İçeriğe atla

Gliese 581

Koordinat:Sky map 15sa 19d 26s; -07º 43' 20″
Gliese 581
Güneşin boyutu (solda) ve Gliese 581 (sağda)
Gözlem verisi
Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
TakımyıldızTerazi
Sağ açıklık (α)15sa 19d 26,8250s[1]
Dik açıklık (δ)−07° 43′ 20,209″[1]
Görünür büyüklük (V)10.56 to 10.58[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
M3V[3]
B−V renk ölçeği1,61[1]
Değişen yıldız tipiBY Draconis
Astrometri
Dikey hız ()−9,5 ± 0,5[1] km/s
Özdevinim (μ)RA: −1233,51[4] mys/y
Dec.: −94,52[4] mys/y
Iraklık açısı (π)160,91 mys
Uzaklık20,4 Iy
Mutlak büyüklük (V)11,6[5]
Özellikler
Kütle (m)0,31[6] M☉
Yarıçap (r)0,29[3] R☉
Aydınlatma gücü0,013[3] L⊙
Yüzey kütle çekimi (log g)4,92 ± 0,10[7] cgs
Sıcaklık3.480 ± 48[7] K
Metallik [Fe/H]−0.33 ± 0.12[7]
Yaş7-11 milyar[6]
Katalog belirtmeleri
HO Librae, HO Lib, BD−07°4003, GJ 581, HIP 74995, LFT 1195, LHS 394, LPM 564, LTT 6112, NLTT 39886, TYC 5594-1093-1, Wolf 562.[1][8]

Gliese 581, Terazi takımyıldızında bulunan kırmızı cüce bir yıldızdır. Bilinen 6 gezegeni vardır. Bu gezegenlerden Gliese 581 b'nin kütlesi Dünya'dan 17 kat fazladır ve yıldızını 5,366 günde ortalama 6 milyon km (0,04 AB) uzaktan dolaşır. Yıldızına olan az uzaklıktan dolayı yüzey sıcaklığı yaklaşık 150 derecedir. Cüce yıldızı, 8 Dünya kütlesi olan ikinci bir gezegen, 84 günde bir dolaşmaktadır.

2007 Nisan'ında Avrupa Güney Gözlemevi (ESO) gök bilimcileri tarafınden üçüncü bir gezegen daha saptandı: Gliese 581 c. Yıldızının etrâfında bir dolaşımı (gezegenin bir yılı) 13 gündür. Yüzeyinin sıcaklığı 0 ile 40 derece arası tahmin ediliyor. Bu durumda su sıvı hâlde olur. Dünyanın 1½ katı büyüklüğünde ve kütlesi beş Dünya kütlesi olan Gliese 581 b, Dünya dışı yaşam araştırmaları için enteresan bir nesne olup bugüne kadar bulunmuş en küçük Güneş dışı gezegendir.

Gezegen sistemi

Gliese 581 sistemi[9]
Bileşen
(yıldızından uzaklığına göre)		KütleYarı büyük eksen
(AU)		Yörünge süresi
(gün)		Dış merkezlikEğiklikYarıçap
e1,95 – <3,1 M⊕0,028 3,14945 ± 0,00017 0,32 ± 0,09 — —
b15,86 – <30,4 M⊕0,041 5,36865 ± 0,00009 0,031 ± 0,014 — —
c5,34 – <10,4 M⊕0,073 12,9182 ± 0,0022 0,07 ± 0,06 — —
d
(doğrulanmamış)		6,06 – <13,8 M⊕0,22 66,64 ± 0,08 0,25 ± 0,09 — —
Komet kuşağı25 ± 12 AU–>60 AU— —

