İçeriğe atla

Giorgi Leonidze

Giorgi Leonidze'nin heykeli, Tiflis.

Giorgi Leonidze (Gürcüce: გიორგი ლეონიძე "giorgi leonidze") (27 Aralık 1899; Patardzeuli, Kaheti, Gürcistan - 9 Ağustos 1966; Tiflis, Gürcistan), Gürcü şair ve yazar. "Dilek Ağacı" adlı öyküsü, Gürcü sinema yönetmeni Tengiz Abuladze'nin aynı adlı filmine esin kaynağı olmuştur.

Hayatı

Giorgi Leonidze, Gürcistan'ın doğusunda, Kakheti bölgesinde yer alan Patardzeuli köyünde dünyaya geldi. 1918'de Tiflis Ruhban Okulu'ndan mezun oldu. Öğrenimini Tiflis Devlet Üniversitesi'nde sürdürdü. İlk şiirleri 1911'de yayımlandı. Kısa bir süre, Gürcü sembolist şairlerin oluşturduğu Tsisperkantselebi adlı topluluğun içinde yer aldı. Leonidze, daha çok 1925 yılından sonra kaleme aldığı yapıtlarla kendini kabul ettirdi. Sovyet döneminde "doğru" politik çizgiye bağlı kalmak için çaba gösterdi. Şiirlerinde tarihsel ve vatanseverlik temalarını yaygın biçimde işledi. Kısa zamanda Gürcistan'ın en popüler şairlerinden biri haline geldi. Ancak 1930'larda, yazarların ve kardeşi mikrobiyolog Leon Leonidze'nin de kurşuna dizildiği, Büyük Temizlik olarak bilinen kıyım ve baskılar sırasında, Stalin’e övgüler düzmek zorunda kaldı. 1936’da, Stalin'in çocukluğuna ve gençliğine adanmış, Stalin - Çocukluğu ve Gençliği (სტალინი - ბავშვობა და ყრმობა) destansı şiiri yarım kalsa da, bu uzun şiirde Stalin’in yeteneğine ve yaşamına ilişkin gerçek veya kurgulanmış dizeler dikkat çekicidir.

Leonidze, Gürcü şairler Besiki ve Nikoloz Barataşvili gibi titizlikle işlenmiş edebi eserler yazdı.

Günümüz kültürüne etkisi

“Dilek Ağacı” (ნატვრის ხე) adlı öyküsü üzerinden yazılan senaryo, ünlü Gürcü yönetmen Tengiz Abuladze tarafından aynı adla sinemaya uyarlandı. Leonidze, 1958'den 1966'da ölümüne değin Gürcistan Bilim Akademisi'nde Gürcü Edebiyatı Enstitüsü'ne başkanlık etti.

Yapıtları

  • “თბილისის განთიადები” (tbilisis gantiadebi; Tiflis Şafakları), 1935
  • "სტალინი - ბავშვობა და ყრმობა" (stalini- bavşvoba da krmoba"; Stalin - Çocukluğu ve Gençliği), 1936
  • “ლექსები” (leksebi; Şiirler), 1939, 1943, 1947, 1957, 1967, 1969, 1978
  • “ქართლის ცხოვრება” (kartlis tshovreba; Kartli'nin Yaşamı), 1947
  • “ლექსები და პოემები” (leksebi da poemebi; Şiirler ve Poemler), 1951, 1954, 1961
  • “პოემები და ლექსები” (poemebi da leksebi; Poemler ve Şiirler), 1952
  • “გამოკვლევები და წერილები” (gamokvlevebi da tserilebi; Araştırmalar ve Yazılar), 1958
  • “ლექსები, პოემები” (leksebi, poemebi; Şiirler, Poemler), 1960, 1980
  • “რჩეული” (rçeuli; Seçkiler), 1940, 1949, 1950, 1958, 1960, 1969
  • “მუხის ფოთოლი” (muhis potoli; Çınar Yaprağı), 1961
  • “ნატვრის ხე” (natvris he; Dilek Ağacı), 1962
  • “სამგორი, პოემა” (samgori, poema; Samgori, Poem), 1968
  • “ამბავი თბილისისა” (ambavi tbilisisa; Tiflis'in Hikâyesi), 1969
  • “ახლოს მოიწი, სამშობლოს გულო” (ahlos moitsi, samşoblos gulo; (Yakınıma Gel, Vatanımın Yüreği!), 1970

