İçeriğe atla

Gola Mire

Gola Mire/Mira
Doğum1911
Ölüm1943
Montelupich Hapishanesi, Kraków, Polonya
MeslekAktivist, direnişçi

Gola Mire/Mira (d. 1911–ö. 1943), İkinci Dünya Savaşı sırasında Polonya'daki yeraltı Yahudi direnişinin bir üyesiydi.[1]

Mire, Siyonist gençlik örgütü Ha-Shomer ha-Za'ir'de aktifti ve 1936'da Komünist Partiye katıldı. Tutuklandığı Polonya'da işçi grevleri düzenledi.

Almanya'nın Polonya'yı işgalinden sonra Mire, Polonya İşçi Partisi'ne (PPR) katıldı. Akiva ve Dror Siyonist gençlik örgütleri de dahil olmak üzere Yahudi direniş gruplarıyla işbirliği yaptı. Almanlara karşı saldırıların planlanmasına ve uygulanmasına yardım etti ve sonunda hapishaneden kaçma girişimi sırasında öldürüldü.[1]

Hayatın erken dönemi ve eğitim

Mire, Polonya'nın Galiçya bölgesindeki Rzeszow kasabasında Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Polonya okullarına gitti.

Mire, gençliğinde Ha-Shomer ha-Za'ir'de aktifti. Lvov'a taşınmasını gerektiren organizasyonda liderlik rolüne seçildi. Ailesi 1932'de Belçika'ya taşındığında Polonya'da kaldı.[1]

Aktivizm ve direniş

Erken aktivizm ve ilk hapis

Mire, Komünist Sovyetler Birliği'ne verdiği güçlü destek nedeniyle 1932'de Ha-Shomer ha-Za'ir'den ihraç edildi. 1936'da Komünist Parti'ye katıldı ve çalıştığı yer olan Kontakt fabrikasında grev düzenledi. Grevdeki rolü nedeniyle tutuklandı ve altı ay hapis yattı. Serbest bırakıldıktan sonra Przemysl'de Komünist faaliyetler düzenledi ve bu nedenle tekrar tutuklandı. On iki yıl Fordon Hapishanesine mahkûm edildi. Hapishanedeki gardiyanlar, 1939'da Almanya'nın Polonya'yı işgal ettiği ve 2. Dünya Savaşı'nın başladığı haberi üzerine kaçtı. Mire ve diğer mahkûmlar Almanlar gelmeden kaçtılar.

Gola Mire ve ailesi

Mire, hapsedilmeden önce komünist arkadaşı Olek Hausman ile ilişki kurmuştu. Kaçtıktan sonra Mire, Olek'i aramak için Varşova'ya gitti, ancak onun Bialystok'ta olduğunu öğrendi. Onu orada buldu ve birlikte Sovyet kontrolündeki Lvov'a giderek evlendiler. Sovyetler, Mire'ı belediye meclisi üyesi ve komiser olarak atadı. Olek, Haziran 1941'de Almanların Lviv'e gitmesi üzerine Kızıl Ordu'ya katılmak üzere ayrıldı ve kendisinden bir daha haber alınamadı. Hamile olan Mire geride kaldı ve bodrum katında yardımsız doğum yaptı. Krakow Gettosu'ndaki kuzenleri olan Spiner ailesiyle bağlantı kurabildi. Spiners, Mire'ı Krakow'a getirmesi için Polonyalı bir arkadaşını gönderdi. Bebeği onun gelişinden kısa süre sonra öldü.[1][2]

Yahudi direnişi

Mire ve kuzeni Vuschka Spiner, Kraków Gettosu'nda yaşarken, Nazi ordusu için mal ve malzeme üreten bir Alman fabrikasında çalışıyordu. Orada üretilen konserve yiyecekleri sabote ettiler. Ancak Mire bunun çok tehlikeli olduğunu düşününce durdular.[1] Mire, Ocak 1942'de gettodan ayrıldı ve Polonya İşçi Partisi (PPR) ile yeniden temasa geçti. Nazilerin Yahudileri yok etme planlarını tahmin ederken yoldaşlarını Polonya Yahudilerine yardım etmeye çağırdı. Ancak eylemsizlikleri nedeniyle hayal kırıklığına uğradı. Daha fazla destek arayan Mire, Spiner'ın kocası Dolek Liebeskind, Shimshon Draenger (1917–1943) ve Adolf (Avraham) Leibovich (1917–1943) dahil olmak üzere Akiva ve Dror Siyonist örgütlerinin aktif üyeleriyle bağlantı kurdu. Mire ve bağlantıları, PPR'nin sınırlı yardımıyla gettonun dışındaki arkadaşları için kuryeler ve saklanma yerleri ayarladı. Bu arkadaşların çoğu, Heshek (Zvi) Bauminger (1919–1943) liderliğindeki bir Yahudi yeraltı grubu olan Iskra'da aktif olanlardan oluşuyordu. Iskra sonuçta PPR ile birleşti. Mire ve Akiva üyeleri, PPR'den destek gelmemesi nedeniyle hayal kırıklığını dile getirmeye devam etti.[1]

