İçeriğe atla

Gladiolus

Gladiolus
Gladiolus italicus
Korunma durumu
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Liliopsida
Takım:Asparagales
Familya:Iridaceae
Cins:Gladiolus
L.

Gladiolus, Iridaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.[1][2]

Sınıflandırma

Etimoloji

Latince "gladius" (kılıç) kelimesinden türetilmiş olup, yapraklarının kılıç formuna (ensiform) işaret eder.[3]

Türler

Gladiolus cinsine bağlı türler:

  • Gladiolus abbreviatus Andrews
  • Gladiolus abyssinicus (Brongn. ex Lem.) B.D.Jacks.
  • Gladiolus actinomorphanthus P.A.Duvign. & Van Bockstal
  • Gladiolus acuminatus F.Bolus
  • Gladiolus aequinoctialis Herb.
  • Gladiolus alatus L.
  • Gladiolus albens Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus amplifolius Goldblatt
  • Gladiolus anatolicus (Boiss.) Stapf
  • Gladiolus andringitrae Goldblatt
  • Gladiolus angustus L.
  • Gladiolus antakiensis A.P.Ham.
  • Gladiolus antandroyi Goldblatt
  • Gladiolus appendiculatus G.Lewis
  • Gladiolus aquamontanus Goldblatt & Vlok
  • Gladiolus arcuatus Klatt
  • Gladiolus atropictus Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus atropurpureus Baker
  • Gladiolus atroviolaceus Boiss.
  • Gladiolus attilae Kit Tan
  • Gladiolus aurantiacus Klatt
  • Gladiolus aureus Baker
  • Gladiolus balensis Goldblatt
  • Gladiolus baumii Harms
  • Gladiolus bellus C. H. Wright
  • Gladiolus benguellensis Baker
  • Gladiolus bilineatus G. J. Lewis
  • Gladiolus blommesteinii L.Bolus
  • Gladiolus bojeri (Baker) Goldblatt
  • Gladiolus bonaespei Goldblatt & M.P.de Vos
  • Gladiolus boranensis Goldblatt
  • Gladiolus brachyphyllus Bolus f.
  • Gladiolus brevifolius Jacq.
  • Gladiolus brevitubus G. Lewis
  • Gladiolus buckerveldii (L. Bolus) Goldblatt
  • Gladiolus bullatus Thunb. ex G. Lewis
  • Gladiolus caeruleus Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus calcaratus G. Lewis
  • Gladiolus calcicola Goldblatt
  • Gladiolus canaliculatus Goldblatt
  • Gladiolus candidus (Rendle) Goldblatt
  • Gladiolus cardinalis Curtis
  • Gladiolus carinatus Aiton
  • Gladiolus carmineus C. H. Wright
  • Gladiolus carneus F.Delaroche
  • Gladiolus caryophyllaceus (Burm. f.) Poiret
  • Gladiolus cataractarum Oberm.
  • Gladiolus caucasicus Herb.
  • Gladiolus ceresianus L. Bolus
  • Gladiolus chelamontanus Goldblatt
  • Gladiolus chevalierianus Marais
  • Gladiolus communis L.
  • Gladiolus comptonii G.J.Lewis
  • Gladiolus crassifolius Baker
  • Gladiolus crispulatus L. Bolus
  • Gladiolus cruentus T. Moore
  • Gladiolus cunonius (L.) Gaertn.
  • Gladiolus curtifolius Marais
  • Gladiolus curtilimbus P.A.Duvign. & Van Bockstal ex S.Córdova
  • Gladiolus cylindraceus G. Lewis
  • Gladiolus dalenii Van Geel
  • Gladiolus davisoniae F.Bolus
  • Gladiolus debeerstii De Wild.
  • Gladiolus debilis Ker Gawler
  • Gladiolus decaryi Goldblatt
  • Gladiolus decoratus Baker
  • Gladiolus delpierrei Goldblatt
  • Gladiolus densiflorus Baker
  • Gladiolus deserticola Goldblatt
  • Gladiolus dichrous (Bullock) Goldblatt
  • Gladiolus diluvialis Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus dolichosiphon Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus dolomiticus Oberm.
  • Gladiolus dzavakheticus Eristavi
  • Gladiolus ecklonii Lehm.
  • Gladiolus elliotii Baker
  • Gladiolus emiliae L. Bolus
  • Gladiolus engysiphon G. Lewis
  • Gladiolus equitans Thunb.
  • Gladiolus erectiflorus Baker
  • Gladiolus exiguus G. Lewis
  • Gladiolus exilis G.J.Lewis
  • Gladiolus fenestratus Goldblatt
  • Gladiolus ferrugineus Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus filiformis Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus flanaganii Baker
  • Gladiolus flavoviridis Goldblatt