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vaja Pşavela</span>

Vaja Pşavela, Gürcü edebiyatının en önemli adlarından biridir. Büyük ölçüde mitolojiden esinlenerek son derece farklı eserler vermiştir. Yapıtlarına felsefi boyutlar kazandırmış ve büyük şairlik yeteneğiyle özgün bir şiirsel dünya yaratmıştı. Yaşamının büyük bölümünü dağlarda, ıssız yerlerde geçirmesine karşın, o da İlia Çavçavadze ve Akaki Tsereteli gibi, tüm yaşamı boyunca ülkesine hizmet etmeyi bir borç olarak kabul etmiştir.

Tengiz Abuladze, Gürcistan sinemasının en önemli yönetmenlerinden biridir. Özellikle Vedreba (Yakarış), Natvris He ve Monanieba (Nedamet) adlı üçlemesiyle tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Krallığı</span> Orta Çağda kurulmuş Gürcü krallığı

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

Sopiko Çiaureli, Gürcü Sovyet sinema ve tiyatro oyuncusu. Özellikle, Gürcü yönetmen Tengiz Abuladze ve Tiflisli Ermeni yönetmen Sergei Parajanov’un filmlerindeki rolleriyle ünlendi. Çiaureli’nin oynadığı filmler, Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde de gösterildi. Çiaureli, Sovyetler döneminde uluslararası festivallerde yedi kez “en iyi kadın oyuncu” seçilen tek sinema oyuncusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Zviad Gamsahurdia</span> Gürcistanın ilk devlet başkanı

Zviad Gamsahurdia Gürcü muhalif, devlet adamı ve yazar. Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan eden Gürcistan'ın ilk devlet başkanıdır (1991-1992). Eski Sovyet coğrafyasında demokratik seçimle iş başına gelen ilk devlet başkanıydı. Darbeyle devrildikten sonra, bulunduğu makama Sovyetler Birliği'nin son dışişleri bakanı Eduard Şevardnadze gelmiştir. Gamsahurdia, 31 Aralık 1993'te öldürüldü; ancak nasıl ve kim tarafından öldürüldüğü bugün de tam olarak aydınlatılamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nodar Dumbadze</span>

Nodar Dumbadze, dünyaca ünlü Gürcü yazardır. 20. yüzyıl Gürcü edebiyatının en ünlü adlarından biridir. Romanları otobiyografik özellikler taşır. Güneşi Görüyorum (1967) adlı romanı Almancadan ve Güneşli Gece (2015) ile Ben, Ninem, İliko ve İlarion adlı romanları ise Gürcüceden Türkçeye çevrilerek yayımlanmıştır.

Otar Çiladze, Gürcü şair ve yazardır. Stalin sonrası dönemde Gürcü edebiyatının canlanmasında belirleyici rol oynadı. Romanlarında Sümer ve Yunan mitolojilerinden büyük ölçüde yararlandı. Efsanevi bir Yunan anlatısını trajik bir aşk hikâyesiyle birleştiren Yolda Bir Adam Gidiyordu adlı epik romanı Türkçeye çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Galaktion Tabidze</span>

Galaktion Tabidze, yirminci yüzyılın önde gelen Gürcü şair. Eserleri kendisinden sonra gelen tüm Gürcü şairleri derinden etkilemiştir. Galaktion Tabidze, Stalin'in 1930'lardaki Büyük Temizlik olarak bilinen kıyımı sırasında hayatta kalmakla birlikte, Sovyet yöneticilerinin ağır baskısı altında depresyon ve alkolizme sürüklenmiş, sonunda Tiflis’te tedavi gördüğü psikiyatri hastanesinde intihar etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tamaz Çiladze</span>

Tamaz Çiladze, , Gürcü yazar, şair ve oyun yazarı. Şair ve yazar Otar Çiladze’nin büyük kardeşidir. Bazı şiirleri Türkçeye de çevrilmiştir.

