İçeriğe atla

Giovanni Luppis

Giovanni Luppis
Doğum27 Ağustos 1813
Fiume (şimdi Rijeka), İlirya
Ölüm11 Ocak 1875 (61 yaşında)
Milano, İtalya
Bağlılığı Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
RütbesiFregattenkapitan

Giovanni (Ivan) Biagio Luppis Freiherr von Rammer (27 Ağustos 1813 - 11 Ocak 1875) Hırvat adıyla Vukić, Avusturya-Macaristan Donanması'nda görev alan ve kendinden tahrikli torpido prototipleri ilkini geliştirmek için bir komisyona başkanlık eden subaydı.[1][2]

Erken yıllar

Giovanni Luppis, 1813'te Fiume şehrinde (şimdi Rijeka) doğdu, ancak kısa süre sonra Avusturya'ya gitti. Ailesi Ferdinando Carlo, Ragusa Cumhuriyeti'nde bulunan Poreč, Vis ve Giovanna Parich bölgelerinde asilzadeydi. Hem İtalyan hem de Hırvat soyundan gelmesinden dolayı, İtalyanca olan Lupis ("kurt" anlamına gelir) adının Hırvatça karşılığı olan Vukić olarak da biliniyordu. Özellikle Hırvatlar tarafından ara sıra Ivan Vukić olarak anılıyordu.

Fiume şehrinde Giovanni Luppis'in ailesi güçlü armatör olmuştur. Luppis, Fiume'deki bir spor salonuna ve Venedik'teki Avusturya deniz akademisi Collegio di marina'ya katıldı. Sonra asil bir kadınla, Barones Elisa de Zotti ile evlendi.

Avusturya-Macaristan Donanması'nda sonra görev yaptı ve Fregattenkapitan pozisyonuna yükseldi. 1848 / 1849'da Venedik'i ablukaya alan donanmada subay olarak görev yaptı.

"Salvacoste"

18. yüzyılın ortalarında, Avusturya Deniz Topçuları'ndan bir subay, büyük miktarda patlayıcı taşıyan, bir buhar veya hava motoruyla çalışan ve düşman gemilerine karşı kullanılmak üzere kabloyla uzaktan yönlendirilen küçük bir tekne kullanma fikrini tasarladı. Ölümü üzerine, icadını mükemmelleştirmeden ya da halka açıklamadan önce, bu isimsiz memurun belgeleri Yüzbaşı Giovanni Luppis'in eline geçti.

Subay insansız ve karadan kontrol edilen gemileri imha etmek için yüzen bir cihaz tasavvur ederken, patlayıcılar çarpışma anında patlayacaktı. İlk prototipi bir metre uzunluğundaydı, cam kanatlara sahipti ve kıyıdan uzun iplerle kontrol ediliyordu. Çok hantal olduğu için başarılı olamadı.

İkinci model, pervanenin motoru bir saat mekanizmasına sahipti. Patlayıcılar kıç tarafındaydı ve tabanca benzeri bir kontrol mekanizmasıyla ateşleniyordu. İki dümeni vardı: biri sağa, diğeri sola dönük, teller ile karadan hareket ettriliyordu. Çok sayıda deneyden sonra, '6 m' olarak işaretlenen bu tasarım denendi ancak prototip yeterince iyi değildi. Prototipe "Salvacoste" takma adını verdi.

Luppis Donanmadan emekli olduktan sonra 1860'ta İmparator Franz Joseph'e tasarımını göstermeyi başardı, ancak deniz komisyonu daha iyi itme ve kontrol sistemleri olmadan bunu kabul etmeyi reddetti.

Robert Whitehead ile toplantı

İleride belediye başkanlığı yapacak olan Giovanni de Ciotta, 1864'te Fiume'de Luppis'i, "Stabilimento Tecnico Fiumano" adlı yerel fabrikanın yöneticisi olan İngiliz makine mühendisi Robert Whitehead ile tanıştırdı.

Luppis'in önceki çalışmalarına baktıktan sonra Whitehead bir model oluşturdu, ancak fikrin uygulanabilir olmadığına karar verdi. Whitehead daha sonra önceki tasarımları önemli ölçüde değiştirdi ve su üstünde fırlatmanın yerine su altında ateşlenebilecek bir cihaz yaptı.

