İçeriğe atla

Gose (bira)

Makale serilerinden
  • Bira Tarihi
İçerik
Çeşitler
Üretim & Servis
Festivaller
Benzer İçecekler
Bayerischer Bahnhof aracılığıyla Almanya'da üretilen ve bardakta servis edilen Original Leipziger Gose adlı %4,60 alkollü gose tipi bira.

Gose, kökeni Almanya'nın Goslar kentine dayanan, minimum %50 oranında buğday maltı içeren ekşimsi ve tuzlu bir bira türüdür.

Gelişim süreci

Gose ilk olarak 16. yüzyılın başlarında Almanya'nın Goslar kentinde üretilmiştir. Adını da Goslar kentinden almaktadır.[1] Leipzig'de kısa sürede popüler olan bu biralar, yerel bira üreticileri aracılığıyla kopyalanmış, 1800'lü yılların sonlarında ise Gosenschänken olarak adlandırılan gose tavernaları kent çapında oldukça yüksek bir sayıya ulaşmıştır.

Köken olarak gose, kendi kendine fermente olan bir bira türüdür. Nitekim 1740 yılında yapılan bir açıklamada gose biraların maya eklenmeden kendi kendine fermente olduğu belirtmektedir. Ancak 1880'li yıllarda bira üreticileri üst fermentasyon mayası ile laktik asit bakterilerinden oluşan bir kombinasyonla da gose bira üretilebileceğini gösterdi.

II. Dünya Savaşı patlak verdiğinde Almanya'nın Merseburg ile Halle kentleri arasında bulunan Rittergutsbrauerei Döllnitz, gose üreten son fabrikaydı. 1945 yılında bu fabrika da kapılarını kapatınca gose biralar geçici olarak piyasadan silindi. Ancak 1949 yılında Leipzig'de açılan Friedrich Wurzler Brauerei gose üretimini sürdürmek istedi. Fabrikanın kurucusi Friedrich Wurzler daha önce Rittergutsbrauerei Döllnitz'te çalıştığı için bütün gose üretim tekniklerine egemendi. 1950'lerin sonlarına doğru, ölmeden önce bu teknikleri üvey oğlu Guido Pfnister'e öğretti. Böylece gose üretimi Almanya'da yeniden kendisini gösterdi. 1960'lı yıllarda Halle'de bir, Leipzig'de iki olmak üzere üç pubda gose satıldığı bilinmektedir. 1966 yılında Guido Pfnister öldüğünde gose üreten son biracılık da kapanıp üretim yeniden durmuştur.

1980'li yıllarda Lothar Goldhahn, Ohne Bedenken adındaki eski gose tavernasını restore ettirmiş ve kendisine gose üretecek bir fabrika aramıştır. İlk etapta Goldhahn'ın çabaları karşılıksız kalmıştır. Çünkü hiçbir bira üreticisi bu sıra dışı birayı üretmek istemiyordu. Ancak daha sonra Doğu Berlin'deki Schultheiss Brauerei ile anlaşmalar sağlanmış, 1985'te deneme amaçlı üretimden bir yıl sonra, 1986'da gose üretimi yeniden başlamıştır.[2]

1988 yılında kısa bir sürelik yok oluşun ardından gose üretimi yeniden popülaritesini yükseltmiştir. Günümüzde üretim Almanya dışında da sürmektedir.[3]

Özellikler

Gose biralarda göze çarpan en önemli özellik tattaki ekşimsi ve tuzlu yapıdır. Ekşimsi yapı bilinçli olarak eklenen lactobacillus bakterilerinden kaynaklanmaktadır. Tuzlu yapı ise bira yapımında kullanılan yöresel suyun tuzlu yapısından kaynaklanır, ancak kimi durumlarda dışarıdan da tuz eklenebilir. Gose biralarda göze çarpan bir diğer özellik ise şerbetçi otu tadı ve acılığının olmaması ya da çok düşük olmasıdır. Bu biralar genel olarak %4,00 ile %5,00 arasında alkol içerir.

Yapımında kişniş ve tuz kullanılması nedeniyle Gose biralar, Alman arılık yasası olarak bilinen Reinheitsgebot'a uymazlar. Ancak bu biralar Goslar bölgesine özel uzmanlık alanı olduğu için üretimine izin verilmiştir. Yapım aşamasında tuz ve kişnişin yanında kaynadıktan sonra eklenen lactobacillus bakterileri, biradaki karakteristik ekşimsiliğin ana nedenidir.[1]

Gose biralar, genellikle Almanya ile Belçika ya da Hollanda gibi Felemenk ülkelerinde üretilen ekşi biralarla aynı kategoride değerlendirilir. Bu biralar arpa ile buğday kullanılarak üretilirler. Ortak yönleri ekşimsi bir tatta olmalarıdır. Almanya kökenli Berliner Weisse ile Belçika kökenli lambik biralar bu familyanın diğer üyelerindendir.

Üretim

Sierra Nevada aracılığıyla Kaliforniya'da 2016 yılında üretimine başlanan Otra Vez adlı %4,50 alkollü gose türü bira.

