İçeriğe atla

Giorgi Kvinitadze

Giorgi Kvinitadze
Gürcistan askeri üniformasıyla Kvinitadze, 1921
DoğumGiorgi Çikovani
21 Ağustos 1874(1874-08-21)
Tiflis, Rus İmparatorluğu (günümüzde Gürcistan)
Ölüm07 Ağustos 1970 (95 yaşında)
Chatou, Paris, Fransa
Bağlılığı Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti
Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti
RütbesiTümgeneral
Çatışma/savaşları
Ailesi
EşiMariam Makashvili
Çocukları3

Giorgi Kvinitadze (Gürcüce: გიორგი კვინიტაძე; Rusça: Георгий Иванович Квинитадзе, Georgy Ivanovich Kvinitadze; gerçek soyadıyla Çikovani) (21 Ağustos 1874 - 7 Ağustos 1970), Rus İmparatorluğu subaylığından Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti başkomutanlığına yükselmiş Gürcü askeri komutan. Gürcistan'ın Sovyetleştirilmesinden sonra Fransa'ya sürgün edilen Kvinitadze, Paris'teyken Gürcistan'daki 1917-1921 olaylarıyla ilgili anılarını yazdı.

Hayatı

Rus ordusunda çalışan bir albayın oğlu olarak Tiflis veya Dağıstan'da doğdu. 1884 yılında Tiflis Askeri Okulu'nda askeri eğitim almaya bağlayan Kvinitadze, sonrasında St. Constantine Piyade Okulu'na gitti. 1894 yılında mezun olduktan sonran 153. Vladikavkaz Piyade Alayı'na podpuruchik rütbesiyle atandı. Ardından Kongre Polonyası'nda görev yaptı. Rus-Japon Savaşı sırasında (1904-1905) yüzbaşılığa terfi etti. 1910 yılında Genelkurmay Akademisi'nden mezun oldu ve Kafkas Askeri Bölge karargahına sevk edildi.

Giorgi Kvinitadze, Rus İmparatorluğu'nun son yıllarında

I. Dünya Savaşı sırasında albaylığa terfi etti ve 4. Kafkas Tüfek Tümeni'nin kurmay başkanı olarak atandı. 1917 Rus Devrimi sırasında Transkafkasya Federal hükümetinin Savaş Bakanı yardımcısı olarak görev yaptı. 1918 yılında bağımsız Gürcistan ordusunun başkomutanı oldu. Kısa süre sonra ülkenin Menşevik liderliyle anlaşamadığından dolayı istifa etti. Buna karşın birkaç ay sonra Gürcü-Ermeni Savaşı patlak verince yeniden Genelkurmay Başkanı sıfatıyla askerliğe döndü. 1919'da Ahıska eyaletindeki Müslüman devrimcileri mağlup eden Gürcü birliklerini komuta etti. Ayrıca 20 Nisan 1919'a kadar Türklerin elinde olan Artvin'i işgal etti. Tiflis'te bir askeri okulun kurulmasına yardım etti ve eş zamanlı olarak komutanlık yaptı. Bolşevikler yeni kurulan askeri okula darbe hazırlığı için saldırdığında hâlâ olay yerindeydi. Kvinitadze, öğrencileriyle birlikte sert bir direniş gösterdi ve binayı Bolşeviklere karşı başarıyla savundu. Günler sonra, Gürcü ordusunun başındayken, Sovyet Rus birliklerinin Azerbaycan'dan geçerek Gürcistan'a sızma girişimlerine müdahale etti. Kızıl Ordu'nun 1921'de Gürcistan'ı işgali sırasında yeniden Başkomutan olarak atandı. Mart 1921'deki savaşta Gürcistan'ın yenilgisinden sonra, memur olarak çalışacağı Fransa'ya sürgün edilidi. 1970 yılında Paris'in Chatou banliyösünde öldü ve Leuville-sur-Orge'deki Gürcü mezarlığına gömüldü. Kvinitadze'nin naaşı, 26 Mayıs 2021'de Tiflis'teki Mtatsminda Panteonu'na askeri törenle defnedildi.[1] 2006 yılında, Gürcistan Savunma Bakanlığı'nın bulunduğu Tiflis'teki bir sokağa Kvinitadze'nin adı verildi.

Hatırat

Kvinitadze'nin Rusça kitabı Gürcistan'ın Bağımsızlık Yıllarından Anılarım, 1917–1921 (Мои воспоминания в годы независимости Грузии, 1917–1921) 1985 yılında Paris'te basıldı. 1998'de kitabın Gürcüce tercümesi yayınlandı. Anılarının çoğunu Gürcistan'ın Sovyetleşmesinden bir yıl sonra yazan Kvinitadze, 1917-1921'in sıkıntılı yılları hakkında yeni ayrıntılar ve kişisel gözlemlerini de sunmaktadır. Kvinitadze'nin anıları, bu olayların yaşamış bir askerin yazdığı vakayiname olmasının yanı sıra, Menşevikleri suçlayan siyasi bir yorumdur.[2]

Zurab Avalişvili'nin tarihî eserleriyle birlikte, Kvinitadze'nin anıları, Gürcistan'ın kısa ömürlü bağımsızlığıyla ilgili Gürcistan dışında yazılmış en iyi birincil kaynaklardan biri olarak kabul edilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "Georgian Democratic Republic's Commander-in-Chief Reburied in Tbilisi". Civil Georgia. 26 Mayıs 2021. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021. 
  2. ^ Hovannisian, Richard G. Moi vospominaniia v gody nezavisimosti Gruzii, 1917-1921 by G. I. Kvinitadze. Russian Review, Vol. 46, No. 1 (Jan., 1987), p. 99.

