İçeriğe atla

Gorm

Yaşlı Gorm
Gorm, oğlu Canute'nin öldüğünü öğrenir
Danimarka kralı
Hüküm süresi936 – 963/964
Sonra gelenI. Harald
Doğum900'den önce
Ölüm963/964
Eş(ler)iThyra
Çocuk(lar)ıI. Harald, Knut, Toke Gormsson, Gunnhild,
Diniİskandinav paganizmi

Gorm, Yaşlı Gorm lakabıyla tanınır, Danimarka kralı (y. 860 - y. 940). Ülkesini güneyden gelen saldırılara karşı korumak için, karısı Thyra'nın ısrarıyla, Godfred'in yaptırdığı sur ve kaleleri sağlamlaştırdı. Vaftiz olmaya yanaşmamakla birlikte hıristiyanlığa karşı hoşgörülü davrandı. Kendisinden sonra oğlu I. Harald kral olmuştur.

Soyu ve saltanatı

Gorm, yarı efsanevi Danimarka kralı Harthacnut'un oğlu olduğu bildirilmektedir. Bremenli tarihçi Adam, Harthacnut'un Kuzey'den Danimarka'ya geldiğini ve 10. yüzyılın başlarında iktidarı ele geçirdiğini söyler.[1] Batı Danimarka'da hüküm süren genç kral Sigtrygg Gnupasson'u tahttan indirdi.[2] Harthacnut öldüğünde Gorm tahta çıktı.

Gorm'un krallığın en azından bir kısmını Gnupa'dan zorla aldığını bildirilir ve Adam'ın kendisi de krallığın Gorm'un zamanından önce bölünmüş olduğunu öne sürer. Gorm'dan ilk olarak 936 yılında Hamburg ve Bremen Başpiskoposu Unni'nin ev sahibi olarak bahsedilir.[1]Jelling Taşları'na göre Gorm'un oğlu Harald "tüm Danimarka'yı kazandı", bu nedenle Gorm'un Yutland’ı yalnızca Jelling'deki tahtından yönettiği tahmin edilmektedir.[1]

Thyra ile evliliği

Gorm, Thyra ile evlenmiştir, ancak Thyra'nın soyağacına dair hiçbir çağdaş gösterge günümüze ulaşmamıştır. Gorm, Jelling'deki büyük mezar höyüklerinden birini ve Jelling Taşlarının en eskisini onun için dikmiş ve ona tanmarkar but ("Danimarka'nın Kurtuluşu" veya "Danimarka'nın Süsü") adını vermiştir. Gorm'un üç oğlu ve bir kızı vardı: Toke, Knut, Gunnhild ve Harald.[3]

Eşi Thyra, Danimarka'nın güney sınırı ile güneydeki düşmanca Sakson komşuları arasında bir duvar olan Danevirke'nin tamamlanmasıyla tanınır. Duvar yeni değildi, ancak bir hendek ve toprak temelle genişletildi ve üzerine ahşap bir kale inşa edildi.[4]

Ölümü

Bir teoriye göre Gorm 963-964 kışında ölmüştür,[4] bu teori Jelling'deki kuzey mezar höyüğünde bulunan mezar odasının 958 yılında kesilen ağaçlardan yapıldığını gösteren dendrokronolojiye dayanmaktadır.[5] Arild Huitfeldt Danmarks Riges Krønike'de ölümüyle ilgili bir efsane anlatmaktadır:[4]

