İçeriğe atla

Gotse Delçev

Gotse Delçev

Georgi Nikolov Delçev (BulgarcaГеорги Николов Делчев, Gotse Delçev olarak bilinir, Kiril: Гоце Делчев, Goce Delčev olarak da yazılır, daha eski bulgar yazınlarında orijinalinde bu şekilde yazılır: Гоце Дѣлчевъ; 4 Şubat 1872 – 4 Mayıs 1903) 20. yüzyılın sonunda Osmanlı tarafından yönetilen Makedonya ve Trakya'da önemli bir devrimci kişilikti. Makedon halkı Georgi ismindeki insanları kısaca Gotse diye çağırdıklarından halk arasında daha çok "Gotse" diye bilinir.[1] İç Makedon Devrimci Örgütü'nün önderlerinden biri olarak bilinir. Marksist felsefeden etkilenmiştir.

Babası Nikola Delçev

Osmanlı İmparatorluğu zamanında Selanik'te bulunan Kukuş'ta doğdu. Vasil Levski ve Hristo Botev gibi Balkan Federasyonunun bir parçası olan Bulgaristan'ın etnik ve dini olarak eşit olmasını öngören devrimcilerin düşüncelerinden ilham aldı. Delçev ortaokul eğitimini Selanik'in Bulgar Erkek Lisesinde tamamladı ve Sofya'daki Askeri Liseye girdi ancak sol siyasi görüşleri nedeniyle oradan uzaklaştırıldı. Sonra bir Bulgarca öğretmeni olarak Osmanlı Makedonya'sına döndü ve hemen 1894'te yeni kurulan devrimci hareketin bir eylemcisi oldu.

Kendisini Bulgar devrimci geleneklerinin mirasçısı olarak görse de, kararlı bir cumhuriyetçi olarak, kurtuluş sonrası Bulgar monarşisinde yaşanan hadiseler yüzünden hayal kırıklığına uğradı. William Ewart Gladstone tarafından öne sürülen "Makedonya Makedonyalılarındır." fikrini savundu. Böylece Makedonya'da yaşayan farklı milletler bu ifadeyle temsil imkânı bulmuş oluyordu. Bu şekilde, onun bakış açısı Bulgar yurtseverliğini, Makedon bölgeselciliğini, anti-milliyetçilik ve sosyalizm gibi farklı fikirleri kapsıyordu.

Ayrıca Osmanlı yönetimine karşı silahlı bir ayaklanmaya yol açacak olan gizli bir devrimci ağın kuruluşuna ön ayak oldu. 1903 yazındaki kitle ayaklanması planına karşı çıkmasının sebebi kendisinin daha çok gerilla ve terörist taktiklerini kullanma yanlısı olmasıydı. Bununla birlikte, Mayıs ayında bir Osmanlı birliği tarafından Baniçe köyünde öldürüldü. Böylece Kurtuluş Hareketi, İlinden İsyanı'nın başında, en önemli organizatörünü kaybetti.

Bugün, Bulgaristan'da olduğu kadar Makedonya'da da ulusal bir kahraman olarak kabul edilmektedir. Kendisinin Makedonya'da Makedon Ulusal Hareketinin kurucuları arasında olduğu farz edilir. Bu tür Makedon tarihsel yorumlara rağmen Bulgar ulusal kimliğine sahipti ve vatandaşlarını Bulgar olarak görüyordu.

Onun ayrı bir Makedon politik yapı ile ilgili özerkçi düşünceleri "Geçici Makedon Milliyetçiliği" nin gelişmesini teşvik etti.[]

Kaynakça

  1. ^ The A to Z of the Ottoman Empire, Selçuk Aksin Somel, Scarecrow Press, 2010, ISBN 1461731763, p. 168. 11 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İştip</span>

İştip, Kuzey Makedonya'nın orta kesiminin doğusunda bulunan bir kentsel alandır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya</span> Avrupadaki coğrafi ve tarihi bölge

Makedonya, Balkanlar'da bir devlet olan Kuzey Makedonya'yı, Bulgaristan'ın güneybatısında yer alan Blagoevgrad ilini ve Yunanistan'ın Güney Makedonya olarak da bilinen kuzeyinde üç idari bölüme ayrılmış araziyi kapsayan kültürel, coğrafi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Gotse Delçev (şehir)</span> Bulgaristanın Yukarı Cuma ili, Nevrakop ilçesine bağlı kent

Gotse delçev, eski adıyla Nevrakop, Güneybatı Bulgaristan'ın Pirin Makedonyası'nda bulunan bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dimitar Vlahof</span> Dimitar Vlahof Efendi (Bulgarca: Димитър Янакиев Влахов; 1878, Kılkış - 1953, Belgrad), Makedonya ve Osmanlı tarihinde rol oynamış siyasetçi

Dimitır Vlahof Efendi, Makedonya ve Osmanlı tarihinde rol oynamış siyasetçi. Meclisi Mebusan'da Balkan sosyalizmini temsil ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">İlinden İsyanı</span>

İlinden İsyanı veya İlinden-Başkalaşım İsyanı Ağustos-Kasım 1903 tarihleri arasında Makedonya'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı İç Makedon Devrimci Örgütü tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandır Turuncev</span>

Aleksandır Kiçev Turuncev, İç Makedon Devrimci Örgütü üyesi bir Makedon-Bulgar devrimci.

<span class="mw-page-title-main">Yane Sandanski</span> Makedon devrimci

Yane Ivanov Sandanski veya Jane Ivanov Sandanski Bulgaristan ve Kuzey Makedonya'da ulusal kahraman olarak tanınan bir devrimci. Başlangıçta Yüksek Makedon-Edirne Komitesi'ne (YMEK) katıldı, ancak daha sonra İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'ne (İMDÖ) geçti. Serez bölgesinde İMDÖ'nün liderlerinden ve örgütün aşırı solcu kanadının başında yer aldı.

