İçeriğe atla

Gola Kültür Sanat ve Ekoloji Derneği

Gola Kültür Sanat ve Ekoloji Derneği
AmaçÇevre bilincinin artması
Lazcanın yaşatılması
Yerel kültür bilincinin artması
Toplumsal cinsiyet eşitliliğinin sağlanması
MerkezFındıklı, Rize
Resmî dillerLazca, İngilizce ve Türkçe
BaşkanSevilay Refika Kadıoğlu
Resmî sitegolader.org

Gola Kültür Sanat ve Ekoloji Derneği veya kısaca GolaDer, 2006 yılında İstanbul'da Refika Kadıoğlu tarafından kurulmuş,[1] toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlama, çevreci bilincin artması,[2] iklim kriziyle mücadele, yerel kültür bilincinin artması ve Lazcanın yaşatılmasını amaçlayan, kadınların liderlik ettiği bir dernektir.[3] Derneğin kurucu ekibinin çoğunluğu, kendilerini Laz veya Hemşinli olarak tanımlayan, Doğu Karadeniz'de büyümemiş kişilerden oluşmaktadır.[4][5] Dernek, her sene Yeşil Yayla Festivali'ni organize etmektedir. Festival, ekolojik ve kültürel değerleri korumayı amaçlamakta ve yöresel üretim ile bölge ekonomisine destek olmayı amaçlamaktadır.[6] Festivalin sponsorlarından The Christensen Fund adlı vakfın ABD kökenli olması,[7] festivalin Laz milliyetçiliğini tetiklemek amacıyla düzenlediğine ilişkin komplo teorileri yayılmasına neden olmuştu. Organizasyonda yer alan gruplardan Kardeş Türküler'in Kürtçe şarkı söylemesi Kürt milliyetçiliği ile, Helesa'nın Hemşince şarkı söylemesi ile Ermeni milliyetçiliği ile ilişkilendirilmişti.[8] Buna bağlı olarak festivalin Hemşin bölümü iptal edildi.[9] Derneğin merkezi 2021 yılında Rize, Fındıklı'ya taşındı.[10]

Dernek bünyesinde 2009 yılında Gola Çocuk ve Gençlik Korosu (Laz Halk Şarkıları Çocuk Korosu) kuruldu.[11]

Yazar Ayşe Çavdar'ın yazdığı, derneğin çalışmalarını konu alan Gola Gza Gola ile 10 yıl isimli kitap 2017'de yayımlandı.[12]

Dernek tarafından 2012 yılında Rize'nin Pazar ve Fındıklı ile Artvin'in Arhavi ilçesinde Doğa Filmleri Festivali düzenlendi.[13] Dernek, 22 Ekim 2023 tarihinde Uluslararası Darılar Yılı'nı kutlamak için Şifa Heybesi adlı organizasyon ile ortak olarak Kurumi Hasat Şenliği'ni Arhavi'de düzenledi. Organizasyonda darı tohumları toplandı.[14][15] 2024 yılında dernek ile Borçka Belediyesi'nin işbirliği ile Borçka'da Demir Elma Festivali'nin organize edilmesi planlanmaktadır.[16]

Derneğin Golaşi Nena / Gola'nın Sesi adlı bir podcast serisi vardır.[17]

Etimoloji

Derneğin adı, Lazcada "yayla" anlamına gelen gola kelimesinden türemiştir.[18]

