İçeriğe atla

GoboLinux

GoboLinux
GoboLinux 016 desktop
GoboLinux masaüstü
İşletim sistemi ailesiLinux (Unix-benzeri)
Kaynak türüAçık kaynak
LisansGNU General Public License
Çekirdek türüMonolitik çekirdek (Linux)
Platform desteğix86-64
Kullanıcı arayüzüAwesome
Web sitesigobolinux.org
Dil sayısıAlmanca, İngilizce, Macarca, Portekizce, İspanyolca

GoboLinux, en belirgin özelliği geleneksel Linux dosya sisteminin yeniden düzenlenmesi olan bir Linux dağıtımıdır. Çoğu Unix benzeri sistem gibi Dosya Sistemi Hiyerarşi Standardını takip etmek yerine, bir GoboLinux sistemindeki her programın, tüm dosyalarının (o programa özgü ayarlar dahil) bulunabileceği kendi alt dizin ağacı vardır. Böylece, bir "Foo" programının tüm özel dosyaları ve kütüphaneleri /Programs/Foo dizininde, bu programın ilgili sürümü altında bulunur. Örneğin, yaygın olarak bilinen GCC derleyici paketinin 8.1.0 sürümü /Programs/GCC/8.1.0. dizini altında bulunur.

GoboLinux geliştiricilerine göre bu, daha temiz bir sistemle sonuçlanır.[1]

Genel bakış

GoboLinux hiyerarşisi, belirli dosya türlerinin ortak standart alt dizinlerde (yürütülebilir dosyalar için /bin ve yapılandırma dosyaları için /etc gibi) birlikte depolandığı ve hangi dosyanın hangi programa ait olduğunu takip etmek için paket yöneticilerinin kullanıldığı çoğu UNIX benzeri işletim sistemi tarafından geleneksel olarak kullanılan dosya sisteminden radikal bir ayrılışı temsil eder. GoboLinux'ta, her programdaki dosyalar ilgili programın kendi tahsis edilmiş alt dizinine yerleştirilir. GoboLinux'un yapımcıları, "dosya sisteminin paket yöneticisi olduğunu" söylediler ve GoboLinux paket sistemi, dosya sisteminin kendisini bir paket veritabanı olarak kullanıyor.[2] Bunun daha basit, daha az karmaşık bir dizin ağacı ürettiği söyleniyor. GoboLinux, geleneksel Linux dosya sistemi hiyerarşisiyle tam uyumluluğu korurken tüm bunları başarmak için sembolik bağlantılar ve GoboHide adlı isteğe bağlı bir çekirdek modülü kullanır.

GoboLinux'un yaratıcıları, tasarımlarının benzer geleneksel dizinler arasındaki bazı ayrımların kaldırılması gibi başka "modernizmlere" sahip olduğunu belirtmişlerdir (yürütülebilir /bin, /usr/bin ve /usr/local/bin konumları gibi). GoboLinux tasarımcıları, bunun kabuk komut dosyalarının diğer Linux dağıtımlarından daha az kırılmasına neden olduğunu iddia ettiler. GoboLinux tarafından 2003 yılında tanıtılan bu değişiklik, diğer dağıtımlar tarafından ancak çok daha sonra benimsendi: Fedora, /bin ve /usr/bin'i 2012'de birleştirdi;[3] Debian, /usr birleştirmeyi 2018'de varsayılan olarak etkinleştirdi[4]

GoboLinux ayrıca kullanıcının aynı programın farklı sürümlerinin aynı anda yüklenmesine (ve hatta bunları aynı anda çalıştırmasına) izin verir. Ayrıca, varolmayan dosyalara yapılan başvurular basitçe bozuk bağlantılara dönüştüğü ve dolayısıyla etkin olmadığı için, paket yönetimi dizininin dosya sistemiyle hiçbir zaman eşitsiz hale gelemeyeceği iddia edilmiştir. GoboLinux'un dosya sistemi değişiklikleri, System V veya BSD stili başlatma sistemlerini kullanmayan tamamen yeni bir önyükleme sistemi gibi diğer yeniliklere de izin verir.

Dosya hiyerarşisi

Dosya hiyerarşisinin ekran görüntüsü

GoboLinux'un tasarımı, hepsi orijinal dosya sistemi yapılarını benimseyen ve Unix ile önemli ölçüde uyumluluğu koruyan NeXTSTEP, AtheOS ve BeOS gibi eski sistemlerden etkilenmiştir. GoboLinux ağacının kökünde altı dizin vardır: Programs, Users, System, Files, and Mount.

