İçeriğe atla

Glasgow

Glasgow
Glaschu
Glesca, Glesga
Şehir
City of Glasgow
Dawn over Glasgow
Tolbooth Steeple
Glasgow City Chambers
Glasgow Tower
SSE Hydro
STV HQ
George Square
Cineworld Glasgow
Glasgow Şehrinin Arması
Glasgow Şehrinin Arması
Glasgow'un İskoçya içerisindeki konumu
Glasgow'un İskoçya içerisindeki konumu
ÜlkeBirleşik Krallık Birleşik Krallık
Birleşik Krallık ülkeleriİskoçya İskoçya
İlGlasgow Şehir Merkezi
Yüzölçümü
 • Şehir175 km²
 • Kent
368,5 km² (142,2 mil²)
Nüfus
 • Şehir612.040
 • Yoğunluk3,555/km²
 • Kent
985,290
 • Metropol
1,861,315
Zaman dilimiUTC±00.00 (BAS)
 • Yaz (YSU)UTC+01.00 (BAYS)
Alan kodu0141

Glasgow, İskoçya'nın en büyük şehridir. Şehir "Batı Merkezi İskoçya" alçak rakımlı arazilerinde Clyde Nehri kıyılarında bu nehrin İrlanda Denizi'ne açılan haliçi üzerinde konumlanmıştır.

Şehir sınırları içinde nüfusu (2015 tahmini ile) 599,650 kişi olup[1] Birleşik Krallık'ta (Londra, Manchester ve Birmingham'dan sonra) nüfus itibarıyla dördüncü büyük şehridir. Varoşları ile birlikte şehirleşmiş arazilerden oluşan Büyük Glasgow'un nüfusu (2007 Nüfus tahminine göre) 1,750,000 kişi idi.[2] Şehir Victoria devrinde Britanya İmparatorluğu'nun ikinci şehri olarak bilinirdi. Şehrin nüfusu 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyıl başında 1 milyonun üzerine çıkmıştır. O yıllarda Londra ve Paris'in ardından Avrupa'da bu yoğunlukta nüfusa sahip üçüncü şehirdi. 2001 sayımlarına göre Glasgow'un nüfusu 629.501'dir.

Glasgow kuruluşunda bir küçük kırsal yerleşkeydi. Orta Çağ'da 10. ve 11. yüzyıllarda bu yerleşkenin Katolik Piskoposu olan John Capellanus ile İskoçya Kralı olan I. David'in çabaları ile Glasgow Piskoposları için Piskoposluk merkezi ve "Kraliyet Şehri (Royal Burgh)" statüsü kazandı. 15. yüzyılda Glasgow Üniversitesi kurulması bu şehri bir akademik merkez ve üniversite öğrencisi şehri haline geçirdi. 18. yüzyılda Glasgow Üniversitesi ve Glasgow şehri İskoçya'da ortaya çıkan İskoç Aydınlanması adı verilen gelişmeye büyük katkı yapmışlardır. Bu entelektüel gelişmede Glasgow'daki İskoç aydınları Aydınlanma Çağı’nın hümanist ve rasyonel bakış açısını, insan aklının temel önemini mantık yoluyla desteklenemeyen bütün otoritelerin reddiyle birlikte, ileri sürmüşlerdir. 18. yüzyılda Glasgow limanı Büyük Britanya'nın Kuzey Amerika kolonileri ve Karayiplerdeki "Britanya Batı Hind Adaları" kolonileri ile Atlantik Okyanusu üzerinden yapılan karşılıklı ticaret ilişkilerinin ana merkezlerinden başta geleni olmuştur.

Büyük Britanya'da Sanayi Devrimi'nin başlaması ile Glasgow'un yakınındaki bölgenin nüfusu ve ekonomisi gayet hızla atılış gösterdi ve bu şehir ve bölge dünyanın en önemli tekstil, mühendislik ve kimya endüstri merkezi haline geçti. Özellikle bu şehirde bulunan gemi tasarımcılık ve gemi yapımcılık sektörleri gayet yeni ve değişik deniz gemileri tasarlayıp, yapıp ve işletmesi üzerinde gelişmeler kaydettiler.