Thyra için runik taş, ön taraf

Üç oğul da tam anlamıyla Viking'di ve her yaz Danimarka'dan akın ve yağma için yola çıkıyorlardı. Harald, kardeşi Knut'un İrlanda'nın Dublin kentini ele geçirme girişimi sırasında öldürüldüğü haberiyle Jelling'deki kraliyet muhafazasına geri döndü. Knut gece bir korkak okuyla vurulmuştu. Kralın ettiği yemin nedeniyle kimse bunu krala söylemedi. Kraliçe Thyra kraliyet salonuna siyah bezler asılmasını ve kimsenin tek bir kelime bile söylememesini emretti. Gorm salona girdiğinde şaşırdı ve yas renklerinin ne anlama geldiğini sordu. Kraliçe Thyra konuştu: "Lord Kral, biri beyaz diğeri gri iki şahininiz vardı. Beyaz olan çok uzaklara uçtu ve diğer kuşların saldırısına uğrayarak güzel tüylerini kopardı ve artık işinize yaramaz hale geldi. Bu arada gri şahin kralın sofrası için kümes hayvanları yakalamaya devam ediyor." Gorm, Kraliçe'nin metaforunu hemen anladı ve "Oğlum kesinlikle öldü, çünkü tüm Danimarka yas tutuyor!" diye bağırdı. "Siz söylediniz majesteleri," diye açıkladı Thyra, "Ben değil ama söyledikleriniz doğru." Hikâyeye göre Gorm, Knut’un ölümüne o kadar üzülmüş ki ertesi gün ölmüş.

Bu açıklama, Kraliçe Thyra'nın Gorm'dan önce öldüğüne işaret eden Jelling Taşları'ndaki bilgilerle çelişmektedir. Bazı arkeologlar ve tarihçiler Gorm'un ilk olarak Kraliçe Thyra'nın Jelling'deki mezar höyüğüne gömüldüğünü ve daha sonra oğlu Harald tarafından Jelling'deki orijinal ahşap kiliseye taşındığını öne sürmüşlerdir.[1] Bu teoriye göre, Jelling'deki ilk Hristiyan kilisesinin yerinde bulunan iskeletin aslında Yaşlı Gorm olduğuna inanılmaktadır, ancak teori hala çok tartışılmaktadır. Gorm'un hükümdarlığı sırasında Danimarkalıların çoğu hala İskandinav tanrılarına tapıyordu, ancak Gorm'un oğlu Harald'un hükümdarlığı sırasında Danimarka resmen Hristiyanlığı kabul etti. Buna bağlı olarak Harald, Gorm'un gömüldüğü tepeyi bir anıt olarak bırakmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Gorm den Gamle - Dansk konge fra før 936 til 958 - lex.dk". Den Store Danske (Danca). 26 Şubat 2024. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  2. ^ "The Royal Lineage - The Danish Monarchy". web.archive.org. 6 Temmuz 2015. 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  3. ^ "Gorm den Gamle og Dronning Thyra". www.danmarkskonger.dk. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  4. ^ a b c Huitfeldt, Arild (1977). Danmarks Riges Krønike: Fra Erik Menved til Valdemar Atterdag. Chronologia 2 (Danca). Rosenkilde og Bagger. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  5. ^ Sawyer, Birgit (1993). Medieval Scandinavia: From Conversion to Reformation, Circa 800-1500 (İngilizce). U of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-1739-5. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Knut (İngiltere kralı)</span> 11. yüzyıl Danimarka, İngiltere ve Norveç kralı

I. Knut ya da Büyük Knut, İngiltere, Norveç ve Danimarka Kralı. Çatalsakal Sweyn'in oğlu.

<span class="mw-page-title-main">I. Harald (Danimarka kralı)</span> Danimarka ve Norveç kralı

I. Harald, lakabı mavi diş Harald, Danca Harald Blåtand, ülkesinin birliğini sağlayan Danimarka kralı.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Danimarka hükümdarları listesi Danimarka ülkesi üzerinde hüküm süren kral ve kraliçe unvanı taşımış kişilerin listesidir. Bu kral ve kraliçeler şöyle sıralanır:

<span class="mw-page-title-main">II. Svend</span>

II. Svend Estridsson Ulfsson 1047-1076 yılları arasında Danimarka kralıdır. Babası asilzade Ulf Jarl annesi ise Estrid Svendsdatter'dir. Üç kez evlenmiş ve en az 20 çocuk sahibi olmuştur. Gelecekte tahta çıkacak beş Danimarka kralının babasıdır. Savaşta cesaretli olsa da, ordu komutanı olarak o kadar başarılı olamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Erik (Danimarka kralı)</span> Danimarka kralı

I. Eric, İyi Eric olarak da bilinir. 1095'te kardeşi I. Olaf'dan sonra Danimarka Kralı olmuştur. II. Svend'in oğludur. Annesinin kimliği bilinmemektedir. Boedil Thurgotsdatter ile evlendi.