Kaynakça

  1. ^ "Refika Kadıoğlu" (PDF). iksv.org. Haziran 2019. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  2. ^ ""Çaydan Öte: Tarladan Demliğe Mekânda ve Bellekte Çay" Çevrimiçi Çalıştayı" (PDF). ilke.org.tr. Nisan 2021. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  3. ^ Hakan Tartan (13 Ocak 2022). "Sırtında heybe beyninde proje". milliyet.com.tr. 13 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  4. ^ Turkish Cultural Policies in a Global World. Springer International Publishing. 2018. ss. 185, 186, 187. ISBN 9783319636580. Erişim tarihi: 10 Şubat 2024. 
  5. ^ Ülker Sözen (2015). "Etnik Kimlik Siyaseti ve Festivaller: Munzur Festivali'nde Kolektif Aidiyetlerin Yeniden Üretimi ve Kimliğin Çatışmalı Görünümleri". dergipark.org.tr. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  6. ^ uğur Biryol (18 Ağustos 2004). "Laz kültüründe geri dönüşüm ritüellerini keşfedin!". hurriyet.com.tr. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  7. ^ "Hiç yağmur altında derede yüzdünüz mü?". hurriyet.com.tr. 25 Temmuz 2008. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  8. ^ Nilüfer Taşkın (2011). ""Representing and Performing Laz identity 'This is not a rebel song!'"". academia.edu. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  9. ^ Karslıoğlu, Yusuf (2009). Doğu Karadeniz tarihi otokton halkları ve etnik yapısı. Universal Yayınları. s. 304. ISBN 9789750116513. Erişim tarihi: 10 Şubat 2024. 
  10. ^ "Gola Kültür Sanat ve Ekoloji Derneği". haklaradestek.org. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  11. ^ Uğur Biryol (24 Temmuz 2010). "Yeşil Yayla Festivali Beşinci Kez Toplanıyor". bianet.org. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  12. ^ "Belgesel izler gibi kitap: Gola ile 10 yıl". stgm.org.tr. 3 Ocak 2017. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  13. ^ "Karadeniz, Baharı Doğa Filmleriyle Karşılıyor". bianet.org. 7 Nisan 2012. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  14. ^ "Uluslararası Darılar Yılı Pazar Günü Arhavi'de Kutlanıyor". gundemartvin.com. 18 Kasım 2023. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  15. ^ "Şifa Heybesi ve Gola Derneği Uluslararası Darılar Yılı'nı Arhavi'de kutluyor". 19 Kasım 2023. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. []
  16. ^ "Demir Elma Festivali". ortaklasa.iksv.org. 2023. 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  17. ^ "Golaşi Nena / Gola'nın Sesi". spreaker.com. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  18. ^ "Bol horonlu Yayla Festivali". evrensel.net. 6 Temmuz 2007. 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Artvin (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Artvin, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan, Karadeniz'e kıyısı bulunan bir ildir. İl, Türkiye'nin Gürcistan'la olan sınırında yer alan kuzeydoğu köşesidir. Doğusunda Ardahan ili, güneyinde Erzurum ili ve batısında Rize ili vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hopa</span> Artvin ilçesi

Hopa, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Artvin iline bağlı bir ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasabadır. Hopa Limanı'yla, Türkiye'nin başlıca liman kentlerinden biri olan Hopa, Gürcistan sınırındaki Sarp Sınır Kapısı'na yaklaşık 20 kilometre uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Arhavi Kültür ve Sanat Festivali</span>

Arhavi Kültür ve Sanat Festivali, ilk kez 1973 yılında dönemin Arhavi Kaymakamı Erol Ertuğrul tarafından gündeme getirildi. Belediye başkanı Kazım Kurtoğlu’nun katkıları ile İlçe Turizm yasası gereği kurulan komite ile 1-3 Temmuz 1973 tarihleri arasında, ağırlığı müzik, folklor, spor ve sanatsal etkinliklerin düzenlendiği organizasyon oldu.

<span class="mw-page-title-main">Arhavi</span> Artvinde bir ilçe

Arhavi ; Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz Bölgesi'nde bulunan Artvin iline bağlı bir ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Yaşar Turna</span>

Yaşar Turna, Laz kemençeci.