Kraliçe Victoria'nın 19. yüzyılın yaklaşık son %70'indeki (1837-1901) kraliçelik döneminde ve 20. yüzyılın başındaki yaklaşık 1901 - 1918 yıllarınki Kral VII. Edward döneminde Glasgow "Britanya İmparatorluğu'nun İkinci Şehri" niteliğin ve (hatta bazı itirazlara rağmen) "Birleşik Krallık'ın ikinci şehri" olduğu kabul edilmişti.[3][4][5]

19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Glasgow'un şehir nüfusu büyüme gösterdi ve 1939'da nüfus 1,128,473 kişi ile zirve noktasına ulaştı.[6] 1960'lı yıllarda Glasgow Şehir Meclisi eskiden kalma ve modern nüfusa gayet kötü standarda ikametgâh sağlayan apartman ve evleri yıkıp yeni modern apartman ve evler yaparak ve bunları belli gereksinim kriterlerini sağlayanlar kira ile vermek üzere büyük bir yeni sosyal ikametgâhlar kampanyasını başlattı. Yeniden yapılan modern sosyal ikametgâhlar için kurulma mevkileri şehrin ortasında dağıl şehrni yakınlarından ama dışında yeni kurulan "Yeni Şehirler''de sağlandı. Bu yeni kurulan "Yeni Şehirler" Glasgow şehir belediye sınırları dışında idiler. Bu şehir sınırları dışından kalan "Yeni Şehirler" ve şehir içinde yıkılan eski binalar yerine modern ama daha az nüfus yoğunluğu gösteren ikametgâhlar kurulması ve en son etken olarak şehir sınırlarının değiştirilip şehir arzının küçültülmesi günümüzde Glasgow şehri nüfusunun görülebilir şekilde azalmış olmasına yol açtı. Modern 2015 tahmini ile Glasgow şehir sınırları içinde yaşayan nüfus 599,650 kişiye düşmüştür. Diğer taraftan aynı etkenlerle şehrin komşu varoşları ile şehirleşmiş kırsal komşu bölgelerden oluşan "Büyük Glasgow"'da nüfus 2.3 milyon kişi olmuştur ve bu "Büyük Glasgow" nüfusu İskoçya'nın tüm nüfusunun %41'ini ihtiva etmektedir.[7]

İklim

 Glasgow iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 13,5 14,4 17,2 24,4 26,5 29,6 30,0 31,0 26,7 22,8 17,7 14,1 31,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 6,9 7,4 9,6 12,6 15,9 18,1 19,7 19,2 16,4 12,7 9,4 6,9 12,9
Ortalama sıcaklık (°C) 4,4 4,6 6,3 8,7 11,6 14,1 15,9 15,5 13,1 9,7 6,7 4,3 9,6
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 1,8 1,8 3,0 4,8 7,3 10,1 12,0 11,7 9,7 6,7 4,0 1,7 6,2
En düşük sıcaklık (°C) −14,8 −7,5 −8,3 −4,4 −1,1 1,5 3,9 2,2 −0,2 −3,5 −6,8 −14,5 −14,8
Ortalama yağış (mm) 148,2 104,6 112,3 63,6 67,5 66,4 73,0 92,5 112,5 143,1 126,4 135,2 1.245,3
Kaynak: Met Office[8]


Tarihçe

Kurulup gelişmesi

Galsgow Burgh yerleşkesini kuran Glasgow Piskoposu Jocelin'in yuksuk mühürü

Ticaret limanı

Sanayileşme

Shipping on the Clyde, Atkinson Grimshaw, 1881.

Sehir isminin asli

Eğitim

Glasgow Üniversitesi, İngilizce konuşan ülkelerde en eski dördüncü ve Dünyadaki en iyi 100 üniversiteden birisidir

Glasgow şehir merkezine 16 kilometre uzaklıkta olan 4 üniversitesiyle, yüksek ve akademik araştırmaların merkezinde büyük bir şehirdir:

Kardeş şehirler

Glasgow şehrinin şu resmî kardeş şehir anlaşmaları vardır:[9]

