Konstantinopolis veya Kostantiniyye, Roma İmparatorluğu (330–395), Bizans İmparatorluğu, Latin İmparatorluğu (1204–1261) ve Osmanlı İmparatorluğu'na (1453–1922) başkentlik yapmış tarihî bir şehir. Günümüzde şehir, Atatürk'ün inkılaplarından biri olarak 1928'de Latin harflerine geçilmesi sonrası, kentin Türkçe adının Latin harfleriyle yazılmış hali olan İstanbul olarak adlandırılmaktadır.
Tekfur Sarayı veya Porfiroğenitus Sarayı, bütün Dünya'da geç Bizans mimarisinin nispeten bozulmamış örneklerinden biridir. İstanbul'da Fatih ilçesi sınırları içerisinde, Edirnekapı semtinde bulunmaktadır.
Sultanahmet Meydanı, İstanbul'un Fatih ilçesinin Binbirdirek mahallesinde bulunan tarihî bir meydan. Bizans İmparatorluğu döneminde Konstantinopolis'teki adı Hipodrom, Osmanlı İmparatorluğu zamanında ise Atmeydanı olarak adlandırıldı. Şehrin en önemli meydanlarından birisi olan alanın içerisinde Roma sirki, bugün Sultanahmet Camiinin olduğu noktada ise Büyük Saray bulunmaktaydı.
Bizans imparatorları listesi, Bizans İmparatorluğu'nun imparatorları hakkında kısa ayrıntılar sağlayan ve bu uzun süren imparatorluğun başına geçmiş olan kişileri hepsini bir arada gösteren bir bilgi kaynağıdır. Bu genel olarak, tek başına imparatorluk yapmayan ya da kıdemli imparator unvanını hiçbir zaman taşımayan birçok Bizans hükümdarlarının isimlerini kapsamamaktadır.
Örme Dikilitaş, Sultanahmet Meydanı'nın güney tarafında, Sultanahmet Camii'nin batısında, Theodosius Dikilitaşı ve Yılanlı Sütun'un yanında yer almaktadır. 32 metrelik dikilitaş kaba kesilmiş taştan VII. Konstantinos tarafından yaptırılmıştır. Anıtın yapım tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte I. Konstantin veya I. Teodosius dönemlerinde inşa edildiği sanılmaktadır. Öte yandan 10. yüzyılda VII. Konstantinos tarafından tamir edilmesinin ardından onun ismiyle anılmaya başlamıştır. O tarihlerde, söylendiğine göre VII. Konstantinos'un dedesi I. Basileios'un zaferlerini resmeden yaldızlı tunç plakalarla kaplıydı, ayrıca dikilitaşın üstünde bir küre bulunmaktaydı. Ancak söylentilere göre Dördüncü Haçlı Seferi sırasında yaldızlı tunç plakalar haçlılar tarafından çalınmıştır ve eritilmiştir.
Yılanlı Sütun veya Burmalı Sütun, İstanbul’un Sultanahmet semtinde yer alan Hipodrom'dan kalan, birbirine dolaşmış üç piton yılanının tasvir edildiği bronzdan yapılmış Antik Yunan anıtı.
Kıztaşı ya da Markianos Sütunu, 455 yılında Konstantinopolis'te Doğu Roma İmparatoru Markianos anısına dikilen bir anıtsal sütundur.
Milyon taşı, İstanbul'da Doğu Roma döneminde 4. yüzyılda dikilmiş bir anıttır.
Theodosius Forumu veya Teodosyüs forumu bugün kısmen Beyazıt Meydanı'nın olduğu alana tekabül eden Doğu Roma İmparatorluğu meydanıdır. Bu bölgeye bir forum yapılması ilk olarak bu alanın I. Konstantin zamanında şehrin sınırları içine katılmasıyla beraber kararlaştırılmıştır. I. Theodosius döneminde Roma’daki Trajan Forumu’ndan ilham alınarak yoğun bir şekilde yapılaştırılmış ve bu dönem sonrası Theodosius Forumu olarak isimlendirilmiştir. Forumun büyüklüğü tam belli olmasa da şehrin en büyük forumu olduğu tahmin edilmektedir.
Havariyyun Kilisesi, İstanbul'da 550 yılında inşa edilmiş Hristiyan bazilikasıdır. İmparatorluk polyandriyonu olarak da bilinir. Dördüncü tepenin zirvesinden Constantinus surlarının 400 metre kadar içinde inşa edildi. İstanbul'un Osmanlılar tarafından alınmasından sonra kısa süre için Rum Ortodoks Patrikhanesi olarak kullanılmıştır. 1461 yılında yıkılarak yerine Fatih Cami yapılmıştır. Ali Saim Ülgen ise Halim Baki Kunter'le beraber hazırladığı Fatih Camii adlı makalesinde caminin kilise üzerine inşa edilmediğini belirtmiştir. İmparatorlara ve kutsal kişilere ait lahitler İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde korunmaktadır.
