İçeriğe atla

Giriftzen Asım Bey

Giriftzen Asım Bey
Doğum1 Ocak 1851(1851-01-01)
Teselya, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm26 Şubat 1929 (78 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriMerkezefendi Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
Vatandaşlık Türkiye
MeslekBesteci, neyzen, giriftzen
Ebeveyn(ler)Muhzirbaşızade Ali Efendi

Giriftzen Asım Bey (1 Ocak 1851, Teselya – 26 Şubat 1929, İstanbul) Türk neyzen, giriftzen, besteci.

Klasik Türk müziği çalgılarından ney'in günümüzde unutulmuş bir cinsi olan girift adlı çalgının son icracısı kabul edilir.[1] Girift üflemekte devrinin en başarılı icracısı idi.[2]

Müzisyenliğinin yanı sıra itfaiye teşkilatında görev yapan bir askerdi. İstanbul İtfaiye Teşkilatı Kumandanı iken Amasya’ya sürülmüş ve bu şehirde pek çok sanatçı yetiştirmiştir. Beste de yapan sanatçının en çok bilinen yapıtları arasında “Cana rakibi handan edersin” adlı şarkı başta yer alır. Müzisyen ve eğitimci Musa Süreyya Bey, müzisyen Cevat Asım Bey, radyo sanatçısı Asım Yücesoy, piyanist ve besteci Nihal Erkutun, müzik öğretmeni Selahattin Yücesoy ve tiyatro sanatçısı Muazzez Kurtoğlu'nun babası, Işıl Yücesoy ve Cem Kurtoğlu'nun dedesidir.[3]

Hayatı

1851 yılında Tesalya’da doğdu. Babası, Muhzirbaşızade Ali Efendi’dir.

Müzik eğitimine 14 yaşında Yenişehir Mevlevihanesi’nde başladı. Neyzen Yusuf Paşa’nın talebelerinden Neyzen Hasan ve Salim beylerden dersler aldı.

Askerlik çağı geldiğinde İzmir’e gitti, bu şehirde Askeri Hesap Memuru olarak çalışırken Mülazım rütbesiyle subay oldu. 1872’de İstanbul’a döndü ve Sultan Abdülaziz tarafından kurulan İstanbul İtfaiye Teşkilatına yüzbaşı rütbesi ile girdi. Bir yandan da ney ve girift dersleri aldı. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’na Bölük Kumandanı görevi ile katıldı. Savaştan sonra İstanbul’daki görevinin başına döndü; Binbaşı rütbesi ile İstanbul İtfaiye Kumandanı oldu.

Girift ustası olarak ünü gittikçe artan ve devrin ünlü kişileriyle tanışıp dostluklar kuran sanatçı, Ayân Azası Mûşir Fuat Paşa ile de dost olmuştu. II. Abdülhamid devrinde padişaha Ayân azası Mûşir Fuat Paşa hakkında bazı ihbar ve şikayetler gönderilmesi Mûşir Fuat Paşa’nın ve yakınlarının sürgüne edilmesine yol açtı. Giriftzen Asım Bey de sürgün edilenlerin arasında yer aldı ve 1883 yılında Amasya’ya sürgün edildi; sürgün hayatı 1908’e kadar sürdü.

İlk eşinin ölümü üzerine ikinci evliliğini Amasya’da Lütfiye Hanım ile yaptı. Her iki evliliğinden 24 çocuğu oldu. Çocukları arasında Musa Süreyya Bey, Cevat Asım Bey, Asım Yücesoy, Nihal Erkutun, Muazzez Lutas müzik ve sahne sanatları ile uğraşmış kimselerdir.

1908’de Meşrutiyetin ilanı ile İstanbul’a döndü ve eski görev yeri olan İstanbul İtfaiye Kumandanlığı’na bu sefer Albay rütbesi ile başladı.

Emekli olana kadar İstanbul’da kalan Giriftzen Asım Bey, emekli olur olmaz Amasya’ya yerleşmek üzere geri döndü. 1916 yılında kendi evinde daha sonra “ Amasya Musiki Cemiyeti” adını alacak olan topluluğu bir araya getirdi ve çok sayıda öğrenci yetiştirdi. Amasya Musiki Cemiyeti'nin fahri başkanlığını yaptı.

Günümüze saz ve söz eserlerinden kırk üçünün notası ulaşmıştır. Yapıtları, başka sanatçılara da esin vermiştir. Çağdaş Türk müziği bestecisi Hasan Ferit Alnar’ın “Kanun Konçertosu”’nun ilk bölümünü Asım Bey’in “Rast Peşrevi”'nden etkilenerek yazdığı söylenmektedir.[4] Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Mehmet Akif tarafından yazılan İstiklâl Marşı'na beste yapan sanatçılar arasındadır

Bir ziyaret için gittiği İstanbul'da hastalanarak 26 Şubat 1929‘da öldü. Merkezefendi Mezarlığı'na defnedildi.

