İçeriğe atla

Gilbert du Motier de La Fayette

Marie-Joseph Paul Yves Roch Gilbert du Motier, Marquis de Lafayette
Lakabıİki Dünyanın Kahramanı (Le Héros des Deux Mondes)
Doğum6 Eylül 1757(1757-09-06)
Chavaniac, Fransa
Ölüm20 Mayıs 1834 (76 yaşında)
Paris, Fransa
Defin yeriPicpus Mezarlığı
Hizmet yılları1771–1792
1830
Çatışma/savaşlarıAmerikan Bağımsızlık Savaşı
  • Brandywine Savaşı
  • Gloucester Savaşı
  • Valley Forge
  • Barren Hill Savaşı
  • Rhode Island Savaşı
  • Monmouth Savaşı
  • Green Spring Savaşı
  • Yorktown Kuşatması

Fransız Devrimi

  • Versailles Yürüyüşü
  • Day of Daggers
  • Champ de Mars katliamı
Birinci Koalisyon Savaşı
Temmuz Devrimi
İmza

Marie-Joseph Paul Yves Roch Gilbert du Motier, Marquis de Lafayette (Fransızca telaffuz: [maʁki də la fajɛt]; 6 Eylül 1757 – 20 Mayıs 1834), Fransız aristokrat ve Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda savaşmış askerdir. George Washington, Alexander Hamilton ve Thomas Jefferson'ın yakın arkadaşı olan Lafayette, 1789'daki Fransız Devrimi ile 1830'daki Temmuz Devrimi'nin önemli isimlerindendi.

Chavaniac'da Auvergne ilinde doğan Lafayette, toprak sahibi, varlıklı bir aileden geliyordu. Ailenin askeri geleneğini takip ederek, on üç yaşında subay olarak görevlendirildi. Bağımsızlık savaşlarına yol açan sebeplerin Amerikalılar açısından asil sebepler olduğuna ikna oldu ve orada savaşmak üzere Yeni Dünya'ya gitti. Burada on dokuz yaşındayken kendisine tümgeneral rütbesi verildiyse de, ilk başta emrine asker verilmedi. Brandywine Savaşı'nda yaralandı; ancak, yine de düzenli bir geri çekilmeyi organize edebildi. Rhode Island Savaşı'nda başarıyla hizmetini sürdürdü. Savaşın ortasında Fransız desteğinin artmasına yönelik kulis yapmak amacıyla ana vatanına döndü. Hermione fırkateyni ile 1780'de Amerika'ya dönen Lafayette, George Washington tarafından Virginia birliklerinin başına geçirildi. 1781'de emrinde bulunan Virginia'daki kıta, diğer Amerikan ve Fransız kuvvetleri zafer kazanılan Yorktown Kuşatması'nda pozisyon alana dek Cornwallis'in emrindeki kuvvetleri engelledi.

Lafayette Fransa'ya döndü ve 1787'de, mali krize karşılık toplanan Assemblée des notables'ye (Soylular Meclisi) atandı. Fransız toplumunun üç tabakası olan ruhban sınıfı, asiller ve Üçüncü Tabaka'nın temsilcilerinin buluştuğu 1789 États généraux'suna (1789 Genel Meclisi) seçildi. Thomas Jefferson'ın yardımıyla İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'ni hazırladı. Bastille Baskını'ndan sonra Ulusal Muhafızlar'ın komutanı olarak atandı ve Fransız Devrimi boyunca orta yolcu bir yönetim sürdürmeye çalıştı. Ağustos 1792'de radikal fraksiyon, Lafayette'in tutuklanması emrini verdi. Lafayette Avusturya Hollandası'ndan geçerek kaçarken Avusturyalı askerler tarafından yakalandı ve beş yıldan uzun bir süreyi hapiste geçirdi.

Lafayette, Napoleon Bonaparte'ın tahliyesini garantiye almasının ardından 1797'de Fransa'ya döndü; ancak, Napoleon yönetiminde görev almayı reddetti. 1814'teki Restorasyon'un ardından Temsilciler Meclisi'nin liberal üyelerinden biri oldu ve geri kalan yaşamının büyük bölümünde bu görevini sürdürdü. 1824'te başkan James Monroe kendisini ulusal konuk olarak Birleşik Devletler'e davet etti. Lafayette bu gezi sırasında birliğin o dönem sayıları 24 olan tüm eyaletlerini ziyaret etti ve buralarda coşkuyla karşılandı. 1830'daki Temmuz Devrimi sırasında Fransız diktatörü olması yönündeki öneriyi reddetti. Bunun yerine Louis-Philippe'in krallığını destekledi; ancak, kralın otokratikleşmesi üzerine desteğini geri çekti. Lafayette 20 Mayıs 1834'te öldü. Cenazesi Bunker Tepesi'nden getirilen toprakla Paris'teki Picpus Mezarlığı'na defnedildi. Hem Fransa, hem Birleşik Devletler'e başarıyla hizmet etmesi nedeniyle kimi zaman "İki Dünyanın Kahramanı" olarak anılır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">George Washington</span> Amerika Birleşik Devletlerinin ilk başkanı (1789–1797)

