İçeriğe atla

Goralılar

Goralılar
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Kosova Kosova7.000
Diller
Din

Goralılar veya Goraniler (Goranci ve Gorani), ağırlıklı olarak Kosova, Arnavutluk ve Makedonya topraklarının kesiştiği arazideki Gora bölgesinde yaşayan Müslüman bir halktır. Kökenleri bakımından 2000'li yıllar itibarıyla araştırmalarda henüz kesin sonuca varılmamıştır. Müslüman bir Güney Slav halkı[1] şeklinde tarif edenler vardır.

Günümüzde Goralılar

Goralılar günümüzde, etnik aidiyetleri kesinleşmemiş oldukları için, birçok devlet ve kültür arasında paylaşılamayan bir halk durumundadırlar. Osmanlı İmparatorluğu devrinde, bölgedeki Müslüman ahali ile beraberlik içinde yaşamış ve aidiyetleri sorgulanmamıştır.[] 20. yüzyılın ilk çeyreğinde artan ayrılıkçı hareketler sonucunda Balkanlar'da Osmanlı egemenliğinin ortadan kalkmasıyla beraber, Slav nüfusunun politik baskınlığı arttıkça, Goralılar da dil yakınlığı sebebiyle Slav fikriyatından etkilenmeye başladılar. Sonrasında, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı ve Yugoslavya devletlerinin Slav ağırlıklı yapıları sebebiyle, bölgedeki Slav halklarıyla yakınlaşmada artışlar oldu.[2]

Bugün, Sırbistan'ın bölgede eski egemen güç olması sebebiyle Goralılar üzerinde, yaşayış, politika bakımlarından etkisi söz konusudur. İş bulma sıkıntısı sebebiyle Gorani gençlerin bir kısmı Sırbistan'da çalışarak geçimini sağlamaktadır. Bulgaristan Cumhuriyeti devleti, bölgedeki etkisi artırmak için bizzat Gora bölgesine Goralılara Bulgaristan pasaportu dağıtmaktadır.[] Aynı şekilde, Makedonya'nın da pasaport dağıtma yaklaşımı vardır.[] Bütün bu politik atakların dışında, geçim şartları zorluğu sebebiyle Goralı genç nüfusun az sayılamayacak bir kısmı Avrupa Birliği ülkelerinde geçici veya kalıcı olarak yaşamlarını sürdürmektedir.

Resimler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Dokle, Nazif. Rečnik Goransko (Našinski) - Albanski, Sofia 2007, Pečatnica Naukini Akademiji "Prof. Marin Drinov", s. 5, 11, 19 (Nazif Dokle. Goranian (Našinski) - Albanian Dictionary, Sofia 2007, Published by Bulgarian Academy of Sciences, p. 5, 11, 19)
  2. ^ Sacit Kutlu, Milliyetçilik ve Emperyalizm Yüzyılında Balkanlar ve Osmanlı Devleti, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2007

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balkan Savaşları</span> 1912-1913 yıllarında Balkan Yarımadasında yaşanan iki savaş

Balkan Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki 8 Ekim 1912 - 10 Ağustos 1913 arasında dört devlete karşı yaptığı savaşlardır. Çatışmaların temel nedeni Bulgaristan Krallığı ile Sırbistan Krallığı'nın Balkanlarda hızlanan yayılma faaliyetleridir.

<span class="mw-page-title-main">Panslavizm</span> Fikir akımı

Panslavizm, 19. yüzyılın ortalarında kristalize olmuş bir hareket olup Slav halkının bütünlüğünü ve birliğini ilerletmekle ilgilenen siyasi bir ideolojidir. Ana etkisi, Slav olmayan imparatorlukların yüzyıllar boyunca Güney Slavları yönettiği Balkanlar'da ortaya çıkmıştır. Bunların başlıcaları Bizans İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan, Osmanlı İmparatorluğu ve Venedik'ti. Panslavizm terimi ilk kez 1826 yılında J.Herkel tarafından kullanılmıştır. Pan-Cermenizm'den etkilenen Panslavizmin çıkışının temelinde Kırım Savaşı'nın ardından daha belirgin hale gelen Avrupa karşıtlığı yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya</span> Avrupadaki coğrafi ve tarihi bölge

Makedonya, Balkanlar'da bir devlet olan Kuzey Makedonya'yı, Bulgaristan'ın güneybatısında yer alan Blagoevgrad ilini ve Yunanistan'ın Güney Makedonya olarak da bilinen kuzeyinde üç idari bölüme ayrılmış araziyi kapsayan kültürel, coğrafi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Balkanlar</span> Avrupanın güneydoğusunda kalan bölge

Balkanlar veya Balkan Yarımadası, Avrupa kıtasının güneydoğu kesiminde, İtalya Yarımadası'nın doğusu, Anadolu'nun batısı ve kuzeybatısında yer alan coğrafi ve kültürel bölgedir. Bölge için bazı yayınlarda Güneydoğu Avrupa terimi de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Ohri</span>

Ohri, yaklaşık 42.000 kişilik nüfusu ile Kuzey Makedonya'nın en büyük sekizinci kentidir. İçinde bulunduğu eş isimli belediyenin idari koltuğudur ve ülkenin güneybatısında, Ohri Gölü'nün kenarında, Arnavutluk sınırına gayet yakın bir konumda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Priştine</span> Kosovanın başkenti ve en büyük şehri

Priştine Kosova'nın başkenti ve en büyük şehri.