"Compile" programı

Compile, "recipes" olarak bilinen basit derleme betiklerini kullanarak tek bir komutla (Compile foo gibi) tarballs kaynak kodunu indiren, paketten çıkaran, derleyen ve ortaya çıkan yürütülebilir kodu yükleyen bir programdır.[5]

Compile sistemi, Gentoo'nun FreeBSD Ports koleksiyonuna dayanan[6] Portage sistemine benzer. Bununla birlikte, Portage, Dosya Sistemi Hiyerarşisi Standardı ile uyumlu geleneksel bir dosya sistemi hiyerarşisi için yapılırken Compile, GoboLinux'un kendine özgü dosya sistemi hiyerarşisinin kapasitesini paket yönetimi alanına genişletir. Böylece, GoboLinux'ta dosya sisteminin kendisi doğal olarak bir tür paket yöneticisi veritabanı işlevi görür.[7]

Derleme programı, GoboLinux 011 sürümünde tanıtıldı. Bundan önce, Gentoo'nun Portage sisteminin GoboLinux'a taşınması ve limanın GoboPortage adı altında bir SourceForge.net projesi olarak geliştirilmesi hakkında tartışmalar vardı.[8][9]

Compile diğer özellikleri şunlardır:

Her programın kendi indirme sitesinin kullanımı
Dağıtım deposu (veya yansılarından biri) yalnızca tarifleri indirmek için kullanılır. Tarifler anında veya toplu olarak indirilebilir.
Minimalist ve bildirim odaklı derleme betikleri
Tipik "yapılandır; yap; kur" yazılımı, bakımı büyük ölçüde kolaylaştıracak şekilde iki satırda yazılabilir.
GoboLinux tarzı bağımlılıkların desteği
Kullanıcı tarafından "elle" derlenen yazılım, bir algılama mekanizması tarafından dikkate alınır.
Dizin-bağımsız
Ayrıca köksüz bir GoboLinux kurulumunda da çalışır (yani, herhangi bir başka dağıtımın ana dizini içinde).[10]

Sürümler

Bültenler, sekizli taban sistemi kullanılarak numaralandırılmıştır. Yazarlara göre, bu şema, birçok ücretsiz yazılım sürüm numarasında bulunan tipik baştaki sıfırı koruduğu için seçildi (çünkü baştaki sıfır genellikle bir sayının sekizli olduğunu gösterir) ve "sürüm numaraları yarışında" bir oyundur. 1999 civarında Linux dağıtımları arasında oldu. Ondalık sayılar olarak okunduğunda, sekizli sayıların kullanılması, her sekiz sürümde bir deterministik "versiyon artışına" neden olur. Sürüm 013'e kadar, GoboLinux, bazı sürümlerin diğerlerinden daha kararlı olduğu imasından kaçınmak için "nokta yayınları" yapmadı. Bu gelenek, hata düzeltmelerine odaklanan bir 014 güncellemesi olan 014.01 sürümüyle bozuldu.

Uyarlamalar

GoboLinux şu anda x86-64 için geliştirilmiştir. Resmi olarak yalnızca 015 sürümüne kadar i686 için yapıldı, ancak bir noktada i386'ya tamamlanmamış bir bağlantı noktası yapıldı. ARM ve SuperH gibi gömülü mimarilere de bağlantı noktaları yapılmıştır; bu görevler, özellikle port oluşturmayı otomatikleştirmek için geliştirilmiş bir araç olan Bootstrap[11] ile gerçekleştirildi.

