İçeriğe atla

Gonartroz

Osteoartrit (osteoartroz) dünya çapında 250 milyondan fazla insanı etkileyen özellikle yaşlılarda morbidite ve sakatlık nedeni olan bir hastalıktır.[1] En sık olarak da gonartroz (diz osteoartriti) olarak karşımıza çıkar.[2] Gonartrozun yaşla birlikte görülme sıklığı artmaktadır.[3] Osteoartrit eklem kıkırdağının çeşitli sebeplerle yapısının bozulmasıyla başlayan ve daha sonra tamamen kaybı ile sonuçlanan bir hastalıktır. Sadece eklem kıkırdağını etkilemeyip eklemi oluşturan özellikle kemik yüzeyleri başta olmak üzere, menisküsleri, eklem kapsülünü, ligamentleri ve etraf kasları da etkiler.[1] Sonucunda da etkilenen ekleme lokalize ağrı, hareket kısıtlılığı ve fonksiyon kaybına neden olur.

En sık semptom ağrıdır. Gonartrozda ağrı hareketle artar, istirahatle azalır. Ancak ileri evre hastalarda ağrı istirahatte de devam edebilir ve gece ağrısı görülebilir. İlerleyen dönemlerde diz hareketlerinde azalma ve deformiteler meydana gelir.

Tanı genellikle iki yönlü eklem grafileriyle konulmaktadır. Bu grafilerde; eklem aralığında daralma, subkondral skleroz, subkondral kistler, osteofitler ve kemik deformiteleri görülebilmektedir. Erken evre artrozda eşlik eden patolojileri tespit etmede MR görüntülemede yardımcıdır.

Gonartrozda tedavinin amacı ağrıyı azaltma, fonksiyonları ve hastanın yaşam kalitesini arttırmaya yöneliktir.[4] Cerrahi tedaviler yalnızca konservatif yöntemler yetersiz olduğunda uygulanır. Bu yöntemler aşağıda sıralanmıştır;

  • Fizik tedavi yöntemleri
  • Ortopedik yardımcılar ve ortezler (kanedyen, dizlik vb.)
  • İlaç tedavileri;
  1. Analjezikler/antiinflamatuar ilaçlar
  2. Glukokortikoidler
  3. Opioidler
  • Cerrahi tedaviler;
  • Eklem koruyucu cerrahi tedavi seçenekleri;[5]
  • Semptomatik tedaviler;
  1. Lavaj
  2. Tıraşlama
  3. Debridman
  • Kemik uyarıcı tedaviler;
  1. Drilleme
  2. Mikro kırık
  3. Abrazyon artroplastisi
  • Eklem yüzeyi restorasyonu
  • Otolog kondrosit nakli
  • Otolog osteokondral transplantasyon
  • Ekleme yakın düzeltici osteotomiler
  • Diz artroplastileri;[6]
  1. Patella femoral eklem protezi
  2. Unikondiler diz protezi
  3. Total diz protezi

Kaynakça

  1. ^ a b Creamer, Paul; Hochberg, Marc C (1 Ağustos 1997). "Osteoarthritis". The Lancet (İngilizce). 350 (9076): 503-509. doi:10.1016/S0140-6736(97)07226-7. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023. 
  2. ^ Vos, Theo; Flaxman, Abraham D; Naghavi, Mohsen; Lozano, Rafael; Michaud, Catherine; Ezzati, Majid; Shibuya, Kenji; Salomon, Joshua A; Abdalla, Safa; Aboyans, Victor; Abraham, Jerry (1 Aralık 2012). "Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990–2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". The Lancet (İngilizce). 380 (9859): 2163-2196. doi:10.1016/S0140-6736(12)61729-2. PMC 6350784 $2. PMID 23245607. 5 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023. 
  3. ^ Michael, Joern W.-P.; Schlüter-Brust, Klaus U.; Eysel, Peer (5 Mart 2010). "The Epidemiology, Etiology, Diagnosis, and Treatment of Osteoarthritis of the Knee". Deutsches Ärzteblatt international. doi:10.3238/arztebl.2010.0152. ISSN 1866-0452. PMC 2841860 $2. PMID 20305774. 
  4. ^ Department of Orthopaedics and Traumatology, The University of Hong Kong, Pokfulam, Hong Kong; Kan, Hs; Chan, Pk; Chiu, Ky; Yan, Ch; Yeung, Ss; Ng, Yl; Shiu, Kw; Ho, Tegan (28 Mart 2019). "Non-surgical treatment of knee osteoarthritis". Hong Kong Medical Journal. doi:10.12809/hkmj187600. 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023. 
  5. ^ Jang, Sunhee; Lee, Kijun; Ju, Ji Hyeon (5 Mart 2021). "Recent Updates of Diagnosis, Pathophysiology, and Treatment on Osteoarthritis of the Knee". International Journal of Molecular Sciences (İngilizce). 22 (5): 2619. doi:10.3390/ijms22052619. ISSN 1422-0067. PMC 7961389 $2. PMID 33807695. 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023. 