A.B.D — Vermont'ta bulunan Lost Nation Brewing 2013 yılından bu yana gose bira üretmektedir. Des Moines'te bulunan Exile Brewing Company 2015 yılında G-Funk Gose adındaki ikinci ekşi birasını piyasaya sürmüştür.[4] Baltimore'da bulunan The Union Craft Brewery ise sezonluk olarak yaz aylarında teneke kutularda piyasaya sürdüğü Old Pro adındaki gose biralarıyla bilinir.[5] Old Pro adlı bu bira 2014 yılında yapılan Büyük Amerikan Bira Festivali'nde "Alman Stili Ekşi Ale" kategorisine gümüş madalya kazanmıştır.[6]

Almanac aracılığıyla deniz tuzu kullanılarak üretilen Golden Gate Gose, Sierra Nevada aracılığıyla 2016'da üretimine başlanan Otra Vez ile Anderson Valley aracılığıyla üretilen meyve aromalı gose biralar, ülkedeki diğer önemli örneklerdendir.

Almanya — Günümüzde Brauerei Reichenbrand aracılığıyla üretilen Original Ritterguts Gose ülkedeki en önemli gose biralardan biridir. Kökeni 1824 yılına dayanan bu bira pek çok bira festivalinde ödül almıştır. Bir diğer önemli gose ise Vormann Brauerei aracılığıyla üretilen ve ravent ile ayvadan yapılan versiyonları bulunan Freigeist Geisterzug Gose adlı biradır.

Bayerischer Bahnhof aracılığıyla üretilen Original Leipziger Gose, Siegburger Abteibrauerei aracılığıyla üretilen Ale Mania Gose ve Weldebräu aracılığıyla üretilen Welde Badisch Gose ülkede diğer önemli gose bira örneklerindendir.

Avustralya — Nomad aracılığıyla üretilen ve biber taneleri de eklenen Freshie Salt ’n’ Pepper Gose ve tenekele kutularda satılan Saltpan Desert Gose en popüler gose biralardandır. Holgate Brewhouse aracılığıyla üretilen Tangelo Gose ise bir başka popüler gose biradır. Tangelo Gose, bir mandalina türü olan citrus tangerina ile pomelo olarak da bilinen citrus maxima meyvelerinin hibritlenmesiyle elde edilen Tangelo meyvesi ile yapılır.

İngiltere — Wild Beer aracılığıyla üretilen Sleeping Lemons ve Magic Rock aracılığıyla üretilen Salty Kiss İngiltere'deki gose örneklerinden en önemlileridir. Salty Kiss 2014 yılında düzenlenen Dünya Bira Kupası'nda "Meyveli Buğday Birası" kategorisinde altın madalya kazanmıştır.

Kanada — LTM aracılığıyla sezonluk olarak yaz aylarında piyasaya sürülen Hors Série Gose, Collective Arts aracılığıyla Himalaya deniz tuzu kullanılarak üretilen Gose ve Beaus aracılığıyla üretilen And Boom Gose The Dynamite ülkedeki en popüler gose biralardan birkaçıdır.[7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Knaust, Heinrich (1575). Funff Bucher von der Gottlichen Und Edlenn Gabe Der Philosophischen Hochthewren und Wunderbaren Kunst Bier Zu Brawen. 
  2. ^ Gose Häppchen: 100 Jahre Gosenschenke Ohne Bedenken. 1999. s. 13-63. 
  3. ^ "What the Hell is a Gose?". American Craft Beer. 13 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017. 
  4. ^ "Summer Seasonal Gose". Union Craft Brewery Baltimore. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017. 
  5. ^ Berg, Jacob (6 Ekim 2014). "Great American Beer Festival 2014: How the Locals Fared". 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017. 
  6. ^ "Nickel Brook Ceres Cucumber-Lime Gose Out This Week". www.canadianbeernews.com. 11 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017. 
  7. ^ "RateBeer.org arama sonuçları". RateBeer.org. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017. 

Dış bağlantılar



İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buğday birası</span>

Buğday birası, genellikle üst fermentasyon yoluyla üretilen ve önemli oranda buğday maltı içeren biraları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Genel olarak Alman stili weizenbier, Belçika stili witbier ve Amerikan stili wheat ale olmak üzere üç türde üretilir. Berliner Weisse, lambik ya da gose gibi ekşi biraların yapımında da önemli oranda buğday maltı kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Altbier</span> Üst fermentasyon mayasından üretilen ale benzeri bir Alman birası

Altbier, Almanya'da Westphalia ve Düsseldorf yakınlarında üretilen bir bira çeşididir. Adının eski olmasının nedeni, fermantasyonda diğer lager tipi biraların aksine çok daha eski bir metot kullanılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çavdar birası</span>

Çavdar birası, arpa maltının yanı sıra kayda değer oranda çavdar maltı ya da sek çavdar kullanılarak üretilen özel tahıl biralarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Çavdar biralarında şerbetçi otundan gelen acılık, çavdarın kendisinden gelen acılığı ve ekşimsiliği daha da artırmamak amacıyla genelde orta düzeyde tutulur.