Yunanistan'ın 1912-1913 yıllarındaki Balkan Savaşları'na katılımı, Yunan devletinin büyüklüğünü neredeyse iki katına çıkarmasını ve bugünkü toprak büyüklüğünün çoğuna ulaşmasını sağladığı için modern Yunan tarihinin en önemli bölümlerinden biridir. Aynı zamanda, ilişkilerin sonraki on yıla hükmedeceği ve Yunanistan için uzun süren yankı uyandıran iki kişiliğin ön plana çıkmasıyla birlikte siyasi gelişmelerin bir katalizörü olarak da hizmet etti: Başbakan Elefterios Venizelos ve ordu komutanı, prens ve daha sonra kral olan I. Konstantin.

<span class="mw-page-title-main">Dame Gruev</span> Bulgar devrimci

Damyan Yovanov Gruev ya da bilinen kısa adıyla Dame Gruev, Osmanlı Makedonyası ve Trakyası'da Bulgar devrimci ve isyancı liderdi. İç Makedon Devrimci Örgütü'nün kurucuları arasındaydı. Makedon tarih yazımına göre, bir Makedonyalıydı.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Meclisi</span> 1944ten II. Dünya Savaşının sonuna kadar Makedonyadaki en üst düzey yasama ve yürütme kurumu

Makedonya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Meclisi, 1944'ten II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar Makedonya'daki en üst düzey yasama ve yürütme kurumu. Meclis 1944 yazında, Yugoslavya'nın işgal altındaki Bulgar bölgesinde Makedonya Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın son aşamalarında komünist partizanlar tarafından kuruldu. Örgütsel olarak Yugoslavya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi'nin bir parçası idi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Bulgaristan</span>

Büyük Bulgaristan, tarihi bir ulusal devlet ve Makedonya, Trakya, Dobruca ve Mezya'nın çoğunu içerecek modern bir Bulgar irredentist milliyetçi hareketle ilişkili bölgeyi tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Federasyonu</span>

Balkan Federasyonu projesi, Yugoslavya, Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya'yı birleştirerek Balkanlar'da bir ülke kurmaya yönelik sol görüşlü bir siyasi hareketti.

<span class="mw-page-title-main">Gotse Delçev Meydanı</span>

Gotse Delçev Meydanı Kuzey Makedonya'nın güneydoğu kesiminde yer alan Ustrumca kasabasının ana halk meydanıdır. 23.485 metrekare toplam alanı ile ülkenin en büyük şehir meydanlarından biridir. Adını 1970'lerde inşa edilen meydanda bir anıtı bulunan devrimci Gotse Delçev'den almıştır. Meydan 2010 yılında yeniden inşa edildi ve iki kata ayrıldı. Birinci kat otoparklı bir yer altı yol kavşağı, ikinci kat ise heykeller, binalar ve dekoratif ekipmanlarla dolu açık bir yaya alanıdır. Yeniden yapılanmadan önce, meydanda Delçev'in anıtına odaklanan sadece küçük bir alan vardı.

<span class="mw-page-title-main">Makedon milliyetçiliği</span>

Makedon milliyetçiliği, ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Makedonya bölgesinin özerkliğini Osmanlı İmparatorluğu'ndan almaya çalışan ayrılıkçılar arasında oluşan etnik Makedonlar arasındaki milliyetçi fikir ve kavramların genel bir adıdır. Fikir, 20. yüzyılın başlarında, Makedonya Slavları arasında etnik milliyetçiliğin ilk ifadeleriyle birlikte gelişti. Ayrı Makedon milleti, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya'nın bir parçası olarak "Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti"nin kurulmasıyla tanındı. Daha sonra Makedon tarih yazımı, Orta Çağ'dan 20. yy'a kadar süregelen olayları anlatırken etnik Makedonlar ile Bulgar figürleri arasında tarihi bağlar kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Todor Pavlof</span> 1878 doğumlu Makedon asıllı Osmanlı ve Bulgar siyasetçi

Todor Pavlof Efendi, Bulgar diplomattır, İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün bir aktivistidir ve Bulgar Eksarhlığı'nda barış danışmanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandır Buynov</span>

Aleksandır Buynov, Bujnov adlı bir Bulgar aktör ve İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün Bulgar aktivistidir.

Georgi Pulevski, bazen de Gjorgji veya Gjorgjija Pulevski olarak da yazılır, bugün Bulgarlardan farklı bir Makedon ulusunun yanı sıra ayrı bir Makedon dili fikrini halka açık bir şekilde ifade eden ilk yazar olarak bilinen bir Mijak yazar ve devrimciydi. Pulevski, 1817'de Galicnik'te, o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğinde doğdu ve 1895'te Bulgaristan Prensliği Sofya'da öldü. Taş ustası eğitimi aldı, Makedon dili ve kültürü ile ilgili konularda kendi kendini yetiştiren bir yazar haline geldi. Bulgaristan'da bir Bulgar olarak kabul edilir ve Makedon milliyetçiliğinin erken dönem temsilcisi olarak görülür.

Yordan Nikolof Efendi, ayrıca Belomorski takma adıyla tanınır, Makedonyalı bir Bulgar eğitimci ve Pirlepe'deki İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün aktivistidir.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Batılı milliyetçilik anlayışının yükselişi, Osmanlı millet anlayışının çöküşüne neden oldu. Osmanlı İmparatorluğu'nda hakim olan ve dini merkeze aldığı için mevcut millet kavramından farklı olan millet anlayışı, Osmanlı İmparatorluğu'nun gerilemesinde kilit bir faktör oldu.