İçeriğe atla

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim
Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim
Doğum29 Mayıs 1594
Altmühl'deki Pappenheim, Bavyera
Ölüm17 Kasım 1632
Leipzig, Saksonya
Bağlılığı Kutsal Roma İmparatorluğu
Hizmet yılları1618-1632
Çatışma/savaşlarıOtuz Yıl Savaşı
Beyaz Dağ Muharebesi
Maastricht'in Ele Geçirilmesi
Lützen Muharebesi  (ölü)

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim (29 Mayıs 1594 – 17 Kasım 1632), Otuz Yıl Savaşı’nda Kutsal Roma İmparatorluğu’nun mareşaliydi. Katolik Ligi’nin bir destekçisiydi ve Lützen Muharebesi esnasında İsveç kralı Gustaf Adolf komutasındaki Protestan güçlere karşı savaşırken ölümcül şekilde yaralandı.

Hayatı

Pappenheim, İmparatorluğun serbest bir lordluğu olan Bavyera’daki Altmühl’deki Pappenheim'ın yöneticisi lord ailesinin ikinci evi olan küçük Treuchtlingen kasabında doğdu, ailesi de ismini bu bölgeden alıyordu. Treuchtlingen ve Schwindegg Lordu Veit zu Pappenheim ile ikinci eşi Maria Salome von Preysing-Kopfsburg'un ikinci oğluydu. Altdorf ve Tübigen’de eğitim gördü ve daha sonra çeşitli dillerde ustalaştı ve şövalye olarak Güney ve Orta Avrupa'yı gezdi. Bu bölgelerdeki maceraları, hayatının geri kalanını adadığı Roma Katolik inancını 1614'te benimsemesine yol açtı. Büyük savaşın patlak vermesiyle başladığı hukuk ve diplomatik kariyeri terk etti ve inancı için Polonya’da hizmete girdi. Polonya ordusundaki hizmetinden kazanılan deneyimle (özellikle süvarileri yönetim biçiminde) daha sonra Katolik Ligi tarafında savaşmaya başlayacaktı.

Kısa süre içinde yarbay oldu, savaş esnasında ölüme terk edildiği Prag yakınlarındaki Beyaz Dağ Muharebesi’nde (8 Kasım 1620) büyük bir cesaret ve yetenek sergiledi. Ertesi yıl Batı Almanya'da Ernst Graf von Mansfeld’e karşı savaştı ve 1622'de bir zırhlı süvari alayının albayı oldu. 1623'te hükümdarının müttefiki, inancın savunucusu ve çok sevdiği İspanya'nın İtalya'daki savaşı için asker topladı ve Lombardiya ve Graubünden'de İspanyollara hizmet etti. Onu dikkat çekici şekilde öne çıkaran ilk şey, Garda Gölü’ndeki Riva karakolunu uzun süre kahramanca savunmasıydı. 1626'da Katolik Ligi Başkanı Bavyeralı IX. Maximilian, onu Almanya'ya çağırdı ve Yukarı Avusturya’da patlak veren bir köylü isyanını bastırma görevini ona verdi. Pappenheim, çok çaresiz bir direnişle karşılaştı ancak görevini hızla ve başarılı bir şekilde yerine getirdi. Gmunden, Vöcklabruck ve Wolfseeg gibi bölgelerde isyanı birkaç hafta içinde acımasızca bastırdı (15-30 Kasım 1626).