Mire, Iskra ve Yahudi direniş grubu He-Haluz ha-Lohem, 22 Aralık 1942'de Cyganeria Cafe'de Alman askerlerine saldırı düzenledi. Saldırıda 11 Alman öldü, 13 kişi de yaralandı. Operasyonda yaklaşık yirmi direniş savaşçısı öldü.[2]

İkinci hapis ve ölüm

Mart 1943'te Mire tutuklandı ve Montelupich Hapishanesine gönderildi. İşkence gördü ve hücre hapsinde tutuldu, ancak kendisini kaçıranlara bilgi vermedi. Direniş savaşçısı Tova Draenger de dahil olmak üzere He-Haluz ha-Lohem'den tutuklu kadınlarla beraberdi. Kadınlar, Genia Meltzer-Scheinberg ile birlikte Plaszow'daki 'Ölüm Tepesi'ne gönderileceklerini öğrendikten sonra bir kaçış girişimi planladılar. Kadınlar bodrumdaki hücrelerinden bekleyen kamyonlara taşındı. Bir işaret sonrası kadınlar topluca koşmaya başladı. Mire dahil kadınların çoğu kaçma girişimi sırasında öldürüldü. Draenger kaçmayı başardı.[2][3]

Şiir

Mire sık sık Yidiş ve İbranice şiirler yazardı; temaları arasında kocası ve ölen bebeğin yanı sıra Komünizm ve direniş de vardı.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g "Mire Gola". Jewish Women's Archive (İngilizce). 16 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024. 
  2. ^ a b c "Gola Mira". Yad Vashem. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024. 
  3. ^ "Gola Mire". 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonya</span> Orta Avrupada bir ülke

Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Seferi</span> Avrupada II. Dünya Savaşının ilk çatışması

Polonya Seferi veya Polonya'nın İşgali, II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir. Nazi Almanyası'nın işgal harekâtı Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'nın imzalanmasından bir hafta sonra, 1 Eylül 1939'da başlamış ve 6 Ekim 1939'da Almanya ve Sovyetler Birliği'nin Polonya'nın tamamını işgal etmeleriyle son bulmuştur. Alman saldırısı, savaş ilanı olmadan yapılmıştı. Bu saldırı uluslararası hukuka aykırı bir saldırı savaşıdır.

Leopold Trepper, II. Dünya Savaşı sırasında Batı Avrupa’da faaliyet gösteren geniş bir casusluk teşkilatını organize eden ve yöneten Sovyet casusudur. Bu teşkilat haberalma jargonunda Kızıl Orkestra – Trepper Grubu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Hırvatistan Devleti</span>

Bağımsız Hırvatistan Devleti, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'nın Nazi Almanyası tarafından işgali üzerine kurulan kukla devlettir. NDH'nin kuruluşu 10 Nisan 1941'de Zagreb'de ilan edildi. Almanlar Bosna, Hersek ve Srem'i Hırvatistan'a bağlayarak Ustaşa lideri Ante Paveliç'in yönetiminde faşist bir rejim kurdular. Hırvat faşistler Bağımsız Hırvatistan Devleti'nde çok sayıda Sırp, Yahudi ve Çingene nüfusunu öldürerek ortadan kaldırdılar.

<span class="mw-page-title-main">Armia Krajowa</span> 2.Dünya Savaşı sırasında Alman işgalindeki Polonyadaki direniş hareketi

Armia Krajowa, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın işgali altındaki Polonya’da bir direniş hareketi. 1942 yılı Şubat ayında Związek Walki Zbrojnej adıyla kuruldu. İki yıl içinde çoğu direniş grubunu kapsayacak şekilde genişledi. Polonya Sürgün Hükûmetine bağlıydı ve bu hükûmetin silahlı kuvvetine evrildi. 1944 yılında bünyesinde 200 ila 600 bin kişinin bulunduğu öne sürülür. Yugoslav Partizanları ve Sovyet partizanlarının ardından Avrupa’daki savaş sırasında en büyük üçüncü direniş örgütüydü. Örgütün varlığına, 20 Ocak 1945 tarihinden itibaren işgal altındaki Polonya topraklarının ilerleyen Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine son verilir.

