyon yıl öncesine dek süren üçüncü jeolojik çağın (Tersiyer) son dönemi.

Oligosen, 33,9 milyon yıl öncesi ile 23,01 milyon yıl öncesi arası yaklaşık 10 milyon yıl süren, son Paleojen devresi. İklimdeki soğuma, deniz seviyesindeki düşme ve dolayısıyla kuraklık, dönemin belirgin özellikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Eosen</span>

Eosen, günümüzden 55,8 ± 0,2 ila 33,9 ± 0,1 milyon yıl öncesini kapsayan, Senozoyik Zaman'ın Paleojen dönemine ait bir bölümdür. Eosen, Paleosen bölümün sonundan Oligosen bölümün başına uzanır. Eosen'in başlangıcı ilk çağdaş memeli gruplarının ortaya çıkması ile tanımlıdır. Eosenin sonu ise Büyük Kopukluk olarak adlandırılan büyük bir yok oluş olayı olarak tanımlanmıştır – bu olay, Sibirya'ya ve günümüz Chesapeake Körfezi'ne çarpmış bir veya birkaç büyük göktaşı ile ilişkili olabilir. Diğer jeolojik devreler gibi Eosen'in başı ve sonunu belirleyen katmanlar iyi tanımlıdır ama tam tarihleri belirsizdir.

<span class="mw-page-title-main">Holosen</span> Son 11.700 yılı kapsayan güncel jeolojik devre

Holosen, Kuvaterner devri içerisinde yer alan Pleistosen devrinin bitmesinden günümüze kadar sürmekte olan jeolojik devredir. Dönem Genç Buzul çağının bitmesiyle başlayan buzul durgun (interstadial) dönemine karşılık gelir. Adını Yunanca kelimeler olan ὅλος ve καινός sözcüklerinden alır ve "tamamen yeni" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Pleistosen</span> halk dilinde Buz Devri olarak adlandırılan, yaklaşık 2.580.000 ila 11.700 yıl önce süren jeolojik dönem

Pleistosen ya da Pleyistosen, genellikle halk dilinde Buz Devri olarak adlandırılan, yaklaşık 2.580.000 ila 11.700 yıl öncesini kapsayan jeolojik çağdır. Dünyanın en son tekrarlanan buzullaşma dönemidir. Pleistosen'in sonu, son buzul döneminin sonuna ve arkeolojide kullanılan Paleolitik çağın sonuna karşılık gelir. Pleistosen, Kuvaterner Döneminin ilk dönemi veya Senozoik Çağın altıncı dönemidir. ICS zaman ölçeğinde, Pleistosen üç aşamaya ayrılır. Bunlar;

Jeolojik zaman cetvelinde, Meghaliyen, Kuvaterner döneminin en genç veya en üst çağıdır. Aynı zamanda Holosen döneminin üç alt bölümünden en sonuncusudur. Küresel Sınır Stratotip bölümü ve noktası, Hindistan'ın kuzeydoğusundaki Meghalaya kentinde Krem Mawmluh Mağarası oluşumudur. Mawmluh Mağarası, Hindistan'ın en uzun ve en derin mağaralarından biridir ve buradaki koşullar çağlardaki geçişin kimyasal işaretlerini korumak için uygundur. Küresel Yardımcı Stratotip, Kanada'daki Logan Dağı'ndan bir buz çekirdeğidir.

Jeolojik zaman cetvelinde, Nortgripiyen, Kuvaterner dönemde yer alan Holosen'nin üç ayrı çağı içerisinde orta sırada yer alan çağdır. Grönlandiyen ve Meghaliyen ile birlikte Uluslararası Stratigrafi Komisyonu tarafından Temmuz 2018'de resmen onaylanmıştır.

Gelasiyen, uluslararası jeolojik zaman ölçeğindeki bir çağ veya kronostratigrafi de bir aşamadır, Kuvaterner dönem/sistemin ve Pleyistosen döneminin/serisinin en erken veya en alt bölümüdür. 2,588 ± 0,005 myö ile 1,806 ± 0,005 myö arasında Piasenziyen aşamasını takip eder ve onu Kalabriyen aşaması izler.

