İçeriğe atla

Gizeldon Çayı

Koordinatlar: 43°14′12″N 44°19′26″E / 43.2367°K 44.3239°D / 43.2367; 44.3239
Gizeldon Çayı
Dargavs yakınlarındaki Gizeldon Çayı
Dargavs yakınlarındaki Gizeldon Çayı
Konum
Ülke(ler)604 km2 (233 sq mi)
Genel bilgiler
KaynakKafkas Dağları
Uzunluk80 km (50 mi)

Gizeldon Çayı (RusçaГизельдон, OsetçeДжызæлдон), Ardon Nehri'nin sol koludur ve Kuzey Osetya-Alanya'da bulunan bir çaydır. 80 kilometre uzunluğundadır[1] ve 604 kilometrelik bir alanı kaplamaktadır.[1] Oldukça kayalık ve zirvesi 4.000 metre olan geçidin alanı heyelanlara meyillidir.[2] 1967-1968'de 30'dan fazla heyelan bildirildi.[3] Bölge "çılgın, gazlı alan" olarak adlandırılmaktadır ve bölge halkı çayı hayvancılık, kereste ve kurşun-çinko madenleri için kullanmaktadır.[4] Çayın üzerine bir hidroelektrik santrali inşa edilmiştir.[4]

Kolları

(ağızdan uzaklık)

  • 12 km: Siyah Çay
  • 50 km: Genaldon Çayı

Hidroelektrik santrali

Gizelda hidroelektrik santrali.

Gizeldon Hidroelektrik Santrali, Kuzey Osetya'da Gizeldon Çayı kıyısındaki Koban kasabası yakınlarında inşa edilmiştir, Kuzey Kafkasya'daki ve Rusya'daki en eski hidroelektrik santralidir.[5]

Hidroelektrik santrale, ortalama 3,2 m³/s, gözlemlenen maksimum akış 45,1 m³/s, ortalama yıllık akış 0,106 km³'tür.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b Государственный водный реестр (29 Mart 2009). "Река Гизель-Дон (Архонка, Штри-Дон)". textual.ru (Rusça). Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2018. 
  2. ^ Richmond, Simon (1 Mart 2009). Russia. Lonely Planet. s. 531. ISBN 978-1-74104-722-6. Erişim tarihi: 24 Aralık 2011. 
  3. ^ American Meteorological Society; Cambridge Scientific Abstracts, Inc. Internet Database Service (1970). Meteorological and geoastrophysical abstracts. American Meteorological Society. s. 2273. Erişim tarihi: 24 Aralık 2011. 
  4. ^ a b Bahr, Lauren S.; Johnston, Bernard (1993). Collier's encyclopedia: with bibliography and index. P.F. Collier. s. 643. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2011. 
  5. ^ "Гидроэнергетика ОЭС Юга". ОДУ Юга. 24 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2010. 
  6. ^ "Гизельдонская ГЭС". РусГидро. 19 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Nehri</span> Türkiyenin Karadeniz bölgesinde bir ırmak

Sakarya Nehri Kızılırmak ve Fırat nehirlerinden sonra Türkiye'nin üçüncü en uzun, Kuzeybatı Anadolu'nun ise en büyük akarsuyudur. Nehir, ismini Yunan Mitolojisi'ndeki nehir tanrısı Sangarius'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Adıyaman ve Şanlıurfada bir baraj

Atatürk Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa illeri arasında, enerji ve sulama amaçlı bir barajdır. GAP Projesi içinde, Karakaya Barajının 180 km mansabında, Adıyaman iline 51 km uzaklıkta, Şanlıurfa ilinin Bozova ilçesine ise 24 km uzaklıkta olup, Fırat Nehri üzerinde kurulmuştur. Barajın tamamlanmasıyla Türkiye'nin en büyük üçüncü gölü olan Atatürk Baraj Gölü oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Manavgat Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Manavgat Barajı, Antalya'nın Manavgat ilçesinde, Manavgat Çayı üzerinde, elektrik enerjisi üretimi amacıyla 1986-1987 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Yağmur</span>

Yağmur, atmosferik su buharından yoğunlaşan ve daha sonra yerçekiminin etkisiyle düşen su damlacıklarıdır. Yağmur, su döngüsünün önemli bir bileşenidir ve Dünya'daki tatlı suyun çoğunun birikmesinden sorumludur. Hidroelektrik santralleri, mahsul sulama ve birçok ekosistem türü için uygun koşullar için su sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Manavgat Nehri</span>

Manavgat, antik adıyla Melas, Toroslar'da doğarak Antalya'da Akdeniz'e dökülen nehir. Uzunluğu 93 km'dir. Batı Toros sıradağları arasından doğan kolların birleşmesiyle oluşur. Güney batıya yönelerek dar ve dik yamaçlı kanyonlar arasından geçer, ünlü Manavgat Şelalesi'ni meydana getirir ve Manavgat ilçe merkezinin doğusunda alüvyal bir kıyı ovasından denize dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Osetya-Alanya</span> Rusya Federasyonunda bir bölge

Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti (Rusça: Республика Северная Осетия - Алания

<span class="mw-page-title-main">Akköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Muğla da baraj

Akköprü Barajı, Muğla'da, Dalaman Çayı üzerinde, sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla yapımına 1995 yılında başlanan ve Mart 2011 tarihinde su tutulmaya başlanan, Türkiye'nin 6. büyük barajıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kelkit Çayı</span> Kaynağı Gümüşhanede, Yeşilırmak ile birleşip Karadenize dökülen akarsu

Kelkit Çayı, Yeşilırmak'ın kollarından biridir ve uzunluğu 320 km'dir. Gümüşhane'nin Çimen Dağları'ndan kaynaklanıp Yeşilırmak'a katılıp Karadeniz'e dökülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dalaman Çayı</span> Çay