<span class="mw-page-title-main">Prizren</span> Kosovada kent

Prizren, eskiden Pürzerrin, Kosova'nın güneybatısında bir şehir ve belediye merkezi.

<span class="mw-page-title-main">İpek, Kosova</span> Kosovada kent

İpek, Kosova'nın kuzeybatısında bir şehir ve belediye merkezi. Kosova’nın büyük yerleşim birimlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Türkleri</span> Kosova’da yaşayan etnik Türk toplumu

Kosova Türkleri, asli olarak Kosova muhitinde, tarihî devirden çağdaş devre kadar yaşayan, bugünse Türkiye'de de büyük bir nüfus oranıyla yaşayan Müslüman Türk grubudur. Kosova Türkleri tabiri, Balkan Türkleri olarak belirtilen Batı Türk kesiminin, özellikle Osmanlı devri idari taksimatında Kosova Vilayeti arazisinde yaşayagelen Türklerin, bugünkü nüfusunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Torbeşler</span> Müslüman bir Slav halkı

Torbeşler veya bazı ülkelerde verilen isimle Müslüman Makedonlar, başta Kuzey Makedonya ile Arnavutluk ve Kosova'da yaşayan Güney Slav halklarından biridir. Kosova'dakiler Goralılardır.

Kosova tarihi günümüzdeki bağımsız Kosova Cumhuriyeti’nin sınırları içinde kalan toprakların tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Balkanlar tarihi</span> Balkanlar Bölgesinin Tarihi

Balkanlar, Avrupa kıtasının güneydoğu kesiminde, İtalya Yarımadası'nın doğusu, Anadolu'nun batısı ve kuzeybatısında yer alan coğrafi ve kültürel bölgedir. Bölge, sarsıntılı ve hareketli bir tarihe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

Goranca veya Goralıca (Goranski), Balkanlar’da en büyük nüfusu Kosova’da bulunan Goralıların konuştukları dildir. Kuzey Makedonya Slavcasına benzemektedir. Goralılar, Kosova'nın güneyinde Arnavutluk ile Kuzey Makedonya devlet sınırlarına yakın Gora bölgesinde yerleşiktirler.

<span class="mw-page-title-main">İlinden İsyanı</span>

İlinden İsyanı veya İlinden-Başkalaşım İsyanı Ağustos-Kasım 1903 tarihleri arasında Makedonya'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı İç Makedon Devrimci Örgütü tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı döneminde Makedonya</span>

14. yüzyıl ile beraber Türkler, Makedonya'nın kontrolünü ele geçirmeye başlamışlardır. 23 Eylül 1371 tarihinde Osmanlı Türklerinin Çirmen'de Haçlı ordusunu yenilgiye uğratması Doğu Roma'nın korkusunu arttırdı. Osmanlı İmparatorluğu'nun Makedonya'daki fethi devam etti ve 1373'te Makedonya'nın fethi büyük ölçüde rayına oturdu. 1382 tarihinde Manastır, 1385 tarihinde Pirlepe ve Ohri, 1386 tarihinde Niş alındı. II. Kosova Savaşı ile 1448 yılında Makedonya kesin olarak Osmanlı İmparatorluğu sınırları içine girdi.

Çitaklar, Bulgaristan, Kuzey Makedonya ve Kosova'ya yerli olan, ancak Balkan göçleri neticesinde Türkiye'ye kitlesel olarak göç etmiş Güney Slav kökenli Müslüman bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Boşnakları</span>

Boşnaklar, Kosova'da yaşayan Slav Müslüman bir etnik grup. 2011 yılı nüfus sayımına göre, Kosova'daki Boşnak nüfusu 27.553 kişiden ibaret. Nüfus sayımının Kosova Sırpları tarafından boykot edilmesi nedeniyle Sırplar, nüfus sayımı sonuçlarında yeterince temsil edilmemektedir; dolayısıyla Boşnaklar, Kosova Arnavutlarından sonra Kosova'daki en büyük ikinci etnik grup olarak kayda geçmiştir. Bu Boşnakların büyük çoğunluğu İslam dininin Sünnî koluna mensuptur.