<span class="mw-page-title-main">Lazca</span> Laz halkı tarafından kullanılan dil

Lazca Türkiye'nin Doğu Karadeniz kıyı şeridinde Rize ilinin Pazar ilçesinde bulunan Melyat Deresi'nden itibaren ve Gürcistan'ın Türkiye ile paylaştığı Sarp köyüne uzanan bölgede yaşayan Laz halkı tarafından konuşulan ve eski Kolhis dilinin devamı olduğu düşünülen Zanik bir Güney Kafkas dilidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Film Festivali</span> Film Festivali

İstanbul Film Festivali, eskiden (1984-88) Uluslararası İstanbul Sinema Günleri ve Uluslararası İstanbul Film Festivali, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı tarafından 1982'den beri düzenlenmekte olan festival. Her sene nisan ayı içinde çeşitli sinemalarda gerçekleştirilir, ayrıca festivalin içeriğinde ulusal ve uluslararası olarak iki ayrı yarışma barındırır. Festivalin direktörlüğünü 2015 yılı itibarıyla Kerem Ayan üstlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lazlar</span> Etnik grup

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Arılı, Arhavi</span> Arhavinin köyü

Arılı, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Güneşli, Arhavi</span>

Güneşli, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Küçükköy, Arhavi</span>

Küçükköy, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çaylı, Borçka</span>

Çaylı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çifteköprü, Borçka</span>

Çifteköprü, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

Türkiye Lazları, Türkiye'nin kuzeydoğusunda yaşayan yerli bir etnik gruptur. Ağırlıklı olarak Rize'nin Pazar, Ardeşen, Fındıklı, Çamlıhemşin ilçelerinde, Artvin'in Arhavi, Hopa ve Kemalpaşa ilçelerinde; kısmi olarak Borçka ve İkizdere'de yaşarlar. Ayrıca 93 Harbi sonrasında Marmara bölgesine yerleşen kayda değer bir Laz nüfus bulunmaktadır. Nüfusları ile ilgili tahminler 50.000 ila 1 milyon arasında değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kapisre Deresi</span>

Kapisre Deresi, Arhavi Deresi veya Orçi Çayı, Artvin ilinin Arhavi ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. İlçedeki tek akarsu olan Kapisre'de rafting müsabakaları yapılmaktadır. Tarihi Arhavi kenti bu derenin batı yamacına kurulmuştur. Arhavi Köprüsü derenin üzerinde konumlanmıştır. Arhavi'nin kurulduğu derenin girişindeki düzlük, 3-4 kilometre içeri uzanmaktadır. 35 kilometre uzunluğundaki nehrin kaynağının rakımı yaklaşık 3000 metredir. Nehrin yıllık su potansiyeli 329 hektometreküptür. 5 Mart 1915'te Kapisre Deresi'nin doğusunda kalan kısımlar Rus kuvvetleri tarafından ele geçirilmişti. 5 Şubat 1916'da ise Kapisre Deresi geçilmiş ve Arhavi tamamen Rus kontrolüne geçmişti. Derenin kollarından bir tanesi Lazcada Bagudit olarak geçen Sidere Deresi'dir.

Guram Kartozia, Gürcü dilbilimcidir. Lazcayla ilgili yaptığı akademik çalışmalarıyla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ocak zinciri</span>

Ocak zinciri, güğüm, ocak ve kazan gibi aletlerin asıldığı, bir ucu tavandaki kirişe bağlı büyük zincirdir. Rize, Trabzon ve Artvin'in Arhavi, Hopa ve Borçka ilçelerinde kullanılmaktadır. Zincir halkaları burgulu bir şekilde yapılır ve bahçe ocağı da denen taş ocağa kadar uzatılır. Zincirin uçlarına ikili bir demir çengel monte edilir. Ocağın zincire bağlanması için kokancsi denilen demir kanca kullanılır.

Altın Lale En İyi Yönetmen Ödülü, 12. Uluslararası İstanbul Film Festivalinde ilk kez “En İyi Yönetmen” ödülü verilmiştir. Sonraki yıllarda da bu kategori adı altında ödül verilmeye devam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laz kültür hareketi</span>

Laz kültür hareketi, Lazlarda etnisite olma bilincinin kültürel eyleme yönlendirilmesini ifade eden süreçtir. Günümüzde Lazların çoğunluğu kendilerini önce Türk, sonra Laz olarak kabul etmekte ve Laz kültür hareketine katkı sunmayıp Türk milliyetçiliğine yönelmektedirler.

Nuri Duduşi, günümüze ulaşmış en uzun Lazca destanı yazmasıyla tanınan Laz şair.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.