İçeriğe atla

Golgota

Golgota (Arapça: جلجثة, Aramiceܓܓܘܠܬܐ, GrekçeΓολγοθα), İncil'deki anlatımlara göre Kudüs surlarının hemen dışında yer alan ve İsa'nın çarmıha gerildiği tepe. Matta İncili, Markos İncili ve Yuhanna İncili''nin güncel Türkçe çevirisinde "kafatası" anlamına geldiği belirtilmektedir.[1][2][3] Ayrıca Luka İncili'nde yalnızca "kafatası" olarak anılmaktadır.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Matta 27:33-34". Yeni Ahit. incil.info. 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2017. 
  2. ^ "Markos 15:22". Yeni Ahit. incil.info. 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2017. 
  3. ^ "Yuhanna 19:17". Yeni Ahit. incil.info. 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2017. 
  4. ^ "Luka 23:33". Yeni Ahit. incil.info. 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ikinci kısmı

Yeni Ahit veya Yeni Antlaşma, Kitab-ı Mukaddes'in Eski Ahit'in ardından gelen ve Grekçe kaleme alınmış olan ikinci kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Hristiyanlarca kutsal kabul edilen 27 kitapçıktan oluşan bir kitap bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlıkta İsa</span> Hristiyanlık inancında Mesih ve Tanrının Oğlu

Hristiyanlıkta İsa, birçok ana akım Hristiyan mezhebinde Üçlü Birlik'teki ikinci figür olan Oğul Tanrı'dır. Bununla birlikte, İsa'nın Tanrı'dan farklı bir kişilik olduğuna ve Tanrı'ya bağımlı olduğuna inanan mezhepler de vardır. Hristiyanlığın her biçiminde, İsa'nın "Eski Ahit" olarak adlandırılan Tanah'ta kehanet edilen Yahudi mesih olduğuna inanılmaktadır. Çarmıha gerilişi ve ardından dirilişi sayesinde Tanrı'nın insanlara kurtuluş ve sonsuz yaşam sunduğuna, ve İsa'nın, insanlığı Tanrı ile barışın günahını telafi etmek için öldüğüne inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mecdelli Meryem</span> Yeni Ahite göre İsanın takipçilerinden birisi

Mecdelli Meryem veya Magdalalı Meryem, Yeni Ahit'e göre İsa'nın takipçilerinden biri. Markos ve Yuhanna İncillerine göre, öldükten ve gömüldükten sonra dirilen İsa'yı ilk gören kişidir. 22 Temmuz, Hristiyanlıkta Azize Mecdelli Meryem Günü'dür.

<span class="mw-page-title-main">Yahya</span> Yahudi din büyüğü

Yahya veya Yuhanna, İsa'nın çağdaşı, Zekeriya'nın ise oğlu olan Yahudi din büyüğüydü. Hristiyanlıkta Vaftizci Yahya olarak anılır ve aziz kabul edilir. Hristiyanlar tarafından her yıl 24 Haziran'da "Vaftizci Aziz Yuhanna Günü" kutlanır. Bahá’ílik, Sâbiîlik ve İslam'da ise bir peygamber olarak kabul edilir. Bu durum Yeni Ahit'teki Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İncilleri ile Kur'an'da ve Bahá’í metinlerinde teyit edilir.

<span class="mw-page-title-main">Matta İncili</span> Yeni Ahitin ilk bölümü

Matta İncili, Kutsal Kitap'ın dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ilk kitabıdır. Bu incilin Matta adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Markos İncili</span> Yeni Ahitin ikinci bölümü

Markos İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ikinci kitabıdır. Bu incilin Markos adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir. Markos'un bölümleri ve konuları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Luka İncili</span> Yeni Ahitin üçüncü bölümü

Luka İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin üçüncü kitabıdır. Bu incilin genellikle Luka adlı havari tarafından yazıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Luka</span> İsanın kanonik incillerinin yazarları olan Dört Müjdeciden biri

Müjdeci Luka veya Evanjelist Luka, İsa'nın kanonik incillerinin yazarları olan Dört Müjdeci'den biridir. Luka, Türkiye'deki Helenistik Antakya kentinin yerlisiydi. Erken dönem kilise babaları, başlangıçta tek bir edebi eseri oluşturan Luka İncili'ni ve Elçilerin İşleri kitabının yazarlığını Luka'ya atfettiler. Bu durum sonraları Jerome ve Eusebius gibi erken dönem Hristiyanlık inancının önemli figürleri tarafından teyit edildi. Buna rağmen hem laik hem de dinî alimler arasında eserlerin yazarının gerçek kimliğine dair delil yetersizliği nedeniyle tartışmalar sürdürülmüştür.