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim'ın Cuirassier süvarileri

Daha sonra Tilly ile Danimarka Kralı IV. Christian’a karşı görev yaptı ve Wolfenbüttel’i kuşatıp aldı. Tasfiye edilen Brunswick-Wolfenbüttel prensinin egemenliğini ve mülklerini elde umutları, uzun bir entrikadan sonra kesin olarak başarısız oldu. 1628'de İmparatorluğun kontu oldu. Ardından bunu Magdeburg Kuşatması ve şehrin katliamı izledi, Tilly gibi Pappenheim da bu katliamda en vahşi zulmü yapmakla suçlandı. Breitenfeld Muharebesi’ndeki taktikleri hakkında çok fazla şey söylenemezdi, bir süvari komutanına göre verdiği büyük kayıplar süvari saldırısı esnasındaki aceleciliğinden kaynaklanıyordu. Yine de İmparatorluk birliklerinin bölgeden geri çekilmesini dikkatli ve becerili bir şekilde sağladı ve Gustaf Adolf’un muzaffer ordusuna karşı Aşağı Ren ve Weser’deki seferlerinde büyük bir zafer kazandı. İsveç kralının çok ihtiyaç duyduğu takviye kuvvetleri, Pappenheim'ın kuzeybatıdaki küçük ve yeni toplanan kuvveti tarafından alıkonuldu.

Operasyonları çok çeşitliydi ve hiç durmayan faaliyetleri sayesinde Stade’den Kassel’e ve Hildesheim’dan Masstricht’e kadar ülkeye hakim olmasını sağladı. Ardından İmparatorluk hizmetine bir mareşal olarak Wallenstein’a katılması için çağrıldı ve Saksonya’da İsveçlilere karşı generalissimo'ya yardım etti ancak daha sonra yine Köln ve Aşağı Ren'e gönderildi. Onun yokluğunda büyük bir savaşın yaklaştığı görüldü ve Pappenheim aceleyle geri çağrıldı. Lützen Muharebesi’nin ortasında (16 Kasım 1632) süvarileriyle birlikte meydana çıktı. Şiddetli saldırısı başlangıçta başarılıydı ve en değerli düşmanı olan Gustaf Adolf'u arıyordu. İsveç kralının öldürülmesi ile eş zamanlı olarak Pappenheim savaş meydanının başka bir yerinde ölümcül bir yara aldı. Aynı gün ya da ertesi gün sabah saatlerinde cesedinin Pleissenburg kalesinde mumyalandığı Leipzig’e giderken öldü.

Mirası

  • Pappenheimer adlı meç biçimine onun adının verildiği bildirilmektedir.[1]
  • Polonya askeri terminolojisinde "Pappenheimer", Otuz Yıl Savaşı sırasında ağır süvariler tarafından giyilen bir tür miğfer anlamına gelir.[2]
  • Almancada "Pappenheimer'ımı tanıyorum" (Ich kenne meine Pappenheimer) ifadesi, olumsuz anlamda beklendiği gibi davranan bir kişiye atıfta bulunur. Kökeni, Schiller'in Wallenstein oyunlarına dayansa da eserde bu cümle olumlu anlamda kullanılmıştır.[3]

Kaynaklar

  1. ^ Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language: Deluxe Edition.
  2. ^ Zdzislaw Zygulski jun., Bron w dawnej Polsce, Warszawa 1975, p. 216
  3. ^ https://germanyinusa.com/2011/07/22/word-of-the-week-pappenheimer/--[]>

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Otuz Yıl Savaşı</span> Avrupada 1618-1648 arası sürmüş savaş

Otuz Yıl Savaşı ya da Otuz Yıl Savaşları, çoğunlukla Kutsal Roma İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde 1618'den 1648'e kadar sürmüştür. Avrupa tarihinin en yıkıcı savaşlarından birisi olan savaş sonucunda tahminen 4,5 ila 8 milyon arasında insan ölmüştür ve Almanya'nın bazı bölgelerinde %50'nin üzerinde nüfus düşüşü olmuştur. Seksen Yıl Savaşı, Mantova Veraset Savaşı, Fransız-İspanyol Savaşı ve Portekiz Restorasyon Savaşı da Otuz Yıl Savaşı ile bağlantılı savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Gustaf Adolf</span> İsveç İmparatoru 1611-1632