<span class="mw-page-title-main">Genel Hükûmet</span>

Genel Hükûmet, aynı zamanda İşgal Altındaki Polonya Bölgesi Genel Valiliği olarak da anılır. İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında 1939'da Nazi Almanyası, Slovakya ve Sovyetler Birliği tarafından Polonya'nın işgalinden sonra kurulan bir Alman işgal bölgesiydi. Yeni işgal edilen İkinci Polonya Cumhuriyeti üç bölgeye ayrıldı: Merkezde Genel Hükûmet, batıda Nazi Almanyası tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri ve doğuda Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri. Bölge, 1941'de, Sovyetler Birliği'nin Alman işgalinden sonra, yeni Galiçya Bölgesi'ni içerecek şekilde önemli ölçüde genişletildi.

Latin Amerika'daki Yahudilerin tarihi, bazı bakış açılarına göre Christopher Columbus'un İspanya'dan yola çıkıp Atlantik Okyanusu'nu geçtiği tarih olan 3 Ağustos 1492'de başlar. Onun yola çıktığı tarih, Katolik Monarklar olan I. Isabel ve II. Fernando'nun İspanya'daki Yahudilere ya Katolisizm'e geçmelerini ya da ülkeyi terk etmelerini emreden bildirgeyi yayınladığı tarihe denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi</span> Suriye, Lübnan, Ürdün, Irak ve Filistinde etkin olan milliyetçi bir siyasi parti

Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Lübnan, Suriye, Ürdün, Irak ve Filistin'de faaliyet gösteren Suriye milliyetçisi bir partidir. Bugünkü Suriye, Lübnan, Irak, Kuveyt, Ürdün, Filistin, İsrail, Kıbrıs, Sina, Hatay ve Kilikya dahil olmak üzere, Bereketli Hilal'i kapsayan, coğrafi sınırlara sahip bir Büyük Suriye ulus devletinin kurulmasını savunur. Aynı zamanda, örneğin Güney Amerika'da, Suriye ve Lübnan diasporasında da aktif olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna İsyan Ordusu</span>

Ukrayna İsyan Ordusu -Bağımsız Ukrayna fikri ile kurulan aşırı milliyetçi silahlı oluşum. Ukrayna'da II.Dünya Savaşı sırasında Nazilerin desteği ile örgütlenen ve ülkedeki tüm etnik gruplara karşı katliam ve kıyım hareketlerine girişen milliyetçi oluşum. Ukraynalı Milliyetçiler Örgütü'nün askeri kanadıdır. Ekim 1942'de teşkilatlanan oluşum özellikle II. Dünya Savaşı zamanı oldukça aktif rol oynayıp,1943'te Ukrayna Reich Komiserliği'yle birlikte Ruslara, Polonyalılara, Yahudilere ve diğer etnik azınlıklara karşı çeşitli katliam ve kıyım hareketlerinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Hanna Sawicka</span>

Hanka Sawicka, gerçek ismiyle Hanna Krystyna Szapiro veya takma ismiyle Hanka, Polonyalı Yahudi komünist. Ölümünden sonra kurulacak olan Polonya Halk Cumhuriyeti için faaliyet yürüten Gençlik Mücadele Birliği'nin ilk lideriydi.

Palmaḥ, geçmişte Haganah'ın elit savaş birimine verilen isimdi. 15 Mayıs 1941 tarihinde kurulan Palmach, Filistin Mandası döneminde, Yahudi toplumunun (Yishuv) yeraltı ordusu olmuştur. Birim, İsrail Bağımsızlık Savaşı başladığında, 2000 erkek ve kadına, üç savaş tugayına ve yardımcı hava, deniz ve istihbarat birimlerine sahipti. İsrail ordusu kurulduktan sonra, Palmach'ın üç tugayı dağıtıldı. Bu ve siyasi bazı nedenlerden dolayı, birçok kıdemli Palmach subayı 1950 yılında istifa etti. Palmach, askeri katkılarının yanı sıra, İsrail kültürü ve değerler sistemine büyük katkılarda bulunmuştur. Üyeleri, uzun yıllar boyunca İsrail ordusu komutanlığının belkemiğini oluşturmuştur ve ayrıca, İsrail'de siyaset, edebiyat ve kültür'e önemli isimler kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası'nın Litvanya'yı işgali</span>