  • Gladiolus floribundus Jacq.
  • Gladiolus fourcadei (L.Bolus) Goldblatt & M.P.de Vos
  • Gladiolus geardii L. Bolus
  • Gladiolus goldblattianus Geerinck
  • Gladiolus gracilis Jacq.
  • Gladiolus gracillimus Baker
  • Gladiolus grandiflorus Andrews
  • Gladiolus grantii Baker
  • Gladiolus gregarius Welw. ex Baker
  • Gladiolus griseus Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus gueinzii Kunze
  • Gladiolus gunnisii (Rendle) Marais
  • Gladiolus guthriei F. Bol.
  • Gladiolus hajastanicus Gabrieljan
  • Gladiolus halophilus Boiss. & Heldr.
  • Gladiolus harmsianus Vaupel
  • Gladiolus hirsutus Jacq.
  • Gladiolus hollandii L. Bolus
  • Gladiolus horombensis Goldblatt
  • Gladiolus huillensis (Welw. ex Baker) Goldblatt
  • Gladiolus humilis Stapf
  • Gladiolus huttonii (N.E.Br.) Goldblatt & M.P.de Vos
  • Gladiolus hyalinus Jacq.
  • Gladiolus illyricus W.D.J.Koch – wild gladiolus
  • Gladiolus imbricatus L.
  • Gladiolus inandensis Baker
  • Gladiolus inflatus Thunb.
  • Gladiolus inflexus Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus insolens Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus intonsus Goldblatt
  • Gladiolus invenustus G. J. Lewis
  • Gladiolus involutus D.Delaroche
  • Gladiolus iroensis (A. Chev.) Marais
  • Gladiolus italicus P. Mill.
  • Gladiolus jonquilodorus Eckl. ex G.J.Lewis
  • Gladiolus juncifolius Goldblatt
  • Gladiolus kamiesbergensis G. Lewis
  • Gladiolus karooicus Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus kotschyanus Boiss.
  • Gladiolus lapeirousioides Goldblatt
  • Gladiolus laxiflorus Baker
  • Gladiolus ledoctei P.A.Duvign. & Van Bockstal
  • Gladiolus leonensis Marais
  • Gladiolus leptosiphon Bolus f.
  • Gladiolus liliaceus Houtt.
  • Gladiolus linearifolius Vaupel
  • Gladiolus lithicola Goldblatt
  • Gladiolus longicollis Baker
  • Gladiolus longispathaceus Cufod.
  • Gladiolus loteniensis Hilliard & Burtt
  • Gladiolus lundaensis Goldblatt
  • Gladiolus luteus Lam.
  • Gladiolus macneilii Oberm.
  • Gladiolus maculatus Sweet
  • Gladiolus magnificus (Harms) Goldblatt
  • Gladiolus malvinus Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus manikaensis Goldblatt
  • Gladiolus mariae van der Burgt
  • Gladiolus marlothii G. Lewis
  • Gladiolus martleyi L. Bolus
  • Gladiolus meliusculus (G. Lewis) Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus melleri Baker
  • Gladiolus menitskyi Gabrieljan
  • Gladiolus mensensis (Schweinf.) Goldblatt
  • Gladiolus meridionalis G.J.Lewis
  • Gladiolus metallicola Goldblatt
  • Gladiolus micranthus Baker, 1901
  • Gladiolus microcarpus G. Lewis
  • Gladiolus microspicatus P.A.Duvign. & Van Bockstal ex S.Córdova
  • Gladiolus miniatus Eckl.
  • Gladiolus mirus Vaupel
  • Gladiolus monticola G. Lewis ex Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus mosambicensis Baker
  • Gladiolus mostertiae L. Bolus
  • Gladiolus muenzneri F. Vaup
  • Gladiolus murgusicus Mikheev
  • Gladiolus murielae Kelway
  • Gladiolus mutabilis G.J.Lewis
  • Gladiolus negeliensis Goldblatt
  • Gladiolus nerineoides G. Lewis
  • Gladiolus nigromontanus Goldblatt
  • Gladiolus nyasicus Goldblatt
  • Gladiolus oatesii Rolfe
  • Gladiolus ochroleucus Baker
  • Gladiolus oliganthus Baker
  • Gladiolus oligophlebius Baker
  • Gladiolus oppositiflorus Herbert
  • Gladiolus orchidiflorus Andrews
  • Gladiolus oreocharis Schltr.
  • Gladiolus ornatus Klatt
  • Gladiolus overbergensis Goldblatt & M.P.de Vos
  • Gladiolus palustris Gaudin
  • Gladiolus papilio Hook. f.
  • Gladiolus pappei Baker
  • Gladiolus pardalinus Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus parvulus Schltr.
  • Gladiolus patersoniae Bolus f.
  • Gladiolus pauciflorus Baker ex Oliv.