<span class="mw-page-title-main">Oud bruin</span>

Oud Bruin ya da Flandre kahverengi ale Felemenkçede eski kahverengi anlamına gelen, ekşi bir bira türüdür. "Eski" olarak betimlenmesinin nedeni bira için uzun sayılabilecek, bir yıla varan yaşlandırma işlemidir.

<span class="mw-page-title-main">Flanders kırmızı ale</span>

Flanders red ale ya da Flandre kırmızı ale, kökeni Belçika'nın Flandre bölgesine dayanan meyvemsiliği yüksek, ekşi bir bira türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Amber ale</span> standart arpa maltına kristal ya da amber malt eklenerek üretilen pale ale bira

Amber ale, yaygın olarak Avustralya, Fransa ve Kuzey Amerika'da, standart arpa maltına kristal ya da amber malt eklenerek üretilen pale ale biraları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan pale ale</span>

Amerikan Pale Ale, 1980 civarında Amerika Birleşik Devletleri'nde geliştirilen bir pale ale türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Grodziskie</span> meşe dumanında kurutulmuş buğday maltı ile yapılan, Polonya kökenli tarihi bir bira türü

Grodziskie, meşe dumanında kurutulmuş buğday maltı ile yapılan, Polonya kökenli tarihi bir bira türüdür. Sahip olduğu altın sarısı rengi, berraklığı, kalitesi ve yüksek karbonizasyonu nedeniyle Polonya şampanyası olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Saison</span> Belçika kökenli bir bira türü

Saison, genel olarak %7,00 dolayında alkol içeren, yüksek karbonasyonlu, meyvemsi ve baharatımsı aromaların egemen olduğu, sıklıkla çiftlik evlerinde üretilip şişelenerek piyasaya sürülen Belçika kökenli bir bira türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Dortmunder Export</span>

Dortmunder Export ya da Dortmunder, ilk olarak 1873 yılında Dortmunder Union tarafından Almanya'nın Dortmund kentinde üretilen bir pale lager çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Pilsner</span>

Pilsner, tüm dünyada üretilen biraların üçte ikisinden fazlasının dahil olduğu açık renkli lager tipi bir bira türüdür. İlk olarak 1842 yılında Avusturya İmparatorluğu topraklarında bulunan Bohemya bölgesindeki Pilsen kentinde Pilsner Urquell adıyla üretilmiştir. Bu kent günümüzde Çekya sınırları arasındadır. Dünyanın ilk sarı renkli lager birası olan ve tüm pilsner türü biraların ilk örneği sayılan Pilsner Urquell günümüzde de üretimine devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsli bira</span> Bira türü

İsli bira çimlendirilmiş arpa tanelerinin açık ateşte kurutulması sonucu belirgin bir duman aroması içeren bira türlerini adlandırmada kullanılan genel bir terimdir. Almanya'nın Bavyera bölgesindeki Bamberg kentinde üretilen rauchbier adlı biralar, en çok bilinen isli biralardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Buhar birası</span>

Buhar birası, lager mayalarıyla yüksek sıcaklıklarda fermente edilen biraları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Geleneksel buhar biraları Kaliforniya kökenlidir. Bu nedenle bu biralar İngilizcede California Common Beer olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Hard soda</span>

Hard soda, aromalı bira olarak da bilinen bir alkollü içecek türüdür. ABD'de Small Town Brewery aracılığıyla üretilen Not Your Father's Root Beer adlı biranın başarısından sonra popülaritesini artırmıştır. 2016 yılının mayıs ayı sonunda ABD'de işler durumda olan 39 hard soda markası vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kellerbier</span>

Kellerbier, filtreden geçirilmemiş ya da pastörize edilmemiş Alman biralarını tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Bu biralar alt ya da üst fermentasyon yöntemiyle üretilmiş olabilirler. Acılık değeri (IBU) ortalama olarak 25 ile 35 arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Light bira</span>

Light bira, ilk kez 1967 yılında Amerikalı biyokimyager Joseph Owades aracılığıyla kullanılan, düşük alkollü ya da düşük kalorili biraları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Old ale</span>

Old ale, malt tadı yüksek, koyu renkli, yaklaşık %5,00 oranında alkol içeren İngiliz biralarını nitelendirmek için kullanılan bir terimdir. Avustralya'da, İngiltere'dekinden farklı olarak, alkol oranı farketmeksizin bütün koyu siyah ale biraları nitelendirmek amacıyla kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Malt bira</span> üretim aşamasındaki farklılığından dolayı yumuşak içimli dir

Malt bira, standart biralar gibi üretilen ancak fermentasyon süresi kısa tutulan tatlı, düşük oranda alkol içeren bir bira türüdür. Malta ya da malzbier olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Berliner Weisse</span>

Berliner weisse, Almancada Berlin beyazı anlamına gelen, ekşimsi, bulanık ve ortalama %3,00 dolayında alkol içeren bir bira türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Lambik</span>

Lambik, Belçika'nın Pajottenland bölgesinde üretilen ve spontan fermentasyonla mayalanan ekşimsi bir bira türüdür. Gueuze, kriek, faro ve mars gibi alt türleri vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.