[[Kategori:

]]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gut</span>

Gut veya damla hastalığı,, ayırt edici özelliği tekrarlayan akut enflamatuvar artrit—kırmızı renkli, hassas, sıcak, eklem şişliği— olan bir tıbbi durumdur. En sık etkilenen bölge, ayak başparmağının tabanındaki tarak kemiği-parmak kemiği eklemidir. Bununla birlikte kireçlenme, böbrek taşı veya ürat nefropati şeklinde de var olabilir. Gutun sebebi kanda ürik asit düzeylerinin yükselmesidir. Ürik asit kristalleşir ve kristaller eklemlerde, tendonlarda ve çevre dokularda birikir.

<span class="mw-page-title-main">Romatoid artrit</span>

Romatoid artrit (RA), öncelikle eklemleri etkileyen uzun süreli bir otoimmün hastalıktır. Tipik olarak sıcak, şiş ve ağrılı eklemlerle sonuçlanır. Ağrı ve sertlik genellikle istirahatten sonra kötüleşir. En yaygın olarak, bilek ve eller tutulur ve aynı eklemler tipik olarak vücudun her iki tarafında tutulur. Hastalık ayrıca cilt, gözler, akciğerler, kalp, sinirler ve kan dahil olmak üzere vücudun diğer kısımlarını da etkileyebilir. Bu, düşük alyuvar sayısı, akciğer çevresinde iltihaplanma ve kalp çevresinde iltihaplanma ile sonuçlanabilir. Ateş ve düşük enerji de mevcut olabilir. Genellikle semptomlar haftalar ve aylar içinde kademeli olarak ortaya çıkar.

Plastik cerrahi veya tam adıyla plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi, vücut üzerindeki çeşitli yapıların yeniden yapılması, şekillendirilmesi, ciddi doku kayıplarının giderilmesini ve her türlü estetik girişimi kapsayan cerrahi bir disiplindir. Pediatrik plastik cerrahi türü de vardır. Kozmetik, estetik tıp, estetik cerrahi plastik cerrahinin en bilinen kısımlarıdır. Bilinenin aksine plastik cerrahi alanının büyük kısmını estetik cerrahi dışında rekonstüktif cerrahi, kraniyofasiyal cerrahi, el cerrahisi, el nakli, mikrocerrahi ve yanık tedavisi oluşturmaktadır. Rekonstrüktif ve estetik cerrahi olmak üzere iki ana kategoriye ayrılmıştır.

<i>Zerdeçal</i> Asyaya özgü otsu bitki

Zerdeçal ; zencefilgiller (Zingiberaceae) familyasından sarı çiçekli, büyük yapraklı, çok yıllık otsu bir bitki cinsidir. Hint safranı olarak da bilinir. Ana vatanı Güney Asya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Eklem enjeksiyonu</span> eklem boşluğuna ilaç verme yöntemi

Tıpta eklem enjeksiyonu romatoid artrit, psöriatik artrit, gut, tendinit, bursit, karpal tünel sendromu ve bazen osteoartrit gibi iltihaplı eklem rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan bir prosedürdür. Hipodermik bir iğne, etkilenen ekleme enjekte edilir ve burada en yaygın olanları kortikosteroidler olan birçok antiinflamatuar ajandan herhangi birinin dozunu verir. Hyalüronik asit, yüksek viskozitesi nedeniyle bazen bursa sıvılarını değiştirmek için kullanılır. Bu teknik aynı zamanda eklemdeki fazla sıvıyı çekmek için de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Rinoplasti</span> burna kalıcı şekil verme, estetik olarak burun şeklini değiştirme operasyonu

