İçeriğe atla

Gnothi seauton

Gnothi seauton yani "Kendini bil" (Yunancaγνῶθι σεαυτόν) bir Antik Yunan vecizesidir. Delphi'deki Apollon Tapınağı'nın girişinde altın harflerle yazılıydı. Bu buyruğun kökeni Apollon'a isnat edilmiştir.
Deyiş en azından beş antik Yunan bilgesine atfedilmiştir:

Bazı kaynaklar da deyişi mitik Yunan şairi Phemonoe'ye atfetmiştir. Juvenalis'e göre bu ilke cennetten gelmektedir.

Latince deyiş genellikle nosce te ipsum olarak çevrilir. Alternatif bir Latince versiyonu olan temet nosce, The Matrix filminde Kahin'in mutfağının girişinde yer alır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Apollon</span> Antik Yunan Tanrısı

Apollon, mitolojide müziğin, sanatların, Güneş'in, ateşin ve şiirin tanrısı, kehanet yapan, bilici tanrıdır. Aynı zamanda kâhinlik yeteneğini diğer insanlara da transfer edebilir. Biseksüel yönüyle ağır basan Apollon'un mitolojideki eşi Kassandra olup Zeus ve Leto'nun oğlu, Artemis'in ikiz kardeşidir. Sarışın ve çok yakışıklıdır. Orijini Yunan olan Apollon, Roma mitolojisine Apollo ismiyle geçmiştir. Mitolojideki en önemli tanrılardan biri olan Apollon, Anadolu kökenlidir.

Latince deyişler, Latince kelimeler, cümle parçaları veya kısa cümlelerden oluşan deyişlerdir. Bu deyişler uzun argümanları ya da ifadeleri kısaca bir ya da birkaç kelimeyle anlatabilmek için kullanılırlar. Pek çoğu Roma ve Yunan tarihinde gerçekleşmiş önemli bir olaya dayanır. Bugün hemen hemen tüm batı dillerinde ve diğer birçok dilde kalıplaşmışlardır. Bu haliyle Latince deyişler özellikle entelektüel yazında evrenselleşmiş bir durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolis</span> Denizlide bir antik Roma kenti

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

Femonoe, Yunan mitolojisinde, Homeros öncesi dönemin bir Yunan şairiydi. Apollo'nun kızı ve altı birimlik vezin türü olan Hekzametre'nin mucidi olduğuna inanılmaktadır.

Orakl sözlüklerde “antik çağda Anadolu ve Yunan topraklarında yaşamış medyumnik yetenekleri bulunan kahinelere ve bunların sezgi yoluyla bildirdikleri ilâhî yanıta verilen ad” olarak tanımlanır. Orakl merkezleri genellikle, durugörü, ekstaz, trans ve kehanet gibi psişik etkinliklerin ve kimi zaman inisiyatik eğitimlerin söz konusu olduğu Apollon tapınakları olurdu. Anadolu'daki en ünlü orakl merkezi Didim'de (Didyma) bulunan ünlü Apollon tapınağı, antik Yunan'daki en ünlü orakl merkezi ise Delf'teki Apollon tapınağı idi. Anadolu'daki diğer orakl merkezlerinden bazıları Efes, Hierapolis, Sard, Patara, Klaros ve Pessinus'ta bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Asklepios</span> Yunan Mitolojisinde Tıbbın ve Sağlığın Tanrısı

Asklepios, Yunan Mitolojisi'nde tıbbın ve sağlığın tanrısı. Apollon ve Koronis'in oğludur. Tıp sanatlarının iyileştirici yönünü temsil edem Asklepios'un kızları; Hygieia, Iaso, Akeso, Aglæa ve Panakea olmakla beraber aynı zamanda birçok erkek çocuğu da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Delfi</span> Yunan anakarasında yer alan antik kent

Delfi, Yunanistan'da Parnassos Dağı'nın güneybatısında bulunan arkeolojik bir alan ve modern bir kasabadır. 1987 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir. Antik çağlarda Yunan halkları için önemli bir dinî merkezdi. Tarih öncesi devirlere kadar eskilere dayandırılan varsayımlarda Yunan tanrıları Apollo ve Athena'ya ibadet edilen bir alandı. Günümüze kadar varlığını koruyabilmiş Antik Yunan mimarisi eserlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Pantheon (Roma)</span>

Panteon, ilk olarak Antik Roma'nın tüm tanrıları için tapınak olarak inşa edilmiş bir yapıdır. Panteon kavramı bugün içinde meşhur kimselerin gömülü olduğu anıtlar için kullanılır. Tüm Roma yapıları içinde en iyi korunmuş olanı ve muhtemelen de dünyada döneminin en iyi korunmuş binasıdır. Tarih boyunca hep kullanılmıştır. Günümüze kalan binanın tasarımı genellikle Trajan'ın mimarı Şamlı Apollodorus'a atfedilir ancak imparator Hadrianus veya onun mimarlarına ait olması muhtemeldir. 7. yüzyıldan bu yana kilise olarak kullanılan Panteon Roma'daki en eski beton kubbeli binadır. Tepesinde daire biçiminde boşluk vardır. Bu kubbenin çapı 43 metredir. Tavanında oculus (göz) adı verilen 26,24;ft. bir açıklık vardır, yağmur girmediğine dair bir inanış olsa da bu doğru değildir. Bu kadar geniş çaplı bir kubbenin betondan yapılması da o günün teknolojisiyle hala bir soru işaretidir. İlk başta içerisinde pagan tanrı heykelleri varken, kilise tarafından bu heykeller yok edilmiş, Pantheon da bir Katolik kilisesi haline getirilmiştir.