Dış bağlantılar

Konuyla ilgili yayınlar

  • Волков С. В. Генералитет Российской империи. Энциклопедический словарь генералов и адмиралов от Петра I до Николая II. Том I. А—К. М., 2009
  • Гогитидзе М. Грузинский генералитет (1699—1921). Киев, 2001
  • Шабанов В. М. Военный орден Святого Великомученика и Победоносца Георгия. М., 2004

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Poti</span> Gürcistanın bir liman şehri

Poti, Gürcistan'ın bir liman şehri. Karadeniz'in doğu sahilinde ve ülkenin batısındaki Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunur. Antik Yunanistan kolonisi Fasis'in yerleşim yeri yakınlarında kurulmuştur ve adını da oradan alır. Şehir 20. yüzyıldan beri büyük bir liman şehri ve endüstriyel merkezdir. Ayrıca Gürcistan donanmasının ana deniz üssüne ve karargahına ev sahipliği yapar. Poti Limanı'na komşu olan RAKIA bölgesi Serbest Sanayi Bölgesine sahiptir. Nisan 2008'de açılmıştır ve İran'a karşı yaptırımlardan kaçmaya çalışan İranlı işadamlarınınkini de içeren birçok işletme kayıtlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali</span>

Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali, Rus–Gürcü Savaşı ya da Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali olarak da bilinir, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Kızıl Ordu'nun Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin Menşevik hükûmetinin yerine Bolşevik rejimini kurmak amacıyla giriştiği askerî işgaldir. İşgal, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığının sona ermesi ve Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan'ın Moğollar tarafından istilası</span>

Gürcistan ve Kafkasların Moğollar tarafından istilası, Orta Çağ'da Gürcistan Krallığı ve Kafkaslardaki ona bağlı vasal devletlerin 13. yüzyılda Moğol İmparatorluğu orduları tarafından istila edilmesidir. İlk muharebeler 1220 yılında Moğol öncü birlikleriyle yaşanır. 1236 yılında ise Moğol Ordusu bütün kuvvetiyle bölgeyi istila eder ve 1243 yılında Gürcistan Moğol egemenliğine boyun eğer. Devlet her yıl çok ağır bir vergi vermek zorunda kalacak ve bitip tükenmeyen Moğol seferleri için asker sağlamak durumunda kalacaktır. İlk dönemlerde güçsüz olan Gürcü direnişi gelişerek açık isyanlara dönüşecektir. Gürcistan devletinde Moğol yanlısı ve Moğol karşıtı grupların çekişmeleri ülkeyi bölecektir. 1320'li yıllarda tahta çıkan kral V. Giorgi diplomatik ve askeri alandaki başarılarıyla krallık topraklarında yeniden Moğolları yenerek egemen olacak ve devleti eski gücüne çıkaracaktır.

<span class="mw-page-title-main">III. Vahtang</span>

III. Vahtang, Bagratlı Hanedanına mensup Gürcü Kralı. Moğol İmparatorluğu işgalinde 1302 – 1308 yılları arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Olayı</span>

Gürcistan Olayı, Rus İmparatorluğu'nda gerçekleşen Ekim Devrimi ve Rus İç Savaşı'nın ardından 1922 yılında Gürcistan topraklarında sosyalizmin gerektirdiği sosyal ve siyasi değişikliklerin nasıl gerçekleştirileceğine dair Bolşevik önder kadro arasında çıkan siyasi anlaşmazlık ve bunu izleyen olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi</span>

Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi ve Manastırı ya da tam adıyla Notre Dame de Lourdes Gürcü Katolik Kilisesi eski yazılı kaynaklarda adı yaygın olarak Feriköy Gürcü Katolik Kilisesi olarak geçer, İstanbul'un Şişli ilçesinde yer alan bir Gürcü Katolik kilisesidir. Bomonti semtinde bulunan kilise, dünyada az sayıdaki Gürcü Katolik kilisesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Valiko Cuğeli</span>

Valiko Cuğeli, Gürcü asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Polikarpe Mdivani</span> Rus Bolşevik devrimci, Sovyet siyasetçi

Polikarpe Gurgenoviç "Budu" Mdivani 1917 Rus Devrimleri ve İç Savaşa aktif olarak katılan deneyimli bir Gürcü Bolşevik siyasetçi, Sovyet hükûmet yetkilisi ve diplomattır. 1920'lerde, özellikle Kafkasya'nın Sovyetleştirilmesinde önemli bir rol oynadı ancak daha sonra 1922 Gürcistan Olayı sırasında Josef Stalin'in merkezileştirme politikası sırasında Komünist Gürcistan muhalefetine öncülük etti. 1930'larda Troçkist muhalefete desteği gerekçe gösterilerek işkence gördü ve Büyük Temizlik kapsamında idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Şalva Vardidze</span>