  • Gladiolus pavonia Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus permeabilis Delaroche
  • Gladiolus perrieri Goldblatt
  • Gladiolus persicus Boiss.
  • Gladiolus phoenix Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus pole-evansii Verd.
  • Gladiolus praecostatus Marais
  • Gladiolus pretoriensis Kuntze
  • Gladiolus priorii (N. E. Br.) Goldblatt & De Vos
  • Gladiolus pritzelii Diels
  • Gladiolus puberulus Vaupel
  • Gladiolus pubigerus G. Lewis
  • Gladiolus pulcherrimus (G. Lewis) Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus pungens P.A.Duvign. & Van Bockstal ex S.Córdova
  • Gladiolus pusillus Goldblatt
  • Gladiolus quadrangularis (Burm. f.) Ker Gawler
  • Gladiolus quadrangulus (Delaroche) Barnard
  • Gladiolus recurvus L.
  • Gladiolus reginae Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus rehmannii Baker
  • Gladiolus rhodanthus J.C.Manning & Goldblatt
  • Gladiolus richardsiae Goldblatt
  • Gladiolus robertsoniae Bolus f.
  • Gladiolus robiliartianus P.A.Duvign.
  • Gladiolus rogersii Baker
  • Gladiolus roseolus Chiov.
  • Gladiolus roseovenosus Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus rubellus Goldblatt
  • Gladiolus rudis Lichtst. ex Roem. & Schult.
  • Gladiolus rufomarginatus G.J.Lewis
  • Gladiolus rupicola F. Vaupel
  • Gladiolus saccatus (Klatt) Goldblatt & M.P. de Vos
  • Gladiolus salmoneicolor P.A.Duvign. & Van Bockstal ex S.Córdova
  • Gladiolus salteri G. Lewis
  • Gladiolus saundersii Hook. f.
  • Gladiolus saxatilis Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus scabridus Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus schweinfurthii Baker
  • Gladiolus scullyi Baker
  • Gladiolus sekukuniensis P.J.D.Winter
  • Gladiolus sempervirens G.J.Lewis
  • Gladiolus serapiiflorus Goldblatt
  • Gladiolus serenjensis Goldblatt
  • Gladiolus sericeovillosus Hook. f.
  • Gladiolus serpenticola Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus somalensis Goldblatt & Thulin
  • Gladiolus speciosus Thunb.
  • Gladiolus splendens (Sweet) Herbert
  • Gladiolus stefaniae Oberm.
  • Gladiolus stellatus G. Lewis
  • Gladiolus stenolobus Goldblatt
  • Gladiolus stenosiphon Goldblatt
  • Gladiolus stokoei G.J.Lewis
  • Gladiolus subcaeruleus G. Lewis
  • Gladiolus sudanicus Goldblatt
  • Gladiolus sufflavus (G. Lewis) Goldblatt & J.C. Manning
  • Gladiolus sulculatus Goldblatt
  • Gladiolus symonsii F.Bolus
  • Gladiolus szovitsii Grossh.
  • Gladiolus taubertianus Schltr.
  • Gladiolus tenuis M. Bieb.
  • Gladiolus teretifolius Goldblatt & De Vos
  • Gladiolus trichonemifolius Ker Gawl.
  • Gladiolus triphyllus (Sm.) Ker Gawl.
  • Gladiolus tristis L.
  • Gladiolus tshombeanus P.A.Duvign. & Van Bockstal
  • Gladiolus uitenhagensis Goldblatt & Vlok
  • Gladiolus undulatus L.
  • Gladiolus unguiculatus Baker
  • Gladiolus usambarensis Marais ex Goldblatt
  • Gladiolus uysiae L. Bolus ex G. Lewis
  • Gladiolus vaginatus Bolus f.
  • Gladiolus vandermerwei (L. Bolus) Goldblatt & De Vos
  • Gladiolus variegatus (G.J.Lewis) Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus varius Bolus f.
  • Gladiolus velutinus De Wild.
  • Gladiolus venustus G. Lewis
  • Gladiolus verdickii De Wild. & T.Durand
  • Gladiolus vernus Oberm.
  • Gladiolus vigilans Barnard
  • Gladiolus vinosomaculatus Kies
  • Gladiolus violaceolineatus G.J.Lewis
  • Gladiolus virescens Thunb.
  • Gladiolus virgatus Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus viridiflorus G. Lewis
  • Gladiolus watermeyeri L.Bolus
  • Gladiolus watsonioides Baker
  • Gladiolus watsonius Thunb.
  • Gladiolus wilsonii (Baker) Goldblatt & J.C.Manning
  • Gladiolus woodii Baker
  • Gladiolus zambesiacus Baker
  • Gladiolus zimbabweensis Goldblatt

