İçeriğe atla

Gonadarş

Gonadarş, ergenlik döneminin en erken gonadal değişikliklerini ifade eder. Hipofiz gonadotropinlerine cevap olarak, kızlarda yumurtalıklar ve erkeklerde testisler büyümeye başlar ve özellikle östradiol ve testosteron olmak üzere seks steroidlerinin üretimini artırmaya başlar.[1]

Erkek çocuklarda, testis genişlemesi gonadarlığın ve genellikle ergenliğin ilk fiziksel belirtisidir. Kızlarda, yumurtalık büyümesi doğrudan görülemez, bu nedenle telarş ve büyüme ivmesi genellikle gonadarın ilk kanıtıdır.[2] Gonadarş adrenarşla karşılaştırılmalıdır. Gonadarş, gerçek merkezi ergenliğin başladığını belirtirken, adrenarş, yalnızca tamamen ergenlikle gevşek bir şekilde ilişkili olan bağımsız bir olgunlaşma sürecidir.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2019. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2019. 
  3. ^ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/m/pubmed/3571422 []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnsan penisi</span> erkek üreme ve cinsel organı

İnsan penisi, erkek bireylerde, görünür kısımda yer alan eşey ve üreme organı yapısıdır. İdrar ve üreme salgısı kanalıyla, bunun çevresini saran süngerimsi bir yapıda kan damarlarınca zengin bir üreme organıdır. Penisin ucunda yer alan açıklıktan hem idrar hem de meni ayrı zamanlarda dışarıya atılır. Penis uyarıldığında damarların kanla dolmasıyla büyür ve sertleşir. Buna sertleşme (ereksiyon) denir. Sertleşen penis içindeki meninin dışarı atılmasına boşalma (ejakülasyon) denir.

<span class="mw-page-title-main">Kadın</span> erişkin dişi insan

Kadın, dişi cinsinde olan yetişkin insandır.

<span class="mw-page-title-main">Yumurtalık</span> Dişi üreme hücrelerini barındıran üreme organı

Yumurtalık, dölyatağının iki tarafında, geniş bağlar içinde bulunan simetrik iki bezin her biri. Kadın sağlığı'nda önemli role sahiptir. Yumurtalık, dişi üreme hücrelerini yani yumurtaları bulunduran bir dişi üreme organıdır. Ergenlik dönemine kadar içindeki yumurtalar olgunlaşmaz. Ergenlik döneminden sonra olgunlaşan yumurtalar teker teker rahime gider. Eğer yumurtalığın ağzı tıkanmışsa, buna Kısırlık denir.

Ergenlik, adolesans veya puberte, insanlarda meydana gelen, çocukluk çağı ile yetişkinlik çağı arasındaki geçiş dönemidir. Ergenlik, bireyde çocuksu tutum ve davranışların yerini yetişkince tutum ve davranışların aldığı, cinsiyet karakterlerinin kazanıldığı, bireyin yetişkin rolüne psikolojik ve bedensel olarak hazırlandığı dönemdir. Ergenliğe giriş için kesin bir zaman olmasa da genel olarak kızlar 10-14 yaş arasında ve erkekler 12-16 yaş arasında yaşlarında ergenliğe girebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Erkek</span> erişkin erkek

Erkek, eril insan. Erkek terimi genellikle yetişkin bir eril bireyi kastetmekte kullanılırken, oğlan terimi ise eril bir çocuk veya ergeni tanımlamak için kullanılır. Ancak erkek terimi aynı zamanda bazen yaş gözetmeksizin bir eril insanı tanımlamak için de kullanılır; tıpkı "erkek basketbolu" ifadesinde olduğu gibi.

Organ, biyolojide belirli bir görevi veya görevler bütününü yapan doku grubudur. Bazı organlar kendilerini farklı yollarda yenileyebilir. Birlikte çalışan organlar sistemleri oluşturur. Organ Latince organum sözcüğünden türemiştir. Organın Türkçe eş anlamlısı olarak örgen ve kılgan sözcükleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sperm</span> erkek üreme hücresi

Sperm ya da tam bilimsel adı ile spermatozoon (Spermatozoid), erkek bireylere ait üreme hücresidir. Hayvanlar, kamçı'lı ve spermatozoa olarak bilinen kuyruğu olan hareketli sperm üretir. Bazı kırmızı algler ve mantarlar spermatia olarak bilinen hareketsiz sperm hücreleri üretirken, bazı kırmızı algler ve mantarlar spermatozoa olarak bilinir. Kapalı tohumlular polen içinde hareketsiz sperm içerirken, eğrelti otları ve bazı açık tohumlular gibi bazı bazal bitkilerde hareketli sperm bulunur.

Androjen, her iki cinste de bulunan ve çoğunluğu böbrek üstü bezinin korteksindeki zona reticularis'ten salgılanan maddeye denir.

<span class="mw-page-title-main">Dış dudaklar</span>

Dış dudaklar, iki belirgin uzunlamasına kutanöz kıvrımı ve vajinayı dıştan kaplayan hassas dokudur. Kasık höyüğünden perineye aşağı ve geriye doğru uzanır. İç dudaklar ile birlikte vulvanın labiasını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Testis</span>

Er bezi, haya veya testis, erkek üreme organlarından penisin her iki yanında yer alan yapılardır. Erkek sağlığında önemli yer tutar.