Dilek Ağacı, Gürcü yönetmen Tengiz Abuladze’nin 1976 yılında yönettiği film. Bir üçlemenin ikinci filmi olan Dilek Ağacı, Gürcü şair ve yazar Giorgi Leonidze’nin öykülerine dayanır. Filmin senaryosunu Gürcü yazar Revaz İnanişvili ile Tengiz Abuladze kaleme aldı. Dilek Ağacı ile üçlemenin diğer filmleri Yakarış ve Nedamet, 1988 İstanbul Uluslararası Film Festivali programına alındı, ancak Yakarış son anda jüri kararıyla gösterimden kaldırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Lika Kavjaradze</span> Gürcü- Sovyet sinema oyuncusu (1959 – 2017)

Lika Kavjaradze, Gürcü sinema oyuncusu. Tengiz Abuladze'nin yönettiği 1976 yapımı Dilek Ağacı adlı filmde canlandırdığı Marita rolüyle yıldızı parladı.

Pridon Halvaşi, Gürcü şair ve yazar. Şiirleri ve anıları Türkçeye çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zakaria Çiçinadze</span>

Zakaria Çiçinadze kendi kendini yetiştirmiş Gürcü edebiyat eleştirmeni, kitapsever, tarihçi ve kitap yayıncısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mtatsminda Panteonu</span>

Mtatsminda Panteonu, Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te, Mtatsminda tepesindeki panteondur. Gürcü yazarların ve toplum adamlarının toprağa verildiği bu mezarlık, Gürcü Yazarlar ve Toplum Adamları Mtatsminda Panteonu olarak da bilinmektedir. Mezarlık Mama Davit Manastırı etrafında yer alır. Tiflis kentinde, Didube Panteonu'ndan sonraki ikinci panteon olan Mtatsminda Panteonu'nun kuruluş fikri, 1915 yılında, Gürcü şair ve yazar Akaki Tsereteli'nin toprağa verildiği günlerde ortaya çıktı. Ne var ki panteon ancak 1929 yılında açılabildi. Bugün burada 53 mezar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü edebiyatı</span>

Gürcü edebiyatı, 4. yüzyılda Hristiyanlığın benimsenmesinden sonra dinsel kitapların ana dile çevrilmesine duyulan gereksinme sonucunda ortaya çıktı. Dinsel kitapların çevirilerini azizlerin yaşamlarını anlatan ürünler izledi.

Odzrhe, Gürcistan’ın güney kesiminde tarihi bir kenttir. Gümünüzde Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi sınırları içinde, Abastumani kasabası yakınında, Otshe Çayı’nın sağ kıyısında yer alıyordu. Bir kale-kent olan Odzrhe, Otshe ve Kurtshana vadilerini kontrol ediyordu.

Lado Levan Mrelaşvili, Gürcü yazar.

<span class="mw-page-title-main">Konstantine Gamsahurdia</span>

Konstantine Gamsahurdia Gürcü yazar ve halk figürü. Almanya'da eğitim gören Gamsahurdia, Batı Avrupa'da yaygın olan edebi akımları Gürcü edebiyatıyla harmanlayarak eserler vermiştir. Sovyet yönetimine karşıt olmakla birlikte, Stalin dönemi infazlarından sağ kurtulan birkaç Gürcü yazardan biriydi. Beyazdeniz adasına sürgün edilen ve birçok kez tutuklanan Gamsahurdia'nun eserleri, psikolojik içgörüye sahip karakter tasvirleriyle dikkat çekmektedir. Gamsahurdia'nın yazılarının bir diğer özelliği de, klasisizm duygusu yaratmak için arkaik bir dili taklit etmesidir. Bu akım, Gamsahurdia'nın Gürcüceye kattığı yeni bir inceliktir.

Gürcistan kültürü, ülkenin uzun tarihi ile beraber gelişmiş, Gürcü dili ve alfabesi üzerine dayanan güçlü bir edebiyat geleneği ve eşsiz bir ulusal kültür barındırmaktadır. Bu özelliği güçlü bir ulusal kimlik sağlayarak tarih boyunca tekrarlanan yabancı işgali ve asimilasyon çabalarına rağmen Gürcü kimliğinin korunmasına yardımcı olmuştur.

Giorgi Oltisari, Giorgi Oltiseli olarak da bilinir, 11. yüzyılda yaşamış olan Gürcü din adamıdır. Oltisi’den olduğu için Oltisari ve Oltiseli olarak anılmıştır. 1065-1077 arasında İviron Manastırı baş rahibi olarak görev yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.