İçeriğe atla

Gleiwitz Vakası

Koordinatlar: 50°18′48″N 18°41′21″E / 50.313370°K 18.689037°D / 50.313370; 18.689037
Gliwice Radyo Vericisi. Avrupa'nın en yüksek ahşap yapısıdır.

Gleiwitz Vakası, 31 Ağustos 1939'da, II. Dünya Savaşı'nın Avrupa'da başlamasının arefesinde, Polonyalı kılığına bürünmüş Alman güçlerince Yukarı Silezya'nın Gleiwitz (1945'ten beri Gliwice) kentindeki Gleiwitz Radyo İstasyonu'na yapılan düzmece saldırıdır.

Bu provokasyon, Nazi Almanyası SS'inin Himmler Operasyonu'nun en iyi bilinen parçasıdır. Almanya'nın Polonya'yı işgali için haklı bir nedeni olduğunu göstermek amacıyla, Polonya'nın saldırganlığını göstermek için tertip edilmiştir.

Gleiwitz'teki olaylar

Gleiwitz vakası hakkında bilinenlerin çoğu Nürnberg Duruşmalarında yer alan Alfred Naujocks'un yeminli ifadesine dayanmaktadır. İfadesinde olayı Reinhard Heydrich ve Gestapo şefi Heinrich Müller'in emirleriyle bizzat tertip ettiğini söylemiştir.[1]

31 Ağustos 1939 saat 4'te Naujocksa Berlinden "büyükanne öldü" („Großmutter gestorben“) kodlu bir çağrı gelir ve gece, Naujocks'un liderliğinde Polonya üniformaları içindeki bir grup Alman ajanı Gleiwitz istasyonunu ele geçirerek Lehçe Alman karşıtı bir yayın yaptılar. Almanların amacı saldırıyı Alman karşıtı Polonyalı sabotajcıların yaptığı izlenimi vermekti.

Saldırıyı daha da inandırıcı hale getirmek için Almanlar, Alman asıllı bir Silezyalı olan ve Polonyalılara duyduğu sempati ile bilinen ve önceki gün Gestapo tarafından tutuklanmış olan Franciszek Honiok'u yanlarında getirdiler. Honiok, sabotajcı gibi görünecek şekilde giydirilmiş, zehirli iğneyle öldürüldükten sonra kurşun yaraları oluşturulmuş ve cesedi olay yerinde bırakılmıştı. Böylece, istasyona saldırırken öldürülmüş gibi görünecekti. Cesedi daha sonra polise ve basına kanıt olarak sunuldu.

Gleiwitz vakası Alman istihbaratı Abwehr ile SS'in organize ettiği ve Himmler Operasyonu olarak adlandırılan daha büyük bir operasyonun parçasıydı. Gleiwitz saldırısıyla aynı anda Polonya-Almanya sınırı boyunca Almanlar daha birçok benzer olay tertiplediler. Himmler Operasyonu toplamda 21 olaydan oluşmaktaydı ve amacı Polonya'nın Almanya'ya karşı saldırgan tavır sergilediği izlenimi vermekti.

Uluslararası tepkiler

Ertesi gün Amerikalı muhabirler olay yerine davet edildiler ancak tarafsız bir heyetin olayı detaylı bir şekilde soruşturmasına izin verilmedi ve uluslararası kamuoyu Almanların hikâyesini çok da inandırıcı bulmadı.

Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

  • John Toland, Adolf Hitler: The Definitive Biography, ISBN 0-385-42053-6.
  • Dennis Whitehead, "The Gleiwitz Incident", After the Battle Magazine Number 142 (March 2009)
  • Stanley S. Seidner, Marshal Edward Śmigły-Rydz Rydz and the Defense of Poland, New York, 1978.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Heydrich</span> Alman SS Generali ve siyasetçi

Reinhard Tristan Eugen Heydrich, Alman asker ve siyasetçi. SS-Obergruppenführer. Sicherheitspolizei ve Sicherheitsdienst 'nin birleşme sonucu kurulan Reichssicherheitshauptamt başkanı. Reichsprotektorat Böhmen und Mähren Genel Vali Vekili. Holokost'un başmimarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Gdańsk</span>

Gdańsk, Polonya'da bulunan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Himmler</span> Alman Nazi politikacı, Schutzstaffel lideri ve Yahudi soykırımının ana mimarı (1900-1945)