21 Aralık 1866'da, şimdiki adı Minenschiff olan ilk torpido, Avusturya-Macaristan Devlet Deniz Kuvvetleri Komisyonu'nun değerlendirmesi için komisyona gösterildi. Bu model 355 mm çapında ve 3.35 m uzunluğundaydı, 136 kg ağırlığında ve 8 kg patlayıcıydı. Donanma komisyonu bunu kabul etti ve daha sonra 6 Mart 1867'de hükûmet mucitlerle bir test üretimi için sözleşme yaptı ve tüm üretim maliyetlerini ödemeyi kabul etti.

Whitehead telif haklarını elinde tuttu ve hatta Luppis ile yeni bir sözleşme yaptı. Ancak bu, Whitehead'e gelecekteki tüm satışların tam kontrolünü verdi.

27 Mayıs 1867'de donanma, mucit için 200.000 forint telif ücreti ödedi. Buluş genel olarak ümit verici olarak kabul edildi, ancak üretimin ilk yıllarında yeterli sipariş yoktu, bu nedenle "Stabilimento" krize girdi ve 1873'te iflas etti. Whitehead daha sonra şirketi devraldı ve 1875'in başında onu 'Torpedo-Fabrik von Robert Whitehead' adlı özel bir şirkete dönüştürdü.

Giovanni Luppis'e 1 Ağustos 1869'da Kaiser Franz Joseph tarafından soylu Baron von Rammer (" batırıcı") unvanı verildi. 11 Ocak 1875'te, Como yakınlarındaki Laglio belediyesinin Torriggia ilçesinde öldü.

Kaynakça

  1. ^ Tucker, Spencer (2009). The Encyclopedia of the Spanish-American and Philippine-American Wars: A Political, Social, and Military History (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-951-1. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  2. ^ Fowler, Will (15 Ağustos 2011). The Story of Modern Weapons and Warfare (İngilizce). The Rosen Publishing Group, Inc. ISBN 978-1-4488-4793-8. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Slovenya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Slovenya ya da resmî adıyla Slovenya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'nın güneyinde yer alan bir ülkedir. Batısında İtalya, güneybatısında Adriyatik Denizi, güney ve doğusunda Hırvatistan, kuzeydoğusunda Macaristan ve kuzeyinde Avusturya bulunur. Slovenya çoğunlukla dağlık ve ormanlıktır, 20.271 kilometre kare alanı kaplar ve yaklaşık 2,1 milyon nüfusa sahiptir. Slovenler ülke nüfusunun %80'inden fazlasını oluşturmaktadır. Güney Slav dillerinden olan Slovence resmi dildir. Slovenya'nın başkenti ve en büyük şehri olan Ljubljana, coğrafi olarak ülkenin merkezine yakın bir konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Savaşları</span> Savaş dönemi

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Asya ve Pasifik cepheleri</span>

Asya ve Pasifik Cephesi, I. Dünya Savaşı'nın kansız geçen bir cephesiydi. Cephedeki tek gerçek askerî harekât, Japonların Tsingtao saldırısıdır. Bunun yanında, bugünkü Papua Yeni Gine'deki Bita Paka ve Toma'da da küçük çaplı çatışmalar yaşanmıştır. Pasifik'teki diğer Alman bölgelerinde herhangi bir hareket gözlenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Torpido</span> sualtı saldırı silahı

Torpido, dümeni ve pervanesi bulunan suyun altından veya üstünden suya atılan, dümenini ve pervanesini kullanarak hedefine ilerleyen, patlayıcı bir sualtı silahıdır. Genel olarak denizaltılarda, savaş gemilerinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri</span>

Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı çerçevesinde, çeşitli devletlerin denizaltıları tarafından Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde sürdürülen faaliyetlerdir. Esas savaştan önce, Aralık 1914'te başlamış ve Aralık 1915'te sonlanmıştı. İtilaf Devletleri'ne bağlı denizaltıların Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde denizaltı operasyonları yapmalarının amacı, Gelibolu'yu savunan Osmanlı kuvvetlerinin lojistik durumunu sarsmak olarak görülür. Bununla birlikte İttifak Devletleri'nin bir üyesi olan Alman İmparatorluğu da Osmanlı'yı desteklemek amacıyla savaş sırasında birtakım denizaltı faaliyetleri yürütmüştü.

