İçeriğe atla

Grönland Denizi

Grönland Denizi
Havza
Ülke(ler)Grönland, İzlanda, Norveç
KonumKuzey Amerika, Kuzey Avrupa
Koordinatlar76°40′8″K 8°10′14″B / 76.66889°K 8.17056°B / 76.66889; -8.17056
Genel bilgiler
TürDeniz
Ortalama derinlik1.444 m (4.738 ft)
En derin noktası4.846 m (15.899 ft)
Yüzölçümü1.205.000 km2 (465.000 sq mi)
Su hacmi1.747.250 km3 (419.190 cu mi)
Wikimedia Commons
Harita

Grönland Denizi, Grönland'ın doğu sahili, İzlanda'nın kuzey kıyısı, Jan Mayen ve Svalbard arasında uzanan, 1.000.000 kilometrekareden daha fazla alana sahip bir deniz. Arktik Okyanusu'nun bir yan denizidir. Ancak kısmen Kuzey Atlas Okyanusu'na dâhil edilir. Grönland Denizi'nin ortalama derinliği 1.526 metredir. En derin yeri Norveç'in Spitsbergen Adası'nın 140 km batısında bulunan 5.608 m derinliğindeki Malloy Çukuru'dur.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Grönland</span> Danimarka Krallığına bağlı federe özerk bölge

Grönland, Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, 2.166.086 km² ile kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı, Danimarka Krallığı'na bağlı özerk bir bölgedir. Kanada Arktik Adaları'nın doğusunda, Arktik ve Atlantik okyanusları arasında yer alan dünyanın en büyük adasıdır. Grönland, jeopolitik olarak Avrupa'nın bir parçasıdır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Nuuk'tur. Fizyografik olarak Kuzey Amerika kıtasının bir parçası olmasına rağmen Grönland, 986'dan başlayarak bin yıldan fazla bir süredir siyâsî ve kültürel olarak Avrupa ile ilişkilendirilmiştir. Sakinlerinin çoğunun ataları Alaska'dan Kuzey Kanada'ya göç eden ve 13. yüzyılda yavaş yavaş adaya yerleşmeye başlayan İnuitlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hint Okyanusu</span> Okyanus

Hint Okyanusu, kuzeyde Asya, batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası, doğuda Malay Yarımadası, Sunda Adaları ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur. Agulhas Burnu'nun güneyinde 20° Doğu boylamının geçtiği yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147° Doğu boylamının geçtiği yerde de Pasifik Okyanusu'ndan ayrılır. En kuzeyde Basra Körfezi'nde, 30° enlemine kadar uzanır. Dünya sularının %20'sini kapsar. Afrika'dan Avustralya'ya kadar okyanusun genişliği 10.000 kilometre kadardır. Bu alanda yaklaşık olarak 73.566.000 km² yer kaplar. Hacminin yaklaşık olarak 292.131.000 km³ olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Buz Denizi</span> Kuzey Kutbu bölgesinde bir okyanus

Kuzey Buz Denizi ya da Arktik Okyanusu, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'nın kuzeylerinde yer alan, Kuzey Kutbu'nu kapsayan, buzlarla kaplı bir okyanustur. Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO) tarafından okyanus olarak kabul edilmektedir (Arctic Ocean). Yüzölçümü 14.090.000 km² olan devasa bir alandır. Diğer okyanuslara göre sığ olup, en derin noktası 5.449 m, ortalama derinlik 1.038 m'dir. Rusya, ABD, Kanada, Danimarka (Grönland), Norveç ile kıyıları vardır. Bunlara ek olarak soğuk ve elverişsiz iklimine rağmen çok önemli hayvan çeşitliliğine sahip olan Arktik Okyanus'ta birçok balık ve kuş türü yanında kompleks habitatlar oluşturan memeliler de yer alır. Özellikle kutup bölgesinin ikon hayvanları kutup ayıları, foklar, morslar, belugalar ve narvaller bu iklim ve çevre koşullarına milyonlarca yıllık bir evrimle adapte olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz</span> büyük ve genellikle tuzlu su

Deniz, bir okyanus ile bağı olan ve büyük bir alanı kaplayan ve genellikle tuzlu olan su kütlesi. Terim genellikle okyanus terimi yerine de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kıta sahanlığı</span>

Kıta sahanlığı, jeolojik olarak ülkeyi oluşturan kara parçasının deniz altındaki uzantısıdır ve kıtanın bitip okyanusun başladığı kıtasal çizgiye kadardır. Kıta sahanlığı, kara platformu olarak da bilinir, bir kıtayı ya da kara parçasını çevreleyen görece sığ ve eğimli deniz tabanına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Okyanus</span> büyük miktarda tuzlu su

