İçeriğe atla

Gojong

Gojong
Kore İmparatoru
Kore İmparatoru
Hüküm süresi1897-1907
Sonra gelenSunjong
Joseon Kralı
Hüküm süresi1863-1897
Önce gelenCheoljong
Doğum8 Eylül 1852
Unhyeon Sarayı, Hanseong, Joseon Krallığı
Ölüm21 Ocak 1919
Deoksu Sarayı, Keijo, Japon İmparatorluğu
Eş(ler)iİmparatoriçe Myeongseong
HanedanJoseon
BabasıPrens Heungseon
AnnesiPrenses Sunmok

Gojong (Korece: 고종, 高宗) veya İmparator Gwangmu (광무제, 光武帝 Gwangmuje; 8 Eylül 1852-21 Ocak 1919),[1] Joseon Krallığı'nın 26. kralı[1] ve Kore'nin ilk imparatorudur. Saltanatı 13 Aralık 1863'ten 21 Ocak 1907 tarihine kadar sürmüştür.

Hayatı

Gojong, 1863 yılında Kral Cheoljong'un ölümünün ardından tahta çıktığında henüz 11 yaşındaydı. Bu nedenle 1873 yılında yetişkin olana kadar devlet işleri babası Heungseon Daewongun tarafından yerine getirildi.[1] Heungseon Daewongun, Kore'yi güçlendirme ve dışarıya kapalı bir siyaset izlemekteydi. 1866'da Fransız ve 1871'de ABD seferi ile Japon gambotu Un'yō olayı, Kral Gojong da dahil olmak üzere çoğu Joseon yetkililerini zor durumda bıraktı. 1876 yılında Meiji Restorasyonu ile güçlenen Japonya Joseon'u üç limanını Japonya ile ticarete açılmasını ve Japon vatandaşlarına Kore üzerinde dokunulmazlık hakkı veren Ganghwa Antlaşması'nı imzalamaya zorladı.[2] 1882 yılında bazı ordu birlikleri düşük maaşlar ve itibar kaybı nedeniyle Imo Ayaklanması'nı çıkardıysa da ayaklanma General Yuan Shikai önderliğindeki Qing Hanedanı birlikleri tarafından bastırıldı ve Heungseon Daewongun Çin'e sürgüne gönderildi. 1884 yılında da Gojong'a karşı başarısız bir darbe girişimi düzenlendi.

1894 yılında çıkan Donghak Köylü Ayaklanması üzerine Gojong ayaklanmayı bastırmak için Çin'den yardım istedi. Bunun üzerine Qing Hanedanı 2,700 askerini Kore'ye gönderdi. Ancak Japonya, Qing Hükûmeti'nin Japonya'ya Tientsin Sözleşmesi'ne uygun bir şekilde haber vermediğinden dolayı Çin'e savaş ilan etti.[3] Savaşın Japonya tarafından kazanılmasının ardından yapılan Şimonoseki Antlaşması ile Çin, Kore üzerindeki tüm haklarından vazgeçti ve Japonya'nın Kore üzerindeki etkisi arttı. Ekim 1895 tarihinde Japonya'nın Kore temsilcisi olan Miura Gorō'nun planı ile adamları Gyeongbok Sarayı'nı basarak Kraliçe Min'i öldürüp cesedini ormanda yaktılar.[4] Bu suikast Kore'de Japon karşıtlığını arttırdı ve ülke çapında protesto gösterileri düzenlendi[5] Kral Gojong ve Prens Sunjong 1896'da Rus temsilciliğine sığındı. Ekim 1897'de Kral Gojong, Gyeongungung'a geri dönerek Kore İmparatorluğu'nun kuruluşunu ilan etti.

1904-1905 Rus-Japon Savaşı'nın Japonya tarafından kazanılmasının ardından Kore Eulsa Antlaşması ile tamamen Japonya'nın himayesine girdi. Antlaşma gereği Japonya Kore'de kalıcı olarak asker bulundurabilme ve Kore hükûmetine temsilci atama hakkına sahip oldu. Gojong, Kore üzerindeki egemenliğini yeniden sağlamak için 1907 Lahey Barış Sözleşmesi'ne temsilci göndermesi üzerine Japonya'nın baskısıyla oğlu Sunjong'un lehine tahttan çekilmeye zorlandı. Tahttan çekildikten sonra Japonlar tarafından Deoksu Sarayı'na hapsedildi. 22 Ağustos 1910 tarihinde de Kore Japon-Kore İlhak Antlaşması gereği resmen Japon İmparatorluğu'na ilhak edildi. Gojong 21 Ocak 1919 tarihinde 67 yaşında öldü. Kendisinin Japonlar tarafından zehirlenerek öldürüldüğü söylentilerinin yayılması Japonya'ya karşı 1 Mart Hareketi'nin ortaya çıkmasına neden oldu.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Kojong 7 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Encyclopædia Britannica Online Academic Edition. 2 Mart 2017 tarihinde erişilmiştir.
  2. ^ Nahm, Andrew C. (1993). Introduction to Korean History and Culture, page 146-7. Seoul: Hollym Corporation. ISBN 0-930878-08-6
  3. ^ McClain, James L. (2002). Japan, a Modern History. New York: W.W. Norton & Company. ss. 1-724. ISBN 9780-3930-4156-9. 
  4. ^ Byong-Kuk Kim, "Assassination of Empress Myongsong," Korea Times, 28 Aralık 2001
  5. ^ "아관파천" (Korece). Naver/Doosan Encyclopedia. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Gojong ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Cheoljong		Joseon Kralı
1863-1897 		Sonra gelen:
'
Önce gelen:
' 		Kore İmparatoru
1897-1907 		Sonra gelen:
Sunjong