II. Gustaf Adolf ya da Gustavus Adolphus, 1611'den 1632'ye kadar İsveç Krallığı'nı yöneten hükümdar. Bu yıllar İsveç'in Avrupa açısından büyük bir önem arz etmeye ve yükselmeye başladığı dönem olarak da bilinir.. Krallığı boyunca İsveç, Otuz Yıl Savaşı içindeki dini gücün belirlenmesinde büyük rol oynamış ve Avrupa'nın en büyük askerî gücü konumuna gelmiştir. 1634'te, Riksdag of the Estates tarafından o öldükten sonra resmi olarak modern dönemin model kişisi ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Breitenfeld Muharebesi (1631)</span> Leipzigde muharebe

Breitenfeld Savaşı veya Birinci Breitenfeld Muharebesi, Breitenfeld yakınlarındaki surlarla çevrili Leipzig şehrinin yaklaşık 8 km kuzey batısında 17 Eylül 1631'de gerçekleşti, bu savaş Protestanların Otuz Yıl Savaşı'nda elde ettiği ilk büyük zaferiydi.

<span class="mw-page-title-main">Lehistan-İsveç Savaşı (1626-1629)</span>

Lehistan-İsveç savaşı (1626-1629) 17. yüzyılda İsveç İmparatorluğu ve Polonya arasındaki çatışmanın dördüncü savaşı. 1626'da başladı ve dört yıl sonra Altmark Antlaşması ile, daha sonra Stuhmsdorf'ta Stuhmsdorf Antlaşması ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Albrecht von Wallenstein</span> Bohemyalı askeri ve siyasi lider

Albrecht Wenzel Eusebius von Wallenstein Otuz Yıl Savaşları sırasında Katolik tarafında savaşan Bohemyalı askeri lider ve devlet adamı. Başarılı askeri kariyeri, öldüğü zamanlarda onu Kutsal Roma İmparatorluğu içerisindeki en zengin ve en etkili adamlardan birisi yaptı. Wallenstein, Habsburg İmparatoru II. Ferdinand'ın ordularının başkomutanı oldu ve Otuz Yıl Savaşları'nın önemli figürlerinden birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Lützen Muharebesi (1632)</span>

Lützen Muharebesi, Otuz Yıl Savaşı sırasında, 16 Kasım 1632 günü Lützen yakınlarında gerçekleşen muharebe. Albrecht von Wallenstein komutasındaki İmparatorluk ordusu, II. Gustaf Adolf komutasındaki İsveç ordusuyla çarpışmıştır. İsveç zaferiyle sonuçlanan muharebede iki taraf da ağır hasar almış, Gustaf Adolf ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Werben Muharebesi</span>

Werben Muharebesi, İsveç İmparatorluğu ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında 1 Ağustos 1631'de yapılan ve Otuz Yıl Savaşı'na dahil olan bir muharebeydi. İsveçlilerin Gustaf Adolf tarafından yönetilen 16,000 askeri vardı ve İmparatorluk'un ise Mareşal Kont Tilly tarafından yönetilen 23,000 askeri vardı. Tilly'nin birlikleri, Gustaf'ın Werben (Elbe) önündeki siperlerine saldırdı, ancak İsveç bataryaları ve Wolf Heinrich von Baudissin komutasındaki süvariler İmparatorluk askerlerini püskürttü. Saldırı birkaç gün sonra aynı sonuçla tekrarlandı ve Tilly daha sonra 6,000 askerini kaybederek geri çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Rain Muharebesi</span>

Rain Muharebesi ya da Lech Nehri Muharebesi, Otuz Yıl Savaşı sırasında 15 Nisan 1632'de Bavyera'daki Rain yakınlarında gerçekleşen bir muharebedir. Gustaf Adolf komutasındaki İsveç-Alman birliği, Tilly Kontu Johann Tserclaes komutasındaki Katolik Ligi orduları ile savaştı. İsveç tarafı savaşı kazanırken Tserclaes ağır şekilde yaralandı ve daha sonra aldığı yaralar yüzünden öldü.