George Washington, subay, devlet adamı, Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Kıta Ordusu'nun başkomutanı ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">James Monroe</span> 5. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1817–1825)

James Monroe, Amerikalı diplomat ve siyasetçi. Demokratik-Cumhuriyetçi Parti'den, 5. ABD başkanı seçilmiştir. 1817 - 1825 yılları arasında başkanlık yapmıştır. Monroe doktrini ile tanınır. 'Amerika Amerikalılarındır' deyişi ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Jefferson</span> 3. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1801–1809)

Thomas Jefferson, Amerika Birleşik Devletleri'nin üçüncü başkanı. 1801-1809 tarihleri arasında başkanlık görevini sürdürdü. Eski Virginia valisidir. Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'nin asıl yazarı olması ve ABD'deki Cumhuriyetçilik akımının ideallerini savunması ve yayması nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucu babaları arasında en etkili olanlarından biri olarak kabul edilir. Jefferson, Amerika'yı hep Cumhuriyetçiliği savunan ve İngiliz İmparatorluğu'nun emperyalizmine karşı gelen büyük bir Özgürlük İmparatorluğu'nun ardındaki güç olarak tahayyül etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Bonapart</span> Fransız asker ve imparator (1769–1821)

Napolyon Bonapart veya I. Napolyon kısaca Napolyon, Fransız asker, politikacı ve 1804-1814 arası Fransa imparatoru. Gerek Fransız Devrim Savaşları gerekse Napolyon Savaşları sırasında Fransa'ya önderlik ettiği gibi tüm Avrupa'yı da etkilemiş önemli bir komutandır. Girdiği savaş ve çatışmaların büyük bölümünü kazanmış, 1815'teki nihai yenilgisine kadar hızla Avrupa kıtasının hakimiyetini ele geçirmiştir. Tarihteki en önemli komutanlardan biri olan Napolyon'un savaşları dünyanın her yerinde askerî okullarda ders olarak okutulmaktadır ve kendi Avrupa tarihinin en ünlü ve en tartışmalı siyasi figürlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Devrimi</span> 1789dan 1799a kadar Fransada devrim

Fransız Devrimi veya Fransız İhtilâli (1789-1799), Fransa'daki mutlak monarşinin devrilip yerine cumhuriyetin kurulması ve Katolik Kilisesi'nin ciddi reformlara gitmeye zorlanmasıdır. Milliyetçilik akımını ve Yakınçağ'ı başlatmasıyla Avrupa ve Dünya tarihinde büyük bir dönüm noktası olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bastille Baskını</span> Fransız Devriminin bir parçası

Bastille Baskını veya Bastille Hapishanesi Baskını, 14 Temmuz 1789'da Fransa'nın başkenti Paris'te devrimci isyancıların Bastille olarak bilinen Orta Çağ'dan kalma cephanelik, kale ve siyasi hapishaneyi basarak kontrolü ele geçirmeye çalışmasıyla meydana gelmiş baskın.

<span class="mw-page-title-main">İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi</span> Fransız Devriminin temel belgesi

İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi Fransız Devrimi'nin temelini oluşturan, 26 Ağustos 1789’da demokrasi ve özgürlük sebep gösterilerek yayımlanan temel metinlerden birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vincent-Marie Viénot de Vaublanc</span> Fransız siyasetçi (1756-1845)

Vincent-Marie Viénot, Vaublanc Kontu. Katolik, kralcı eğilimli (Royalism), Fransız yazar ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Louis-Philippe</span> 1830ʼdan 1848ʼe kadar Fransız Kralı

Louis-Philippe, Orléans Dükü Louis-Philippe, 1830-1848 arasında Fransızlar kralı. Yönetimini büyük burjuvazinin desteğine dayandırmış, sonuçta işçilerin ve orta sınıfların başlattığı ayaklanmayla devrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Restorasyon (Fransa)</span>

Restorasyon kavramı Fransız tarihinde Birinci Fransız İmparatorluğu'nun yıkılışıyla Temmuz Devrimi arasındaki dönemde Bourbon monarşisinin yeniden kuruluşunu ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Fransız İmparatorluğu</span> Napolyon Bonapartın kurduğu eski bir ülke

Birinci İmparatorluk, Fransa'da Napoléon Bonaparte'ın imparatorluk dönemidir. 2 Aralık 1804'te Bonaparte kendisini imparator ilan etti. Takip eden süreçte Fransa Koalisyon Savaşları sonucu Avrupa'nın önemli bir kısmını kontrolü altına aldı.