Şalva Vardidze, Gürcü din ve siyaset adamı, yazar ve çevirmen. İstanbul Gürcü Katolik Kilisesi’ndeki görevi sırasında Gürcistan’ın bağımsızlığı için verilen mücadelede fiilen yer almış, Gürcü kültürünü tanıtmak için yazılar yazıp çeviriler yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Giorgi Kazbegi</span>

Giorgi Kazbegi, Rus ordusunda görev yapmış Gürcü general ve coğrafyacıdır. Tao-Klarceti ve Lazeti bölgelerine 1874 yılında yaptığı seyahatın günlükleriyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Giorgi Mazniaşvili</span>

Giorgi Mazniaşvili, Gürcü general ve Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin (1918–1921) önde gelen askeri şahsiyetlerinden biridir. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Bolşeviklerle birlikte hareket ederek Türkleri Batum'dan çıkarmış ve kenti Kızıl Ordu güçlerine teslim etmiştir. 1937'de Büyük Temizlik sırasında Stalin rejimi tarafından kurşuna dizilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kakutsa Çolokaşvili</span> Gürcü asker

Kaihosro "Kakutsa" Çolokaşvili, Gürcü subayı ve Gürcistan'daki Anti-Sovyet gerilla hareketinin komutanıydı. Gürcistan'da ulusal kahraman olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Soçi çatışması</span> Rus iç savaşı

Soçi çatışması her biri Karadeniz kenti Soçi üzerinde kontrol kurmaya çalışan karşı devrimci Rus Beyaz Ordu, Bolşevik Kızıl Ordu ve Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti arasındaki üç taraflı bir sınır çatışmasıydı. Temmuz 1918'den Mayıs 1919'a kadar değişen başarılarla süren çatışma, Rus İç Savaşı'nın bir parçasıydı ve İngiliz arabuluculuğuyla Rusya ile Gürcistan arasındaki mevcut resmi sınırın oluşması ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantine Gamsahurdia</span>

Konstantine Gamsahurdia Gürcü yazar ve halk figürü. Almanya'da eğitim gören Gamsahurdia, Batı Avrupa'da yaygın olan edebi akımları Gürcü edebiyatıyla harmanlayarak eserler vermiştir. Sovyet yönetimine karşıt olmakla birlikte, Stalin dönemi infazlarından sağ kurtulan birkaç Gürcü yazardan biriydi. Beyazdeniz adasına sürgün edilen ve birçok kez tutuklanan Gamsahurdia'nun eserleri, psikolojik içgörüye sahip karakter tasvirleriyle dikkat çekmektedir. Gamsahurdia'nın yazılarının bir diğer özelliği de, klasisizm duygusu yaratmak için arkaik bir dili taklit etmesidir. Bu akım, Gamsahurdia'nın Gürcüceye kattığı yeni bir inceliktir.

<span class="mw-page-title-main">Teymur Bey Novruzov</span>

Teymur Bey Novruzov Rus İmparatorluk Ordusu'nun subayı, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin Tümgenerali. "Kutsal Giorgi Ordeni"nin tüm 4 derecesi ile de teltif edilmiştir. Ailesi ünlü Azerbaycan soylu ailelerinden olan Novruzovlar'dan gelmektedir. Babası Mirze Hacı Bey Novruzov da general olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rus İmparatorluğu'nda Gürcistan</span>

Rusya İmparatorluğu'nda Gürcistan, Gürcistan tarihinde 19. yüzyılın tamamını ve 20. yüzyılın başlarını kapsayan dönemdir. Gürcistan aşamalı olarak Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olmuştur, Çar I. Aleksandr'ın beyannamesi ile önce Kartli-Kaheti Krallığı'nın ilhakıyla başlayan ilhak süreci 1877-1878 savaşında güney Gürcistan'ın tarihi bölgelerinin Osmanlılardan alınmasıyla sona ermiştir. Rusya İmparatorluğu'nda kalınan süre boyunca Gürcistan'da feodalizmin yerini kapitalizm aldı, nüfus arttı, şehir hayatı gelişti, eğitim imkanları gelişmiş ve demiryolu yapılmıştır. Rusya tarafından nüfusun Ruslaştırılması devam ediyordu, Gürcü Ortodoks Kilisesi'nin otosefalliği (bağımsızlığı) kaybedildi, köylülerin silahlı gösterileri ve ayaklanmaları durdurulamadı. Ekim 1917 Bolşevik Devrimi'nden sonra Gürcistan ve Transkafkasya bir bütün olarak Rus hegemonyasından kurtularak bağımsızlığını kazandı.

Artvin Muharebesi, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti ile Osmanlı İmparatorluğu arasında, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 20 Nisan 1919'da Artvin'de meydana gelen askeri çatışmadır. Savaş Gürcülerin zaferi ve Artvin ile Ardahan'ın Gürcistan'a devredilmesiyle sonuçlandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.