Okyanus, bir gezegenin hidrosferinin çoğunu oluşturan bir su kütlesidir. Dünya üzerinde bir okyanus, Dünya Okyanusunun ana geleneksel bölümlerinden biridir. Bunlar, bölgeye göre azalan sırada, Pasifik, Atlantik, Hint, Güney (Antarktika) ve Kuzey Kutbu Okyanuslarıdır. Spesifikasyon olmadan kullanılan "okyanus" veya "deniz" ifadeleri, Dünya yüzeyinin çoğunu kapsayan birbirine bağlı tuzlu su kütlesini ifade eder. Genel bir terim olarak, "okyanus" çoğunlukla Amerikan İngilizcesinde "deniz" ile değiştirilebilir; ancak İngiliz İngilizcesinde değil. Açıkça söylemek gerekirse, deniz kısmen veya tamamen karayla çevrili bir su kütlesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Denizi</span> Avrupada bir deniz

Kuzey Denizi, Büyük Britanya, Danimarka, Norveç, Almanya, Hollanda, Belçika ve Fransa arasında bulunan bir Atlas Okyanusu denizidir. Avrupa kıta sahanlığında bir epeirik denizi, güneyde İngiliz Kanalı ve kuzeyde Norveç Denizi yoluyla okyanusa bağlanır. 570.000 kilometrekarelik bir alana sahip 970 kilometreden (600 mi) uzun ve 580 kilometre (360 mi) genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Baffin Körfezi</span> deniz

Baffin Körfezi, doğuda Grönland, batıda Kanada Arktik Adaları arasında deniz kolu.

<span class="mw-page-title-main">Hudson Körfezi</span>

Hudson Körfezi, 1.230.000 km²'lik alanı ile Kuzey Amerika'da bulunan en büyük ikinci körfez unvanını alır. Ontario, Québec, Manitoba ve Nunavut eyaletlerin kıyısında bulunduğu körfez, Atlas Okyanusu'nun bir uzantısıdır. Körfezin ismi, 1610 yılında bir gemi seyahati sırasında onu bulan Henry Hudson'ın adından gelmektedir. Körfezin güneye doğru uzanan koluna James Körfezi denir. Körfez Hudson Boğazı ile atlas okyanusuna bağlanır. Körfeze kıyısı bulunan Churchill, Manitoba şehri körfezdeki en büyük limana ev sahipliği yapar ve bu liman aynı zamanda sezonluk Arktik köprüsü hattının başlangıç noktasıdır. Bu az bilinen uluslararası gemi hattı Churchill'i Grönland'ın güney ve doğu tarafından Arktik Okyanusu'nun buzsuz veya az buzlu kesimleri üzerinden Murmansk'a bağlar. Bu gemi hattı 2. Dünya Savaşı sırasında Avrupa'ya ve Sovyetler Birliği'ne sevkiyat yapan müttefik gemileri tarafından U-bot'lardan korunmak için sıkça kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Japon Denizi</span> Japonya, Rusya ve Kore tarafından kuşatılmış Büyük Okyanusun bir uzantısı

Japon Denizi / Güney Kore'de Doğu deniz Büyük Okyanus'un bir uzantısıdır. Japonya, Rusya ve Kore tarafından kuşatılmış ve etrafı neredeyse tamamen kara ile çevrilidir. Tıpkı Akdeniz gibi, küçük bağlantılar ile okyanusa açılır. Japon Denizi'ni Büyük Okyanus'a bağlayan 5 boğaz vardır. En derin noktası 3,742 metredir. Ortalama derinliği ise 1,752 metre olup yüzölçümü 978,000 km²dir. Balıkçılık açısından denizin Japonya ve Kore için büyük önemi vardır. Japon Denizi, bu denize kıyısı olan 4 ülkede birbirinden farklı isimlerle adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sarıdeniz</span> Kuzeydoğu Asyada bir deniz

Sarı Deniz, Büyük Okyanus'a açılan Doğu Çin Denizi'nin Çin ve Kore yarımadasının içlerine sokulmuş bir uzantısıdır. Denizin adı, içine dökülen Sarı Nehir'in getirdiği alüvyonlarda bulunan sarı kum partiküllerinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fiyort</span>

