Girne Kalesi
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Kale |
| Konum | Girne, Kıbrıs |
| Koordinatlar | 35°20′30″K 33°19′20″D / 35.34167°K 33.32222°D |
| Tamamlanma | 7. yüzyıl |
Girne Kalesi, Kıbrıs'ın Girne şehrinde bulunan, 7. yüzyılda, Arap-İslam akınlarına karşı kentin korunması için Bizanslılar tarafından yapılmış kaledir.
Tarih
Kıbrıs'ın kuzeydoğusunda bulunan ve dikdörtgen plana sahip olan Girne Kalesi, Akdeniz'in mavi sularına açılan antik limana hakim olmak için birçok uygarlığın, Bizans, Fransız asıllı bir hanedanlık olan Lüzinyanlar ile Venedik, Osmanlı ve İngiliz mimari izlerini taşımaktadır. Kesin inşa tarihi günümüzde belirlenemese de, temel kalıntıları MS 7. yüzyılda Bizanslılar tarafından yapıldığını işaret etmektedir. Kaleye Lüzinyanlar döneminde ilaveler yapılmış, Venedik döneminde son şeklini almıştır. Kalenin büyük bir kısmı MS 1208-1211 yılları arasında Kral John Dibelin tarafından yaptırılmıştır. Luzinyan krallarının barış zamanlarında dinlenme, savaş zamanlarında ise sığınma yeri olmuştur.[1] MS 1373 yılındaki Ceneviz akınlarında büyük zarar gören kale, 1489 yılında Venediklilerin eline geçince savunma planlarına uygun olarak önemli değişikliklere uğradı. 1570 yılında kale direniş göstermeden Osmanlıların eline geçmiş ve yaklaşık üç asır boyunca Osmanlıların elinde kalmıştır. İngiliz Sömürge İdaresi döneminde 1878-1960 Polis Okulu ve hapishane olarak kullanıldı.
Restorasyon
Lüzinyanlar döneminde, Kantara kalesi gibi önemli bir yer olmuştur. Bu dönemde kale bazı yapısal değişikliklere de uğramıştır. Bu restorasyon çalışmaları 1373 yılındaki Cenevizliler kuşatması ile ara bulmuş, daha sonra yeniden devam etmiştir. Kale yapılırken o dönemin savunma taktikleri, zırhlı şövalye ve okçulara göre düşünüldüğünden, 1489'dan sonra kaleyi kontrole alan Venedikliler, Osmanlı topçu saldırılarını göz önüne alarak yeniden Kuzeybatı ve güneydoğu kulelerini eklemeler yapılmış Osmanlılar dönemi tekrar değişiklikler yapılıp restore edilmiştir.[2]
- Kulede Lüzinyan, Venedik ve Osmanlı dönemlerinin özelliklerini yansıtan dönemin savaş zırhlarının yanı sıra kaleye hakim olmuş ülkelerin bayrakları da sergilenmektedir.
Kaleye giriş
Kaleye giriş bir hendek üzerinden olmaktadır. 1400'lü yıllara kadar bu hendek içi su dolu olarak kullanılmıştır. İç kapının tonozunda bulunan üç aslanlı Lüzinyan amblemi başka bir yapıdan buraya getirilmiştir.
Kalenin içi
Kalenin içinde 1100'lü yıllarda yapıldığı sanılan bir Bizans kilisesi (St. George Kilisesi) yer almaktadır. 1570 yılında Kıbrıs'ın Osmanlılar tarafından fethi sırasında şehit düşen Osmanlı Amirali Cezayirli Sadık Paşa'nın lahiti de kalede bulunmaktadır. Kalenin diğer bölümlerini Kuzeybatı, Güneybatı ve Güneydoğu Venedik kuleleri, Lüzinyan dönemi bekçi odası, Lüzinyan dönemine ait büyük salon, çeşitli zindan ve ambar amaçlı kullanılmış olan odalar, Bizans dönemine ait kule, Venedik savunma platformu, sarnıç, Venedik dönemine ait cephanelik ve top mazgalı ile Girne batığı'nın sergilendiği Batık Gemi Müzesi oluşturur. Kalede yakın dönemde, Eski Eserler Dairesi tarafından yapılan çalışmalarla çeşitli tarihsel tipleme ve mekân canlandırmaları ile adeta bir Açık Hava Müzesi atmosferi yaratılmaya çalışılmaktadır.
Ayrıca bakınız
- Kuzey Kıbrıs'taki kaleler listesi
- Girne Antik Limanı
Kaynakça
- Girne Kalesi 11 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Girne Kalesi Tarihi". ,Şubat 2017,Yönetmen Tekin Gün. Girne Kalesi-Kıbrıs(Cyprus),Mootol Kültür Sanat. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Girne Kalesi". Şehre bakış-Girne Kalesi. Girne Belediyesi. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