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e V* HO Lib -- Değişen Yıldız, veritabanı girişi, SIMBAD. 21 Ağustos, 2008 tarihinde erişilmiştir.
  2. ^ HO Lib, database entry, "The combined table of GCVS Vols I-III and NL 67-78 with improved coordinates, General Catalogue of Variable Stars", Sternberg Astronomical Institute, Moscow, Russia, 20 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 21 Ağustos 2008 
  3. ^ a b c Bonfils; ve diğerleri. (2005). "The HARPS search for southern extra-solar planets, VI. A Neptune-mass planet around the nearby M dwarf Gl 581". Astronomy and Astrophysics. Cilt 443. ss. L15-L18. doi:10.1051/0004-6361:200500193. 30 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2009. 
  4. ^ a b van Leeuwen, F. (2007), "HIP 74995", Hipparcos, the New Reduction, Strasbourg Astronomical Observatory, 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Ağustos 2008 
  5. ^ From apparent magnitude and parallax.
  6. ^ a b "Star: Gliese 581". Extrasolar Planets Encyclopaedia. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2009. Kütle 0,31 MGüneş, Yaş 8+3-1 My 
  7. ^ a b c Bean, J. L.; Benedict, G. F.; Endl, M. (2006). "Metallicities of M Dwarf Planet Hosts from Spectral Synthesis". The Astrophysical Journal. 653 (1). ss. L65-L68. doi:10.1086/510527. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2007. 
  8. ^ Entry 5594-1093-1 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Tycho Catalogue, The Hipparcos and Tycho Catalogues, CDS ID I/239 26 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  9. ^ Forveille; Bonfils; Delfosse; Alonso; Udry; Bouchy; Gillon; Lovis; Neves (2011). "Only 4 planets in the Gl~581 system". arXiv:1109.2505 $2. 

Dış bağlantılar

Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var:

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gaz devi</span> terimi, kayalar veya diğer katı materyaller yerine, büyük bölümü gazlardan (veya kütleçekimi sebebiyle sıvılaşmış gaz) oluşan gezegenler için kullanılır

Gaz devi terimi, kayalar veya diğer katı materyaller yerine, büyük bölümü gazlardan oluşan gezegenler için kullanılır. Yaygın kabul gören modellere göre, ortaya çıkmakta olan bir yıldızı çevreleyen ve içinde gezegenlerin oluştuğu gaz ve toz diskinin yıldıza yakın iç kısımlarında ağır metaller ve kayaçlar toplanırken, hafif gazlar ve buz parçacıkları diskin dış kısımlarında toplanıp Jüpiter, Satürn ve Neptün gibi gaz devi gezegenleri meydana getirir.

<span class="mw-page-title-main">HD 209458 b</span>

HD 209458b, Dünya'dan 150 ışıkyılı uzakta bir Güneşdışı gezegendir. Bulucuları tarafından Mısırlıların verimlilik ve ölüm tanrıçası Osiris adıyla gayriresmî olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 581c</span>

Gliese 581 c Gliese 581 adlı bir "kırmızı cüce" sisteminde yer alan gezegendir. Gliese 581 yıldızı, 20,3 ışık yılı mesafesiyle Dünya'ya en yakın yıldızlardan birisidir ve Gliese 581 c, bu çok küçük yıldızın etrafında 13 günde bir dönmektedir. Yapılan ölçümler Gliese 581 c'nin yüzey sıcaklığının dünyadaki gibi 0 ile 40 derece arasında değiştiğini gösteriyor.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegen</span> Güneş Sistemi dışındaki gezegenler.

Ötegezegen veya Güneş dışı gezegen, Güneş'in baskın kütleçekim etkisinin dışında başka bir yıldızın veya kahverengi cücenin kütleçekim etkisi içinde olan gezegensel bir gök cismidir. Bir ötegezegenin ilk muhtemel kanıtı 1917 yılında kaydedilmiş, fakat o zamanlar bu şekilde kabul edilmemişti. Tespitin ilk teyidi 1992 yılında gerçekleşmiştir. 1988'de tespit edilen farklı bir gezegen ise 2003 yılında doğrulandı. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. James Webb Uzay Teleskobu'nun (JWST) daha fazla ötegezegen keşfetmesi ve bunların bileşimleri, çevresel koşulları ve yaşam potansiyelleri gibi özellikleri hakkında daha fazla fikir vermesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegenler listesi</span>

