Cacık, yoğurt, su, salatalık ve sarımsak ile yapılan soğuk Türk mezesi olarak bilinse de içine birçok sebze katılarak yapılan çeşitleri vardır. En çok bilinen çeşidi salatalık cacığıdır.Nane, yeşil soğan, kekik, dere otu, zeytinyağı vb malzeme ile zenginleştirilebilir. İçine rendelenmiş havuç ve marul katılan cacığa ise kış cacığı denir. Yunan mutfağında Τζατζίκι (caciki) olarak bilinen bir çeşidi yapılır. Daha kıvamlı olup sos ya da meze olarak tüketilir.
Dolma, Balkan, Güney Kafkasya, Orta Asya, Akdeniz, Ege ve Orta Doğu mutfaklarında yeri olan bir yemek çeşididir. Biber, domates, soğan, patlıcan ve kabak gibi sebzelerden yapılmaktadır. 2017 yılında Azerbaycan'ın "Dolma yapımı ve paylaşımı geleneği" UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerine dahil edilmiştir. Bu geleneğe halen daha Azerbaycan'da rastlanmaktadır. Dolma aynı zamanda geleneksel Irak mutfağının en popüler yemeklerinden biridir ve Irak'ın yöresel yemeği olarak kabul edilir. Dolma, Irak'taki tüm etnik gruplar tarafından tüketilir.
Meze Doğu Akdeniz'de ve özellikle Türk mutfağında yer alan bir yiyecek grubudur. Genelde soğuk servis edilir. İspanyol tapası ve İtalyan antipastisine benzer. Ana yemek öncesi aperatif olarak yenildiği gibi, çilingir sofralarının da vazgeçilmez öğesidir.
Mücver bir pişirme tekniğinin adıdır.Yaklaşık 20 değişik mücver yemeğinden kayıtlara dayanarak bahsedebiliriz.
Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.
Gaziantep (Antep) mutfağı yaklaşık 250 özgün çeşide ev sahipliği yapmaktadır. Et ağırlıklı bir mutfaktır. Gaziantep mutfağı yemek çeşitlerindeki zenginliği dışında kurutulmuş gıdalar ve baharat çeşitliliğiyle de öne çıkmaktadır. Türkiye genelinde birçok restoran başta kırmızı pul biber olmak üzere pek çok malzemeyi Gaziantep şehrinden temin eder. Ayrıca, Türkiye'nin ilk mutfak müzesi Şahinbey'de bulunmaktadır.
Kabak dolması, kabak içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı kabak dolması, etli kabak dolması ya da kıymalı kabak dolması şeklinde farklı çeşitleri vardır.
Kabak çiçeği dolması veya çiçek dolması, Türk, Yunan ve Kıbrıs mutfaklarında tüketilen ve kabak çiçeklerinin doldurulması suretiyle hazırlanan bir dolma çeşidi. Türkiye'de Ege Bölgesi'nde, Giritli mübadillerin getirdiği Girit mutfağının da bir unsuru olarak tüketilir. Kıbrıs'ta hem Kıbrıslı Türkler hem de Kıbrıslı Rumlar tarafından yapılır, iki toplum arasında yapımında herhangi bir farklılık yoktur. Rumlar tarafından kupepia me anthus adıyla bilinir. Kapanmaması için sabaha karşı gündoğumundan hemen önce toplanan çiçekler kullanılır. Kabak çiçeği dolması için önce kabak çiçeklerinin içi çıkarılır. İç malzemesi karıştırılıp kabak çiçeklerinin içi doldurulur. Pişerken açılmaması için çiçeklerin ucu iç malzemesinin üzerine doğru kapatılır. Daha sonra kısık ateşte ocağa konulup pişirilir.
Şevketibostan ya da bostanotu, şevketotu, mübarekdikeni, akkız, papatyagiller familyasından, Batıda Portekiz'in kuzeyinden Fransa'nın güneyine, Doğuda İran'ın doğusuna kadar Akdeniz Havzasında yetişen ve yemeği yapılan, 60 cm boyunda bir yıllık dikenli bir bitki. Topraküstü kesimleri körpeyken kesilip toplanan bitki, iyice soyulup dikenlerinden arındıldıktan sonra sebze olarak tüketilmek üzere Ege ve Akdeniz bölgesindeki pazarlarda satılmaktadır.