Sinoptik İnciller, Kitab-ı Mukaddes'te yer alan ve doğru kabul edilen dört incilden Matta, Markos ve Luka'ya ait olan üçü. Sinoptik, Yunanca "eş görünümlü" demektir. Bu üç incil konu ve üslup olarak birbirine benzediği, hatta önemli miktarda ortak metin içerdiği için Sinoptik adını almıştır. Dördüncü incil olan Yuhanna da İsa'nın hayatını anlatmakla birlikte, üslubu ve içeriği Sinoptiklerden farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Q metni</span>

Q metni; Matta ve Luka İncillerine kaynaklık ettiği öne sürülen, ancak yazılı örnekleri bulunamayan kuramsal metin.

<span class="mw-page-title-main">Hirodes Antipa</span> Galilee ve Pereayı yönetmiş antik lider

Hirodes Antipa Galilee ve Perea'yı yönetmiş antik lider. Günümüzde daha çok Vaftizci Yahya ve Nasıralı İsa'nın öldürülmesine neden olan olaylardaki rolü hakkında Yeni Ahit'te anlatılan hikâyelerden ve bu hikâyeler hakkında günümüz medyasında gösterilen filmlerden tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Andreas</span> İsanın on iki havarisinden biri

Havari Andreas ; Andreas ya da Doğu Ortodoks geleneğinde İlk Çağrılan olarak da bilinir, İsa'nın on iki havarisinden biridir. Doğu Ortodokslarda Konstantinopolis ekümenik patriğinin Andreas'ın havari halefi olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Barabbas</span> Kutsal Kitapta adı geçen kişi

Barabbas veya İsa Barabbas, Hristiyan anlatıda İsa'nın Tutkusu'nda adı geçen bir figürdür. Kudüs'te Fısıh Bayramı'nda Pontius Pilatus tarafından serbest bırakılan bir isyancıdır.

<span class="mw-page-title-main">Evanjelist Markos</span> İsanın havarisi

Müjdeci Markos veya Evanjelist Markos, geleneksel olarak Markos İncili'ni yazdığı düşünülen kişi. Katolik Kilisesi tarafından uzunca bir süre Matta (insan), Luka (buzağı) ve Yuhanna (kartal) ile birlikte Apokalips 4'te geçen dört yaşayan mahluktan (aslan) biri olarak sınıflandırılmıştır. Yetmiş Havariden biri olarak Markos pentarşinin 3 ana piskoposluk makamından olan İskenderiye Kilisesi'ni kurmuştur. Oruç günü 25 Nisan olan Markos'un sembolü aslandır.

<span class="mw-page-title-main">Elisabet (Yeni Ahit)</span> Vaftizci Yahyanın annesi ve Meryemin kuzeni

Elisabet, Luka İncili'ne göre Zekeriya'nın eşi ve Yahya'nın annesi. Kur'an'da da adı anılmadan Luka İncili'nde anlatılan hikâyeyi doğrular şekilde nasıl çocuk sahibi olduğu anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Codex Boreelianus</span> el yazması

Codex Boreelianus veya tam adıyla Codex Boreelianus Rheno-Trajectinus, Gregory-Aland numaralandırmasında F e veya 09, von Soden numaralandırmasında ε 86 ile belirtilen Yunanca İncil'in 9. yüzyıla ait bir el yazmasıdır. Parşömen üzerine yazılmış olan el yazması, çoğu 1751 ile 1830 arasında ortaya çıkan boşluklarla doludur. Kodeksin adı, onu Doğu'dan getiren Johannes Boreel'in (1577–1629) ardından Boreelianus'tur.

<span class="mw-page-title-main">Papirüs 45</span>

Papirüs 45 Yunanca Kutsal Yazıların Grekçede yazılan eski bir kopyasıdır. ayrıca Chester Beatty I adı altında da tanınır. Bu el yazması tüm dört İncillerden ve Elçiler İşleri kitabından ayetler içermektedir. Onlar ekseriyetle Dublin'deki (İrlanda) Chester Beatty koleksiyonunda bulunur. Bir parça Viyana'da Österreichische Nationalbibliothek'te bulunur.

<span class="mw-page-title-main">1. Yuhanna</span> Yeni Ahitteki yedi Genel (Katolik) mektuptan biri

Birinci Yuhanna Mektubu ya da Yuhanna'nın Birinci Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece 1. Yuhanna olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup Yuhanna'nın adını taşıyan üç mektubunun birincisidir ve tüm Hristiyan cemaatlere yazıldı. Bunun için o „katolik“ mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Getsemani</span> Kudüste Zeytindağının eteğinde bulunan bahçe

Getsemani, Doğu Kudüs'teki Zeytindağı'nın eteklerinde, Yeni Ahit'in dört İnciline göre İsa'nın çarmıha gerilmeden önce ızdırap çektiği ve tutuklandığı bahçedir. Günümüzde kilise arazisinde, hepsi birbirine bitişik olan ve İncil'deki Getsemani ile özdeşleştirilen birkaç küçük zeytinlik bulunmaktadır.