Dağılım ve habitat

Doğal olarak Asya, Akdeniz Havzası, Güney Afrika ve tropikal Afrika'da yayılış gösterir. Çeşitliliğin ana merkezi Cape floral bölgesidir.[4]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022. 
  2. ^ Manning, John; Goldblatt, Peter (2008). The Iris Family: Natural History & Classification. Portland, Oregon: Timber Press. ss. 138-42. ISBN 978-0-88192-897-6. 
  3. ^ Perry, Dr. Leonard. "Gladiolus". pss.uvm.edu. 12 Şubat 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017. 
  4. ^ Goldblatt, P. &, J.C. Manning. Gladiolus in Southern Africa : Systematics, Biology, and Evolution. Fernwood Press, Cape Town; 1998.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ay</span> Dünyanın doğal uydusu

Ay, Dünya'nın tek doğal uydusu ve Güneş Sistemi içindeki beşinci büyük doğal uydudur. Dünya ile Ay arasında ortalama merkezden merkeze uzaklık 384.403 km, yani Dünya'nın çapının yaklaşık otuz katı kadardır. Jeofiziksel açıdan Ay, gezegen kütleli gök cismi veya uydu gezegendir. Kütlesi, Dünya'nın kütlesinin %1,2'si ve çapı 3.474 km (2.159 mi) ile Dünya'nın yaklaşık dörtte biri kadardır. Yüzeyinde kütleçekim etkisi yerçekiminin yaklaşık %17'sidir. Ay, Dünya'nın yörüngesinde bir turunu 27 gün 7 saatte tamamlar. Dünya, Ay ve Güneş geometrisinde görülen periyodik değişimler sonucunda her 29,5 günde tekrar eden Ay'ın evreleri oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Bakteri</span> mikroorganizma üst âlemi

Bakteri (İngilizce telaffuz: [bækˈtɪəriə] ( dinle); tekil isim: bacterium), tek hücreli mikroorganizma grubudur. Tipik olarak birkaç mikrometre uzunluğunda olan bakterilerin çeşitli şekilleri vardır, kimi küresel, kimi spiral şekilli, kimi çubuksu, kimi virgül şeklinde olabilir. Yeryüzündeki her ortamda bakteriler mevcuttur. Toprakta, deniz suyunda, okyanusun derinliklerinde, yer kabuğunda, deride, hayvanların bağırsaklarında, asitli sıcak su kaynaklarında, radyoaktif atıklarda büyüyebilen tipleri vardır. Tipik olarak bir gram toprakta bulunan bakteri hücrelerinin sayısı 40 milyon, bir mililitre tatlı suda ise bir milyondur; toplu olarak dünyada beş nonilyon (5×1030) bakteri bulunmaktadır, bunlar dünyadaki biyokütlenin çoğunu oluşturur. Bakteriler gıdaların geri dönüşümü için hayati bir öneme sahiptirler ve gıda döngülerindeki çoğu önemli adım, atmosferden azot fiksasyonu gibi, bakterilere bağlıdır. Ancak bu bakterilerin çoğu henüz tanımlanmamıştır ve bakteri şubelerinin sadece yaklaşık yarısı laboratuvarda kültürlenebilen türlere sahiptir. Bakterilerin araştırıldığı bilim bakteriyolojidir, bu, mikrobiyolojinin bir dalıdır.