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore</span> Doğu Asyada bir ülke

Güney Kore, resmî adıyla Kore Cumhuriyeti, Doğu Asya'da Kore Yarımadası'nın güney kısmını oluşturan ve Kuzey Kore ile kara sınırını paylaşan, Doğu Asya'daki bir ülkedir. Kore adı, eskiden Doğu Asya'nın güçlü krallıklarından biri olan ve Büyük Gwanggaeto altında Kore Yarımadası, Mançurya'nın büyük bölümünü, Rus Uzak Doğusu ve İç Moğolistan'ın bazı bölgelerini yönetmiş olan Goguryeo'dan gelmektedir. Başkenti Seul, büyük bir küresel şehirdir ve Güney Kore'nin 51 milyondan fazla insanının yarısı, dünyanın dördüncü en büyük metropol ekonomisi olan Seul Ulusal Başkent Bölgesi'nde yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kore</span> Doğu Asyadaki bölge

Kore, Doğu Asya'da bir bölge. 1945'ten beri iki ayrı bağımsız devlete bölünmüş durumdadır: Kuzey Kore ve Güney Kore.

<span class="mw-page-title-main">Mançurya</span> Doğu Asyadaki coğrafi bir bölge

Mançurya, Doğu Asya'da bugünkü Çin'in kuzeydoğu bölgesi ve Rusya'nın Primorski bölgesini kapsayan tarihî bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çin-Japon Savaşı</span>

Birinci Çin-Japon Savaşı, Çin Çing Hanedanı ile Meiji dönemi Japon İmparatorluğu arasında, Kore'nin hakimiyeti üzerine gerçekleşmiştir. Savaşın sonucundaki Japon zaferi, Çing Hanedanı'nın yozlaşıp zayıf düşmesini ve Japonya'nın Meiji Restorasyonu'ndan itibaren batılılaşıp modernleştiğini gösterecekti. Savaşın en önemli sonucu Asya'daki bölgesel hakimiyetin Çin'den Japonya'ya geçmesi ve Çing Hanedanı'nın meşruluğunu kaybetmesidir. Daha sonra bu gelişmeler Çin'de 1911 Devrimi'ne neden olacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Yi Un</span>

Yi Un, Kore İmparatorluğu'nun veliahtı ve Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri'nin Korgeneral'i.

<span class="mw-page-title-main">Wongudan</span>

Wongudan, Güney Kore'nin başkenti Seul'da Jung-gu 'nun, Sogong-dong mahallesi 87-14 adresinde bulunan tapınaktır. Jecheondan (제천단,　祭天壇) olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Seikanron</span>

Seikanron　(Japonca: 征韓論20 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.), Japonya'da Meiji Dönemi'nin başlangıcında Saigō Takamori, İtagaki Taisuke, Etō Shimpei, Gotō Shōjirō ve Soejima Taneomi tarafından ortaya atılan bir görüştür. Seikanron, askerî güç kullanarak Kore'ye sefer düzenlenmesini öngörmektedir. Fakat, bu görüşün fikir babası Saigō Takamori'nin görüşü, Kore'ye bir çıkartma yapılması değil Japonya'nın dış dünyaya açılmasını teşvik etmekti.。Saigō Takamori'nin vefatından sonra, İtagaki Taisuke'nin Özgürlük ve İnsan Hakları Hareketi'nde öne sürdüğü Seikanron görüşü, Saigō'nun görüşü olarak sunulmuştur. Bu yüzden, İtagaki değil Saigō, Seikanron görüşünün fikir babası olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kore İmparatorluğu</span>

Kore İmparatorluğu, 1897 yılında Joseon Hanedanlığı'nın Qing Hanedanlığı'ndan siyasi bağımsızlık ilan etmesiyle kurulmuştur. 1910 yılında Japon İmparatorluğu tarafından ilhak edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Joseon Krallığı</span> 1392–1897 yıllarında geçen kore krallığı