Litvanya'nın Nazi Almanyası tarafından işgali, 22 Haziran 1941'de Nazilerin Sovyetler Birliği'ni işgalinden, 28 Ocak 1945'te Memel Savaşı'nın sonuna kadar sürdü. İlk başta Almanlar, Alman gelişinden önce Litvanya'yı işgal eden baskıcı Sovyet rejiminden kurtarıcılar olarak karşılandı. Bağımsızlığı yeniden kurma veya bir miktar özerklik kazanma umuduyla Litvanyalılar Geçici Hükümetlerini örgütlediler. Bir süre sonra ise Litvanyalıların Almanlara karşı tutumları pasif direnişe dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Sol Parti (İsveç)</span> İsveçte bir siyasi parti

Sol Parti, İsveç'te sosyalist bir siyasi partidir. 1917'de İsveç Sosyal Demokrat Partisi'nden ayrıldı ve 1921'de İsveç Komünist Partisi adını aldı. 1967'de partinin adı Sol Parti - Komünistler olarak değiştirildi; mevcut adını 1990 yılında aldı. Parti hiçbir zaman ulusal düzeyde hükûmetin bir parçası olamadı.

<span class="mw-page-title-main">Jacob Levy</span>

Jacob Meyer Levy İsrailli bir eğitimci, tarihçi, çevirmen ve yazardı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'taki Yahudilerin tarihi</span>

Belarus'taki Yahudilerin tarihi, 8. yüzyılın başlarından itibaren başlar. Yahudiler, modern Belarus topraklarının her yerinde yaşadılar. Yahudiler, 20. yüzyılın ilk yarısında ülkedeki üçüncü en büyük etnik gruptu. 1897'de Belarus'un Yahudi nüfusu 910.900 kişiydi ve toplam nüfusun %14.2'sine eşitti. Polonya-Sovyet Savaşı'nın (1919-1920) ardından, Riga Antlaşması hükümlerine göre Belarus, Doğu Belarus ve Batı Belarus olarak ikiye bölündü ve 350.000-450.000 Yahudinin Polonya tarafında kalmasına sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Polonya tarihi (1945–89)</span>

Polonya'nın 1945'ten 1989'a kadar olan tarihi, II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Polonya'ya dayatılan komünist yönetim dönemini kapsar. Bu yıllar, genel sanayileşme, kentleşme ve yaşam standardında pek çok iyileştirmeyi barındırırken, erken dönem Stalinist baskılar, toplumsal huzursuzluk, siyasi çekişmeler ve şiddetli ekonomik zorluklarla gölgelendi.

Polonya'nın 1945'ten 1989'a kadar olan tarihi, II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Polonya'daki komünist yönetim dönemini kapsar. Bu yıllar, genel sanayileşme, kentleşme ve yaşam standardında pek çok iyileştirmeyi barındırırken, erken dönem Stalinist baskılar, toplumsal huzursuzluk, siyasi çekişmeler ve şiddetli ekonomik zorluklarla gölgelendi. II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru, ilerleyen Sovyet Kızıl Ordusu, Doğu'daki Polonya Silahlı Kuvvetleri ile birlikte, Nazi Alman kuvvetlerini işgal altındaki Polonya'dan püskürttü. Şubat 1945'te Yalta Konferansı, savaş sonrası seçimlere kadar bir uzlaşma koalisyonundan Polonya'da geçici bir hükûmet kurulmasını onayladı. Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin, bu kararın uygulanmasını manipüle etti. Varşova'da, 1940'tan beri Londra'da bulunan sürgündeki Polonya hükümeti görmezden gelinerek, fiili olarak komünistler tarafından kontrol edilen Ulusal Birlik Geçici Hükümeti kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Varşova toplama kampı</span> İkinci Dünya Savaşı sırasında Varşovadaki Nazi toplama kampı

Varşova toplama kampı, İkinci Dünya Savaşı sırasında işgal altındaki Polonya'da bulunan bir Alman toplama kampıydı. Reichsführer-SS Heinrich Himmler'in emriyle, bugün Muranów'un Varşova mahallesi olan, şu anda var olmayan Gęsiówka hapishanesinin temelinde kuruldu. Kamp Temmuz 1943'ten Ağustos 1944'e kadar faaliyet gösterdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.