HMS <i>E7</i> Birleşik Krallıka ait E sınıf bir denizaltı

HMS E7, E sınıfına mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Kraliyet Donanması tarafından inşasına 2 Ekim 1913'te, Chatham Tersanesi'nde başlanıldı ve 14 Mart 1914 tarihinde inşası tamamlandı.

SM <i>UB-14</i> Alman UB I tipi bir denizaltı

SM UB-14, Alman İmparatorluğu'na ait UB I tipi bir denizaltıdır. Bir dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda da görev yapan denizaltı, bu dönemde SM U-26 adını taşımıştı.

<span class="mw-page-title-main">Károly Khuen-Héderváry</span> Macar siyasetçi (1849-1918)

Kont Károly Khuen-Héderváry de Hédervár, Macar siyasetçi. Khuen-Héderváry, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1903 yılında kısa bir süre ve 1910 ile 1912 yılları arasında olmak üzere iki dönem başbakanlık makamında bulunmuştur. Khuen-Héderváry 1883 ile 1903 yılları arasında Hırvat Banı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Bembo</span>

.

<i>İclaliye</i>

İclaliye, 1860'ların sonunda ve 1870'lerin başında Osmanlı donanması için inşa edilmiş, sınıfının tek örneği olan zırhlı savaş gemisidir. Avusturya-Macaristan tersanesi Stabilimento Tecnico Triestino'dan sipariş edildi, Mayıs 1868'de omurgası serildi ve inşası Şubat 1871'de tamamlandı. İclaliye'nin tasarımı, daha önceki Asar-ı Şevket sınıfına dayanıyordu. İki adet 228 mm ve üç adet 178 mm Armstrong top taşıyan İclaliye, 93 Harbi sırasında Kafkasya'da savaşan Osmanlı güçlerini destekledi. Kariyerinin geri kalanının çoğunu, Osmanlı donanmasına çok az bütçe ayrılan bir dönemde hizmet dışında geçirdi. 1912'de donanma, İstanbul'u savunan güçlere topçu desteği sağlamak için İclaliye'yi yeniden hizmete aldı. Birinci Balkan Savaşı sonrasında eğitim gemisi ve kışla gemisi gibi yan görevlerde bulundu. 1928'de hizmetten çıkartıldı ve hurda olarak söküldü.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Kongresi</span> 1878de büyük Avrupa güçlerinin temsilcilerinin toplantısı

Berlin Kongresi, dönemin Avrupa'daki altı büyük gücünün, Osmanlı İmparatorluğu ve dört Balkan devletinin temsilcilerinin bir araya geldiği bir toplantıdır. 93 Harbi sonrası Balkan Yarımadası'ndaki devletlerin topraklarını belirlemeyi amaçlayan ve Rusya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında üç ay önce imzalanan Ayastefanos Antlaşması'nın yerini alan Berlin Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Whitehead torpido</span>

Whitehead torpido, tarihte geliştirilen ilk kendinden tahrikli torpido idi. Rijeka'daki Avusturya-Macaristan Donanması'nda görev alan Giovanni Luppis tarafından tasarlanan kaba bir tasarım, Robert Whitehead tarafından 1866'da mükemmelleştirildi. Peter Brotherhood tarafından icat edilen, tasarlanan ve yapılan üç silindirli basınçlı hava motoruyla çalıştırıldı. 1870'lerde, ABD Donanması da dahil olmak üzere birçok deniz kuvvetleri, Whitehead torpidosunu tedarik etti. Bu ilk torpido, 16 Ocak 1878'de 93 Harbi'nde Rus İmparatorluk Donanması'na ait Veliki knyaz Konstantin gemisinin İntibah adlı Osmanlı gemisini batırmasıyla savaşta kendisini kanıtladı. "Torpido" terimi, avını sersemletmek için elektrik şoku veren bir ışın türü olan Torpido balığından gelir.