<span class="mw-page-title-main">Nürnberg Kuşatması</span>

Nürnberg Kuşatması, 1632'de Otuz Yıl Savaşı esnasında İmparatorluk şehri Nürnberg'in İmparatorluk orduları tarafından kuşatılmasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Alte Veste Muharebesi</span>

Alte Veste Muharebesi, Otuz Yıl Savaşları'nın önemli bir muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fürth Muharebesi</span>

Fürth Muharebesi, 3 Eylül 1632'de İsveç'in Otuz Yıl Savaşları'na girmesiyle, Kutsal Roma İmparatoru II. Ferdinand'ın Katolik güçleriyle İsveç Kralı Gustaf Adolf'un Protestan güçleri arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Altdorf Üniversitesi</span>

Altdorf Üniversitesi, Nürnberg özgür imparatorluk şehri dışındaki Altdorf bei Nürnberg'de kurulmuş bir üniversiteydi. 1578'de kuruldu ve 1622'de üniversite ayrıcalıklarını aldı ve 1809'da Bavyera Dükü I. Maximilian Joseph tarafından kapatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Magdeburg'un Yağmalanması</span>

Magdeburg'un Yağmalanması, Magdeburg Düğünü veya Magdeburg'un Kurban Edilmesi Protestan şehri olan Magdeburg'un 20 Mayıs 1631'de İmparatorluk Ordusu ve Katolik Birliği askerleri tarafından yağmalanması ve hem garnizon hem de yerel halk da dahil olmak üzere yaklaşık 20.000 kişinin ölümüyle sonuçlanan olaydır. Olay, Otuz Yıl Savaşlarının en vahşi katliamı olarak kabul edilir. 1630'da 25.000'den fazla nüfusuyla Almanya'nın en büyük şehirlerinden biri olan Magdeburg, 18. yüzyıla kadar önemini geri kazanmadı.

<span class="mw-page-title-main">Lübeck Antlaşması (1629)</span>

Lübeck Antlaşması ya da Lübeck Barışı, Danimarka'nın Otuz Yıl Savaşları'na müdahalesini sona erdirmiştir. Lübeck'te 26 Mayıs 1629'da Albrecht von Wallenstein, Danimarka Kralı IV. Christian ve Haziran'da Kutsal Roma İmparatoru II. Ferdinand tarafından imzalandı. Katolik Birliği resmen bir birlik olarak katıldı. Danimarka-Norveç'e savaş öncesi toprakları İmparatorluk iç işlerine karışmaması karşılığında geri verildi.

<span class="mw-page-title-main">Johan Banér</span>

Johan Banér, Otuz Yıl Savaşı esnasında İsveçli bir feldmareşaldi.

<span class="mw-page-title-main">Melchior von Hatzfeldt</span>

Melchior Graf von Gleichen und Hatzfeldt, Albrecht von Wallenstein ve Matthias Gallas komutası altında Otuz Yıl Savaşı'nda savaşan bir İmparatorluk mareşaliydi.

<span class="mw-page-title-main">Brandenburglu Christian William</span>

Christian William (Wilhelm), Brandenburg markgrafı ve 1598'den 1631'e kadar Magdeburg Başpsikoposluğu unvanlarına sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Johann Tserclaes</span>

Tilly Kontu Johann Tserclaes, Otuz Yıl Savaşı’nda Katolik Ligi güçlerini yöneten mareşaldi. 1620-31 yılları arasında Beyaz Dağ, Wimpfen, Höchst, Stadtlohn Muharebeleri ve Pfalz’ın Fethi de dahil olmak üzere Protestanlara karşı eşsiz ve büyük zaferler kazandı. Lutter’de bir Danimarka ordusunu yok etti ve Protestan şehri Magdeburg’u yağmaladı, bu yağma esnasında siviller dahil 25.000 kişilik şehir sakinlerinin yaklaşık 20.000'inin ölmesine sebep oldu.