İçeriğe atla

Gnaeus Pompeius

Gnaeus Pompeius (d. MÖ 75 civarı- ö. 12 Nisan MÖ 45), bazen Genç Pompey olarak çağrılır (zaman zaman Cneius, Gneius olarak telaffuz edilir), Cumhuriyetin son dönemlerinde yaşamış olan Romalı politikacı ve general.

Gnaeus Pompeius, Büyük Pompey'in üçüncü karısı Mucia Tertia'dan olan oğludur. Hem Gnaeus Pompeius hem de kardeşi Sextus Pompeius Roma tarihinin en büyük generallerinden biri olan babalarının gölgesinde büyümüşlerdir. Sezar'ın MÖ 49 yılında Rubicon nehrini geçmesi sonucu ortaya çakan iç savaşta Gnaeus, pek çok senatör gibi, doğuya kaçan babasını takip etti. Pompey'in ordusu MÖ 48 yılında Pharsalus Muharebesi'ni kaybedince Pompey hayatını kurtarmak için kaçmak zorunda kaldıysa da aynı yılın 29 Eylül'ünde Mısır'da yakalandı ve öldürüldü.

Babalarının ölümünün ardından Gnaeus kardeşi Sextus'la birlikte Afrika eyaletinde ortaya çıkan Sezar muhalifi harekete katıldı. Metellus Scipio, Genç Cato ve diğer senetörlerle birlikte Sezar'ı ve ordusunu ortadan kaldırmak için hazırlıklara başladılar. Sezar, kısa bir süre sonra suikast sonucu öldürülecek olan Metellus Scipio ve Cato'yu MÖ 46 yılında yapılan Thapsus Muharebesi'nde bozguna uğrattı. Gnaeus bir kez daha kaçmak zorunda kaldı ve Balear Adalarına giderek kardeşi Sextus'a katıldı. Sezar'ın eski generallerinden Titus Labienus ile birlikte yeni bir ordu toplamak için Hispania'ya geçtiler.

Sezar onları takibe devam etti ve nihayet iki ordu 17 Mart MÖ 45 tarihinde Munda Muharebesi'nde karşı karşıya geldi. Her iki ordu da güçlüydü ve yetenekli generaller tarafından komuta ediliyordu. Savaş ortada geçerken Sezar'ın cepheye sürdüğü bir süvari birliği savaşı Sezar'ın lehine döndürdü. Savaşta ve savaşın ardından ortaya çıkan panik halinde kaçış esnasında Titus Labienus ve kendisine bağlı yaklaşık 30.000 Pompey taraftarı öldürüldü. Gnaeus ve Sextus bir kez daha kaçmayı başardılar. Ancak artık taraftar bulmak çok zordu çünkü iç savaşta güç dengesinin Sezar'ın lehine değiştiği neredeyse kesinleşmişti. Birkaç hafta içinde yakalanan Gnaeus Pompeius vatana ihanetle suçlandı ve ardından idam edildi. Sextus Pompeius kaçmayı başardı ve bir on yıl daha yaşayarak çocuk sahibi olamadığı Claudia Pulchra adında bir kadınla evlendi.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jül Sezar</span> Romalı asker ve Roma Cumhuriyetinin son diktatörü olan politik lider (MÖ 100–44)

Jül Sezar, Romalı asker ve Roma Cumhuriyeti'nin son diktatörü olan politik liderdir. Aynı zamanda iyi bir hatip ve güçlü bir yazar olan Sezar, dünya tarihinin en etkili insanlarından birisi olarak kabul edilir. Eylemleriyle Roma Cumhuriyeti'nin Roma İmparatorluğu'na dönüşmesinde ve evlatlığı Augustus'un ilk Roma imparatoru olmasını sağlayacak olayların başlamasında kritik bir rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gnaeus Pompeius Magnus</span> Romalı general ve devlet adamı (MÖ 106-48)

Gnaeus Pompeius Magnus veya Pompey, Roma Cumhuriyeti'nin son dönemlerinde askeri ve politik liderdi. İtalya'nın kasabalarından gelen Pompey, kendini Roma asilzadeleri arasına sokabildi. Kendisine Magnus kognomenini de Lucius Cornelius Sulla vermişti.

Pharsalus savaşı MÖ 48 yılında Jül Sezar ile Pompey arasında Farsala'da olmuştur. Pompeius savaşı kaybetmiş ve Mısır'a kaçmıştır.

Quintus Pedius Roma Cumhuriyeti döneminde yaşamış olan Romalı general. Pedius, Marcus ya da Quintus Pedius'un oğlu ve aynı zamanda ünlü Romalı dikatatör Jül Sezar'ın da yeğeniydi.

<span class="mw-page-title-main">Sextus Pompeius</span>

Sextus Pompeius Magnus Pius ya da kısaca Sextus Pompeius, Roma Cumhuriyetinin sonlarında yaşamış Romalı general. İkinci üçlü hükümdarlık'in karşısına çıkan son muhaliftir.