Ergen veya adolesan, çocukluk ile yetişkinlik dönemi arasındaki fiziksel, cinsel, toplumsal ve psikososyal geçiş dönemindeki kişidir. Bu dönemde görülen fiziksel ve cinsel gelişim ergenlik dönemi olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Testis torsiyonu</span>

Testis torsiyonu erkeklerde testislerin kendi etrafında dönerek spermatik kordonun büzüşmesi sonucu kan dolaşımının bozulmasından dolayı oluşan rahatsızlığa verilen addır. Tıbbi acil bir durumdur. En geç 4-6 saat içerisinde cerrahi veya elle edilerek edilerek düzeltilmelidir, aksi durumda organın kaybına yol açar. Anne karnı dâhil her yaşta görülebilir, en sık ergenlik döneminde rastlanılır.

<span class="mw-page-title-main">Folikül-uyarıcı hormon</span>

FSH, Folikül Uyarıcı Hormon ya da Follicle-Stimulating Hormone), Hipotalamusdan salınan GnRH ile hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. Bu hormonun erkekte ve dişide moleküler yapısı benzerdir. Lütein yapıcı hormonla beraber yumurtalığın ve testislerin işlevlerine katkıda bulunur. Dişilerde yumurtalık foliküllerinin olgunlaşmasını, erkeklerde spermatozoonların üretimine ve olgunlaşmasına yarar.

Eril üreme sistemi, insan üremesi sürecinde rol oynayan birkaç cinsel organdan oluşur. Bu organlar vücudun dışında ve pelvisin içinde bulunur.

Tanner ölçeği çocuk gelişimi zamanı çocuklar, ergenler ve yetişkinlerde fiziksel gelişim ölçeğidir. Ölçek, cinsel organlar ve göğüslerin büyüklüğü, üreme organları, testis hacmi ve kasık kıllarının gelişimi gibi dış birincil ve ikincil cinsiyet özelliklerine dayalı fiziksel gelişim ölçümlerini tanımlar. Bu ölçek ilk önce bir İngiliz çocuk doktoru olan James Tanner tarafından tanımlandı ve bu nedenle adını taşıdı.

<span class="mw-page-title-main">Kasık kılı</span>

Kasık kılı, ergen ve yetişkinlerin cinsel organları bölgesinde bulunan terminal vücut kılıdır. Bunlar, cinsiyet organlarının üzerinde ve çevresinde, bazen de butun iç kısmında bulunur. Pubis kemiğinin etrafındaki pubik bölgede, pubik yama olarak bilinir. Kasık kılı erkeklerde testis torbası ve kadınlarda vulvada bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Telarş</span> Kadınlarda memenin gelişmeye başlaması

Telarş sık sık ergenlik dönemi gelişimin başlangıcını temsil eden meme gelişimi'nin başlangıcıdır. Memelerin başlangıçtaki büyümesi hem erkek hem de kadınlarda fetal gelişim sırasında ortaya çıkar. Telarş, hormon seviyelerindeki farklılık nedeniyle erkek ve kadın göğüslerinin belirginleştiği aşamadır; Bununla birlikte, bazı erkeklerde, Jinekomasti adı verilen bir terim olan göğüslerini geliştirdikleri bir durum vardır.

Pubarş, ergenlik dönemi zamanı kasık kıllarının ilk görünüşünü ifade eder. Pubarş ergenliğin fiziksel değişimlerinden biridir ve ergenliğin tamamından bağımsız olarak ortaya çıkabilir. Pubarche genellikle kadınlarda artan östrojen düzeylerinden ve erkeklerde androjen bezlerden, yumurtalıklardan veya testislerden kaynaklanan androjenlerden kaynaklanır, ancak aynı zamanda bir anabolik steroide maruz kalmaktan da kaynaklanabilir.

<span class="mw-page-title-main">İğdiş</span>

İğdiş, hadım etme veya kastrasyon bir cerrahi, kimyasal uygulama ile erkeklerin cinsel fonksiyonlarını devre dışı bırakma işlemidir. Bu işlem ya cerrahi kastrasyon yani bilateral orşiektomi veya kimyasal kastrasyon yani farmasötik ilaçlar ile testislerin devre dışı bırakılması ile olur. İğdiş etme işlemlerinin neticesinde kişi kısırlaşmış olur. Bunun yanında Testosteron gibi bazı hormonların sentezinde de büyük azalmalar sebep olur.

İnsan vücudunun gelişimi, döllenmeden olgunluğa kadar olan büyüme sürecidir. Süreç, bir dişinin yumurtalığından salınan bir yumurtanın, bir erkekten gelen bir sperm hücresinin döllemesi ile başlar. Ortaya çıkan zigot, mitoz ve hücre farklılaşması yoluyla gelişir ve ortaya çıkan embriyo daha sonra rahim içinde implante olur. Doğumdan sonra büyüme ve gelişme devam eder ve genetik, hormonal, çevresel ve diğer faktörlerden etkilenerek hem fiziksel hem de psikolojik bir gelişme gözlenir. Bu, yaşam boyunca devam eder: çocuklukta ve ergenlikten yetişkinliğe.