İnsansız deniz altı araçları içeresinde fiziksel olarak bir insan bulunmayan ve su altında hareket edebilen araçlardır. Sualtı ortamında yapılan çalışmalar göreceli olarak daha zorlu olmaktadır. Hem ortamın farklılığı ve değişkenliği, hem de bozucu etkilere daha açık oluşu, haberleşme zorlukları, basınç gibi problemler İDA'ların temel özelliklerini belirlemektedir.

I. Dünya Savaşı'nın ardından, Adriyatik Sorunu, Adriyatik Denizi'nin doğu kıyısı boyunca daha önce Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na ait olan bölgelerin kaderiyle ilgiliydi. Anlaşmazlığın kökleri, savaş sırasında imzalanan gizli Londra Paktı'nda ve artan milliyetçilikte, özellikle de İtalyan irredantizminde ve nihayetinde Yugoslavya'nın yaratılmasına yol açan Yugoslavizminde yatmaktadır. Sorun, Paris Barış Konferansı'nda anlaşmanın önünde büyük bir engeldi, ancak 12 Kasım 1920'de İtalya ve Yugoslavya arasındaki Rapallo Antlaşması ile kısmen çözüldü.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Stephen Tacı Toprakları</span>

Aziz Stephen Tacı Toprakları, gayri resmi olarak Transleithaya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun Macaristan bölümünün topraklarına denir. 1867 Avusturya-Macaristan Antlaşması ile kurulan bölge Birinci Dünya Savaşının sonunda Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasıyla sona erdi. İsim, Macaristan Krallığı için sembolik bir öneme sahip olan ve Macaristan'ın Aziz Stephen Tacı olarak bilinen Macaristan'ın tarihi taç giyme seremonisine atıfta bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat-Macar Uzlaşması</span>

Hırvat-Macar Uzlaşması, 1868'de Hırvatistan'ın Avusturya-Macaristan'ın Macar yönetimindeki kesimindeki siyasi statüsünü yöneten bir anlaşmaydı. Antlaşma, Birinci Dünya Savaşı'nın sonuna, Hırvatistan'ın tarihi egemenliğinin temsilcisi olarak Hırvatistan Parlamentosu'nun 29 Ekim 1918'de eski Avusturya-Macaristan ile tüm devlet ve yasal bağlarını sona erdirme kararı almasına kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Macaristan'da üçlü monarşi</span>

Avusturya-Macaristan'da üçlü monarşi, Avusturya ve Macaristan'a eşit statüde bir Hırvat devleti yaratarak, ikili monarşik İmparatorluğu üçlü bir imparatorlukta yeniden düzenlemeyi amaçlayan siyasi hareketti. Franz Ferdinand, 1914'teki suikastından önce, İmparatorluğun güçlü Slav muhalefeti tarafından parçalanmasını önlemek için üçlü monarşiyi destekledi. İmparatorluk, Slav unsurunun o sırada Avusturya ve Macaristan'ın sahip olduklarına eşdeğer en yüksek seviyelerde temsil edilmesiyle ikili yerine üçlü şekilde yeniden yapılandırılacaktı. Sırplar bunu yeni bir Yugoslavya devleti hayalleri için bir tehdit olarak gördüler. Macar liderler imparatorluk çevrelerinde baskın bir güce sahipti ve azınlıklarının Macar yönetiminden çıkacakları için üçlü monarşiye şiddetle reddettiler.

<span class="mw-page-title-main">Corpus separatum (Fiume)</span>

Corpus separatum "Ayrılmış vücut" anlamına gelen Latince bir terimdir, Fiume Şehri'nin statüsünü ifade ederken, Macaristan Krallığı yönetimi altındaki çevresinden farklı olarak özel bir hukuki ve siyasi statüye sahiptir. Resmi olarak Fiume Şehri ve Bölgesi olarak bilinir, 1779 yılında İmparatoriçe Maria Theresia tarafından kurulmuş olup, 1918'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun çöküşüne kadar Habsburg Monarşisi içinde Fiume'nin yarı özerk statüsünü belirlemiştir.