Bu bir ötegezegenler listesidir. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. İlk kez 1984 yılında görece genç ve sıcak bir yıldız olan Vega çevresinde gözlenen Toz diski daha sonra yakınlardaki 100 kadar yıldızın çevresinde de gözlendi. Ancak gezegenlerin bu disk içinde oluşmak için fazlaca bir zamanları yoktur. Uluslararası bir gökbilim ekibince 84 yıldız üzerinde yapılan bir araştırma, 400 milyon yıldan daha genç yıldızların %60'ının toz diskine sahip olduğunu, yaşları 1 milyar yılı aşan yıldızlardaysa bu oranın %10'a düştüğünü ortaya koymuştur. Sonuç: Bir gaz ve toz diskinin ömrü, yalnızca 300 - 400 milyon yıl. Daha sonra toz diski çeşitli öğelerin etkileşimiyle dağılıyor. Disk içindeki toz zerrecikleri, başka zerreciklerle çarpışarak iyice ufalıyor. En küçükleri yıldızdan gelen ışınım basıncıyla uzaya atılıyor. Daha büyükleriyse yıldız ışığıyla etkileşim sonucu sarmal hareketlerle yavaş yavaş yıldızın içine düşüyorlar.

HD 13189 Üçgen takımyıldızında bulunan 8. parlak yıldız. Bu turuncu parlak dev, 603 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır. Kütlesi 4,5 Güneş kütlesi ve B-tipi bir Anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">OGLE-2005-BLG-390Lb</span> Güneş Dışı Gezegen

OGLE-2005-BLG-390Lb, Samanyolu Gökadamızın merkezine yakın OGLE-2005-BLG-390L yıldızının yörüngesinde ve Dünya'dan yaklaşık olarak 21,500 ± 3,300 ışık yılı uzaklıkta bulunan Güneş dışı gezegen.

OGLE-2005-BLG-169Lb, Yay takımyıldızında yaklaşık olarak 2700 parsek uzaklıkta bulunan ve OGLE-2005-BLG-169L yıldızının yörüngesindeki Güneş dışı gezegen. Gezegen, OGLE projesi kapsamında kütleçekimsel mikromercekleme yöntemiyle keşfedilmiştir. Kütlesi Dünya'dan 13 kat büyük olan gezegen, sıcaklık özellikleri bakımından Uranüs'e benzerdir. Uranüs'e benzer bir buz devi olabileceği gibi, kayalık yüzeyli "çıplak süper-Dünya" olabileceği de düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876</span>

Gliese 876, Kova takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 15 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir kırmızı cüce yıldızdır. 2011 yılında yıldızı yörüngeleyen dört güneş dışı gezegen onaylanmıştır. Orta gezegenlerin ikisi Jüpiter benzeri iken, en yakın gezegenin küçük bir Neptüne ya da geniş bir karasal gezegene benzediği, en dıştaki gezegeninse kütlece Uranüs'e benzediği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876 b</span>

Gliese 876 b, kırmızı cüce yıldız Gliese 876 çevresinde yörüngede dönen bir güneşdışı gezegendir ve bir turunu 61 günde tamamlar. Haziran 1998 de keşfedildiğinde, Gliese 876 b kırmızı bir cüce yıldızın çevresinde keşfedilen ilk gezegendi.

<span class="mw-page-title-main">4 Ursae Majoris b</span>

4 Ursae Majoris b, 4 Ursae Majoris yıldızının çevresinde dolanan bir güneş dışı gezegendir. Dünya'dan 252 ışık yılı uzaklıkta, Ursa Major takımyıldızında bulunur. Gezegenin minimum kütlesi Jüpiter'in 7.1 katıdır ve yıldızından 0.83 astronomik birim uzaklıkta, dışmerkezli bir yörüngede dönmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 581 d</span> Gezegen