Resimler

Kaynakça

  1. ^ "Glasgow City Council Area - Demographic Factsheet" (PDF) (İngilizce). National Records of Scotland. 20 Nisan 2015. 2 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Kasım 2015. 
  2. ^ "Key Statistics for Settlements and Localıties Scotland" (İngilizce). General Register Office for Scotland. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015. 
  3. ^ "Victorian Glasgow" (İngilizce). BBC History. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015. 
  4. ^ "About Glasgow: The Second City of the Empire — the 19th century". Glasgow City Council. 2 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015. 
  5. ^ Fraser Nisan, W. H. "Second City of The Empire: 1830s to 1914" (İngilizce). University of Glasgow. 5 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015. 
  6. ^ "Factsheet 4: Population" (PDF). Glasgow City Council. 3 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015. 
  7. ^ "Minister backs SPT on White Paper". İnterchange İssue 7 (İngilizce). Strathclyde Partnership for Transport. Eylül 2004. 13 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Glasgow İklim Verileri 1981-2010". Station, District and regional averages 1981-2010. Met Office. Erişim tarihi: 2012-11-04. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Glasgow ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikigezgin'de Glasgow ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

(İngilizce)


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Manchester</span> İngilterede bir şehir

Manchester, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ülkesinin Kuzey-Batı bölgesinde bulunan bir şehir. Daha geniş bir şehirleşme alanının merkezidir. 514,417 kişilik nüfusuyla ülkenin en kalabalık altıncı şehri konumundadır. "Manchester City" adlı metropoliten bölgenin yerel idare merkezidir. Kuzey Batı İngiltere bölgesinin Liverpool ile birlikte merkezi olduğu kabul edilir. 1974-1986 döneminde iki seviyeli Greater Manchester Metropoliten Kontluğunun birinci seviyesinin kontluk idaresi Manchester'de bulunmaktaydı; birinci seviye kontluk idaresi lağvedildiğinde geride kalan ve paylaşılan görev ve yetkiler için kurulan kurumların merkezi Manchester'de bulunmaktadır. Bazı Manchester yerlileri kendilerini Mancunian olarak adlandırır. Bunun nedeni Manchester tarihinin Romalı Mamucium'a dayanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya</span> Birleşik Krallıkın parçası olan Batı Avrupa ülkesi

İskoçya, Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri. İskoçya anakarası, Büyük Britanya adasının kuzeydeki üçte birlik kısmını kaplar. Güneydoğusunda İngiltere ile 154 km uzunluğunda bir sınırı vardır. Kuzeyi ve batısı Atlas Okyanusu ile, kuzeydoğusu Kuzey Denizi ile ve güneyi İrlanda Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Charlotte</span>

Charlotte, ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinin en büyük kentidir. Charlotte aynı zamanda Kuzey Karolina'nın "Macklenburg Kontluğu"nun merkez şehridir. Eyaletin güneyinde yer alan şehir, eyaletin başkenti olan Raleigh'e karayolu ile yaklaşık 2-3 saat uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Liverpool</span> İngilterede bir şehir

Liverpool, Birleşik Krallık'ta, İngiltere ülkesinde Mersey Nehri Halici'nin doğusunda bulunan şehir yerleşkesidir. Yerel idare bakımdan törensel Merseyside Metropoliten Kontluğu'nda bulunan bir tek-seviyeli metropoliten yerel bölge olan Liverpool Şehri yerel idaresi altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Aberdeen</span>

Aberdeen; İskoçya'da, Kuzeydoğu İskoçya'nın en önemli limanı ve ticaret merkezi olan bir şehirdir. Aberdeen, Kuzey Denizi kıyısında yer alır. Edinburgh'dan 94 km ve Londra'dan 649 km uzaktadır. Aberdeen şehri İngilizler tarafından "silver city" yani gümüş şehir olarak adlandırılır. Bunun sebebi şehirdeki tüm binaların metalik gri renginde olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vigo</span> İspanyanın Pontevedra ilinde belediye

Vigo, İspanya'nın kuzeybatısında bulunan Galiçya özerk bölgesinin Pontevedra ili'ne bağlı bulunan şehri. Vigo Atlas Okyanusu üzerinde derin ve kara içine çok girmiş korunaklı bir körfezde bulunan liman şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Birmingham</span> İngilterede bir şehir

Birmingham, Birleşik Krallık içinde; İngiltere'nin West Midlands bölgesinde "metropolitan borough" statülü bir büyükşehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Preston, Lancashire</span>