<span class="mw-page-title-main">I. Magnus (Norveç kralı)</span> Norveç ve Danimarka kralı

Magnus Olafsson, daha çok İyi Magnus olarak bilinir, 1035'ten Norveç kralı ve 1042'den 1047'deki ölümüne kadar Danimarka kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Knud</span> Danimarka kralı

VI. Knud 1182 ile 1202 yılları arasında Danimarka Kralıdır. Dönemin kaynaklar Knud'u ciddi, son derece dindar bir adam olarak tanımlarlar.

<span class="mw-page-title-main">II. Olaf (Danimarka kralı)</span>

Danimarka Kralı II. Olaf, 1376'dan itibaren II. Olaf olarak Danimarka Kralı ve 1376'dan itibaren IV. Olav olarak Norveç Kralıydı. 1380 ölümüne kadar. Olaf, Danimarka Kraliçesi I. Margaret ile Norveç Kralı VI. Haakon'un oğlu ve İsveç Kralı IV. Magnus ile Danimarka Kralı IV. Valdemar'ın torunudur.

<span class="mw-page-title-main">I. Olaf (Danimarka kralı)</span> Danimarka kralı

I. Olaf Açlık getiren Olaf lakaplı, kardeşi Kutsal IV. Knud'un ölümünün ardından 1086'dan 1095'e kadar Danimarka kralıdır. Kral II. Svend'in oğludur ve Svend'in hüküm süren üçüncü oğludur. III. Harald'ın kızı Ingegard ile evlenmiş ancak hiç oğlu olmamıştır. Yerine kardeşi İyi Erik geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Erik (Danimarka kralı)</span> Danimarka hükümdarı

Unutulmaz II. Erik 1134 ile 1137 yılları arasında Danimarka kralıdır Erik, Danimarka'yı 1095'ten 1103'e kadar yöneten Danimarka Kralı I. Erik'in gayri meşru oğludur. Unutulmaz Erik, amcası Niels'e isyan etmiş ve 1134'te kral ilan edilmiştir. Rakiplerini sert bir şekilde cezalandırmış ve destekçilerini cömertçe ödüllendirmiştir. 1137'de bir tebaası tarafından öldürülmüş ve yerine hemen yeğeni Danimarka Kralı III. Erik geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Harald (Danimarka kralı)</span> 11. yüzyıl Danimarka kralı

Harald Hen, 1076'dan 1080'e kadar Danimarka Kralıdır. III. Harald, Danimarka kralı II. Svend'in gayri meşru oğludur ve bazı kardeşleriyle taca itiraz etmiştir. Bir dizi reformu başlatan barışçıl bir hükümdardı. Harald, kuzeni Margareta Hasbjörnsdatter ile evliydi, ancak mirasçı bırakmadı ve yerine kardeşi Aziz IV. Knud geçmiştir. Üvey kardeşlerinden dördü sırayla Danimarka kralları olarak taç giymiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Harald (Danimarka kralı)</span> Danimarka kralı

Harald Svendsen, 1014'ten yaklaşık 1018'deki ölümüne kadar II. Harald olarak Danimarka Kralıdır. Çatalsakal Sweyn ve Vendenli Gunhild'in en küçük oğludur, ve babası İngiltere'de Hazır Olmayan Æthelred ile savaşırken naipti. 1014'te Danimarka tahtını miras aldı ve daha sonraki kral olan kardeşi Büyük Knut İngiltere'yi fethettiğinde tahtı elinde tuttu. 1018(?) yılındaki ölümünden sonra yerine Büyük Knut geçti. II. Harald hakkında çok az detay bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">II. Christopher</span> Danimarka kralı