Dalaman çayı, Gölhisar ilçesinin güneyindeki Yeşilgöl dağlarından doğar, Çameli, Acıpayam, Ortaca ve Dalaman ilçe sınırlarını çizerek, Akdeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Akçay Nehri</span> Aydında bir akarsu

Akçay, Büyük Menderes Nehrinin kollarından biridir. Antik çağda nehre Harpasos adı verilmiştir. Muğlanın kuzeydoğusundaki dağlık alanlardan doğan Akçay, Denizli ilinin güneybatısında Beyağaç yakınlarından geçer. Buradan ağırlıklı olarak batı-kuzeybatı yönünde akar. Denizli-Muğla il sınırını oluşturur. Tavas yönünden gelen Yenidere'yi alır. Nehir Aydın iline ulaşır ve burada Kemer Barajı tarafından baraj gölünde toplanır. Akçay, daha sonra barajdan geçerek Bozdoğan ilçesinden kuzeye doğru geniş bir vadi boyunca akar ve Nazilli şehrinin altı kilometre güney-güneybatısında Büyük Menderes'e dökülür. Uzunluğu 116 km'dir. Karacaören, Doğançay ve Mortuma çayı Akçay'ın önemli kollarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melen Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Melen Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Sakarya ilinin, Kocaali ilçesinde Melen Çayı üzerinde yapılmakta olan barajdır. Barajın asıl işlevi Büyük Melen Projesi kapsamında İstanbul'a içme suyu temin etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Çekerek Çayı</span> Yeşilırmakın kolu

Çekerek Çayı, Yeşilırmak'ın kollarından biri. Sivas Çamlıbel Dağları'ndan doğar, Akdağ'dan gelen dereleri alır. Sulusaray'da ovada akarken Alan Dağı'nı geçtiği yerlerde dar derin vadiler oluşturur. Çorum Çayı'nın katılmasıyla iyice büyür. Kayabaşı Ovası'nda Tokat tarafından gelen Yeşilırmak'ın ana kolu ile birleşerek Yeşilırmak'ı oluşturur. İlkbahar ve sonbaharda taşıdığı su artmakta ve nehir kabarmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gönen Çayı</span> Türkiyede akarsu

Gönen Çayı, Kaz Dağı'ndan doğup, Erdek Körfezi'ne dökülen Güney Marmara akarsuyu. Uzunluğu 134 km, havza alanı 2 174 km², kaynak rakımı 850 m'dir. Antik adı Aisepos'dur.

<span class="mw-page-title-main">Anamur Çayı</span> Mersinde akarsu

Anamur Çayı , Mersin ili, Anamur ilçesinde bulunan akarsu. Toros Dağları'ndan yeraltı akarsuyu olarak doğar, 35 km sonra Anamur merkezden Akdeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Kahta Çayı</span>

Kahta Çayı, Adıyaman ili sınırlarında, Güneydoğu Toroslardan kaynağını alan, Keban Baraj Gölünde Fırat Nehri'ne dökülen akarsu.Yıllık ortalama akım 32 m³/sn, maksimum akım 120 m³/sn ile Mart ayında, minimum akım 4,1 m³/sn ile Eylül ayında gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Ardon Nehri</span>

Ardon Nehri, Rusya'nın Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti'nde bulunan bir nehirdir. Nehir, 102 km uzunluğunda olup Kafkas Dağları'ndan başlayarak Terek Nehri'ne dökülmektedir. Ardon'un uzunluğu 102 km, havzasının alanı 2700 km²'dir. Ardon Nehri; Mamisondon, Nardon, Adaykom ve Tsmiakomdon nehirlerinin birleşiminden oluşur ve bunlar da Ana Kafkas Sıradağları'nın buzullarından kaynaklanır. Ardon, Kuzey Osetya doğa rezervinin topraklarından akar. Nehir, Osetya ovasının eteklerine ulaşmadan önce derin Alagir geçidinden akar. Transkafkasya Otoyolu, Kuzey Osetya'yı Roki Tüneli ile Güney Osetya'ya bağlayan geçit boyunca uzanır.

Küre (Zarbana) Çayı, Orta Karadeniz'de, Kastamonu il sınırlarında bulunan akarsu. Uzunluğu 45 km, debisi 7,9 m3/sn'dir.

Artvin Barajı, Artvin'de, Çoruh Nehri üzerinde enerji üretmek amacıyla 2011 yılında inşasına başlanmış bir barajdır. 332 MW kurulu güce ve yıllık ortalama 1 milyar kWh üretime sahip olacak Artvin Barajı ve Hidroelektrik Santralı, Çoruh nehri üzerinde, Artvin ilinin yaklaşık 20 km güney-batısında yer almaktadır. Çoruh havzası hidroelektrik enerjisi üretim projeleri kapsamında yer alan Artvin barajı ve HES projesi, Çoruh Nehri üzerinde yapımı planlanan 10 adet hidroelektrik santral projesinden biridir. Bu projelerden iki adedi önceki yıllarda gerçekleşmiş olup hâlen işletme halindedir.Artvin Barajı ve HES Projesinin inşası 2011 yılında başlamış olup proje 2015 yılı sonunda devreye girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fiagdon</span>

Fiagdon Vladikavkaz'ın batısında Kuzey Osetya – Alania'da (Rusya) bir nehirdir. Bu arasına kuzeye akar Ardon ve Gizeldon ve bu nehir katılması öncesinde Ardon katılır Terek. Nehir ☃☃ uzunluğunda, bir ile drenaj havzası ☃☃. ☃☃ası 714 kilometrekare (276 sq mi). Verkhny Fiagdon ve Dzuarikau, Fiagdon Nehri üzerinde yer alan belli başlı köylerden bazılarıdır.