Preston, (

<span class="mw-page-title-main">Carlisle</span>

Carlisle, İngiltere'nin kuzey batısında bulunan Cumbria Kontluğu'na bağlı, Carlisle Vilayeti'nin ve Cumbria Kontluğu'nun idarî merkezlerinin bulunduğu kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Coventry</span> İngilterede bir şehir

Coventry, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Batı İç Orta Batı Midlands bölgesinde törensel "Batı Midlands Metropoliten Kontluğu" içinde bulunan bir "Metropoliten Yerel Bölge" yerel idare merkezi ve Orta Çağ'dan kalan bir katedrali bulunması dolayısıyla Orta Çağ'dan beri şehir statüsü taşıyan bir yerleşim birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Norwich</span>

Norwich, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesindeki Doğu İngiltere'nin "East Anglia" coğrafi bölgesinde "Wensum Irmağı" kıyılarında kurulmuş bulunan, 1195'ten beri "şehir" olma statüsü de taşıyan bir kentsel yerleşkedir. "East Anglia" bölgesi ve "shire" tipi kontluk tipte yerel idare birimi olan Norfolk Kontluğu'nun merkezi şehridir. Orta Çağlarda ve ta İngiltere'de 1760'lı yıllarda Sanayi Devrimi başlayıncaya kadar Norwich, başkent olan Londra'dan sonra, İngiltere Krallığı içinde gayet önemli ikinci büyük şehirdi.

<span class="mw-page-title-main">Londra Şehri</span>

Londra Şehri, eskiden etrafı surla çevrilmiş olan 2,6 kilometre kare araziyi kapsayan ve Büyük Londra'nın küçük ama en tarihî olan kısmıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hertfordshire</span> İngilterenin Doğu bölgesindeki kontluk

Hertfordshire, İngiltere'nin Doğu bölgesinde olan ve metropol olmayan bir "shire" tipi kontluktur. Kontluk merkezi Hertford'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Perth, İskoçya</span>

Perth, merkezî İskoçya'da bulunan, "Tay Nehri" kıyılarında kurulmuş olan bir şehirsel yerleşkedir. 2016 nüfus tahminlerine göre nüfusu 47.430 kişidir. Perth şehrinde bulunan ve tarihî İskoç krallarının taç giyme törenlerinin yapıldığı "Sconce Manastırı " dolayısıyla Perth şehri İskoçya'nın eski gayriresmî başşehri olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gold Coast</span>

Gold Coast, Avustralya'nın Queensland eyaletinin güneydoğusunda Pasifik sahillerinde bulunan deniz kıyısında 40 km'den daha fazla uzanan ve diğer şehirleşmiş sahil bölgeleriyle birleşen bir idari yerleşim bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tilburg</span> Hollandada belediye

Tilburg, Hollanda'nın en güneyinde bulunan Kuzey Brabant eyaletinde bir şehir ve belediyedir.

<span class="mw-page-title-main">Scottsdale, Arizona</span>

Scottsdale; Maricopa County, Arizona, ABD'de bulunan bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Flagstaff, Arizona</span>

Flagstaff; ABD'nin güneybatısındaki Arizona eyaletinin kuzeyinde Coconino İlçesinde bulunan ve bu ilçenin merkezi olan bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Strathclyde Üniversitesi</span>

Strathclyde Üniversitesi, İskoçya'nın Glasgow şehrinde bulunan bir devlet üniversitesidir. İlk olarak 1796 yılında Andersonian Enstitüsü olarak kurulan kurum, 1964 yılında Kraliyet Tüzüğünü alan İngiltere'deki ilk teknolojik üniversite unvanını almıştır. Glasgow'daki en eski ikinci üniversite olan Strathclyde, aynı zamanda İskoçya'nın en büyük üçüncü üniversitesidir.

İskoçya'da İslam, İskoçya'daki İslam inancının tüm yönlerini içerir. İskoçya'da olduğu bilinen ilk Müslüman, 1858'den 1859'a kadar Edinburgh Üniversitesi'nde okuyan bir tıp öğrencisiydi. İskoçya'daki Müslümanların çoğu, 20. yüzyılın son on yıllarında göç etmiş ailelerin üyeleridir. 2022 nüfus sayımında, Müslümanlar İskoçya nüfusunun 2,2 sini (119,872) oluşturuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.