Joseon Krallığı, 1392-1897 yılları arasında var olmuş bir Kore krallığıdır. Krallık General Yi Seong-gye tarafından kurulmuş olup modern Kore'nin bulunduğu yerde yaklaşık beş yüzyıl boyunca hüküm sürmüştür. İlk başlarda Kore, yeniden adlandırılmış ve başkent günümüzdeki Seul'e taşınmıştır. Krallığın doğal sınırları en kuzeydeki Yalu ve Tumen nehirlerine kadar genişlemiştir. En uzun Konfüçyüsçü hükümdarlığın yaşandığı hanedanlıktır. Krallık, sonraları Ming ve Çing hanedanlarının birer vasalı olarak sürdürmüş olup Birinci Çin-Japon Savaşı'nın ardından Ekim 1897 tarihinde Kore İmparatorluğu hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Japonya'nın Kore'yi istilaları (1592-1598)</span> Japonların Koreyi ele geçirmek için düzenlediği iki istila

Imjin Savaşı, 1592-1598 yılları arasında Japonya'nın Kore'ye karşı gerçekleştirdiği iki ayrı istiladan oluşan bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Gyeongbokgung</span> Korede bir saray

Gyeongbokgung, Güney Kore'nin başkenti Seul'de bulunan bir saraydır. Saray, 1395 yılında inşa edilmiş olup Joseon Hanedanı tarafından inşa edilen Beş Büyük Saray'ın en büyüğüdür. Joseon Hanedanı'nın ana sarayı olup Joseon Hanedanı'nın kralları, kralların aileleri ve Joseon hükûmetine de hizmet vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Heungseon Daewongun</span>

Heungseon Daewongun, Gojong döneminde Joseon Krallığı naibiydi. Özellikle yönetimi sırasında teşebbüs ettiği geniş çaplı reformların yanı sıra, inzivasyon politikasının güçlü bir şekilde uygulanması, Hristiyanlara karşı baskı uygulanması ve Kore topraklarına giren yabancıların öldürülmesi emrini vermesiyle bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kore tarihi</span> Kore Yarımadasında Yaşanan Olaylar

Kore tarihi, Kore Yarımadası'nda var olan ve genellikle Kore olarak adlandırılan devletlerin tarihidir. Diğer Doğu Asya uygarlıkları gibi bir dizi dönemlere ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Myeongseong</span>

İmparatoriçe Myeongseong veya Kraliçe Min, 28. Joseon Kralı ve ilk Kore İmparatoru Gojong'un eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Donghak Köylü Devrimi</span>

Donghak Köylü Devrimi, 1894-1895 yılları arasında Kore'de köylüler ve Donghak dininin takipçileri tarafından başlatılan silahlı bir ayaklanmaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sunjong</span>

Sunjong veya İmparator Yunghui, Kore'nin ikinci ve son imparatoru ve son Joseon hükümdarıdır. Saltanatı 20 Temmuz 1907'den 29 Ağustos 1910 tarihine kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Eşitsiz anlaşma</span>

Eşitsiz anlaşma Çin'de; 19. yüzyıl ile 20. yüzyılın başında Batılı güçler tarafından askeri yenilgiyle uğradıktan sonra ya da bu güçler tarafından askerî eylem tehdidi yapıldığı durumlarda Çin'deki Çing Hanedanı ve Japonya'daki Tokugawa şogunluğu tarafından imzalanan anlaşma dizisine verilen isim. Bu terim aynı zamanda, aynı dönem boyunca Meiji Restorasyonu sonrası Japon İmparatorluğu'nun Kore'deki Joseon Krallığı'na karşı uyguladığı anlaşmalar için kullanılır.

1910 Japonya–Kore Antlaşması veya Japonya-Kore İlhak Antlaşması 22 Ağustos 1910'da Japonya İmparatorluğu ve Kore İmparatorluğu temsilcileri tarafından yapılmıştır. Bu anlaşmada, Japonya, Kore'nin Japonya'nın koruyucusu olduğu 1905 Kore Antlaşması'nın ardından Kore'yi, Kore'nin iç işleri idaresinden mahrum bırakıldığı 1907 Kore Anlaşması'nın ardından resmi olarak ilhak etmiştir.

<i>Gunman in Joseon</i>

Gunman in Joseon Lee Joon-gi, Nam Sang-mi, Jeon Hye-bin, Han Joo-wan ve Yu Oh-seong'un başrollerini paylaştığı 2014 Güney Kore televizyon dizisidir. 25 Haziran - 4 Eylül 2014 tarihleri arasında KBS2'de Çarşamba ve Perşembe günleri saat 22:00'de (KST) 22 bölüm olarak yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Yi Hanedanı</span>

Yi Hanedanı ya da tam çevrilmiş adıyla Lee Hanedanı, Joseon Krallığı'nı ve sonrasında Kore İmparatorluğu'nu 1392-1910 yılları arasında yaklaşık 518 yıl yöneten hanedan. Kurucusu ve ilk kralı Taejo'dur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.