Heinrich Luitpold Himmler, Alman politikacı ve askerdi. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin (NSDAP) liderlerindendi ve 1929-1945 yılları arasında Schutzstaffel'in (SS) başkomutanlığını yapmıştı. Nazi Almanyası'ndaki en güçlü devlet adamlarından ve Holokost'un baş mimarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Ioannes Paulus</span> 264. Katolik Kilisesi papası (1920-2005; pd. 1978-2005)

II. Ioannes Paulus, Türkçe II. Yuhanna Pavlus, kaynaklardaki yaygın adıyla II. Jean Paul, ya da doğum adıyla Karol Józef Wojtyła, Katolik Kilisesi'nin Polonya kökenli ilk papası.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Seferi</span> Avrupada II. Dünya Savaşının ilk çatışması

Polonya Seferi veya Polonya'nın İşgali, II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir. Nazi Almanyası'nın işgal harekâtı Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'nın imzalanmasından bir hafta sonra, 1 Eylül 1939'da başlamış ve 6 Ekim 1939'da Almanya ve Sovyetler Birliği'nin Polonya'nın tamamını işgal etmeleriyle son bulmuştur. Alman saldırısı, savaş ilanı olmadan yapılmıştı. Bu saldırı uluslararası hukuka aykırı bir saldırı savaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Polonyalılara karşı işledikleri suçlar</span>

Polonya'da Nazi uygulamaları, Nazi Almanyası'nın işgali altındaki Polonya'da Yahudi ve diğer azınlıklara uyguladığı soykırım siyasetidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuhaf Savaş</span> İkinci Dünya Savaşının başlangıcında, Batı Cephesinde yalnızca bir sınırlı askeri kara harekâtının yapıldığı sekiz aylık dönem

Tuhaf Savaş, II. Dünya Savaşı kıta Avrupası savaşları içinde geçen, Polonya'nın işgali başlangıcıyla Fransa Seferi başlangıcı arasında geçen harekât ve muharebe dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Polonya tarihi</span>

Polonya tarihi ya da Lehistan tarihi bugünkü Polonya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Joachim Peiper</span>

Joachim Peiper, daha çok Jochen Peiper olarak bilinen II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda savaş suçlusu ve kıdemli Waffen-SS Albayı.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Höß</span> Auschwitz toplama kampının ilk komutanı

Rudolf Franz Ferdinand Höss, Holokost faili Alman SS subayı. Höss, Auschwitz toplama ve imha kampında en uzun süre görev yapan komutandı. Hitler'in "Nihai Çözüm" olarak bilinen Nazi işgali altındaki Avrupa'da Yahudi nüfusunu sistematik olarak yok etme emrini hızlandırmanın yollarını test etti ve uyguladı. Astlarından biri olan Karl Fritzsch'in girişimiyle Höss, 1 milyondan fazla insanın öldüğü gaz odalarında kullanılmak üzere Zyklon B pestisitini tanıttı.

<span class="mw-page-title-main">Armia Krajowa</span> 2.Dünya Savaşı sırasında Alman işgalindeki Polonyadaki direniş hareketi

Armia Krajowa, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın işgali altındaki Polonya’da bir direniş hareketi. 1942 yılı Şubat ayında Związek Walki Zbrojnej adıyla kuruldu. İki yıl içinde çoğu direniş grubunu kapsayacak şekilde genişledi. Polonya Sürgün Hükûmetine bağlıydı ve bu hükûmetin silahlı kuvvetine evrildi. 1944 yılında bünyesinde 200 ila 600 bin kişinin bulunduğu öne sürülür. Yugoslav Partizanları ve Sovyet partizanlarının ardından Avrupa’daki savaş sırasında en büyük üçüncü direniş örgütüydü. Örgütün varlığına, 20 Ocak 1945 tarihinden itibaren işgal altındaki Polonya topraklarının ilerleyen Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine son verilir.

<span class="mw-page-title-main">Genel Hükûmet</span>

Genel Hükûmet, aynı zamanda İşgal Altındaki Polonya Bölgesi Genel Valiliği olarak da anılır. İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında 1939'da Nazi Almanyası, Slovakya ve Sovyetler Birliği tarafından Polonya'nın işgalinden sonra kurulan bir Alman işgal bölgesiydi. Yeni işgal edilen İkinci Polonya Cumhuriyeti üç bölgeye ayrıldı: Merkezde Genel Hükûmet, batıda Nazi Almanyası tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri ve doğuda Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri. Bölge, 1941'de, Sovyetler Birliği'nin Alman işgalinden sonra, yeni Galiçya Bölgesi'ni içerecek şekilde önemli ölçüde genişletildi.