<i>Solanum</i>

Solanum, Solanaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. 1753'te Carl Linnaeus tarafından tanımlanmıştır. Besin mahsulü, patates, domates ve patlıcan gibi besinlerin bir kısmı bu cinse bağlıdır. Bazı Solanum türleriyle ilişkili zehirlenme vakaları nadir değildir ve ölümcül olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tek çenekliler</span>

Tek çenekliler (Liliopsida), monokotiller, çoğunlukla tek yıllık, palmiyeler haricindeki otsu bitkileri kapsayan çiçekli bitkiler sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Iridaceae</span>

Iridaceae, Asparagales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

Birleşik Devletler Deniz Kuvvetleri'nde hizmet etmiş olan refakat muhripleri listesi:

<i>Ajuga</i> ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Ajuga cinsini oluşturan bitki türlerinin ortak adı

Ajuga, Lamiaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Ajuga cinsi, çoğunlukla eski dünyanın kuzey ılıman bölgelerine dağılmış 64 türden oluşur. Cins Güney Afrika ve Avustralya'da da görülür. Türkiye florasında 14 tür ve 27 alt taksonla temsil edilir..

<span class="mw-page-title-main">Takson yazarı botanikçiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Botanikçi, botanik denilen bitki bilimi uzmanı olan bilginlerdir. Taksonomiyle ilgilenen ve takson yazarı olan botanikçilerin adları Uluslararası Botanik Adlandırma Koduna (ICN) göre keşfettikleri/tanımladıkları/adlandırdıkları takson ile birlikte kullanılır ve genellikle yayım yılı ve tam soyadı ya da bir kısaltmayla gösterilir.

Türkiye biteyinde, Cota cinsine bağlı toplam 22 takson bulunmaktadır. Bunlar 14 tür, 2 alt tür ve 6 varyeteye ayrılır. Endemik takson sayısı 8'dir. Bu liste son halidir.

Afrika asıllı Amerikalı (Afro-Amerikan) yazarlar listesi.

<span class="mw-page-title-main">Bilimkurgu yazarları listesi</span> Wikimedia liste maddesi

Kayda değer Bilimkurgu yazarları listesi. Listede yer almayan bazı yazarlar için Fantezi yazarları listesine bakınız.

2020-21 Süper Lig maçları, 2020-21 Süper Lig sezonunda oynanan maçların ayrıntılarını içeren maddedir.

<i>Orchis</i> bitki cinsi

Orchis, orkide ailesindeki (Orchidaceae) cinslerden bir tanesidir ve genel olarak Avrupa ve Kuzeybatı Afrika'da bulunur ve Tibet, Moğolistan ve Sincan'a kadar yayılış alanı uzar. Orchis'in adı, orkidelerin bir çoğunda görülen çifte tuberoid yumrularının görünümünden dolayı "testis" anlamına gelen Grekçe ὄρχις orchis kelimesinden gelir.

<i>Scilloideae</i> bitki altfamilyası

Scilloideae, Asparagaceae ailesine bağlı bir altfamilyadır. Gruba giren çok sayıda tür süs bitkisi olarak oldukça popülerdir. Scilloideae, çoğunlukla Akdeniz Havzası, güney Afrika, Orta Asya ve Güney Amerika'da yayılış gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Ruiz ve Pavón tarafından adlandırılan taksonların listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Hipólito Ruiz López ve José Antonio Pavón Jiménez, birçok botanik ismin yazarları olarak ortaklaşa anılıyorlar. 1779 ile 1788 arasında bu İspanyol botanikçiler Şili, Peru ve diğer Güney Amerika ülkelerini ziyaret ettiler. Standart yazar kısaltmaları "Ruiz" ve "Pav." bu nedenle artık birlikte "Ruiz & Pav" olarak anılmaktadırlar. Ruiz y Pavón, Latin Ruiz et Pavón'un İspanyolca biçimidir; ikisi de "Ruiz ve Pavón" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Solanum türlerinin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, bir bitki cinsi olan Solanum cinsine bağlı türleri içerir (2022).

<span class="mw-page-title-main">Carex türleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Carex 2004 yılı tahminlerine göre 1800'den fazla türe sahip olmasıyla çiçekli bitkiler arasındaki en çok türe sahip olan cinslerden biridir. Aşağıda verilen tüm türleri Mayıs 2013 itibarıyla The Plant List tarafından tanınmaktadır:

<span class="mw-page-title-main">Galium türleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Galium cinsi (Rubiaceae) 650 tür barındırarak çiçekli bitkilerdeki en büyük cinsler listesinde yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vernonia türleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Vernonia, çiçekli bitkilerden Asteraceae familyasına bağlı, geniş dağılımlı bir bitki cinsidir. Ocak 2019 itibarıyla Kew'deki Plants of the World Online tarafından 350 türü kabul edilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.