Gobo kurgusal bir karakterdir. Onun hakkında pek bir şey bilinmiyor, çünkü onu görenler onun hakkında bilgi verecek kadar hayatta kalmadılar. Ayrıca Fibo adında kurgusal bir sadık hizmetkarı var. GoboLinux'un maskotu Que, Fibo'nun kıyafetlerini giyen bir penguendir.[12]

Kaynakça

  1. ^ Hisham Muhammad (9 Mayıs 2003). "The Unix tree rethought: an introduction to GoboLinux". 1 Haziran 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  2. ^ Marc Weinem (13 Mart 2008). "Simplified package management on GoboLinux - an interview with Lucas Villa Real". 14 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008. 
  3. ^ Fedora Project (29 Mart 2012). "/Usr Move". 3 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2016. 
  4. ^ Debian (13 Haziran 2018). "debootstrap: enable --merged-usr by default". 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. 
  5. ^ Mayank Sharma (14 Şubat 2007). "GoboLinux's recipe for delicious package management". Linux.com. 17 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009. 
  6. ^ "GoboLinux Compile -- A Scalable Portage ?". Slashdot. 5 Haziran 2004. 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009. 
  7. ^ "The Ideas Behind Compile". GoboLinux. 13 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009. 
  8. ^ "Gentoo Forums : View topic - GoboGentoo". 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2023. 
  9. ^ "SourceForge.net: GoboPortage". 12 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2023. 
  10. ^ Mayank Sharma (21 Ağustos 2007). "GoboLinux: An Interview with Lucas Villa Real". 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008. 
  11. ^ GoboLinux Embedded
  12. ^ "The GoboLinux FAQ". the official GoboLinux website. 10 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021. Apart from Fibo, his loyal servant, no one who saw him survived to tell the story. Beyond that, we never risked digging any deeper into the subject." No, the mascot is called Que. He's a penguin wearing Fibo's clothes. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

Linux dağıtımı ; Linux çekirdeği, GNU araçları ve bir masaüstü ortamının bir araya gelmesiyle, bu birlikteliği sürdürülebilir şekilde yönetecek bir yapılandırma araçları seti, yazılım güncelleme araçları vb. ile oluşturularak tam teşekküllü bir işletim sistemi haline gelen uygulamalar bütününü ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Gentoo Linux</span> kaynak kod temelli bir GNU/Linux dağıtımı

Gentoo, kaynak kod temelli bir Linux dağıtımıdır. Kaynak kod tabanlı kurulumunun zorluğu sebebiyle, diğer Linux dağıtımları kadar popüler olamasa da; kaynak kurulumlu dağıtımlar arasında en popüleridir. Özelleşmiş Linux dağıtımları hazırlanırken temel olarak kullanılmaya uygundur. Gentoo, adını bir çeşit penguen olan Gentoo Pengueni'nden almıştır.

Berkeley r-komutları, bir Unix sisteminin kullanıcılarının TCP/IP bilgisayar ağı üzerinden başka bir Unix bilgisayarında oturum açmasını veya komutlar vermesini sağlamak için tasarlanmış bir bilgisayar programları paketidir. Berkeley r-komutları, 1982'de Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'ndeki Computer Systems Research Group (CSRG) tarafından, TCP/IP'nin erken uygulanmasına dayanarak geliştirildi.

configure Linux/Unix tabanlı sistemlerde bir yazılımın ya da program paketinin kaynak dosyaları üzerinden kurulması esnasında, paketin kurulum kurallarını belirleyen ve paketin bağımlı olduğu yazılım ve kütüphaneleri kontrol eden betiktir. configure betiğine komut satırından geçirilen çeşitli parametreler yardımıyla, paketin kurulacağı dizin, hangi özelliklerle kurulacağı ve bu paketin bağımlı olduğu diğer paketler var ise gerekli olduğu durumda bunların kurulu olduğu dizinler belirtilir. Betiğin çalışması esnasında meydana gelen hatalar ekrana direkt olarak basılarak hatanın olduğu yerde betiğin çalışması durur. Hata ile ilgili ayrıntılı bilgi config.log isimli bir dosyada tutulur. Kaynak dosyaların make komutu ile derlenmeye başlanabilmesi için configure betiği hatasız bir şekilde çalışmasını tamamlamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kök dizin</span>

Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde kullanılan dosya sistemlerinde kök dizin, hiyerarşideki ilk ve en üstteki dizindir. Bu bakımdan, bir ağacın köküne benzetilebilir. Kök dosya sistemi ise, kök dizininin bulunduğu disk bölümünde bulunan dosya sistemidir. Sistem başladığında diğer tüm dosya sistemleri bu dosya sistemi üzerine bağlanır.