Naulochus Deniz Muharebesi 3 Eylül MÖ 36 tarihinde Jül Sezar'ın muhaliflerinden ve büyük Romalı general Pompey'in oğlu Sextus Pompeius ve Octavian'ın generali Marcus Vipsanius Agrippa arasında Sicilya'daki Naulochus burnu açıklarında yapılan deniz muharebesi. Muharebe, Agrippa'nın zaferiyle sonuçlanmış ve böylece Pompeius'un İkinci üçlü hükümdarlığa karşı süren direnişi sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Sosius</span>

Gaius Sosius, Romalı general ve politikacı.

Titus Labienus Roma Cumhuriyetinin son dönemlerinde yaşamış olan Romalı profesyonel asker. MÖ 63 yılında Pleblerin Tribünü olarak görev yapmış ve Jül Sezar'ın en yakınındaki subaylardan biri olarak çıktığı seferlerde adından sık sık söz ettirmiştir. Quintus Labienus'un babasıdır.

Cornelia Metella Quintus Caecilius Metellus Pius Scipio Nasica'nın kızıdır. Babası Caecilii Metellii gens'i tarafından evlat edinildiği için tam adı Caecilia Metella'dır.

<span class="mw-page-title-main">II. Farnakis</span>

II. Farnekes, Roma Cumhuriyetinin en ünlü düşmanlarından VI. Mitridat'in oğlu olan Pontus Kralı.

<span class="mw-page-title-main">Dyrrhachium Muharebesi (MÖ 48)</span>

Dyrrachium Muharebesi, 10 Temmuz MÖ 48'de şimdiki Arnavutluk topraklarında yapılan savaş. Savaş sonunda Gnaeus Pompeius Magnus Jül Sezar'ı yenilgiye uğratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Thapsus Muharebesi</span> Sezar İç Savaşında muharebe

Thapsus Muharebesi, 6 Nisan MÖ 46 tarihinde antik Tunus'un Thapsus (modern Ras Dimas kenti yakınlarında yapılan savaş. Marcus Porcius Cato, Genç ve Quintus Caecillius Metellus Scipio tarafından komuta edilen Optimates destekli Cumhuriyet Ordusu ile Populares destekli Jül Sezar'ın orduları arasında yapılmıştır. Savaşı Sezar'ın kazanmasıyla birlikte Afrika'daki direniş kırılmış ve Sezar mutlak güce bir adım daha yaklaşmıştır.

Munda Muharebesi, 17 Mart MÖ 45 tarihinde Hispania'nın güneyindeki Munda ovasında yapılan muharebe. Bu muharebe Jül Sezar ve Muhafazakâr Cumhuriyetçiler arasındaki iç savaşın son çarpışmasıdır. Zaferin kazanılması ve Titus Labienus ve Gnaeus Pompeius'un öldürülmesinin ardından artık Sezar'ın Roma'ya dönerek diktatör yetkileriyle yönetimi ele almasının önünde hiçbir engel kalmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">XIII. Ptolemaios</span>

XIII. Ptolemaios Theos Philopator d. MÖ 62/61 – ö. 13 Ocak MÖ 47 ?,) MÖ 51 yılında tahta çıkmış olan Antik Mısır'ın son Hellenistik kökenli Ptolemy hanedanı krallarından biridir.

Jül Sezar'in birliklerine komuta etme yeteneği, tarihçiler tarafından tarihin en önemli askeri taktisyen ve stratejistleri olarak kabul edilen Büyük İskender, Hannibal ve Napolyon Bonapart'ta eşdeğer olarak kabul edilmiştir. Sezar, gerek Galya savaşları sırasındaki Gergovia savaşında gerekse iç savaş sırasındaki Dyrrhachium Muharebesi'nde taktik açıdan göz alıcı zaferler kazanmıştır. Ancak, Sezar'ın taktik dehası kendini Galya Savaşları sırasındaki Alesia kuşatmasında, iç savaş sırasındaki Pharsalus Muharebesi'nde, Pompey'in sayıca fazla birliklerini geri püskürtmesiyle ve Pharnaces'in ordusunu Zela savaşında yok etmesiyle göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Aristobulus</span>

II. Aristobulus, Haşmonayim hanedanlığının bir üyesi olup MÖ 66 ile MÖ 63 yılları arası başrahiplik ve Yahudiye'nin krallığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Domitius Ahenobarbus (konsül MÖ 54)</span>

Lucius Domitius Ahenobarbus, Jül Sezar'ın düşmanı ve geç Roma Cumhuriyeti'nde aristokrat partinin (optimates) MÖ 54'te konsül seçilen güçlü bir destekçisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sezar İç Savaşı</span> Roma Cumhuriyetinde iç savaş

Sezar İç Savaşı MÖ 49-45 yılları arasında Roma Cumhuriyeti'nin Roma İmparatorluğu'na dönüşmeden önceki son çatışmalarından biriydi. Jül Sezar ve Magnus Pompey arasında bir dizi siyasi ve askeri çatışma olarak tarihe geçti.