III. Leon, 717'den 741'deki ölümüne dek hüküm süren Bizans imparatoru. Tahta geçmesi ile birlikte 695'ten beri süregelen Yirmi Yıllık Anarşi dönemini sonlandıran III. Leon döneminde Arapların Konstantinopolis kuşatması püskürtülmüş, Ekloga adında yeni bir kanun yazılmış ve ikonoklazm başlamıştır.
V. Konstantinos, 741'den 775'teki ölümüne dek hüküm süren Bizans imparatoru. Araplar ve Bulgarlara karşı olan başarılı seferleri ile bilinmektedir. Saltanatı ikonoklazmın en sert uygulandığı dönemdir ve bu nedenle vaftiz edilirken kutsal suya pislediği yönünde olan inanca uygun olarak ikonofiller arasında "gübreleyen" anlamına gelen "kopronimos" lakabı ile anılmıştır.
Aleksandros, 912-913 yıllarındaki Bizans imparatoruydu. İmparator I. Basileios ile Eudokia İngerina'nın oğludur. Ağabeyi VI. Leon'nun babasının I. Basileios mu yoksa III. Mihail mi olduğu şüpheli olmasına karşılık; Aleksandros, III. Mihail öldükten sonra doğduğu için I. Basileios'un babası olduğuna şüphe yoktur.
V. Mihail Kalafates, 1041-1042 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.
Augustaion ya da (Yunanca: Augustaeum, Antik ve Orta Çağ Konstantinopolis şehrinin tören meydanı, yaklaşık olarak günümüzde Aya Sofya Meydanı olarak adlandırılan alana karşılık gelir. Başlangıçta pazar yeriydi, 6. yüzyılda revaklarla çevrelemiş kapalı bir saray avlusuna dönüştürülmüş ve Bizans İmparatorluğu başkentinin en önemli binalarının bazıları ile ilişkilenmesi sağlanmıştır. Meydan, geç Bizans dönemine kadar yaşamış, ancak harabeleri ve izleri erken 16. yüzyılda bile hala görülebiliyordu.
Zafer Sütunu, Almanya'nın başkenti Berlin'de bulunan bir anıtsal sütun. 1864 yılında Heinrich Strack tarafından İkinci Schleswig Savaşındaki Prusya zaferinin anısına tasarlanmıştır. 2 Eylül 1873'teki açılışına kadar Prusya 1866 Prusya-Avusturya Savaşı ve 1870-1871 Fransa-Prusya Savaşı'nda da zaferler kazandığı için anıt bu savaşlara da atfedilmiştir. Orijinal plandan farklı olarak, birleşme savaşları olarak anılan bu zaferler, Friedrich Drake tarafından tasarlanan 8.3 metre boyunda ve 35 ton ağırlığındaki Victoria heykelinin eklenmesi için de ilham kaynağı olmuştur. Yapılara isim takmayı seven Berlinliler anıta "Altın Else" anlamına gelen Goldelse adını vermiştir.
Arkadyos Sütunu veya Avrat Taşı, Roma İmparatorluğu'nda 5. yüzyılda İmparator Arkadyos devrinde çıkan Got isyanının Hun Hakanı tarafından bastırılıp, isyancı Gaines'i yenerek kellesinin İstanbul'a gönderilmesi üzerine imparator tarafından İstanbul'da dikilmiş zafer sutünüdür. Sütun, günümüzün Cerrahpaşa ve Haseki semtleri civarında, Haseki Hürrem Camisi'nin yanındaki alanda bulunan Arkadyos Forumu'nun ortasına dikilmişti.
Bukoleon Sarayı ya da Latince Bucoleon Konstantinopolis'te Bizans sarayı.
Konstantin Forumu imparator I. Konstantin tarafından yeni başkenti Konstantinopolis’in merkez meydanı işlevini görmesi için yaptırılmıştır. Kentin bu ilk forumu, Septimius Severus döneminden kalma Byzantion kent surlarının ana kapısının hemen önüne inşa edilmiştir. Dairesel meydanın doğu ve batısında kentin ana caddesi olan Mese’ye çıkan iki anıtsal geçit bulunmaktaydı. Forumun merkezinde günümüzde de ayakta olan ve Çemberlitaş olarak bilinen porfir sütun yer almaktadır. Forum 328’deki inşasından 1204’te yağmalanmasına kadar büyük ölçüde bozulmadan varlığını sürdürmüştür.
Arkadyos Forumu, Arcadius tarafından Konstantinopolis şehrinde inşa ettirilmiştir.
Gotlar Sütunu (2020)
Sütunun baş kısmı
Sütunun yakınındaki Türkçe bilgilendirme panosu
Sütunun kaide ve kitabesi