Rinoplasti, yaygın plastik cerrahi türüdür. Burnu yeniden şekillendirme; yapılandırma ameliyatıdır. Amaç burnu fonksiyonel ve estetik açıdan daha iyi hale getirmektir. Tıp dilinde rinoplasti estetik burun ameliyatı anlamına gelir. Burun iskeleti ve yumuşak dokularının yeniden şekillenerek yüze göre uyumlu ve orantılı bir hale getirilmesi ameliyatıdır. Özellikle kişinin yüzüne göre planlanması gereken ve kemik, kıkırdak, yumuşak dokular ve cilde şekil verilen bir ameliyattır. Son yıllarda aşırı kıkırdak ve kemik çıkarımı yapılan eski yöntemler bırakılmış ve "yapısal rinoplasti" konsepti hakim olmuştur. Burun estetiği ile burun cerrahisi konusunda eğitim alan kulak burun boğaz uzmanları ve plastik cerrahlar ilgilenmektedir. Ameliyatın hem estetik hem de burun içi septumunun düzeltilmesini de içeren şekline septoplasti veya septorinoplasti denir. Ameliyatsız rinoplasti, alarplasti, rinektomi, frontal sinüs trefinasyonu, antral lavaj da burun estetiği ameliyatlarına aittir.

<span class="mw-page-title-main">Antidepresan</span> Majör depresif bozukluk ve anksiyete gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılan psikiyatrik ilaçlar

Antidepresanlar, majör depresif bozukluk gibi bazı duygudurum bozukluklarını, bazı anksiyete bozukluklarını ve bazı kronik ağrı durumlarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Antidepresanların yaygın yan etkileri arasında ağız kuruluğu, kilo alımı, baş dönmesi, baş ağrısı, cinsel işlev bozuklukları ve duygusal körelme bulunur. Antidepresanlar, çocuklar, ergenler ve genç yetişkinler tarafından alındığında intihar düşüncesi ve davranışı riskinde artışa neden olabilir. Antidepresanların özellikle ani bir şekilde kesilmeleri sonucunda, antidepresan yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir.

Osteoartrit veya Osteoartroz, Amerika Birleşik Devletleri'nde 7 yetişkinden 1'ini etkileyen, eklem kıkırdağı ve altındaki kemiğin yıkımından kaynaklanan dejeneratif bir eklem hastalığıdır. Dünyadaki engelliliğin dördüncü önde gelen nedeni olduğuna inanılıyor. En yaygın semptomlar eklem ağrısı ve sertliğidir. Semptomlar genellikle yıllar içinde yavaşça ilerler. Diğer belirtiler arasında eklem şişmesi, hareket açıklığının azalması ve sırt etkilenmesinde kol ve bacaklarda zayıflık veya uyuşma şeklindedir. En sık tutulan eklemler, parmak uçlarına yakın iki eklem ve başparmaktaki dip eklem, diz ve kalça eklemleri ve boyun ve bel eklemleridir. Semptomlar işe ve normal günlük aktivitelere engel oluşturabilir. Diğer bazı artrit türlerinin aksine, iç organlar etkilenmez. Sıklıkla el küçük eklemlerini, diz, kalça ve omurga eklemlerini etkilemektedir. Diz eklemi tutulumu gonartroz, kalça eklemi tutulumu koksartroz olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Sinoviyal sıvı</span>

Eklemlerde, iki kemiğin birleştiği bölgede, bu bölgeyi saran sinovial zarın (sinovyum) salgıladığı kayganlaştırıcı bir maddedir. Bu kayganlaştırıcı madde eklemin kolay hareket etmesini sağlar.

Manyetik rezonans terapisi, fiziksel manyetik titreşim prensibine dayanan bir tedavi yöntemidir. Belirli hücrelerde ve dokularda iyileşme sürecini başlatmak amacıyla sürdürülmektedir.