Gliese 581 d, Dünya'dan yaklaşık olarak 20 ışık yılı uzaklıktaki Gliese 581 yıldızının etrafında dönen bir güneş dışı gezegendir. Sisteminde keşfedilmiş olan üçüncü ve yıldızından olan uzaklığına göre beşinci gezegendir. Dünya'dan en az 5,6 kat büyük kütlesi nedeniyle bir dev dünya olarak sınıflandırılmaktadır. Nisan 2009'da özgün keşif ekibi gezegenin sıvı su bulunmasına elverişli olan yaşanabilir bölgenin sınırlarında olduğuna karar verdi. Daha sonra üç boyutlu bir simülasyon gezegenin bir atmosfere ve yüzeyinde sıvı suya sahip olmasının olası olduğunu gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Dev Dünya</span>

Dev Dünya veya süper Dünya, astronomide Dünya'dan daha fazla kütleye sahip, fakat Güneş Sistemi'nin buz devleri olan Uranüs ve Neptün'den çok daha az kütleye sahip olan bir tür ötegezegendir. Bu terim yalnızca gezegenin kütlesine işaret eder ve yüzey koşulları ya da yaşanabilirlik konusunda bir şey ima etmez. Kütle ölçeğinin üst ucundaki gezegenler için alternatif olarak "gaz cüceleri" terimi daha doğru olsa da, yaygın olarak "mini-Neptün" terimi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak Jüpiter</span>

Sıcak Jüpiterler, fiziksel olarak Jüpiter'e benzeyen ancak çok kısa yörünge periyotlarına sahip olan, gaz devi ötegezegen sınıfıdır. Yıldızlarına olan yakınlığı ve yüksek yüzey-atmosfer sıcaklıklarından dolayı, "sıcak Jüpiterler" olarak adlandırılmaktadırlar.

Epsilon Reticuli b, HD 27442 olarak da bilinen Epsilon Reticuli'nin, birincil bileşeni olan yıldızın yörüngesindeki bir güneş dışı gezegendir. 16 Aralık 2000 tarihinde Anglo-Australian Gezegen Arama (Anglo-Australian Planet Search) ekibi tarafından son derece başarılı dikeyhız yöntemiyle keşfedilmiştir. Gezegenin kütlesi jüpiter kütlesinden %56 daha fazladır.

Gliese 221, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 66 ışık yılı uzaklıkta bulunan M-tipi kırmızı bir ana kol yıldızıdır. Gliese 221, Gökada içinde Güneş'e göre 40,3 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 16.800 ile 24.500 ışık yılı aralığında değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876 d</span>

Gliese 876 d, yaklaşık 15 ışık yılı uzaklıktaki Kova takımyıldızında bulunan bir güneşdışı gezegendir. Gezegen kırmızı cüce Gliese 876'nın yörüngesinde keşfedilen üçüncü gezegendir. Gliese 876 d keşfedildiğinde PSR B1257 + 12'nin yörüngesindeki pulsar gezegenler dışında bilinen tüm güneşdışı gezegenler arasında en düşük kütleye sahip gezegendi. Gezegen, düşük kütlesi nedeniyle Dev Dünya olarak kategorize edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi altcüce</span>

Kahverengi altcüce veya gezegen kütleli kahverengi cüce, yıldızlar ve kahverengi cücelerle aynı şekilde oluşan, ancak döteryumun termonükleer füzyonu için sınırlayıcı kütlenin altında bir kütleye sahip olan astronomik bir cisimdir.. Bazı araştırmacılar Kahverengi altcücelere serbest yüzen gezegenler de demektedir. Ancak çoğunlukla kabul edilen ismi gezegen kütleli kahverengi cücedir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 176 b</span>

Gliese 176 b, Taurus takımyıldızında olup yaklaşık 31 ışıkyılı uzaklıkta bulunan bir Süper Dünya sınıfı ötegezegendir. Bu gezegen, kırmızı cüce yıldızı Gliese 176'nın çok yakınında yörüngede dönmektedir.

En yakın karasal ötegezegen adaylarının bu listesi, Güneş Sisteminden 50 ışıkyılı kadar uzaklıkta bulunan ve artan mesafeye göre sıralanmış olası karasal ("kayalık") ötegezegenleri içerir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.