<span class="mw-page-title-main">François-René de Chateaubriand</span> Fransız yazar, politikacı ve diplomat (1768–1848)

François-René de Chateaubriand, Fransız yazar, politikacı ve diplomat. Fransız edebiyatı'nda Romantizm'in kurucusu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Maximilien Robespierre</span> Fransız avukat, devrimci ve siyasetçi (1758-1794)

Maximilien de Robespierre ya da Maximilien Robespierre, (6 Mayıs 1758 – 9 Thermidor, Yıl II [28 Temmuz 1794]) 6 Mayıs 1758'de Arras'ta doğan ve 10 Thermidor Yılı II'de Paris'te Devrim Meydanı'nda giyotinle idam edilen Fransız avukat ve siyasetçidir. Fransız Devrimi'nin önde gelen isimlerinden biriydi ve dönemin en tartışmalı figürlerinden biri olmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Patrice de Mac-Mahon</span> Fransız siyasetçi (1808-1893)

Marie Edme Patrice Maurice de Mac-Mahon, 1. Magenta Dükü, Fransa mareşali unvanına sahip eski Fransız general ve siyasetçi. 1873'ten 1875'e kadar Fransa Genelkurmay Başkanı olan Mac-Mahon, 1875-1879 yılları arasında Üçüncü Cumhuriyet dönemi cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

1830 Devrimleri, Avrupa'da 1830'da gerçekleşen devrimci bir dalgaydı. İki “ romantik milliyetçi ” devrimi içeriyordu : Hollanda Birleşik Krallığı'ndaki Belçika Devrimi ve Fransa'daki Temmuz Devrimi ile birlikte Polonya, İtalyan devletleri Kongresi'ndeki devrimler. Portekiz ve İsviçre bunu on sekiz yıl sonra, 1848 Devrimleri olarak bilinen çok daha güçlü bir başka devrim dalgası izledi.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Augereau</span> Fransız siyasetçi

Charles Pierre François Augereau, Castiglione dükü, Fransız mareşal ve Yüksek meclis üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Makas-gözlük</span>

Makas-gözlük normal gözlüklerin düzeltilmesi için kullanılan, tapınağın saplarından ziyade makaslama saplarına monte edilmiş gözlüklerdir. Makas gözlüklerin icadı, "Y" şeklindeki bir çerçeve üzerinde iki mercek sağlayarak, göze yorucu olduğu düşünülen tek mercekli tek gözlük sorununu çözdü. Genellikle sapın ucunda bir halka bulunurdu, böylece boynundaki bir kurdele ya da altın zincir üzerine takılabilirlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Emmanuel-Joseph Sieyès</span> Fransız devlet adamı ve rahip (1748 – 1836)

Emmanuel-Joseph Sieyès ya da abbé Sieyès, Fransız Katolik din adamı, siyasi deneme yazarı ve diplomattı. Fransız Devrimi'nin en önemli siyasi teorisyenlerinden olan Sieyès, Fransız Konsülü'nde Birinci Fransa İmparatorluğu'nda önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Lafayette Meydanı, Washington, D.C.</span>

Lafayette Meydanı; yedi dönümlük alanda yer alan kamu parkı. Fransız aristokrat ve Amerikan Devrim Savaşı (1775-1783) kahramanı Gilbert du Motier Marquis de Lafayette'den adını almıştır. Lafayette de dahil olmak üzere Avrupa'dan çeşitli devrimci kahramanların heykellerini ve merkezinde 19. yüzyıl başlarından kalma bir heykel içermektedir. Meydan ve çevresindeki yapılar 1970 yılında Lafayette Meydanı Tarihi Bölgesi olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Erasme Louis Surlet de Chokier</span> Belçikalı siyasetçi (1769 – 1839)

Erasme Louis Surlet de Chokier, Belçikalı politikacı ve bağımsız Belçika'nın ilk hükûmdarı.