Kalabriyen, ~ 1.8 Ma. - 781.000 yıl önce ± 5.000 yıl, ~ 1.019 milyon yıllık bir dönem olarak tanımlanan jeolojik zaman ölçeği olan Pleistosen Dönemi'nin bir alt bölümüdür. Aşamanın sonu, son manyetik kutup dönüşü ve bir buz çağına dalma ve muhtemelen geç Miyosen'den (Messiniyen) erken Pliyosen (Zankliyen) soğuk dönemden daha soğuk ve kuru küresel kuruma ile tanımlanır. Başlangıçta Kalabriyen, öncelikle yumuşakça fosillerine dayanan bir Avrupa faunal evresiydi. Erken Pleistosen'de ikinci jeolojik çağ oldu. Erken Pleistosen dönemine ait memeli fauna topluluklarının çoğu Gelasiyen'de başlar. Örneğin, Platygonus ve diğer Blancan faunası ilk olarak Gelasiyen'de ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">İpresiyen</span>

İpresiyen, jeolojik zaman cetvelinde Eosen'in en eski veya diğer bir deyişle en alt stratigrafik katıdır. 56 ile 47.8 myö arasında bir zaman aralığını kapsar, öncesinde Tanesiyen devri gelir ve bunu Lütesiyen devri izler. İpresiyen alt Eosen ile eşdeğerdir.

Lütesiyen, jeolojik zaman cetvelinde, Eosen'in içinde bir kat veya çağdır. 47,8 ile 41,2 myö arasındaki zamanı kapsar. Lütesiyen'den önce İpresiyen gelirken, Lütesiyen'den sonra Bartoniyen gelir. Lütesiyen, Bartoniyen ile birlikte bazen Orta Eosen alt devresi olarak anılır.

Bartoniyen, ICS'nin jeolojik zaman cetvelinde, Orta Eosen dönemi veya serisindeki bir kat veya çağdır. Bartoniyen devri 41.2 ile 37.8 milyon yıl öncesi arasındaki zamanı kapsar. Öncesinde Lütesiyen, ardından Priaboniyen devri gelir.

<span class="mw-page-title-main">Küresel Sınır Stratotip Kesiti ve Noktası</span>

Küresel Sınır Stratotip Kesiti ve Noktası, jeolojik zaman cetvelinde bir katın alt sınırını tanımlayan stratigrafik kesitteki uluslararası kabul edilmiş bir referans noktasıdır. KSKN'leri tanımlama işi, Uluslararası Jeolojik Bilimler Birliği'nin bir parçası olan Uluslararası Stratigrafi Komisyonu tarafından yürütülmektedir. KSKN'lerin çoğu paleontolojik değişikliklere dayanmaktadır. KSKN'ler bu nedenle genellikle farklı fauna katları arasındaki geçişlerle tanımlanır. KSKN tanımlama çabaları 1977'de başlamıştır. 2022 itibarıyla, KSKN'ye ihtiyaç duyan 101 kattan 77'si onaylanmış bir KSKN'ye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kriyojeniyen</span>

Kriyojeniyen 720 milyon yıl öncesinden 635 milyon yıl öncesine kadar sürmüş jeolojik bir dönemdir. Neoproterozoyik Zaman'ın ikinci jeolojik dönemini oluşturur, öncesinde Toniyen Dönemi ve sonrasında Ediyakaran Dönemi vardır.

Albiyen, hem jeolojik zaman cetvelindeki bir çağ hem de stratigrafik sütunda bir kattır. Erken/Alt Kretase Devresi'nin en genç ve en üstteki alt bölümüdür. Yaklaşık zaman aralığı 113,0 ± 1,0 milyon yıl öncesinden 100,5 ± 0,9 milyon yıl öncesine uzanır. Albiyen'den önce Apsiyen gelir ve Albiyen'in ardından da Senomaniyen gelir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.