Fiyort, denizin buzul vadilerini basması sonucunda oluşan ve çoğunlukla iç kesimlere kadar sokulan; ince, uzun, genellikle çok derin ve kenarları çok dik körfez. Fiyortlar; genellikle Norveç, Grönland, Alaska gibi kuzey ülkelerinde görülen ilginç bir kıyı tipidir. Norveç'teki Sognefjord' un derinliği 1.234m, Şili'deki Messier kanalının derinliği ise 1.270m'dir. Bu fiyortlardan özellikle Norveç'tekiler dünyanın en güzel görünümlerini oluştururlar. Suya gömülü bu vadiler bu kadar derin olması, buzul kökenli olmalarıyla açıklanır. Bu vadilerde oluşan çok iri, kalın ve ağır buzulların, okyanus sularına karışmadan önce vadi tabanını deniz düzeyinin altına inecek kadar aşındırdığı sanılmaktadır. Buzullar eridikten sonra bu vadileri deniz suyu kaplamıştır. Fiyortların orta ve üst kesimleri denize açılan kesimlerinden genellikle daha sarptır. Bu durum, buzulların kaynaklarına yakın bölgelerde daha hızlı hareket etmesinden ve bu nedenle aşındırma etkisinin daha fazla olmasından ileri gelir. Fiyortları eşik bölgeleri sığdır bu nedenle de çoğunun dibinde, durgun su ve hidrojen sülfür içeren siyah çamur bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Andaman Denizi</span> deniz

Andaman Denizi Hint Okyanusu'nda Andaman ve Nicobar Adaları adalarının doğu kıyılarıyla Myanmar ve Tayland'ın batı kıyıları arasındadır. Güneyinde Endonezya'nın Sumatra adası bulunur. Kabaca doğudan - batıya 650 kilometre genişliğinde, kuzeyden güneye 1.200 kilometre uzunluğundadır. Yüzölçümü yaklaşık 797.700 kilometrekaredir. En derin noktası 3.777 metre olan denizde ortalama derinlik 870 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Labrador Denizi</span> deniz

Labrador denizi Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde bir deniz. Kanada'nın Newfoundland ve Labrador eyaleti ve Grönland arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Norveç Denizi</span> deniz

Norveç Denizi; Kuzey Atlas Okyanusu, Grönland Denizi ve Norveç arasında kalan deniz. Deniz tıpkı Kuzey Atlas Okyanusu gibi soğuk ve oksijence zengindir. Batısında İzlanda, güneyinde Faroe Adaları ve Shetland Adaları; doğusunda Norveç ve kuzeyinde Norveçe bağlı Jan Mayen'in arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Lavrasya</span> süperkıta Pangeanın parçalanmasından sonra kuzeyde kalan kısım

Lavrasya (Laurasia), süperkıta Pangea'nın parçalanmasından sonra kuzeyde kalan kısım. Pangea öncesi 510 milyon yıl ile 280 milyon yıl ve Pangea sonrası 250 milyon yıl ile 55 milyon yıl önce var olmuştur. Günümüzde Kuzey Yarımküre'de bulunan Kuzey Amerika, Avrupa, 300 milyon yıl önce Lavrasya ve Gondvana çarpışarak Pangea'yı oluşturmuştur. 250 milyon yıl önce Pangea parçalanmaya başlayınca kuzeyde Lavrasya ve Gondvana kıtaları olmuştur. Ayrıca aralarında bugünkü Atlas Okyanusu görülmeye başlamıştır. 142 milyon yıl önce Lavrasya ve Gondvana da parçalanarak bugünkü kara parçaları oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka Boğazı</span> kuzeybatısında Grönland ve güneydoğusunda İzlanda bulunan bir boğaz

Danimarka Boğazı, kuzeybatısında Grönland ve güneydoğusunda İzlanda'nın bulunduğu bir boğazdır. Boğazın kuzeydoğusunda Norveç'e ait olan Jan Mayen adası bulunur.

<span class="mw-page-title-main">30. batı meridyeni</span>

30. batı meridyeni, Başlangıç meridyeni Greenwich'ten 30 açısal derece batıda yer alan, kuzey kutbundan güney kutbuna uzanan hayali çizgi. 30°B meridyeni, Kuzey kutbu, Kuzey Buz Denizi, Grönland, Atlas Okyanusu, Güney Okyanusu, Antarktika üzerinden Güney kutbuna uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Okyanusu</span> Dünyanın birbirine bağlı su sistemi

Dünya Okyanusu, %94.1'lik oranla hidrosferin büyük bir bölümünü oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bali Denizi</span> deniz

Bali Denizi, Bali adasının kuzeyinde, Endonezya'daki Kangean Adası'nın ise güneyinde bulunan bir su kütlesidir. Bali Denizi, Flores Denizi'nin güneybatı bölümünü oluşturur ve Madura Boğazı batıdan Bali Denizi'ne açılır.