<span class="mw-page-title-main">Nihai Çözüm</span> II. Dünya Savaşında Yahudileri yok etmek için yapılan Nazi planı

Nihai Çözüm veya Yahudi Problemine Nihai Çözüm, II. Dünya Savaşı'nda Yahudileri yok etmek için yapılan Nazi planıdır. 1942'nin ocak ayında Berlin'in yanında Wannsee Konferansı'nda Nazilerin liderliğinde sistematik ve kasten yapılacak soykırımın prosedürleri kesinleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Naujocks</span>

Alfred Helmut Naujocks, alias Hans Müller, Alfred Bonsen veya Rudolf Möbert, SS-Sturmbannführer (binbaşı) idi. Nazi Almanyası tarafından Polonya'ya yapılan saldırı gerekçesini ortaya koymak amacıyla düzenlenen aşamalı bir davaya katıldı ve Avrupa'da II. Dünya Savaşı'nı provoke etti.

<span class="mw-page-title-main">Władysław Sikorski</span>

Władysław Eugeniusz Sikorski, Polonyalı asker ve siyasetçi. II. Dünya Savaşı sırasında Sürgündeki Polonya Hükûmeti Başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası'nda propaganda</span>

Nazi Almanyası'nda propaganda, NSDAP'nin iktidara gelmeden önce çoğunlukla Joseph Goebbels'in ve Adolf Hitler'in yürüttüğü II. Dünya Savaşı'nın öncesinde ve savaştaki zaman zarfını teşkil eden dönemde nasyonal sosyalizm öğütleri doğrultusunda yapılan antisemitik, antikapitalist ve antikomünist konuşmalar ve propagandalardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda partizan karşıtı operasyonlar</span>

II. Dünya Savaşı sırasında partizan karşıtı operasyonlar, çeşitli partizan direniş hareketlerine karşı yapılan temizlik operasyonlarıydı. II. Dünya Savaşı sırasında bu operasyonlar öncelikle işgalci Mihver Devletleri tarafından gerçekleştirildi, ancak savaşın değişen seyri ile Sovyetler Birliği ve Müttefik güçler de partizanlarla uğraşmak zorunda kaldılar.

Adolf Hitler, Nazi Almanyasından Führer, çoğu askeri politika ve işgal altındaki ülkelerdeki sivillere yönelik muameleyle ilgili yüzlerce talimat, emir ve kararname çıkardı. Bunların çoğu, kötü şöhretli Komando Emri gibi savaş suçlarının işlendiğinin doğrudan kanıtıdır. Diğer emirler insanlığa karşı suçların kanıtını sağlar. 1939'da T4 operasyonu kapsamında engellilere zorla ötanazi tesis eden Hitler emri ve işgal altındaki ülkelerdeki sivil direnişçileri ortadan kaldırmak için Nacht und Nebel emri gibi insanlığa karşı işlenen suçlara dair kanıtlar sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rumen Köprübaşı</span>

Romanya Köprübaşı, Polonya'nın güneydoğusunda, şu anda Ukrayna'da bulunan bir alandı. 1939'da İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında Polonya'nın işgali sırasında, Polonya başkomutanı, Polonya Mareşali Edward Rydz-Śmigły, Vistül'ün doğusunda savaşan tüm Polonya birliklerine Lviv'e ve ardından 14 Eylül'de Romanya ve Sovyetler Birliği sınırlarındaki tepelere çekilme emri verdi. O sırada yaklaşık yaklaşık 20 tümen hala hali hazırda savaşmaktaydı. 17 Eylül'de ise Kızıl Ordu saldırdıktan sonra, Rydz-Śmigły tüm birimlere Romanya ve Macaristan'a çekilme emri verdi, ancak birimler arasında iletişim kesintiye uğramıştı.

<span class="mw-page-title-main">Peking Planı</span>

Peking Planı, Polonya Donanması'na ait üç muhrip olan Burza, Błyskawica ve Grom'un Ağustos sonu ve Eylül 1939 başlarında Birleşik Krallık'a tahliye edildiği bir operasyondu. Onlara İngiliz limanlarına demirlemelerini ve Nazi Almanyası ile bir savaş durumunda İngiliz Kraliyet Donanmasına yardım etmeleri emredildi. Plan başarılı oldu ve gemilerin Alman işgalinde belirli bir yıkımdan veya ele geçirilmeden kaçmasına izin verdi.