<span class="mw-page-title-main">Apache Ant</span>

Apache Ant, yazılım inşası süreçlerini otomatikleştirmeye yarayan bir araçtır. Make'e benzeyen uygulama, Java ile geliştirilmiş olup Java platformunu gerektirmekte ve Java projelerinde sıkça kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Disk bölümlendirme</span>

Bölümlere ayırma, bilgisayarda sabit disk üzerinde işletim sistemlerine özgü mantıksal formatlamaya izin veren mantıksal bölümlerin oluşturulması, bilgisayar mühendisliğinde sabit disk sürücüsünün bölümlere ayırılması ile gerçekleştirilir. Diskin bölümlere ayrılması mantıksal hacim yönetiminin önünü açan bir tekniktir.

<span class="mw-page-title-main">Portage (yazılım)</span>

Portage, Gentoo Linux'un paket yöneticisidir. FreeBSD Ports sistemine benzer bir sistemdir. Tam olarak bir yazılım ağacıda denebilir. İçerisinde özenle kategorilere ayrılmış stabil sürümlerde 24000'e yakın program bulundurmaktadır.

head (Unix)

head, Unix ve Unix benzeri sistemlerde düz metin dosyalarının ilk birkaç satırını görüntülemek için kullanılan bir Unix komut satırı programı'dır.

Çevre değişkenleri, çevresel değişkenler ya da ortam değişkenleri, işletim sistemi seviyesinde konfigüre edilebilen ve bilgisayar işlemleri tarafından erişilebilen değişkenlerdir. Çoğu kez belli programların ve dosyaların konumlarını ve birden fazla işlem tarafından kullanılabilen bilgi ve ayarları tutmak için kullanılırlar. Çoğunlukla bir karakter dizisi olurlar.

<span class="mw-page-title-main">GNOME Software</span>

GNOME Software, Linux ve Unix benzeri sistemlerde yazılım kurmak, kaldırmak ve güncellemek için kullanılan bir paket yöneticisi önyüzü. GTK+ arayüz aracı ile yazılmıştır. GNOME çekirdek uygulamalarının bir parçası olup ilk sürümü GNOME 3.10 ile birlikte Eylül 2013'te yayınlanmıştır. PackageKit için bir GNOME ön ucudur ve RPM, DEB gibi farklı tabanlı sistemleri destekler.

uname

uname (veya unix name) - Unix ve Unix benzeri işletim sistemleri bir yazılım konsol programı olup, sistem hakkında bilgi verir. Geçerli makine ve üzerinde çalışdığı işletim sistemi hakkında isim, sürüm ve diğer ayrıntıları yazdırır. uname sistem çağrısı ve komut PWB / UNIX ile ilk kez ortaya çıktı. Her ikisi de POSIX tarafından belirtilir.

BioLinux aşağıdaki metodların birini veya birden fazlasını kullanarak bir Linux platformunda biyoinformatik yazılımlarına erişimi daha kolay yapmayı hedefleyen çeşitli projeler için kullanılan terimdir:

<span class="mw-page-title-main">Calculate Linux</span>

Calculate Linux, bir Linux dağıtımıdır. Gentoo Linux tabanlıdır.

rm (Unix)

rm Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde dosyaları, dizinleri ve sembolik linkleri silmek için kullanılan bir komuttur.

<span class="mw-page-title-main">OpenServer</span>

Xinuos OpenServer, daha önce SCO UNIX ve SCO Open Desktop, Santa Cruz Operation (SCO) tarafından geliştirilen, daha sonra SCO Group tarafından satın alınan ve şimdi Xinuos'a ait olan kapalı kaynaklı bir bilgisayar işletim sistemidir. OpenServer'in ilk sürümleri UNIX System V'i temel alırken, daha sonraki OpenServer 10, FreeBSD 10'u temel aldı.

<span class="mw-page-title-main">Kernel panic</span>

Bir kernel panic, bir işletim sisteminin çekirdeği tarafından, güvenli bir şekilde kurtarılamadığı veya sistemi çalıştırmaya devam etmenin büyük veri kaybı yaşanabilmesinin yüksek bir riske sahip olacağı dahili bir kritik hata tespit edildiğinde alınan bir güvenlik önlemidir. Terim büyük ölçüde Unix ve Unix benzeri sistemlere özgüdür. Microsoft Windows işletim sistemlerindeki eşdeğeri, genellikle "mavi ekran" olarak adlandırılan bir durdurma hatasıdır.

file (komut) Standart Unix programı

​file​ komutu, Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde standart bir program'dır. Bir bilgisayar dosyası içinde bulunan veri türünü tanımak için kullanılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.