Enginar dolması, etli veya zeytinyağlı olarak hazırlanan bir çeşit dolmadır. Girit mutfağının tercih edilen yemeklerinden biridir. Osmanlı mutfağında bulunur.
Kalamar dolması kalamarın iç harç ile doldurulmasıyla yapılan bir çeşit dolma türüdür. Türkiye'nin Ege Bölgesi,Akdeniz bölgesi ve Marmara Bölgesi'nin bazı illerinde yapılmaktadır.Ayvalık mutfağında yapılmaktadır.Girit mutfağında da yapılmaktadır.
Ahtapot salatası, Türk mutfağında bir salata. Girit (Ege) mutfağı kökenlidir.
Irak mutfağı, Irak'ın ulusal mutfağıdır. Arap kültürünün mirasçısı olan Irak mutfağı Orta Doğu mutfaklarından etkilenmiştir. Ayrıca Irak mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Irak mutfağı, Kuzey Irak mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Irak mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, ırak mutfağı İran, Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Irak'ın her yerinde şavurma lokantalarından ırak otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. ırak mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, Lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir.
Suriye mutfağı, Suriye'nin ulusal mutfağıdır. Arap ve Kürt kültürünün mirasçısı olan Suriye mutfağı Orta Doğu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Suriye mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Suriye mutfağı, Kuzey Suriye mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Suriye mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, Suriye mutfağı Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Suriye'nin her yerinde döner lokantalarından Suriye otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Fast Foodlar, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Suriye mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food'la yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.
Melceü’t-Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı)(ملجأ الطباخين), Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şâhâne hocalarından Mehmed Kâmil’in yazdığı ve 1844’te taşbaskı halinde yayımlanan ilk yemek kitabıdır. Çorbalar, kebaplar, et yemekleri, külbastılar, yahniler, köfteler, pilakiler, börekler, sıcak ve soğuk tatlılar, zeytinyağlılar, pilavlar, hoşaflar, şuruplar vs. olmak üzere on iki fasıldan oluşmaktadır.
Sandal sefası bir çeşit dolmadır. Kabak dolması, kabak pabucaki ve karnıyarığa benzer.Kavrulmuş kıymanın kabakların içine doldurulması ve üzerinde beşamel sosla fırında pişirilmesi ile yapılır. Sırbistan'da Punjene Tikvice olarak bilinir.
Kuru dolma, kurutulmuş sebzelerin içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı kuru dolma ya da kıymalı kuru dolma şeklinde farklı çeşitleri vardır.
Aydın mutfağı Aydın ili ve ilçelerinin sofra ve yemek kültürlerini tanımlamak için kullanılır. Zeytinyağlı ve ot yemekleri ağırlıklıdır. İzmir mutfağı ve Yunan mutfağına benzerlik gösteren yemekleri mevcuttur.
Kıbrıslı Türklerin mutfağı veya Kıbrıs Türk mutfağı Kıbrıslı Türklerin mutfağıdır. Kıbrıslı Türklerin mutfağında, Bizans mutfağında ve Yunan mutfağında görülen zeytinyağlı yemekler ağırlıklı değildir.Osmanlı devletinin Osmanlı-Venedik Savaşı (1570-1573) ve ardından 6 Ağustos 1571 yılında Kıbrıs'ın fethinden ve 7 Mart 1573 Venedik ile yapılan barış anlaşması ile Kıbrıs'ın Osmanlıya bırakılmasından sonra Anadolu'nun farklı yerlerinde yaşayan Türkler göç ederek Kıbrıs'a yerleştirilmiştir. Gelen Türkler yemek kültürlerini de Kıbrıs'a getirmişlerdir. Bu yemek kültürleri coğrafi ve sosyal şartlarla şekillenmiştir. Şekillenen bu mutfak kültürü Rum, Arap ve İtalyan mutfak kültüründen etkilenmiştir.
İzmir mutfağı İzmir ili ve ilçelerinin sofra ve yemek kültürlerini tanımlamak için kullanılır.