Manuel terapi, manipülatif tedavi ya da manuel ve manipülatif tedavi, özel teknikler içeren ve tamamen elle uygulanan bir tedavi yöntemidir. Kemiksel deformiteleri düzeltmeyi amaçlayan ve egzersizle birleştirildiğinde etkisi yüksek bir tedavi konseptidir.

<span class="mw-page-title-main">Ortopedi</span> Kas-iskelet ve kemik sistemi ile ilgilenen cerrahi dalı

Ortopedi ya da eklembilim, kas iskelet sistemini ve sorunlarını inceleyen, gövdenin hareket sisteminin biçimini ve işlevini değiştiren doğum kaynaklı, sonradan edinilmiş ya da örselenme sonucu oluşan örsentileri incelemeye, önlemeye ve tedavi etmeye yönelik tıp uzmanlık dalıdır. Sözcük, orthos (düzgün) ve paedia (çocuk) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur.

Protrusio asetabuli, asetabulumun nadir bir bozukluğudur. Asetabulum, femur başını içine alan ve küre-soket şeklindeki kalça ekleminin soket bölümünü oluşturan yapıdır. Pelvis, üç kemik, ilium, ischium ve pubisden oluşur. Protrusio deformitesinde femur başının mediale yer değiştirmesi söz konusudur. Femur başının mediali, ilioischial çizginin medialine taşmıştır. Asetabulum derinliği çok artmış ve bu sebeple femur başı pelvis içine girmiştir.

Ortognatik cerrahi; Düzeltici çene cerrahisi veya basitçe çene cerrahisi olarak da bilinen, çene ve alt yüzün yapı, büyüme, uyku apnesi dahil hava yolu sorunları, TME bozuklukları, özellikle iskelet uyumsuzluklarından kaynaklanan maloklüzyon sorunları, diğer ortodontik diş ısırıklarından kaynaklanan durumlarını düzeltmek, diş telleri ile kolayca tedavi edilemeyen problemlerin yanı sıra, düzeltmenin yüz estetiğini ve benlik saygısını iyileştirmek için düşünülebileceği çok çeşitli yüz dengesizlikleri, uyumsuzluklar, asimetriler ve yanlış orantıları düzeltmek tasarlanan cerrahidir.

<span class="mw-page-title-main">Selekoksib</span>

Celebrex markası altında satılan Selekoksib bir COX-2 inhibitörü ve nonsteroid antiinflamatuar ilaçtır (NSAID). Osteoartrit, yetişkinlerde akut ağrı, romatoid artrit, ankilozan spondilit, ağrılı adet kanaması ve jüvenil romatoid artritte ağrı ve iltihabı tedavi etmek için kullanılır. Ailesel adenomatöz polipozisi olan kişilerde kolorektal adenom riskini azaltmak için de kullanılabilir. Ağızdan alınır. Faydalar genellikle bir saat içinde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Diacerein</span>

Diasetilrhein olarak da bilinen diacerein, osteoartrit gibi eklem hastalıklarını tedavi etmek için kullanılan antrakinon sınıfından yavaş etkili bir ilaçtır. Diacerein içeren ilaçlar bazı Avrupa Birliği ve Asya ülkelerinde kayıtlıdır ve çeşitli uluslararası tedavi kılavuzlarında bir tedavi seçeneği olarak yer almaktadır.

Denosumab osteoporoz, tedaviye bağlı kemik kaybı, kemiğe metastaz ve kemiğin dev hücreli tümörünün tedavisine yönelik bir insan monoklonal antikorudur.

Kalça eklemi vücudun en fazla ağırlık taşıyan eklemlerinden biridir, osteoartritin el ve diz ekleminden sonra en sık etkilenen üçüncü eklemdir. Kalça kireçlenmesinde eklem kıkırdağının ilerleyici kaybıyla ortaya çıkan dejeneratif sürece, reaktif kemik oluşumu ve yeniden yapılanma ile onarıcı bir süreç eşlik eder. Dinamik yıkım ve onarım süreci hastalığın nihai tablosunu belirler.

<span class="mw-page-title-main">Diz ağrısı</span>

Diz ağrısı diz‘de veya diz çevresinde ağrı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Diz artriti</span>

Diz artriti genellikle insanı güçten düşüren bir artrit şeklidir. Diz hemen hemen her türlü artritten etkilenebilir.