Sanatçının girifti bugün Amasya Müzesi'nde, piyanosu ise Amasya Lisesi Müzesi'ndedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Girift yeniden nefes buldu, Samanyoluhaber.com, 20.01.2011". 22 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2011. 
  2. ^ a b Amasya Belediyesi Web Sitesi, Amasya’nın Ünlüleri Giriftzen Asım Bey sayfası[]
  3. ^ "Esendere Kültür Derneği Web Sitesi Musa Süreyya Bey sayfası, Erişim tarihi: 14.03.2011". 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2011. 
  4. ^ Nurdan Tanrıkulu, Griftzen Asım Bey’in Aziz Hatırasına, Haberlerimiz.com Erişim Tarihi:14.03.2011

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rauf Orbay</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüseyin Rauf Orbay, Türk asker, siyasetçi. Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde, Kurtuluş Savaşı'nda ve Türkiye Cumhuriyeti döneminde önemli görevlerde bulunmuştur. Trablusgarp ve Balkan Savaşları'nda gösterdiği başarıdan ötürü Hamidiye Kahramanı olarak tanındı. 1918 Ekim'inde Osmanlı Devleti'nin Bahriye Nazırı olarak görev yapan Orbay, devletin çöküş belgesi olan Mondros Mütarekesi'ni hükûmet adına imzalayan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dârülelhan</span>

Dârülelhan, Osmanlı Devleti’nin ilk resmi müzik okulu olarak İstanbul’da 1917-1927 arasında faaliyet gösteren dört yıllık eğitim kurumu. Osmanlı Devleti’nde Maarif Nezareti’ne bağlı okullarda öğretmenlik yapmak üzere hem Türk hem Batı müziğinin bilen öğretmenler yetiştirmek amacı ile kurulmuştur. Günümüzde İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı olarak geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Musa Paşa</span> 75. Osmanlı sadrazamı

Kara Musa Paşa, İbrahim saltanatında 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647 tarihleri arasında beş gün sadrazam unvanını taşımış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Kabakulak İbrahim Paşa I. Mahmud saltanatında, 22 Ocak 1731 - 10 Eylül 1731 tarihleri arasında yedi ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı. Kabakulak İbrahim Paşa Patrona Halil ve ekibini tasfiye eden paşa olarak tarihinde yerini almıştır.

Yeğen Seyyid Mehmed Paşa I. Abdülhamit saltanatında, 25 Ağustos 1782 - 31 Aralık 1782 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şirvanizade Mehmed Rüşdi Paşa</span> 192. Osmanlı sadrazamı

Şirvanizade Mehmet Rüşdi Paşa, Abdülaziz döneminde 15 Nisan 1873 - 15 Şubat 1874 tarihleri arasında on ay sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Fuat Cebesoy</span> 6. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Ali Fuat Cebesoy, Türk asker ve siyasetçi.

Işıl Yücesoy, Türk sinema, tiyatro oyuncusu ve ses sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Neyzen Tevfik</span> Türk neyzen ve şair

Tevfik Kolaylı [24 Mart 1879 ; Bodrum, Muğla - 28 Ocak 1953; İstanbul] ya da yaygın bilinen adıyla Neyzen Tevfik, taşlamalarıyla tanınan Türk neyzen ve şairdir. Taşlama kitaplarının yanı sıra, çeşitli taksimler ve saz semailerinin bestecisi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Süreyya Yiğit</span>

İbrahim Süreyya Yiğit, Türk yönetici ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Rıdvan İsmail Paşa</span>

Rıdvan İsmail Paşa, Osmanlı devlet adamı. 1890 ve 1906 yılları arasında İstanbul şehremini olarak görev yapmıştır. İstanbul'un en uzun süre görev yapan belediye başkanlarından biri olan Rıdvan İsmail, 1906'da kendisine yapılan bir suikast sonucunda öldü.

<span class="mw-page-title-main">Muhittin Akyüz</span> Türk asker ve diplomat

Muhittin Akyüz, Türk asker, diplomat, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra diplomat ve milletvekili olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Asım Mehmed Paşa</span>

Asım Mehmed Paşa (Nurizade) valilik, Şûrâ-yı Devlet başkanlığı ve çeşitli hükûmet görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muazzez Kurtoğlu</span> Türk oyuncu

Ayşe Muazzez Lutas Kurtoğlu Türk Tiyatro ve Sinema Sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Kazasker Mustafa İzzet Efendi</span> Osmanlı hattatı (1801-1876)

Adaşı ve ustası olan bir diğer ünlü hattat Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile karıştırılmamalıdır.

Musa Süreyya Bey Türk klasik müziği bestecisi.

Osman Nuri Tufan,, İstanbul, Türkiye) Türk Tuğgeneral, Türk Kurtuluş Savaşı boyunca Fransızların işgali altında bulunan Kilikya Cephesi 'ndeki hizmetleri ile bilinir.

Süleyman Erguner,, Türk neyzen, bestekâr ve yazar. Süleyman Erguner, Türkiye'nin yakın tarihteki en önemli neyzenlerinden Süleyman Erguner'in torunu, neyzen Ulvi Erguner'in oğlu, Kudsî Erguner'in de kardeşidir.

<i>Ah Tut-i Mucize Guyem</i>

Konser I veya Ah Tut-i Mucize Guyem, 1975 yılında yayınlanan Bülent Ersoy'un stüdyo albümü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.