II. Christopher, 1320'den 1326'ya ve 1329'dan ölümüne kadar Danimarka Kralıdır. V. Erik'in küçük oğludur. Onun yönetimi Danimarka devletinin neredeyse tamamen dağılmasıyla sonuçlandığı için adı ulusal felaketle bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Erik Christoffersen</span>

Erik Kristoffersen 1321'den ölümüne kadar babası Kral II. Christopher ile birlikte Danimarka kralıyır. Estridsen Hanedanı'nın bir üyesidir. Dancada ona bazen "Erik, seçilmiş kral" denir.

<span class="mw-page-title-main">Abel (Danimarka kralı)</span> Danimarka kralı

Abel Valdemarsen, 1232'den 1252'ye kadar Schleswig Dükü ve 1250'den 1252'deki ölümüne kadar Danimarka kralıdır. İkinci eşi Portekizli Berengaria'dan II. Valdemar'ın oğlu ve krallar IV. Erik ve I. Christopher'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">V. Erik (Danimarka kralı)</span> Danimarka kralı

V. Erik, 1259'dan 1286'ya kadar Danimarka Kralıdır. Babası I. Christopher öldükten sonra annesi Margaret Sambiria, yetkin bir vekil olduğunu kanıtladığı 1266 yılına kadar onun adına Danimarka'yı yönetmiştir. 1261 ile 1262 yılları arasında genç Kral Erik, askeri bir yenilginin ardından Holstein'da esir tutulmuştur. Daha sonra Brandenburg'da yaşamış ve burada başlangıçta Brandenburg Uçbeyi I. John tarafından esir tutulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">VI. Erik (Danimarka kralı)</span> Danimarka kralı

VI. Erik Menved, 1286 ile 1319 yılları arasında Danimarka Kralıdır. V. Erik ve Brandenburg'lu Agnes'in oğludur, 1286'da 12 yaşındayken babasının 22 Kasım'da kimliği belirsiz saldırganlar tarafından öldürülmesi üzerine kral olmuştur. Yaşı nedeniyle 1294 yılına kadar annesi onun adına hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Knýtlinga Hanedanı</span> Orta Çağda İskandinavya ve İngiltereyi yöneten kraliyet hanedanı

Danimarkalı Knýtlinga Hanesi Orta Çağ İskandinavyası ve İngiltere'de yönetici bir hanedandır. En ünlü kralı bu hanedana adını veren Büyük Knut'tur. Diğer önemli üyeler arasında Knut'un babası Çatalsakal Sweyn, büyükbabası Mavi Diş Harald ve oğulları Harthacnut, Tavşan Ayak Harold ve Svein Knutsson vardır. Aynı zamanda Knud Hanedanı, Danimarka Hanedanı, Gorm Hanedanı veya Jelling Hanedanı olarak da adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gunnhild Kralların Annesi</span>

Gunnhildr konungamóðir ya da Gunnhildr Gormsdóttir, adı genellikle Gunnhild olarak İngilizceleştirilen, İzlanda da yer alan yarı-tarihsel bir figürdür ve Norveç kralı I. Erik’in karısıdır. Erik'ten olan birçok çocuğu onuncu yüzyılın sonlarında Norveç'in ortak hükümdarı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Aars</span> Danimarkanın Kuzey Jylland bölgesi, Vesthimmerland belediyesine bağlı kent

Aars veya Års(Danca telaffuz: [ˈɒˀs]), Danimarka'nın Kuzey Yutland Bölgesinin Vesthimmerland Belediyesinde bulunan bir kasabadır. Nüfusu 1 Ocak 2024 itibarıyla 8671'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.