Nekromansi, ölmüş kişilerin ruhlarını, birçok nedenden dolayı, doğaüstü kötü güçlere karşı ruhsal koruma olarak çağırma olayına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Sestos</span>

Sestos, Trakya'da antik bir şehirdir. Kent Çanakkale Boğazı'nın Avrupa yakasındaki Gelibolu yarımadasında, Abidos (Abydos) antik kentinin karşısında ve Türkiye'nin Eceabat ilçesi yakınlarında bulunuyordu. Yunan mitolojisi'nin Hero ile Leandros mitinde Sestos'tan Hero'nun evi olarak bahsedilmektedir.

Antik Roma'da din, kökenleri büyük ölçüde Antik Yunan ve İtalya Yarımadası'nın pagan geleneklerinden alan, inanç ve kültlerin bileşimidir.

<span class="mw-page-title-main">İssos</span> Hatayın kuzeydoğusundaki bir antik kent

İssos veya Issos Hatay'ın kuzeydoğusunda İskenderun 'un kuzeyinde Akdeniz kıyısında yer alan önemli bir antik şehirdir. Günümüzde Hatay'ın Dörtyol ilçesine bağlı olan Yeşilköy bölgesinde, İskenderun Körfezinin doğu kıyısında, denize 500 mesafede yer alan antik kenttir. Zeminden 26 metre yükseklikteki höyük 33 dönüm alana yayılmış durumdadır. Günümüz Kinet Höyük olarak bilinmektedir. İssos [Yunanca Ἱσσός] Antik Kenti Kilikya'daki en büyük antik [Klasik Çağ öncesi] yerleşimi olarak kabul edilmektedir. İssos [Ἱσσός] Antik Kenti Hititçe Izziya olarak bilinmektedir. Höyükte yapılan kazılarda Geç Neolitik Çağ, İlk Tunç Çağı [MÖ 2.500-2.000], Orta Tunç Çağı [MÖ 1.650-1.550], Son Tunç Çağı / Hitit Dönemi [MÖ 1.400-1.200], Demir Çağı [MÖ 1.200-400] ve Geç Demir Çağı'ndan Helenistik Dönem'e kadar [MÖ 7.-1. Yüzyıllar] yerleşimleri ortaya çıkartılmıştır. MÖ 333 yılında, Ahameniş [Pers] hükümdarı III. Darius ile Makedonya kralı Büyük İskender arasında yapılan İssos Savaşı İssos Ovası'nda yapılmıştır. Savaş Büyük İskender komutasındaki Makedon ordusunun zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Elaiussa Sebaste</span>

Elaiussa Sebaste veya Elaeousa Sebaste Mersin'e 55 km uzaklıkta, Silifke yönünde bulunan bir antik Roma şehri. Elaiussa terimi zeytin manasına gelmekte olup, şehir M. Ö. 2. yüzyılda kurulmuştur.

<i>Ab urbe condita</i> Latince deyim

Ab urbe condita anlamı "Şehrin (Roma) kuruluşundan bu yana olan" Latince bir deyiştir ki burada şehrin kuruluşu MÖ 753'tür. AUC ise bazı Roma tarihçileri tarafından belirli Roma yıllarını ayırt etmek için kullanılan bir takvim sistemidir. Rönesans editörleri, bazen kitaplarına yayınlanma yıllarını AUC sisteminde yazarlardı, bu da Romalıların AUC sistemini kullandıkları algısını yaratmıştır. Oysaki Roma zamanlarında takvim sistemi bundan çok daha farklıdır.

Horapollo milattan sonra 5. yüzyılın sonları ve 6. yüzyılın başlarında yaşamış bir geç antik çağ filozofu.

<span class="mw-page-title-main">Didyma</span>

Didyma, İyonya sahili üzerinde yer alan bir Antik Yunan kutsal alanıdır. Bu yer Apollo tapınağını içermektedir. Delphi'nin yanında Didyma, Helen dünyasının en ünlü kehanet merkezidir. İlk olarak Homeros'un Apollo'ya ilahisinde bahsedilmiştir. Kuruluşu okuma-yazma öncesi, hatta Ionia'nın Helen kolonizasyonundan da öncedir.

<span class="mw-page-title-main">Bassae</span>

Bassae, Yunanistan'ın Messinya ilinin kuzeydoğu kesiminde bulunan Oichalia'da bulunan bir arkeolojik alandır. Klasik antik dönemde, Arkadya'nın bir parçasıydı. Bassae, Figaleia'nın kuzeydoğusunda, Andritsaina'nın güneyinde ve Megalopolis'in batısında, Skliros kasabasının yakınında yer alır. M.Ö. 5. yüzyılın sonlarına tarihlenen iyi korunmuş olan Apollon Epikurios Tapınağı ile ünlüdür.

<i>Theogonia</i>

Theogonía, Hesiodos tarafından yazılan ve Yunan tanrılarının kökenleriyle şecerelerini tanımladığı bir şiirdir. MÖ 730-700 civarlarında yazılmıştır. Antik Yunancanın epik lehçesinde yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Magnesia (Aydın)</span>

Magnesia veya Menderes Magnesia'sı, tarihi İyonya bölgesinde yer almış bir Antik Yunan kenti. Kent kalıntıları günümüzde Aydın ilinin Germencik ilçesinde yer alan Ortaklar-Söke kara yolu üzerinde, Ortaklar'a 4 km mesafede bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kitharacı</span>

Kitharacı, Antik Yunanistan'da profesyonel olarak şarkılara eşlik etmek için kithara veya bazen lir kullanan şarkıcıdır. Ünlü kitharacılar Terpander ve Arion'dur. Apollo'nun kitharacı sıfatı vardır ve bu terim Apollo'yu liri ile tasvir eden heykellere atıfta bulunmak için kullanılır.